장음표시 사용
531쪽
nus libro tricesimoquinto digestoriani scribit, aequissimuni esse, quasi communi diuidundo iudicio iudicium dari: vel stipulatione inter se eos cauere , qualiter se i tur. Cur enim inquit Iulianus ad arma & rixam proc dero patiatur praetor, quos potest iurisdictione sua c5- ponere ' quam sententiam Celsus quoque libro octauodecimo digestorum probat ,& ego puto veram. Fructuarius caussam proprietatis deteriorem facere no debet cliorem facere potest . Ita si fundi ususfructus legatus est: non debet, neque arbores frugiferas excid Te , neque villam diruere, nec quidquam sacere in per niciem proprietatis. Et si forte voluptarium fuit prae dium,viridiaria,vel gestationes, vel deambulationes arborisus infructuosis opacas atque amoenas habens: non Edebebit deiicere, ut forte hortos holitorios faciat, vel
aliud quid, quod ad reditum spectat. Inde est quaesitum n lapidicinas, vel creti dinas , vel areni dinas ipse instituere possit Et puto,etia ipsum instituere ponse,si no agri partem necessariam huic rei occupet. Proinde si venas lapidicinarum:& metallorum quoque poterit inquirere. Ergo & auri,& argenti,& sulfuris, & aeris,& ferri,& cqterorum fodinas: vel quas paterfamilias instituit,exercere poterit: vel ipse instituere , si nihil agriculturae nocebit. Et si forte in hoc, quod instituit,pl'reditus sit,quam in vineis,vel arbustis,uel olivetis,quae fuerunt: forsitan etiam haec deiicere poterit. si quidzm spermittitur ei meliorare proprietate. Si tamen quae in- Mituit usufructuarius,aut coelum corrumpant agri, aut
etiam magnum apparatu sint desideratura opificu forte vel legulorum quem no possit sustinere proprietarius: non videbitur boni viri arbitratu frui . Sed ne aedificia quidem positurum in fundo, nisi quod ad Ductum percipiendum necessarium sit. Sed si aediu usus ustus legatus sit, Nerua filius & lumina immittere eu pota ait. sed di colores,& picturas,& marmora potarit,dc sigilla, di si quid ad domus ornatum pertinet. Sed neque diqtas
transformare,vel coniungere,easue separare ei perini
titur: vel agitus, postica sue vertere,vel refugia aperire, vel atrium mutare,vel viridiaria ad alium in v cciue
532쪽
tere.excolere enim quod inuenit potest, qualitate aediuno mutata. Inde Nerua eii,cui diu ususfructus legatus sit,altius tollere non posse ait, quamuis lumina non obstruetum quia tectum magis turbatur. quod Labeo e tiam in proprietatis domino scribit. ide di erua nec obstruere eum posse. Item si domus vlasfructus legatussi,meritoria illic facere fructuarius non debet, nec per coenacula diuidere domu. atquin locare potest.sed oportebit quasi domu locare. nec balineum ibi faciendu est. Quod aute dicitur mei itoria non facturu , accipe quae diuersoria,vel fullonica vulgo appellatur. Ergo & si balineum sit in domo,vsibus dominicis solitu vacare, in vi tima parte domus,vel inter diaetas amaenas: no recte,nec ex boni viri arbitratu facturu,si id locare coeperit,ut publice lauet:no magis, quam si domu ad stationem iumetorum locauerit: aut si stabulum,quod erat domi iumetis Sc carruchis vacans,pistrino locauerit:
L Icet multo minus ex ea re fructuum percipiat.
