장음표시 사용
181쪽
rant; etenim, quibus tumoreScirca aures assu
gunt, non suppurantur, in ardente Febre hisere non servantur i). Qui vero suppurant cum signis coctionis, ius habent album, salutares sunt a). Singularem sed congruam valde, uti videtur, parotidis in Febribus malignis curationem, prosert Franciscus Valessius. Ego quid in ejusmodi aegrotis silc ille facere soleam , dicere hoc
loco non gravabor quandoquidem censeo mul tos esse servatos, qui alioquin interilitent Moxa oriri incipiunt, partem laxant oleo foveo, puta chamae melino, atque si exire cunctentur, loco ipso Cucurbitulam iugo, ne abscessus sit minor, quam possit conferre, ubi autem jam satis manifestus factus est, si brevi plurimum increscat, milito rursum sanguinem, ne sit major quam sustinere possit dege ' Mox vero durum adhuc tumorem, neque ulla suppuration expectata ignito serro aperio, altera quidem inpar te, si alteram solum obsederit tumor, in utra que vero, si utramque, Cataplasma suppuram appono. Plerumque res bene cedit; nam brevi computrescente post inustam escharam tumore, manare pus incipit, perpurgantur 3 . Haec certe medendi methodus egregio viro Marco Aurelio Severino, aliisque clarissimis medicis, quos apud eum videre est, summopero
182쪽
concitat, ea admovenda sunt, quae tenui humori densando ad cutem sistendo valent. Hoz genus abscessus frequentius inflammationibus sin-Ceris recurrere consuevit. Quidam ex Hippocratis interpretibus, hanc rem minus recte intelligentes, mirati sunt, quod i cum refrigerantia, tum actu rigida, Mastringentia, nempe betas iucurbitas concisas ex aqua frigida, ubi φλεγμια in quadam anginae specie ad collum vel peti us foras conversum erat, superimponi usi serit; praecipiens simul, ubi ad pectusextumuerit, plerique Vadunt, si vero morbus ad pul-naonem ConVersu fuerit, utplurimum moriuntur sy; sed oλέγμια quidem hic loci erysipelas
notat, adversus quod betae solia astringentes medicinas Celsus, Galenus, ejus succes res adhiberi volunt haec enim id vitii ad exteriora sistunt, aliter sane vix admovissent isti, qui bene norunt, quanto malo est intro verti erysipetas Ad eadem praesidia inflammationem . quisitam reprimunt. Si vero ad articulum critice decumbat morbus, talia applicare oportet, quae ibi detinendae materiae apta sunt, antequam a digeratur: nam, observante Hippocrate, articulorum morbi praeter coxarios raro suppurare solent. Si circa cutem denique emorescant exanthemata, calor externus ad incitanda tardantia m bre non vehementi valeta, eodem etiam CaUetur, ne ante tempu temerarie recedant. ANque ad accelerandum universum genus abscessuum
183쪽
suum calor paulo major, tam internus, quam externuS, idoneus est. Quae autem per abscessus fiunt judicationes, difficiliores sunt utplurimum iis, quae per U Cuationes absolvuntur,4 maxime quidem, si excretio quaedam Critica non simul accesserit. Ex abscessu tarca Crura, ubi cruda omnino perstiterit urina, periculum subesse diuturni cruciatus, claudicationis, monet Hippocrates 6 . Cuidam ante mentes Febrem pessimi moris per abscessum ad semur cruda perstante urina judicatam fuisse vidi; sed os semoris inde Corruptum est claudicatio Gulcus aditu dum insident. Urina multum crassum album laeves aequale sedimentum, quasi purulentum , deponens, omnium optime hujusmodi abscessus extenuat resolvit ea dum redditur, aliquando dolorem concitat, hinc urinae dissicultatem in statua. Epid. r. ex judicantibus emcacisamum suis hscribit praeceptor Eosdem item solvit sanguis sponte evenis erumpens, tum etiam alvi profluvium, tormina sputa quoque quosdam a scessiis discutiunt. Materia itaque absces us concitans, omnibus his modis ex corpore evocari videtur ob quam Causam, si ex eruptione abscessus critici urina id genus sedimenti habens, quod dictum est, copiosius emuat, ne male sana arte provocetur abscessiis, si1quidem natura aeque tuto per renes, longeque facilius, morbum exturbabit. Atque aliarum evacuationum supra abscessus sponte tempestive evenientium eadem est ratio. Igi, Κ a tur
