Libri de arte obstetricia

41쪽

27 pubis ad postremam symphysin sacro - iliacam , item ab utroque pubis dissolutae latere in apicem promontorii ex

IX. Atque istae lineae earumque astitudines et anguli indi Cata S non tantum, sed quascunque etiam tranSVersas pelVis diametros finiunt. Dehinc, quod si ab extremo cujusdam lineae , a margine inferiore symphys eos ad ii eum ductae, alia ad finem usque adversae homologae tenditur, tum quoque altitudo pelvis, quantum illa quidem prodesse capiti foetus poterit, demonstrabitur. Ubi dein arcum a ΡOSteriore Vel laterali capitis foetus non praeter naturam grandiS Ρarte, id est, a posteriore siVe laterali capitis segmento, SupeΓeam ipsam lineam erexeris; quantum membranae Oao motiles et musculi ab inclusa capitis superficie alioqui jam prae 'tensi sursum atque in utrumque latus amplius distringantur, facile deprchendes. Postremo et hoc patet, diVisis aequali spatio Ossibus pubis increscere ferme descriptos angulos eo magis, quo 1'ropius illa Ossa Sacrum OS attingunt; Verum

simili in casu ilea etiam violentius multo ampliusque ab ipso sacro divelli.

Propositum esse omnis symphysiolomiae debet, servata matre foetum educere Vivum. Itaque inprimis ad Spem ce tam prosperi exitus necesse Omnino e St, ut ante Omnia Spatium Sufficiens absque peculiari et insigni aliqua noxa effici posse, prοVisum tibi sit. Atqui a periculis artis hactenustentatis certi nihil infertur, quo ante definias, num aliquo et quonam interVallo Ossa pubis sint dimovenda. Qui enim a tis ejus uSum experiundo hactenus laudavere, Verisimiliter vix non omnes probitati sucum fecerunt. XI. Verum ut ossa pubis sine noxa dividi posse certo scias, interjectae inter Os Sacrum et ilea cartilagines et ligamenta, ossium Varia latitudo , item et crassitudo, ipsaque partium peti is tota compages magnum habent momentum J ut Pro

42쪽

13 3pter ipsa haec discrimina ne quidem in theoria certi quidquam vel absoluti statui queat. XII. Denique obduratis plus minusVe in OSSeam compagem posticis cartilaginibus quod fieri aliquando, pelves in os continuum concretae, eaeque non informes plurium in juventa ferme mortuarum monStrant) nullo modo pubes secari et

diduci potest. Quo magis id timendum in foeminis est, quarum cartilagines et ossa jam diu labe aliqua affecta prudentium suspiciones mOVent.

XIII. Finge Ossa pubis dissecari quidem, sed tum Vel nullatenus Vel non satis apte distrahi posse; qua nune se con erteTe obstetricius 8 quid consilii Z quae angustiae Num delusus inutili fissura ad detestatam Symphysiolomis ac reVera Omi-ΠOSam Sectionem Ventris confugiet 8 Num manu ferroque inquassa et laxata pelVi fodiens parientem , ΠOVO ac repetito aSSultu, ultra quam natura fert, sub doloribus trucidabit Aut Vero nudus omni consilio ac iners spectator frigide operietur, dum foetus in dissecta nuncque ipso partu Tum-Ρentia ossa ingruens et penetrans thrdus matricida fiat.

XIV. Atqui simile discrimon omnis serme sectio pubis portendit ; quod tam multae ac Variae Sint ad VersitateS, qaae ΡOS sunt fieri; sed ne una, quod futurae non Sint, neque mi nima habeatur secu1 itaS.

XV. Neque Vero dubito, quin symphysiolomiae laudatores in eosdem inciderint scrupulos ; ut neque diffidam, qui sectionis et commoda et beneficia jam ab ejus incunabulis se per-nOVisse gloriantur, hos ipsissimos rem asperam facillimo

43쪽

DE RUPTURA VAGINAE.