SEd & si quid inaedificauerit: postea neque eum tolle
re hoc,neq; religere posse: plane refixa posse cu vindicare. Mancipioru quoq; vsufructu legato, non debet abuti,sed secundu conditionem eoru uti. Nam si librarium rus mittat,& qualum , dc calcem portare cogat: vel histrionem balneatorem faciat: Vel de symph Di δ' ubi adisseco atriensem,vel de palaestra latrinis extergendis praeponat: abuti videbitur proprietate. Sufficiunter autςm A, Malere & vestire debet, secundum ordinem & dignitatem
mancipiorum Et generaliter Labeo ait: in omnibus re--ὸ bus mobilibus,modum eum tenere debere, ne sua seri- rtate vel saeuitia ea corrumpat. alioquinetia lege Aqui- Ita eum conueniri. Et si vestimentorum usu sfructus legatus sit: non quemadmodum si quantitatis v susseu-ctus legetur, dicendum est,ita uti eum debere, ne abutatur : nec tamen locaturum, quia vir bonus ita non v-
teretur. Proinde &s scenicae vestis usus fructus lego tur velut aulaei vel alteri' apparatus alibi, quam in scena, non utetur.Sed an dc locare possit, videndum est. &
533쪽
puto locaturum.& licet testator commodareMon locare fuerit solitus: tamen ipsum fructuarium locaturu , tam scenicam, quam funebrem vestem. Proprietatis domnus non debebit impedire fructitarium utentem , ne d teriorem eius conditionem faciat. De quibusdam plano dubitatur,si eum uti prohibeat,an iure id faciat utputa
doliis,si sortὸ fundi viusfructus sit legatusin putat quidam,& si defossa sint,vii prohibedum . idem & in seriis,
ct cupis, & cadis, &noris putant. idem & in specularibus,si domus ususfructus legetur. Sed ego puto nisi sit contraria voluntas etiam instrumentum fundi. vesdomus cotineri. Sed nec seruitutem imponere fundo potest proprietarius, nec amittere seruitutem. Adquire re plane seruitutem eum posse, etiam inuito frumiario, Iulianus scripsit. QAibus consequenter fruebrarius
quidem adquirere fundo seruitutem non potest, retinere autem potest. Et si fortὰ fuerint non utente fructuario amissae,hoc quoque nomine tenebitur. Proprietatis dominus, ne quidem consentiente fructuario , seruit tem imponere potest.
Is qua deterior conditio fructuarij non fiat: vel
ti si talem seruitutem vicino concesserit,ius sibi noesse altius tollere.
Locum aut e religiosum facere potest, cosentie te infructuario:&noc veru, fauore religionis. sed in- γterdum & solus proprietatis dominus locu religiosum
facere .potest . finge enim eum testatorem inferre, comnon esset tam opportunJ,ubi sepeliretur. Ex eo,ne d teriorem conditionem fructuarij faciat proprietarius, solet quaeri, an seruum dominus coercere possit Et Aristo apud Cassium probat , plenissimam eum coerciti nem habere, si modo sine dolo malo faciat: quamuis sus ructuarius ne contrariis quidem ministeriis, aut ii usitatis artificium eius corrumpere possit, nec seruu cicatricibus deformare. Proprietarius autem & seruum noxae dedere poterit, si hoc sine dolo malo faciat i quoniam noxae deditio iure non perimit usumfructum,non magis,
534쪽
magis,quain Vsucapio proprietatis, quae post constitua tum usumfructum cotingit. Debebit plane denegari v- suffructus persecutio: u et,qui noxae accepit,litis aestimatio non offeratur a fructuario. Si quis seruum occiderit : utilem actionem exemplo Aquiliae fructuario - dandam, nunquam dubitaui.
XVIII. PAVLVs lib. III. ad Sabinum.
AGri ususructu legato, in locum demortuarum a borum aliae Ribstituendae sunt, & priores ad fructuarium pertinent. Verba per modum conditionis prolata induci in distositionem, Dodo disposito se sibi annexa alias non sortis et in electum:
runc anesiaιione Uusfructus continetur proprietas. Bariolus. .. XIX. POMPo Ni Vs lib. V. ad Sabinum.
P Roculus putat insulam posse legari, ut ei seruitus imponat, quae alteri insulae haereditariae debeatur,
ctas dominus non tollat, per quod inc5modior sit usus-e fructus, vel iter: suis alitonibus ususructuari' cum eo
experiundum.. Qui legatfructus annuos, videtur legare Uumfructum formalem. partorus. xx. v L P I A N V s lib. x v i i I. ad Sabinum.
DI CORNELIANI CAio MAE VI o DoLEGO: perinde accipi debet hic sermo, ac si viasseuetus fundi legatus esset.
x XI. IDAM lib. xv I i. ad edictum.