184쪽
Qui notiamsi abscessus, vel etiam arte provocatus, affectionis dignitati non respondet, aut si is temere in ulla significatione evanescit, atque mala inde augentur, evacuatio morbidae materiae ad Xemplum natui te, per vias idoneas molienda est. In Febre maligna, di valde exitiosa, Monspelli anno 1623. grassante, quibuscunque parotides circa judicationes apparebant, omnes intra biduum interibant, quod abscessius, ut suspicatus est Riverius, totam excipiendi morbi materiam non Capax erat, ad hanCigitur per allia vias evacuandam, is sanguinis detractionem, licet vires essent ex oppressione summopere imbecillae, instituit, sed hujus ergo, repetitis vicibus sanguinem dempsit, sequenti deinde die per leniora medicamenta alvum duxit. Tantaque fuit hujus praesidii virtus, ut postea in ea constitutione ex parotidibus, ita curatuS, perierit nemo I). Vibices quidem raro admotum toti recipiendo morbo satis sunt, imo cum Vix quicquam a morbo detrahere interdum videantur apparentes, nil judicationi Febrium conserre a quibusdam suspiciuntur. Certum vero est petechias aliquando, sine alio quovis auxilio, id genus
morbi persecte judicasse Θ); tum etiam easdem
praemature vel sero nimis extrusas in ebribus petechialibus malum semper portendere, Oppo tune vero erumpente bonum o Propterea credo,
7 Ρrax medic eap. de Febr. pestilent sub sine. 8 Ramaetetini de constitui anno I 692, cc. o. r.
9 Idem, ibid. Doncker decide Feb. petestas.
185쪽
De cietatione Abscessu critia 149 credo, quod ex judicantibus aestimandae sint pe-
techiae, at supra has aliud praesidium plerumque desideratur. Febris petechialis ex allignis
pestiferis saepissime habetur sibi relicta,
vel imperite curata, exitiosa valde est ad artem vero tractata, saltem quae anno 16 et Madusque 4 Coloniae epidemica fuit, quaeque eamdem regionem post aliquot annorum decursum iterum infestavit, item quae nuperrime apud no gras sata est, Madhuc dum grassatur, facilis sui curatu, tutus admodum morbus e magno enim aegrotantium numero, Vorum curam habuit medicus Coloniensis D. Donckers, si bene memini, quinque tantum mortui sunt, ut ipse testatus est. Huic quidem eo lubentius fidem adhibeo, quoniam ex centum febricitantibus, in praesenti constitutione haud absimili methodo curatis, vix tres desideratos fuisse pro Comperto habeo δ idoneis testimoniis, si opus fuerit,
probare possum. Eam autem curationem paU-cis absolam.
In primo morbi stadio expurgandis ventriculo intestinis tempus aptissimum est, nempe ut crudi viscosi humores, qui venenatam particulam cum saliva deglutitam excipere, alere, MFebrium somes esse, jam ab ea corrupti, Videntur, quamprimum cum inhaerente sermento, quantum fieri potest, ejiciantur oras. Primum autem stadium ad macularum Sque eruptionem, vel ad istum diem, quo constitutio eas ex sua indole depromere solet, extenditur. Intra id quoque spatii, si vel copia, Vel motus sanguinis, vel inflammatio internae cujusdam Corporis sedis sanguinis detractionem postulet, vena secanda erit; quo citius id fiat, eo me-K liuS.
