장음표시 사용
491쪽
debere,eumque restituturum quicquid possidet. de so lassis hoc officio iudicis debet fieri. Caeterv ratio facit, ut a duob' petam haereditatem, hoc est etiam a cohaerede meo: & ille quoque dirigat actionem aduersus ext omposietarem.Sed Pegau sententia utilior est. partem p Mα pro indiuiso , a cohaerede G extraneo posiadentibim residuam partem puer, vel inter eum G cinas edem cor pensetisset.Bartoti .
Item si ci im me ex parte dimidia dicerem haeredem. trientem haereditatis possiderem, deinde residuum sextantem velim persequi: qualiter agam,videatnus. Et L beo scribit , utique partem dimidiam me petere deberea singulis sic fieri, ut a singulis sextantem consequar, Achabeam bessem: quod vexu puto. sed & ipse tenebor ad restitutionem sextantis ex triente, quem possidebam. Acideo iudicis officio inuicem compensatio erit admittenda eius,quod possideo: si forio cohaeredes sint, a quibus
haereditatem polo. Propter numetanascendorum ex venere admittitur petitis passetis incertas I toti .
Interdum praetor inceriae pariis haereditatis petiti nem indulget, idoneis caussis interuenientibus. v uta, est defuncti fratris filius.sunt de uxores defunctorii fratrum praegnantes.quam partem fratris filius haereditatis vindicet, incertum est: quia quot edatur fratrum defunctorum flij,incertum est. Aequissimum est igitur,ince tae partis vindicationem ei concedi. NO audenter tamen dicetur, ubicunque merito quis incertus est, quam parte vindicet: debere incertae partis vindicatione c6cedi. Qui Mur admisιi ad panem, saeis panem. Bariolus.
SI ex pluribus,ad quos eadem bcreditas pertinet,quidam adierint,quidam adhuc deliberent: placuit eos, qui adierint, si petant haereditatem, no maiorem partem petere debere, qu.am habituri essent caeteris adeutibus: nec proderit cis,si caeteri non adierint. Non adeuntibus autem caeteris: poterunt tunc paries eorum petem,si modo ad eos pertinent. Post mus nasit m ι ex mcntre, impeditJlumus 'ad e
492쪽
Si pars haereditatu petatur. It
Mnem eiUdem gradus sim statuitur ad tui: visi tres Ostiti x xi sint, aufeitur Nel conceditur alteri secundum quod casus occurrit an totus. I ii. PAVLVs lib. x v I r. ad Plautium.
Μtiqui libero ventri ita prospexerui , ut in tempus
nascendi omnia ei iura integra reseruarent: sicut apparet in iure haereditatum, in quibus qui post eum gradum adsnationis sunt, quo est id, quod in utero est: non admittutur,dum incertum est,an nasci possit. Vbi autem eodem gradu sunt caeteri, quo & veter: tunc quae portio in suspenso esse debeat,quaesierunt.& quia non poteranescire,quot nasci possent: ided multa de huiusmodi re tavariat & incredibilia tradiderunt, vi fabulis adnume- 1 b- uM rentur. Nam traditum est,quatuor pariter puellas ama-trefamilias natas esse. Alioquin tradidere non leues authores , quinquies quaternos enixam Peloponesiam, &multas Aegypti uno utero septenos . sed & tergeminos senatores cinctos vidimus Oratios . Sed & Lelius scribit,se vidisse in palatio liberam mulierem, quae ab Alexandria perducta esset, ut Hadriano ostenderetur cum quinque liberis: ex quibus quatuor eodem tempore enixa inquit dicebatur, quintum post quadragesimum
diem. quid ergol Prudentissimi iuris authores medietatem quandam secuti sunt, ut quod fieri non raro admodum posset,intuerentur: id est,quia fieri poterat, ut te o gemini nascerentur,quartam partem superstiti filio adsignauerut.το, ἄπαἱ ῆ ait Theophrastus παρα- ουαίουσιν sit vo aes s. Ideoque & si unum paritura sit, non ex parte dimidia,sed ex quarta interim haeres erit.
IIII. VLPIANVS lib. xv. ad edictum.
ET si pauciores fuerint nati,residuum ei pro rata ad crescere: si plures quam tres,decrescere de ea pa te,ex qua haeres factus est.
