장음표시 사용
51쪽
concipit, qua concidit X animata mortua.
Hinc frequentia sunt delicatulis illis, animi deliquia. Aliquam hujus rei e iugiem , quam Vi moderatam magis , exhibent insultus febrium intermittentium , rigore horroreque stipatarum, in rigore animo linqui, foeminis adeo familiare est. Hinc palpitationes cordis, oscitationes , pandi-Culationes, labiorum , unguium pallor. Debilior
adesteret his mus idem in eo febrium tempore quo calent aegri laXata sunt omnia, ubi sudor abunde profluit. Ades autem saepe in tensione universali, mobilibus praecipue hominibus vacillatio quaedam eo magis annotanda , quo propius ad Melancholiam pertinet. Causa adest universalis , quae per
se tensionem inducere apta nata est. Nunc calor erumpere satagit, nunC XCitatur quasi alternis horror, ipsum alligan atque Coercens MiXtus exurgit corpori status , ex impotenti naturai
vanis ejus nixibus ad sui liberationem tende natibus. Nec minus notari debet quod saepe sp a Lmus ille universalis a peculiari spasmo in una parte sit pendeat sunt enim partes in corpore animali quae alias in sui consensum trahant, in
convulsivum statum rapiant, inuasi eorum motus regantra unde exorta est famosa illa actio regiminis decantata olim Hel monti recen tioribus quibusdam reno Vata.
Tensio verbieculiaris, a mobilitate pendens, sive ut brevius loquamur , mobilitas in actum in parte singulari deducta, vel inflammatio est, vel
spasmus. De inflammatione hic agendi locus non
52쪽
est. Spasmus vero vel variabilis est , vel constans, id est, vel motum alternum eXcitat in parte convulsivos succussus , vel spasmum simplicem erethismum. Spasmus constans ille est, qui cum aliquam partem retrahit, ei ita inhaeret, ut illam a statu naturali in novum illum immutet, constanti neCvariabili effectu. Talis est retorsio colli, quam vidi per plures annos perdurasse ab inhaerente in musculo sterno-mastoadeo retractione. Talis est pylor arctatio , quam per quindecim menses integros vomit ibiis quotidianis subsistentem , subita Icetitia solutam vidi. Talis est angina spasmodica, mam se menses integros perdurasse vidi, cum ingenti deglutiendi difficultate , quam subito sa-
Datam miratus sum Melancholicum ore distorto plures per menses incedere Observavi. Hic aurem spasmus nullas alias leges recipit, nisi quod cauta ipsum producenti proportionalis , Varie tamen immutatur pro corporis conditione praesenti , leviorque est cum grata omnia Ob Versantur animo , aut ad alia mens distrahiturri contra vero
graViUS Urget, Cum aut mens ei attendit, aut Curis atque moerore angitur.
Ne minus notandum est circa hoc spasmigemus, quod quae Pars semel ipso tentata fuit, ei Tursus ObnOXia sit, quia magnam unde nacta est
ad motum facilitatem. Hinc quae semel collo ob spasmum distorto fuerat mulier , si quid ingratici CCideret, rurSus eodem laborabat symptomate.
Qui semel animi deliquium passus est ob nimium
terrorem , iterum minima data occasione, animo
inquetur. Imo vidi foeminam quae ita lauic typo -
53쪽
thymiae assueverat, ut pluries in die a pasmo in plenariam corporis solutionem incideret, de qua
etiam contradicentes, minabatur. Spasmus vero in quo fibrae mobiles alternum Con Cipiunt motum , vel a natura parti pendet per se tremere nata , ut in antagonistarum musculorum alterna vibratione , Vel a leviori Causa
oritur unde quaedam fit quasi inter spasmum atque Naturae vires colluctatio. Si metus in .gens stupidos reddit attonitos, metu minor tremulos reddit, saepe tremorem metu ipso longiorem incutit. Narrat nunquam satis laudandus Suietenus vidisse se foeminam quae a tonitru attonita facta , mo tremorem tota Vita durabilem contraXerat. Ego ero etiam nun video 1Ormosillimam puellam quae ab ebrio patre plagis affecta , inde non tremorem contraXit, sed subsultus variorum musculorum ita Vehemente , Ut
facies saepe mutetur in turpistimam, ut e sedili saepe subito exsiliat,4 sine sensuum dispendio humi procumbat, cujus tamen incoepta curatio elices spondet successus. Quod autem spasmus Variabilis levior sit constanti, probat illa observatio , qua deprehendere facile est tremorem saepe Cum levamine rigori succedere in vehementibus animi allectibus. Im multi sunt homines qui levissima de causa remant, ut novi causidicum fa-Cundia insignem , qui de causis feliciter agendis idcirco desperavit, quod nunquam loqui coram
Senatu posset , nisi omnia tremore con uteret.