SI serui ususfructus legatus sit, quidquid opera sua
adquirit,vel ex re fructuarii, ad eum pertinet: siue stipuletur,sive possessio ei tradita fuerit. Si vero haeres institutus sit, vel legatum acceperit: Labeo distinguit, cuius
535쪽
. Digestorum lib. V II. Tit. I.
cuius gratia vel haeres instituitur,vel legatum accipit,
X X I I. I D E M lib. X V III. ad Sabinum. D
SEd & si quid donetur seruo, in quo ususfrufi us ait rius est: quaeritur,quid fieri oporteat Et in omnibus quid contemplatione fructuarij et relictum vesdonatum est,ipsi adquiret: sin verd proprietarij,siue ipsius serui,adquiritur doinino .nec distinguimus,unde cognitum eum,& cuius merito habuit,qui donauit,vel reliquit . Sed de si conditionis implendae caussa quid seruus fructuarius consequatur , & constiterit contempla tione fructuarij eam conditionem adscriptam e dicendum est,ipsi adquiri. nam dc in mortis caussa donatione idem dicendum est. X XIII. I. D E M lib. x V II. ad edi bim. E
S Ed& sicuti stipulando fructuario adquirit: ita etiam
paciscedo eum adquirere exceptionem fructuario, Iulianus libro tricesimoquinto digestoru scribit. Itemque si acceptum rogauerit, liberationem ei parere, Quoniam autem dixim', quod ex operis adquiritur, ad Buctuarium pertinere r sciendum est,etiam cogendum eum operari. etenim modicam quoque castigationem Ductuario competere,Sabinus respondit,& Cassius libro octauo iuris ciuilis scripsit: ut neque torqueat, neque flagellis caedat. I
SI quis donaturus vlafiuctuario, spoponderit seruo, Fin quo usumseuchum habet, stipulanti .: ipsi usu u-quari' obligatur.qui' ut ei seruus talis stipulari possit,
usitatum est. X xv. V L P I A N V s X V I. ad Sabinum.
SEd & si quis stipuletur sibi,aut sticho seruo Ductuarij donandi cauta, dum vula Ductuario praestitum:
dicendum est,s ei soluatur,fructuario adquiri. Vbipeudet eaus pendet caussatum. Interdum tamen in pendenti est,cui adquirat iste Ductuarius seru's.utputa seruum emit, & per traditionem accepit,necdum preciu numerauit, sed tantuniodo pro eo satisfecit.interim cuius sit,quaeritur. Et Iulian' libro
tricesimoquinto digestorum scripsibin pedenti ossedo , minium
536쪽
miniti eius& numeratione preci j declaratura, cultis sit.
λ Nam si ex re Ductuarij: retro Duel uarij suisse. Idemque& si sorid stipulatus sit seruus, numeraturus pecuniam. nam numeratio declarabit, cui sit adquisita stipulatio. ergo ostendimus in pendenti esse dominiu, donec pr cium numeretur. Quid ergo si amisib usufructu, tune precium numereturi Iulianusque libro tricesimoquinto digestoriim scripsit, adhuc interesse,unde sit precium
numeratum. Mareellus vero & Martianus, amisso v&mictu, iam putant dominium adquisitum proprietatis domino. Sed Iuliani sententia humanior est. Rudd si ex reviri usq; precium fuerit solutum: ad utrumq; dominiupertinere,Iulianus scribit: scilicet pro rata soluti pro- cij.Quid tamen, si sorte simul soluerit ex re utriusque utputa decem nomine precij debebat, & dena soluit ex
re singuloru:cui magis semus adquiret Si numeratione soluit: intererit,cuius priores numos solvat. na quos postea soluerit: aut vindicabit,aut si fuerint numi consumpti,ad condictionem pertinent. si vero simul in sacculo soluit: nihil fecit accipientis .& ideo nondum adquisiuisse cuiqua dominium videtur: quia cum predio plus soluit seruus,non facit numos accipientis. Pro tepore quo duraιxsus itas in essectu quaeritu fructuaris:
pro tempore quo non durat messem,proprietaris. Albe. de R. o.