I Llud sciendum est: si mulier praegnans non sit, Grstimetur autem praegnans esse: interim filium haeredemessa esse,quMiliam ignoret se ex asse haeredem esse
493쪽
Digestorum lib. V.' Tit. IIII.
Idem est in extraneo: si ex certa portione haeres institutus sit ex reliqua posthumus. QAdd si forta ita institu o
s v N T o: habebit haesitationem,nu quid adire nonpos sit, atque qui in testantento portionem suam nescit. Sed utilius est posse eum adire, qui nescit portione: si cael ra,quae oportet eum scire,non ignoret. Qui expost facis apparet esse baresa quolibet haerede avocat o
Sorori,quam cohaeredem fratribus quatuor in bonis matris esse placuit,quinta portio,pportionibus,quq Ead eos pertinuit,cedet: ita ut singuli in quartam,qua ante hac habere credebantur,non amplius ei quinta conserant. Sumptus , qui propter onera totius haereditatis iusti fiunt: ei, qui patroni iure portionem evicerit, pro
pe; hane actionem conseqμimr quis panem pro indivise qua riudicium familia Esrei cunda diuiditur. Bariolus. vir. IvLIANus lib. v I. Digesto um.
On possiimus consequi per haereditatis petitionem l id, quod familiae Erciscundae iudicio cosequimur. ut a communione discedamus : cum ad officium iudicis nihil amplius pertineat,quam vi partem hqreditatis pro Findiviso restitui mihi iubeat.
Potest quupro parte ceder pro pane cιutendere.Bareolus. V i II. I D E M lib. X I. V II1. Digestorum.
P Ermittendum erit posse ri haereditatis,parte quidem haereditatis desendere,parte vero cedere. Nec enim prohibet, aliquem totam h reditatem possidere,&partem scire dimidiam ad se pertinere, deq; altera pam
te controuersiam non facere. Qui ut procurator alteriu3 administra petitione haereditatis Munetur: nisi illius haeres extito it in totum vel in partem.Baalolus. I X. P A V L V s lib. II l. επιτομῆu Alfeni Digestorum.
CVm multi haereds instituti essent,ex his unus in Asia Mat.eius procurator venditionem fecerat,&pecuniam
494쪽
cunia pro parte eius abstulerat . postea apparuerat eum, cui in Asia erat, ante decessisse: instituto ex parte dimia dia haerede procuratore suo,& ex parte alio. aesitum est , quemadmodum pecunia ex haereditate petenda enset 'Responsum est:ao eo,qui procurator eius fuisset, totam haereditatem quia ex hqreditate ea pecunia fuisset,
quae ad procuratorem ex venditione peruenisset petere eos oportere,& nihilominus partem dimidiam haereditatis a cohaerede eius. Ita fore, siue omnis ea pecunia penes eum,qui procurator fuisset,resideret: ut omne per ἐudicem ab eo de recuperarent. siue is partem dimidiam
cohaeredi suo reddidisset: ipsum ex dimidia parte, ex dimidia cohaeredem eius condemnarent. n Qui negocia bareditatis absentis nomisisvi it at iis ad quos negocium inmeritate pertinet,poto it conuenm actione negociorumo petitione haereditatis sise haeredem contenda vitolus. T. P A P I N I A N V s lib. v i. inaestionum.
Cum haeredis ex parte instituti filius, qui patre suss
ignorabat vivo testatore decessisse,parte naereditatis nomine patris absentis administrauerit, & pecunias distractis rebus acceperit: haereditas ab eo peti non potest. quia neque pro hqrede,neque pro posse re precia possidet, sed ut filius patris negoctu curauit. Negociorum autem gestorum actio caeteris cohaeredib', ad quos portio defuncti pertinet, dabitur. Illud enim utiq; non C est metuendum: ne etia patris, a quo sorio exhaeredatus est,teneatur haeredibus,quasi negocia haereditaria gesserit: ethn illud, suod administrauit,no suerit paternae reditatis. Nam dc si negociorum gestorum a io sit ei,cuius suo nomine debitum exactum est: hoc tamen, quod alieno nomine perceptum est,restitui aequum est. sed in proposito neq; patris negocia fuerant, qui esse desierat: neq; paternae successionis,quae fuerant alterius haereditatis. Ἀδd si filius iste patri suo haeres exstiterit,& moueat c5trouersiam,quod pater eius,postquali res exstitit, latorie obierit: ille tractatus incurrit,an ipse caussam sibi possessionis mutare' videatur. QAoniam tamen qui negocia haereditaria gessit, 3c debitor esse coepit: postea faciens controuersia naereditatis,ut iuris possessor con-A uenituri
495쪽
Digestorum lib. V. Tit. v.&VI.
uenitur. Ideni etiam in hoc filio respondendum erit.