Ρatet inde quam facile pasmi redire possint cum semel occupavere corpus. Non enim solummo ob partibus motum imprimunt, sed etiam mo-
54쪽
bilitatem conciliant. Causae spasmos invehenti addit se comitem imaginatio , quae plerumque in spasmo laeditur, Mantiqua refrica Vulnera, mobilis illa per se, sed vehementibus impressionibus
mobilior ieddita. Spasini vero qui singularem partem assiciunt a parte ad partem aliquando revelluntur , ita ut parte alia spasmum concipiente , alia eo libere tur. Unde cauteriorum , Vesicantium, similiumque remediorum usus, saepe spasmum sustulit. Hinc spasmi illi discurrentes sub aurae frigidae nomine. Hinc saepe compescendae narium haemorrhagiae subitus terror profuit hinc saepe arthritis in partem spasmo irritatam decumbens, reliquas deserit parteS. An et o parte aliqua spasmo affecta non adsit alia ei correspondens, quae laxetur , ita ut pasemus unius sit alterius atonia , nondum casta sinceraque X perientia innotuit. Tamen fatendum est ita esse ordinatam humani corporis conditionem ut notante Hippocrate ah, duabus aeque impressionibus assici non possit, sed ubi aliquid aut sortiter agit corpUS , aut vehementer animam Concutit, in eo quasi tota conspirat vivi corporis fabrica Hinc in iis qui ingenii laboribus impallescunt, aut profundae meditationi immerguntur, vix aliqua inest corpori sensilitas. Hinc nascitur in toto corpore torpor atque debilitas, dum ventriculus atque digestionis organa in concoquendo occupant Ur.
Nec veto spa mi, dum partem aliquam Occu pant, ei soli struunt insidias, sed saepe ad alias a Aphori Sect. U.
55쪽
etiam uoco, functione dissitas , tormenta deferunt. Illustre habemus in Hemicrania exemplum. Ita inter se consentiunt ventriculum caput, ut laborans ille spasmo constrictus immanes in capite cruciatus excitet, pariter caput ictu amictum, vomitus immanes cieat. NeC deest ipsi vesiculae felles Cum Capite Consensus, cum ante alia bilis viridescens in capitis Concussibus exiliat. In intestinorum affectu crambe fit,
quae saepe repetita in cholera morbo , hujus symp- toma facit abditam ibi concordiam indicat. Cur vomitus fit in nephriticis Cur orificio ventriculi superiori dolente, nullus quidem dolor exoritur, sed cordis tremor, palpitati, Cur oculis vivido solis jubare praestrictis fernutatio Et
millena alia quae Συμπαρεως nomine cognita , uti
nam possint in certum atque definitum ordinem
Spasmum excipit atoniaci sive, ut dilucidius loquamur, nulla est par quae ubi spasmum experta est , ad Naturae tonum redeat, sed tensioni proportionalis sequitur relaxatio. Hinc si decem gradibus tensa fuit per spasmum fibra decem iterum gradibus a statu nativo distat per relaxationem Scilicet natiVo tono per totidem gradus vis illata est. Distractio partes unientes a se invicem semoVit. Hae antequam amisitim tonum recuperent, distractae atque languidae acent: unde praeceptum illud pro universali poni potest suo violentior atque fortior spasmus fuit, eo majorieXcipitur relaxatione. Hinc adeo saepe spasmi resolutio fit per animi deliquium. Vidi ego mulierem delicatulam, quae per tres aut quatuor horas
56쪽
integras spasmis ita afficeretur, ut nunc marmoris instar obrigesceret, nunc quasi furiis agitata ita
Convelleretur, ut ViX hominum fortistimorum obnixis tribu contineri posset, nunquam e paro Xysin exire, quin toti artubu relaXata mortuae
ad instar concideret; unde rursus vel potentisti mi cardiacis oporteret XCitari. Hinc quae pas-mis illis assidue exagitantur, ita debilitatas habent fibras , ut nulli vacare possint functioni
aut communia Uitae munia obire Minimo succumbunt musculi oneri, mens pariter vel minimae meditationis incapax , nihil constans , nihil ordi-nnium rata regulare Xercere potest 1, sed magnus1ine tribus ignis, in cassium furit. Qui fit vero ut in tanta tonia supersit tamen, o augeatur pristina vibratilitas cita ut assueta vibrationi convulsivae fibra , minima de causa Convellatur uitae hi concurrunt ad eundem mechanismum causae. rimo quidem fugax est brevi restituta illa relaxatio. Secundo vero fibra inde debilior facta, de crassiti perdit, seu unione attractione partium firmitatem fibrae faciente. Tertio impressa in sensorio communi memoria,
sensus aut motu S, Onam memoriam ad utrumque
sensationis effeci um extendi ab allatis exemplis facile est deducere , novum stimulum. quasi
ViVacitatem OVam , causae agent , impertit.