Vaginam sub parturitione nonnunquam affligi, Vel causa extranea internave laedi, imo lacerari, nemo ignorat. Ve-vum aliquando eam rumpi, ac laetum per vulnus decidere in Ventrem matris, haud communis scientia est. Vetustissimum lacerationiS Vaginae, at sub titulo rupturae uteri inscriptum, exemplum in Stat parti Van der Wiel observationibus legituΓ. Similem casum diVulsae Vaginae Bonetus habet; quin tamen partes et natura ossenSionis rite perspectae fuerint. Imo etiam cel. POuteau lacerationem Vaginae cum ruptura uteri consudit. Novissime, quatenus innotuit, genitalis Iaesionem hanc, qua foetus in matris Ventrem exciderat, fusius W. Goldson perscripsit. Nunc Vero memorabile aliud omnino a prioribus, Origine et indole sua, diversum huius modi exemplaPnos describimus, quod in schola obstetricia 13. Januarii A. 1 'o contigit. Atque licet tristis perinde et incapax sanationis calamitas erat, confert tamen ad dilucidationem illius

narratio.

Maria N. duos et viginti annos nata , agrestis, mediocri forma, et bilioso habitu, caeterum haud infirma et primum gravida mulier fine Decembris A. 1 89 recepta in hospitium

fuit. Nocte ab ii. ad 12. Januarii I 'O questa a primo mane de doloribus circa os sacrum et lumbOS EX graVidarum mansione in cubilia parientum ducitur. Explorando cognovit Obstetrix , restante adhuc amnio, ad pollicem ampliatum et alte positum orificium esse. Egomet aegram diluculo 12. Januarii vidi. Noctem multis et molestis quidem, sed invalidis

44쪽

LIBER PRIMUS.

egerat doloribus , cunctantev procedente in dilatationem

Ore, et manante furtim Suspecti coloris aqua. Betulit assistens chirurgus, parientem ab horis acres dolores habuisse; hos autem a prima tu O nunc HSquo notabiliter minui; item caput foetus ab illo tempore non ultra descendiSSe, Verum potius recessisse Videri; angustam ferme in conjugata pelvim esse , et in Vagina digito quandam percipi laciniam , quam ipse, ut etiam Obstetrix, quum aegra in cubili ad Venerat, protinus ObseΓVaViSSent.

Magis simul viribus desecta pariens, quam quidem ad

impensum tempus et perspicuaS PASSiones Congruebat. Etenim praeter celeriorem et debilem quiddam pulsum nihil

peculiariter admonuit. Ventev in debitam rotunditatem extensus , neque dolens erat nisi mediocriter Super pubem, parte aliquanto rudius PreSSa.

Id, quod primum facto examine Offendi, ultro commemoratus ille in Vagina Iobulus fuit. Prima contrectatione placentae esse particulam credidi, eoque magis, quod pollicem inter et indicem fortissime, quin minimum Sentiret aegra, comprimi potuit. Verum toto partuS tempore Sanguinis nec gutta fluxit, nec Vestigium illius in Vagina reperi. Neque ducebat iobulus ad Os uteri ; sed evidenter ex Vagina baesit. Pel Vis margo Superior, Conjugata licet angusta,

nequaquam tamen adeo abnormis, ut partum Sine mora facere ex arte Oporteret. In antico et laterali margine aperturae Superioris Vertex infantis cubuit, ex medio sui ambitu molli carne circumdatus, quae relictam, ut interdum

sit, a cervice uteri fimbriam Simulabat. In antico etiam potissimum caput Super Ossa pubis nitebatur. Aegra, inter nycthemerum bis soluta alvo, in tertium diem inscia urinae stillicidium, imo incontinentiam habuit; quin tamen dolorem in Vesica, Sive mingendi conatum, aut Simile passa aliud fuerit. Quum pariens potum acidulum, maxime Vinosum, appeteret, commixtum aqua Vinum lubenter concessimus. Applicita ad ventrem lamenta, et injectum clysma cum Opio.

45쪽

DE RUPTURA VAGINAE.

Meridie rursus invisi. Idem sere Status, ut mane, Prae terquam quod intra tempus subViridem et mucosam materiam VOmuerit, dolente per attactum regione circa praecordia. Bediere per Vices conatus et dolores, a similitudine pariendi nisus vix alieni. Igitur, quo de re certior fierem, tota manu tentaxi; nec moleste magnum capitis ambitum comprehendi. Incubuit nempe caput, Sicut mane, Sutura

sagittali in diametro pol vis obliqua, facie retro ad rectum os ilei spectante. Quoad carnem in Vagina et reliquas partes nihil clarius cognovi; vagina ipsa nec inflammata, neque

dolens erat. Interea retractam manum saVa Sanie Obductam habui, quae quidem non tam gangraenam, quam dilutum me conium et amnion redolebat. Confisus caput meliori forte nixus Peditu usque in aperturam depressum iri, ut instrumento eximi possit, convenire Vesperi hora sexta tirones

monui.