. Si operas suas iste seruus locauit,& in annos singulos certum aliquid stipulςtur: eoru quidem annorum stipu-' latio,quibus vlasfructus mansit,adquiretur fructuarior sequentium vero stipulatio ad proprietariti transit, vel semel adquisita fructuario: quavis non soleat stipulatio semel cui quaesita ad alium transire, nisi ad haerede, vel adrogatorem .proinde si forte usus ructus in annos singulos fuit legatus, & iste seruus operas suas locauit, de stipulatus est,ut supra scriptum est: prout capitis deminutione amistus vlassi uetus, mox restituitur, & ambμ- labit stipulatio,prosectaque ad haeredem redibit ad fructuarium: quaestionis est, an id, quod adquiri seu huario non potest,proprietario quaeratur Et Iulianus quidem libro tricesimoquinto Digestorum scribit: quod
fructuario adquiri non potest,proprietario quaeri. D niquo
537쪽
nique scribit: eum, qui ex re fructuarij stipuletur nominatim proprietario,vel iussu eius, ipsi adquirere. Coua Dautem nihil agi, si no ex re fructuarij, nec ex operis suis fructuario stipuletur. Seruus fructuarius si usumsoactum dari in se stipuletur,aut sine nomine, aut nomina tim: proprietario adquirit, exemplo serui comunis: qui stipulando rem alteri ex dominis, cuius res est, nihil agit quoniam rem suam stipulando quis nihil agit alteri stipulando adquirit solidum. Idem Iulianus eodem libro scripsit: si seruo fructuari' operas eius locauerat, nihil agi .nam & si ex re mea inquit a me stipulatus sit,nihil agi t: non magis, quam seruus alienus bona fide mihi
seruiens, idem agendo domino quicqua adquirit. Simili modo ait: ne quide,s rem meam a me fructuario con- Educat,me no obligauit. Et regulariter definit: quod quis
ab alio stipulando mihi adquirit, id a me stipulando nihil agit: nisi forte inquit nominatim domino suo a me
stipaetur vel coducat. Si duos fructuarios ponas,ut ex alterius re seruus sit stipulatus: quaeritur, utrum totum, an pro parte,qua habet usumlauctum,ei quaeratur Nam& in duobus bonae fidei possessoribus hoc idem est apud
Scaevolam agitatum libro secundo Quaestionum. Et ait, vulgis creditum, rationemq; hoc facere: si ex re alterius stipuletur, partem ei dumtaxat quaeri, partem domino. quod si nominatim sit stipulatus di nec dubitari debere, quin adiecto nomine solidum ei quaeratur. Idemque ait, F& si iussu eius stipuletur : quoniam iussum pro nomi aecipimus. Idem & infructuariis erit dicendum : ut quo casu non totum adquiritur fructuario, proprietatis --mino sit quaesitum: quonia ex re fructuari j qu ri ei ponse ostendimus. God autem diximus,ex re fructuarij vel operis posse adquiri: utrum luc locum habeat,quoties iure legativsusseuehus si constitutus: an&si pertraditionem , vel stipulationem, vel alium quem modum: videndum est. Et vera est Pegasi sententia , quam & Iulianus libro decimo sexto secutus est, omnia fructuario adquiri.
Pro rata temporis quoad usus puctus durauit: diuiditur emoti mentumstipulationis interproletarium Ofuctuarium. l.
538쪽
A QI operas suas locauerit seruus fructuarius,& imperseo tempore locationis usu sfructus interierit: quod superest, ad proprietarium pertinebit. sed & si ab initio
certam summam propter operas stipulatus fuerit: capite minuto eo,idem dicendum est. Dructus pendentes die usu fumo legati redentes ectam ad fum,ariu Albe. xxv I r. v LGANYs Id. xvii r. ad Sabinum. SI pendentes fructus iam maturos reliquerit testator: fructuarius eos seret, si die legati cedente,adhuc pendentes deprehenderit. nam exstantes fructus ad usu ma-maarium pertinent. Si dominus solitus fuerit tabernisa ad merces suas uti,vel ad negociationem: utique permittetur frumiario locare eas vel ad alias merces: & istu. solum obseruandum,ne vel abutatur usu seuctu, vel contumeliosd iniurioseve utatur. Si serui v susseuctus legatus est,cuius testator quasi ministerio vacuo utebatur: si eum disciplinis vel arte instituerit usuisuctuarius,a
te ei' vel peritia utetur. Si quid cloacarij nomine debeatur,vel si quid ob forma aquaeductus, qui per agruintransit,pendatur: ad onus Ductuarii pertinebit. sed & siquid ad collationem vis: puto hoc quoque fructuari uni subiturum. Ergo dc quod ob trasitum exercitus conse tur ex fructibus, sed & si quid municipio debetur nam C solent possessores certa partem fructuum municipio viliore precio addicere, solent & fisco functiones praest re haec onera ad fructuarium pertinebunt. Uructuarius poteR Ni resecvicium eonaisione O psibilitatem reho ita ut nomi datur in paruam per proprietarium impo-sdam.Bariolus.
Si qua seruitus imposita est fundo di necesse habebit fructuarius sustinere. unde & s stipulatione seruitus debeatur,idem puto dicendum. Sed &si seruus sub posna emptus sit interdictis certis quibusdam : an si usus.ffuctus eius fuerit legatus, obseruare. haec fructuarius debeat l&puto debere eum obseruare: alioquin no boni viri arbitratu utitur si uitur. In numiμMibus potest conflui verus re sus Bu: a UM non
539쪽
Nomismatum aureorum Vel argenteorum veterum, quibus pro gemmis uti solent, ususfructus legari potest. xxx x. VLPIANVs IJ. x v Iir. ad Salinum.