DE POSSESSORIA HAEREDIT iis petitione. Titulus V.
Bonorum possessori de iure praetorio eompetit baeaclio tantuum venit quantum in petitione haereditatis ciuilis. Bisolus. V L p 1 A N v s lib. o. ad ediritarn.
Rdinari uni fuit, post ciuiles actiones haer dib' propositas, rationem habere praetorem etiam eorum, quos ipse velut haeredes facit: hoc est eoru,quib' bonorii possesstio data est. II. C A IV s lo. v r. ad edictum prouinciale. PEr quam haereditatis petitionem tantundem consequitur bonorum possessor,quantum superioribus ciuilibus actionibus haeres consequi potest.
DE FIDEIcOMM SORIA HAE R ditatis petitione. Titulus VI.
Fidei ommissis io mutuersalicui est baereditas restit laverbo competit Inec actio: in pha veniunt omnia qua in petitione lin editatis ciuiliu.Bariolus. V L p r A N v s lib. xv. ad edictum.
X ordine occurrit actio , quae Pponitur his quibus restituta est hereditas. Nam quisquis susceperit restitutam haereditatem ex sen tusconsulto,ex quo actiones traseunt: fidei comitaria haereditatis petitione uti poterit. Qx i. PA V L V s lib. x x. ad edictum. actio eade recipit, ' hqreditatis petitio ciuilis. Hae actio competitsdeicommis=ris elu, baredi Mnerum epossessori: edi non datur contra merum haeredem,sed centra
NEc interest, mihi quis rogatus fuerit restituere, an cui haeres exstiti. Si bonorum pQssetar sm eius, eui fideicommissoria haereditas relicta est,uel alius successor: per hanc actionem experiri potero. Sciendum est,hanc actionem aduersus eum,qui restituit haereditatem,non competere. Eae autem actiones mihi dantur,
quae haeredi de in haeredem competunt.. Digestorum
496쪽
o s T actiones, quae de uniuersitate propositae sunt, subiicitur actio singularium rerum petitiois. Quae specialis in rem actio locum habet o Cess.l' in omnibus rebus mobilibus, tam a Q my- animalibus,quam iis quae anima carent:& in iis, quae solo continetur. Per hanc autem actionem liberae personae,quae sunt iuris nostri: utputa liberi, qui sunt in i potestate non petutur. igitur aut praeiudiciis, aut inter- οῦ dictis,aut cognitione praetoria: & ita Pomponius libro
tricesimo septimo. Nisi forte iquit adiecta caussa qiiis vindice . Vnde si quis ita petit filium suum in potesta-.te,ex iure Romano: videtur mihi Pomponius consenti-re,rect 3 eum egisse. ait enim adiecta caussa,ex lege quirituna vindicare posse. Per hanc autem actionem non Osolum singulet res vindicabutur: sed posse etiam gregem vindicari, Pomponius libro vicesimoquinto legionum scribit. idem de armento,& de equitio,caeterisque,qua gregatim habentur,dicedum est. Sed enim gregem sufficiet ipsum nostrum esse, licet singula capita nostra non
sint. grex enim,non singula corpora Vindicabuntur. II. PAVLVs lib. xx r. ad edicti .
SEd si par numerus duoru interfuerit: neuter solidu
egeia ,sed nec partoni dimidiam totius eius vindicabit . Sed si maiorem numerum alter habeat: ut detracto alieno, nihilominus gregem vindicaturus sit:in resti
tutione tamen non veniunt aliena capita. I I. V L P I A N V s in X v I .ad edi Alanti.
M Arcellus libro quarto Digestoruscribit.qui gre-ym habebat trecetorum capitum ramissis centu,
497쪽
redemit totidem alia capita ab eo,qui dominium eoruni habebat, vel qui bona fide ea possidebat. 3d haec utique Igregis inquit) vindicatione continebuntur. Sed & si ea sola supersint capita,quae redempta sunt:adhuc eu posse
gregem vindicare. Armamenta nauis singula erut vi dicanda. scapita quoque separatim vindicabitur. Si GDrum res confunduntur, icitur res commmin: quilibet vindicabit pro rata qui dolo confundit, tenetur ae si dolo desis set psidere.Bauolus.