Quarto vero ea leX posita est in corpore physico, quae in morali a Physicis deducta est , ut assue factio sit alterum Naturae genus mec difficile erit ex datis intelligere dogmata illa Hippocratica. Quare delirium aliquando , oppressi, compressoque cerebro spasmum solvat mur spasmo ad-
57쪽
tem Muniformem tonum fibris inducendo, irre gulares, inordinatas ibrarum contractiones in ordinem redigit in universalem spasmum fibrarum systemati inducens , imulque aequalem liquidis circuitum impertiens, peculiare contraCritiones tollere debet.
58쪽
PASMUs melancholicus , seu Melancholia pas- modica, morbus est in quo mens aegri debilitatur, assicitur corpus spasmis, sine ulla alia labe quae a cognito mechanicae animalis Vitio pendeat. Hinc morbus ille inter simplicillimos locum obtinet, minter primaria fibrae organico Mautomatico motu donatae, Vitia recensendus est. Nec mirum haberi debet si a simplici illa causa
ingens effectum varietas exoriatur, Cum fibraesensiles Morganicae elementa sint tam diVersarum, tum forma , tum Ula partium. Hujus nun existentia , estedius , causae, signa tum ad prognosim , tum ad diagno sim spectantia, labori nostro materiem praebent; unde possit deduci tum adversus minaces ejus insultuS praecautio , tum etiam praesentis atque ipsam rationis arcem impetentis, Xplanatio.
Prima quidem sese offert quaestio in existat revera morbus ille qui sibi peculiares a cognitis prorsus diversas , im aliquando mechanicis repugnantes leges vindicet ξ Quae porro quaestio
ipsa ejus idea distincta semel posita, sponte quasi
Sedem morbi in sensu atque motu vitiato constituti, in sensus atque motus organis positum
59쪽
esse, planum est. Ea ergo quaerenda est, in nervis N partibus eorum proprietatem , iVe ab ortu sive ab ex paratione structurae, sortitis. Hi vero licet non in omnem machinam aequale dominium
Obtineant , affatum tamen animialem uni Verto
Corpori tribuunt, per illius ambitum ita distuli
ut videatur vix pars ulla iis Caruisse. Porro quodcumque organum , actionem aliquam pro Varie ingruente causarum X ternarum impetu , Variabilem exercere potest , mutationis
atque alterationis capa dici potest. Hinc si mutatio illa aliquid adipiscatur perVicaciae , cum extra Naturae ordinem posita sit, in aegritudinem delabitur; sive ultra, sive citra praescriptos a Natura limites feratur. Quod nerVeae parti aliquando accidere posse probat obser Vatio nunquam
refellenda. Haec igitur, quam solam ducem atque autorem agnoscimus , probat tripleX Vitiorum genus parti sentienti competere. Primum erit , in quo partis vitalis actuositas Vis, impetus intenditur; alterum , in quo contra fati icit atque elanguescit vis vitalis, ita ut inertior hebetiorque fiat sensus atque motus Ptertium denique, nec minus malis foecundum, erit quo sublata fibrarum concordi harmonia, jam perVertitur Omnino nativus sensuum atque motuum ab iis refleXorum ordo. Unde fit ut aut dearum, aut functionum inde enascentium series, funditus Vertatur.
Intendi impetum illum Hippocrati sic dictum
Ορμου probant phoen Omena, nulli mechanicae ac tioni adscribenda. Hic adest causa sensum imprimen ; sed nulla causae cum sensu inde pro-
60쪽
ducto proportio LeVis doloris causa, immanemicruciatum in 1fligit Vel minima terroris causa, formidine atque metu glaciali mentes implet. Uno Verbo, querelae non causis, sed effectibus responsent. Quae omnia ut exquisitissimum sensus acumen arguunt, sic spasmis ansam praebent. Haec ergo in vibratilitate intensio , si in habitum Conversa sit, Melancholiae spasmodicae ge
Vertitur vero in habitum JDe Protegomenis nostris satis probatum Confidimus. HOC a guit muliercularum temperies adeo mobilis, ut Vel minimus eas convellat strepitus. Idem in infantium tenellorum habitu convulsivo inveni
mus Saeph pavor subitus, ineXpectatus fragoreum induxit. A morbo inductum vidi in viro qui postquam a saevissima nephritide evaserat , spaLmi habitum a dolore ita ContraXit, ut a minimo
motu tremulus imo, formidolosus in spasmos
Imminutio sensus atque motus ad torporem inVitat; avocat ergo a spasmis. In ea inertia aliquem rimari Melancholiae fontem, inutile est. Quam enim spasmo Xcitando symbolum Con tulisse videtur vita otiosa, non inducto torpore id efficit , sed dum nutritioni obstans gracilitatem fibrarum servat, tum tensionem auget atque mobilitatem, quia vel minimo insolito motu nervi percellendi sunt, oscillationibus non Dsueti. Perverti ver, seu potius interverti posse regularem sensationum ordinem, non minUS attendenti perspicuum erit. In hoc vitio, ut jam dixi