Ad tempus congressi experimur ex ministrantibus, prae

horam graVi deliquio prehensam fuisse. Pulsus mire satiscens , dissicilis spiritus, et lita tenaci et frigido sudore facies. Ex quibus quoniam apparuit, nihil posse in salutem

curari; contra parientem quaVis periclitatione consestim Oc-CaSuram esse; tum etiam, quod aperte laetus mortuus inerat; alioqui moribundae a nOVis poeniS parcere Omnium humanissimum putaVimus. Obiit post sex horas secunda matutina. Tum, breVi mollitum ex morte Ventrem pro aequabilitate parans, ad faciendam in linea alba sectionem, membra laetus et aliaS partes subter tegumenta distinctius percepi, quam Vulgo licet, atque antea poteram. Incisa post carne ventris copia foetidissimi aeris erupit, et producto cultro confestim infantis dorsum Sub peritonaeo in conspectum venit. Incubuit scilicet Capite Super aperturam pel Vis, facie retro ad rectum latus Versa, reliquo corpore ac pedibus ferme extensis, ut hi porrecti infra sub costis matris essent. Tumefactus AC Verisimiliter pridem jam mortuus insans ex tota cute nigre VΘΓiem

46쪽

gatus et Omnis in putredine erat. Etiam placenta ex utero tibi verat, et discolor ad illius fundum et ud partem intestinorum agglutinata haesit. Attamen nec in Ventre, nec in vagina, imo ne in Stratis lecti in Venta macula sanguinis est, nec coagulati nec liquidi. ob casus raritatem, Omissa porro disquisitione, ad diei lucem arcessitis aliis peritis et tironibus, agere utiliter ratuS , nudaS ParteS modo reposui et tegumentis custodivi. In quo , dum Sinistram manum per Vulnus Ventris et dexteram in vagina ad superius limen pel Vis admovebam, attonitus utriusque digitos ObVios sibi, ac sese contingere Sensi. Nunc utique ex omni latitudine malum patuit; de quo quidem, quod fando audi eram, et ipse Cogitabam, nunquam ambigiSSem, dummodo Vaginam, Cum foetus in Ventrem per eam delapSU, Sine Sanguinis omni manatione,

rumpi posse haud adversata fides fuisset; excepta forte, qualem hic casus docuit, unica conditione, Visceribus scilicet per sphacetum lente ac paullatim jam prius exstinctis.

Hora nona matutina ad Sectionem perreximus. Disjecta cute sub intestinis nunc manifestius, quam mox ante obitum, putridis et tumentibus, conspecta placenta est, tunicis suis ab se penitus Separatis, et Supra chordam umbilicarem ita Mevulsis, ut Velut marSupium formarent. Tunicae istae, ubicunque intestina contingebant, adeo iis erant agglutinatae,

ut nonnisi summa diligentia, et ne hac quidem discerni sine laceratione potuerint. Ipsaque intestina, Variis plagis

inter se conjuncta glutine , pariter ac peritonaeum et Omen tum livide Variegata eΓant.

Ad demonstrandam lymphae conglutinandi vim et olucidandam indo Hunieri membranaceae inflammationis doctrinam , ubi cohaerebant, partes paucis modo in locis solvere proposui, ut intactis reliquis totum, ceu Parissimum Sua Specie ac unicum sorte exemplar, in anatomicis praeparatis maneret. Verum, priuSquam circumspexi, docta ad malitiam

curiositas et intempesta concuYSatio cuncta VastaVerant.