Pona ponius scribit: si quid, quod eiusdem naturae es
ita confusum est atque commistum,ut deduci di separari non possit: non totum,sed pro parte esse vinaicandv. Vtputa, meum S tuum argetum in massam redactum est.
erit nobis commune:& unusquisque pro rata ponderis, a quod in massa habemus,vindicabimus:& si incertum sit, quantum quisque ponderis in massa habeat.
o quidem casu etiam comuni diuidundo agi po
terit. sed dc furti,& ad exhibedu tenebitur,qui d lo malo coniungendum id argentum curauit. Ita ut in ad exhibendum actione precij ratio haberi debeat: in vindcatione vel communi diuidudo actione hoe
amplius ferat,cuius argentum preciosius erat. In rebus quae commistione non confunduntur,remanet dominium eo 'um,quo=u erat 'λὰ,nisi eorum voluntatefit facia remissio. B. hv. v L P I A N V s lib. x v i. ad edictum.
I Dein Pomponius scribit. si frumentum duorum , non
voluntate eorum , confusum sit , competit sngulis in rem actio in id,quatum paret in illo aceruo suum cuius. que esse. QAod si voluntate eorum commista sunt: tunc communicata videbutur,& erit communi diuidundo actio. Idem scribit,si ex melle meo & ex vino tuo factust mulsum, quosdam existimasse , id quoque communicari: sed puto verius vi&ipse significat eius potius esse,qui fecit: quoniam speciem pristinam non retinet. In rebus diues generis,qua commytione non mutant steriem: si separaripossunt, quilibet τλῶeditsuum.alias communi litur, o pro pane vindicatitur.Bariolus.
sed si plumbum cum argento mistum sit i quia potest
498쪽
deduci, nec communicabitur, nec communi diuidundo agetur,agetur autem in rem. Sed si deduci inquit non possit, puta si aes & aurum mistum fuerit: pro parte effevindicandum. Nec quaquam erit dicendu , quod in mulso dictum est: quia utraque materia, & si confusa, manet tamen. Idem scribit: si equam meam equus tuusyr gnantem fecerit: non esse tuum,sed meum,quod natu est. De arbore, quae in alienum agrum translata,coaluit,& radiaces immisit: Varus& Nerua utilem in rem actionem dabant.nam si nondum coaluit,mea esse non desinit. Clim in rem agitur,si de corpore conueniat,error autem sit invocabulo : recte actuin esse videtur. Si plures sint eiusdem nominis serui puta plures Erotes nec appareat, lequo actum sit: Pomponius dicit, nullam fieri condem
Qui petit re debet eam declarare in libello secundum Usuo naruram O qualitatem. Bariolus. v I. P Α v L V s lib. x xti ad edictum.
SI in rem aliquis agat,debet designare rem : &. virum totam,an partemA quotam petat. Appellatio enim rei non genus,sed speciem significat. Octauenus ita definit: quod infectae quidem materiae pondus, signatae Vero numerum,factae autem speciem dici oportet. Sed & mensura diceda erit,eium res mensura continebitur. Et si vestimenta nostra esse,vel dari oportere nobis dicamus: v- C trum numerum eoru dicere debebimus, an & colorem t& magis est,ut utrumque. nam illud inhumanum est: cogi nos dicere,trita sint, an noua. QEamuis & in vasis oc-ςurrat difficultas: utrum lancem dumtaxat dici oporteat, an etiam quadratam, vel rotundam : vel pura, an caelata sit. quae ipsa in petitionibus quoque adiicere dissicile est,nec ita coartanda res est: licet in petendo homine nomen eius dici debeat,& utrum puer,an adolescens sit. viique,si plures sint. sed si nomen eius ignorem, lemonstratione eius utendum erit: veluti qui ex illa hqredita te est,qui ex illa natus est. Item fundu petiturus, nomen eius,& quo loci sit, licere debebit. SV i i. i Dε M lib. X L. ad edictum.
I is qui obtulit se tandi vindicationi, damnatus est: A iij nihil
499쪽
nihilominus a possessore recto petitur, sicut Pedius ait. Si res pro iudinis poslide. itur a socio meo et ab alimalium ran Di i conueniamsi pro diuiseo,utrunque pro rata conuema Bai tota . VIII. IDEM lib. x. ad edictum.