O Mnium bonorum usum ctum posse Iesari , nisi
excedat dodrantis aestimationem,Celsus libro tricesimo secundo, Iulianus libro sexagesimoprimo scribunt.&est verius. x x x. ν A V L V s lib. III. ad Sabinum. SI is, qui binas aedes habeat, alterarum usumfructum legauerit: posse haeredem, Marcellus scribit, alteras altius tollendo obscurare luminibus : quoniam habitari potest etiam obscuratis aedibus. Quod usque adco tem- Peradum est,ut non in totum ardes obscurentur: sed mo. dicum lumen,quod habitantibus sufficit, habeant.
x x x I. I DEM lib. V. ad Salinum.
EX re fructuarij etiam illud intelligitur, quod ei seu
ctuarius donauerit,concesseritve,vel ex administratione rerum eius compendij seruus fecerit. x XXI I. P o MPONIVS N . XXXII r. ad Salinum.
SI quis unas aedes, quas solas habet, vel fundu tradit: excipere potest id,quod personet,non pr dij est: veluti usum &vsumfructu . Sed & si excipiat, ut pascere sibi,
vel inhabitate liceat,valet exceptio cu ex multis saltib' pastione Ductus percipiatur. Et habitationis exceptio ne,siue temporalis,sive usque ad mortem eius,qui excipit, usus videtur CXceptus.
SI Titio fructus, Maevio proprietas legata sit, & vivo testatore decedat Titius : nihil apud scriptum haere dem relinquetur,& id Neratius quoque respondit. 6sinistuctum in quibusdam casibus,non proprietatis epsectum obtinere conuenit. unde si seu chus vel fundi portio petatur.&absolutione secuta,postea pars altera,quae adcreuit,vindicetur: in litem quide Pprietatis,rei iudicatae exceptioncm obstare: in fructus ver0,non obstare, scribit Iulianus: quonia portio landi velut alluvio portioni
540쪽
x x x ri i r. i v O A Nus tib xxxv. Digestitum. QVoties duobus vlasfructus legatur; ita ut alternis annis viantur fi uantur : si quidem ita legatus fuerit, T ITI, ET MAE VI o:potest dici prius Titio; deinde Maruio legatum datum. Si verd duo eius dem nominis fuerint,& ita scriptu fuerit, T I T II s V .
svM FRUCTUM ALTERNIs ANNIs Do Lao o: nisi consenserint,vter eorum prior utatur,inuice se
impedient. bd si Titius eo alino, quo frueretur,pro--ietatem accepisset: interim legatum no habebit sed ad V Maevium alternis annis usiisfructus pertinebit. Ec si Tiatius proprietatem alienasset,habebit eum usumfructum: quia & si sub c6ditione ususfructus mihi legatus fuerit. α interini. proprietatem ab haerede accepero , pendentet autem coditibne eandem alienavero ad legatum admi tar. Si colono tub vsumfructu fundi legaueris:vsum- mictum vindicabit & cum haerede tuo aget ex conducto:& c5sequetur,ut neque mercedes praestet, & impensis,quas in culturam fecerat ecipiat. Vniuersorum bonorum, an sitsularium rerum ususfructus legetur, hactenus interesse puto: quod si aedes incesae fuerint, usus- fructus aedium specialiter legatus peti n6 potest: bon e rum aute usufructu legato reae usus fruct peti poterit quoniam qui bonoru suoru usumfructum legat: non soldin eorum, quae in specie sunt, sed & substantiae omni.vsumfructum legare videtur. in substantia autem bon
rum etiam area est.: Haeres tenetur de mora O targitate agitionis. partolin. X X X v. I D E M lib. t i. ad Urseium fe)ocem,SI vlasfructus legatus est,&hqres scriptus ob hoc ta dius adierit,ut tardius ad legatum perueniretur:hoc quoq; praestabitur,ut Sabino placuit. Vsusfructus serui mihi legatus est: isque,cilm e3o uti frui desiissem, liber esse iussus est. deinde ego haerede aestimationem legati tuli. nihilo magis eum liberum fore, Sabinus re spodit. Namq;videri me utiliui homine,pro quo siqv