Vaginam insuper ad mediam longitudinem usque necrosis

47쪽

in toto corruperat. Eadem pernicies infra etiam uterum tenuit. In parte antica, ubi Vagina collum uteri amplectitur, ea super tres pollices transVersim lacerata erat. Retro ex gangraena laetidus et a reliqua Vagina a ut Sus Iobulus pendebat, eadem nempe insensibilis caro, quae, dum aegra Vix

in doloribus advenit, primo jam digito tractabatur, certa

demonstratione, loci necrosin jam ante partum extitisse. Etiam in vesica retro ex putredine damnum erat, ut ex circulari ulcere urina continuo in Vaginam stillaret. Contractus interea uterus, Sicut BOSt decem a partu horas assolet, intus ex superficie Concreto et nigro Sanguino oblitus erat; qui diu etiamnum Ροst adhaesit. Os uteri obiter Corruptum , Sed integrum et ΡΓΟΡemodo Tetractum. Post mensurata pelVis est. Promontorii a margine superiore pubis duorum pollicum , cum nOVem decimis distantia. Ossa cum genitalibus inter raritates scholae aSSerVantuP. In recensitis exempliS ruptura Vaginae cum foetus inventrem descensu, item cum Sphacelo et Vastatione vicinarum partium nunquam non mortem intulit; nec fieri in hae calamitate secus potest. ESt Vero laceratae Vaginae, cumoxpulso simul in abdomen foetu, Sed absque insecuta morte, felicius specimen. Memorabilis CasuS ante aliquot annos Londini in puerperarum asylo ObVenit, ObSerVante Douglasio. -Foemina, tristis hiStoriae QSUmΡlar, quarta Vice gravida, exili forma, triginta circiter annorum, Subtili quidem, ne tamen insalubri erat habitu; quam, dum primum Douglasius visebat, ab Octo horis defluxo amnio, continenter ex hoc tempore tentata in partum fuerat. Ore uteri licet admodum ampliato, laetus tamen caput parum admittebatur in aperturam. Inquieta Sine more parienS Circa Viciniam pubis dolorem queri, VOIutare Se et contrahere corpus, velut saevissima torquente Colica. Vix tamen turbatus pulsus. -Αliquanto post, reVisente medico , Ob Stetrix renunciat, parienti a Vagina Sanguinem exii SSe, non tamen cum perieulo; interruptos a duabus horis esse conatus, et ab illo tempore torqueri aegram Siti ac nauSea. Elongata et cum si i-

48쪽

LIBER PRIMUS.

gido sudoro tecta facies; breVis et anxia respiratio, parvissimo pulsu. Attamen miSera praeter dolores circa pubem

Parum queritur.

ἡ 'uum simplici exploratione juxta rotundam aliquam mobilem substantiam nihil attingebatur, medicus eam pro

capito laetus habuit, non tam ex SeCuritate, quam COH-jectura. Quia autem aegra ad limen mortis erat, discrimen inter Vitam et necem in Suscepto illico partu stetit. Immissa manu mox Douglasius creditam foetus partem caput digitis Cedere sensit, manumque Sibi in aliquo, nulli tantum, quantum utero, dispari Spatio esse. Confirmata demum adtrectatione nihil dubii erat, quin manus moretur in Ventre, CUJUS antica totus foetus, postera in oblongum globum contractus uterus Occupabat. Neque graViS multum conVersio; aliquam modo, dum Per SuΡΓemum ostium Pergit, moram caput habet. ε,, Sed etiam secundinae in abdomen deScenderant, amplexae intestina, iisque conglutinatae, ut ad Separandum 'MYSus inferre manum Oporteret; nec hoc difficile. InteΡhaec Visum D Ouglasio est, infra, et ampliuS SuΓSum, extranSVePSO Iaceratum uterum, idque viscuS Post factam Vulnerationem magis jam esse contractum, quam fieri posse in tam paucis horis credidisset. ΜMulier post Omnia pericula, quae enteritis habet, benigna sorte ConValuit. Tum circa quadrageSimam diem, grates actura in Douglasti aedes se contulit ; qua occasione

ab ea petiit, ut explorari se a Doctore Osborn non abnueret. Integra inVenta Vulva, ac si nihil unquam alieni accidisset. Unde apparet, DouglaSium rupturam non in Vagina factam, Sed in ipSO utero censuisse. Forte quilibet alius idem

licto ore per disruptam pergere vaginam, et redire in Ventrem matris posse ΘVerumtamen, quodsi Vaginae subtilem texturam, illiusque praesertim, qua in uterum abit, Supremam Partem,

49쪽

tum etiam illud cogites, quantopere in multis gravidis et

parientibus ea extendatur, quamque parum tamen quoquOVer-SuS custodita Sit, tantum abest, ut miremur, illam rumpi aliquando, ut potius admiremur, non crebriuS rumpi.