Pomponius libro tricesimoseptimo probat: si ex et quis partibus fundum mihi tecum communem,tu &Lucius Titius possideatis: non ab utrisque quadrantem petere me debere: sed a Titio, qui non sit dominus, totum semissem. Aliter atq; si certis regionibus possiae tis eum fundurnam tunc sine dubio&ate,& a Titio partes fudi petere me debere. .Qusties enim certa loca possidebutur. necessarid in his aliqua partem meam csse. &ideo te quoq; a Titio quadrante petere debere. Quae distinctio neq; in re mobili, neq; in haereditatis petitione Elocu habet. nunqua enim pro diuiso possideri potest.
Officium aute iudicis in hac actione in hoc erit: ut iudex inspiciat , an reus possideat. Nec ad rem pertinebit ex qua caussa possideat. ubi enim probaui remeam esse: necesse habebit possetar restituere,qui non obiecit aliquam exceptione. Qujda tamen ut Pegasus
eam solam possessionem putauerut hanc actionem complecti, quae locum habet in interdicto vaei PossIDE T i s vel ν τ R V s r. Denique ab eo,apud quo deposita silvcl commodata,vel qui conduxerit: aut qui legatorum seruandorum caussa, vel dotis, vel ventris, vel f rei seruandae nomine in possessione sit,uel cui D A M N ix N F Ε C T I no caueatur quia hi omnes non possidet vindicari no posse. Puto autem ab omnibus, qui tenent,
ιν u.'. 6 & habent restituendi facultatem,peti posse. Bonae fidei possessor debet restitu re rem ubi GF, vel ubi petitur sumptibus pretiorisCnia dei possessor solum υbi misenitur,mes sit
petitui sumptibus suis.Baiulus. Σ. P A v L V s lib. xx r. ad edicium.
SI res mobilis petita sit,ubi restitui debeat,si praesens no sit & non malum est si bonae fidei possessor sit is,
cum quo agitur aut ibi restitui, ubi rea est, aut ubi agitum sed sumptibus petitoris,qui extra cibaria in iter vel nauigationem faciendi sunt.
500쪽
NI si malit petitor suis impensis δd periculo ibi , ubi
vindicatur,rem restitui. tunc enim de restitutione eum sitisdatione cauebitur. XII. P A V L v s lib. X X r .ad edictum.
SI vero malae fidei sit ponessor, qui in alio loco eam
re nactus sit: ide statui debet. Si vero ab eo loco. ubilis contestata est,eam subtractam alio transtulerit: illic restituere debet,unde subtraxit,sumptibus suis. Malafacipossessor te iram adiem ad interesse deteriorationis hae a Line, O actiorit urbsed vi per aliani tollitur, pro-
Non sollim autem restitui iubebit, verum & si deterior res sit facta, eius rationem iudex habebit . finge enim debilitatum hominem , vel vulneratu restitui. utique ratio per iudicem habobitur, quato deterior sit rquamquam & legis Aquiliae actione conuelliri posses sor possit. Unde quaeritur, an non alias iudex aestimare damnum debeat, quam si remittatur actio legis Aquitiae Et Labeo putat cauere petitorem oportere lege Aquilia se non acturum. quae sententia vera est. x III r. PAVLVs lib. x x i.ad edictum.
QVhd si malit actor potius legis Aquiliae actione
uti,absoluendus est posses r. Itaq; cleotio actori danda est,no ut triplu, sed duplu consequatur. XV. V LPI A N v s lib. xv I. ad edi ium. ITem si verberatum tradidit, Labeo ait,petitori etiam INIURIAR V M competere. Si quis rem ex ne-eessitate distraxit: fortassis huic officio iudicis succurretur,ut precium dumtaxat debeat restituere. Nam de si fructus perceptos distraxit, ne corrumperentur : aequo non amplius,quam precium praestabit. Item si sorte aper fuit,qui petitus est,& militibus adsignatus est, modico honoris gratia posse ri dato: an hoc restituere debeat t& puto praestaturum. Si seruus petitus,vel aliud animal demortuum sit sine dolo malo & culpa posscs. foris : precium non esse praestandum plerisque placuit. Sed est verius:s forte distracturus erat petitor, si acce