Illa ipsa quippe suprema portio, in qua, dum ex Vagina

foetus in Ventrem ruit, facta laceratio esse Semper debet, maximam Vim patitur, eVanido nempe et retracto uteri Ore, effluxis dudum aquis, et remorante, Validis tametsi nisubus, ad supremam pelVim capite. Quo caSu Vagina tota super foetus bregma ea Vi extrahitur tenditurque, quam contrahens se uterus irrito conatu in PromoVendum caput per naturalia exserit. Tum alicubi in Vagina minor esse cohaesio, quam ut resistere ultra ValenS sit 3 tum ineVitabiliter ruptura SequituΓ.

Dolendum, in defunctis tali offensa, genitale, Ossaque praesertim, haud solertius perquisita fuisse. Eae saltem, de quibus hic sermo erat, partum languentem et difficilem habuere , ut itaque Videatur, illis citra modum ac maxime in margine superiori difformem fuisse pelvim. In exemplo,

quod Donetus narrat, haec noXa tanquam Tupturae causa

proprie declaratur. Disponunt utique ad similes lacerationes , inter caetera, declinata quidquam et alta pubes aspero margine, angusta pelvi S in Suprema ora, debilis et curta

Vagina, praetenSum uteri collum, tenuis raraque cellulosa tela, et Vicinarum partium inflammatio et sphacelus. Nec tamen certae Significationes Sunt, quae exsecrabilem casum portendant, aut quid aliud agi jubeant, quam

quod ex causis molesti partus, et aliis rebus alioqui indicatur. Sed Vehemens tamen et perVicax, et multum alienus, Praecipue circa pubem, Omnis dolor obstetricem in suspiciones mOVeat. Crucians Scilicet in illa parte Sensus in narratis exemplis rupturam nunquam non praecessit; in omni quippe organismi animalis Vehementi intus mutatione calamitatis primo monitor, postea comeS dolor est. Inter dolorem etiam plerumque ruptura sit. SeeeSSuS Sanguinis ex vagina, partium, ni Sphae elus eas exstinxit, continuus dolor,

50쪽

36 LIBER PRIMUS.

insolens in ventre pondus, Ρraesertim foetu ex parte, vel toto illapso; anxietas, inquietudo ac Vomitus , primi semper horrendi mali indices sunt. Quod, si coram medico ir-xuit, hunc procul dubio ad examen mox compellet. Dein, ubi foetus, aut illius antea in pel Vim praemiSSa parS, nondum per VulnuS Tece Ssit, aut Si parVa Vel per laetum intercepta est fissura, fieri poterit, ut periculi vis occulta ipsi maneat, inprimis, si non ante similia aliquando in natura evenire monituS , accedentes passiones ab aliis, iisque levioribus causis ducit. Postquam enim expulsus in ventrem laetus est, idque, ut interdum solet, sub unico uno nisu; illius caput certe, et

alia membra diverse adtrectabuntur, ac paullum antea eΓal. Nec tamen, quae factae mutationeS Sint, Sempeu manifestum et facile definitu credas. Nonnisi ex illata manu evidentia advenit. Qui in meis exemplis per Vaginam in Ventrem foetus migraVere, iis ad partum praejacens caput erat. Imo etiam, facto in Ventrem descensu, a superiore margine pelViS non procul caput distat. Neque unquam Sursnm Caput in Ventre, ac deorsum pedes deprehensi fuerunt. Quisquis structuram et situm partium, ipsiusque uteri efficaciam ObservaVerit, facile intelliget, quare nunc etiam sub Sideat caput, neque

aliter possit ; quanquam Primo intuitu res aliquid miraculi

Sed .explicet aliquis, quemadmodum placenta quoque

per fissuram tranSseratur in abdomen, vagina licet in antica parte et SurSum lacerata et supino aegrotantis in dorsum

Cubitu 2

Non enim funiculum umbilicarem in iis recte exemplis semper bre em fuisse, aut Circumvolutum cogitabis, ut illum insantes secum una in Ventrem abstulerint. In no Stroeasu non ita Saltem. ESi quidem Vaginae propria partum pellens indita vis et contractio, incognita hucusque 3C aliquando forsan ΠOVis a me argumentis comprobanda; at restat nihilominus quaedam explicationis difficultas, quemad-