186쪽
aut sopor cum osculorum4 Vultus rubore, aliaeve notae inflammati cerebri alio morbi tempore sanguinis missionem expetant cervicibus Cucurbitulae cum ferro admovendae sunt, sanguisque pro ratione accidentis,' aegrotantis virium demendus. Venae etiyim exiles, quae sub lingua sunt, eliciter in his sectae fuerunt. Vires autem hic plurimum collapsae lata amplarum enarUm vulnera prorsus recusant. In his Febribus haud pauci insania I veterno temere Occupati, amicorum spes sesellerami, quos per id praesidii ter pestive adhibitum servari saepe potuisse, nullias
dubito. Caeterum sanguinis motus, ex indicio arteriarum, prorsus inter initia, utplurimum stimulo eget magis autem necessarius is est instante papularum eruptione, quoniam insuper
his, tunc temporis natura abscessum circa Cutem moliens adjuvanda est atque propterea paulo ante secundum stadium a purgantibus abstinere, & alvum siccare oporet. Ex iis, quae commode hic sanguinis cursum incitant, Mex- Cretione per cutem promovent, haud infimassint veterum antidoti, quae opium medicinas
calidas penetrabiles recipiunt , sed istae nondum ea copia adhibendae sunt, ut sudores eliciant; ii enim, vel sponte dissiuentes, adhuc dum mali
existunt, vehementiusque nocent arte expressi.
Per totum porro hoc stadium in iisdem, si langueat motus vitallis, quod plerumque fit, continendus est aeger victus ex jusculis hordeaceis Cum vino per omnia morbi tempora ad sustentandas vires utilisamus est, modo affectio capitis vini usum haud arceat. Interim ad singulare humorum vitium prospiciendum est Si densitas
187쪽
De Curatione Ab cessus crislati et istas sit sanguinis inflammatoria, eam nitrosis auetenuare juvat; si putrida dissolutio, acidis astringentibus Coercere; si crudus lentor, salibus acidis Mathalinis ad saturationem Commixtis solvere, tum etiam vesicantibus, quae ratione quoque stimuli egregie prosunt. Adhae alvus minime negligenda est. Ea sub principio&fine hujus stadii tarda esse debet si vero diutius stricta maneat, praecordiorum oppresio, anXietas,& vitia capitis tervorum plurimum intenduntur. Atque haec mala jam inde nata alvo bis terve liquata saepe admodum levantur & pulsus valentior fit. Vitatis principiod fine stadii venter tardus commode rheo tamarind. moVetur, sed purgatione debita prius celebrata, duci raro debet. Clysteri autem medicamentum peros assumptum ideo praetulerim, quod hoc intestinum tenue, pariter atque crassum, juxta X purgat aeterum modica alvi subductio excretioni perspirabilis nulli impedimento est io). Finitur alterum hoc stadium accedente judicatione, quae nunc citius, nunc tardius pro ratione constitutionis advenit. In iis constitutionibus, quibus eruptio petechiarum Circa quartum diem solenniter contingit, erit judicatio, vel saltem imperfecta, circa septimum; si eruptio circa septimum uerit, judicatio ci
Ca decimum quartum expectanda est atqui si secundus septenarius morbum non pro sus absolverit, id a tertio sperandum. Caeterum accedente Critico morbi, in quaque Constitutione, die, si notae coctionis inurinis cernantur, si pulsus plenior valentior tangatur, signa-
188쪽
que sudores praesagientia animadvertantur, si tu seu tertiunta in orbi stadium adest, jamque movendi sudores nec prius opportunitaS est, mdicina itaque calida in n)ajori copia concedenda es , potiones tenues affatim calide sorbillandae. Blandoque per totum corpus educto undique sudore, si urina magis cocta reddatur, aeger inde levetur, ad finem usque morbiis Continuandus erit. Si vero haec non fuerint, pulsus iterum magis celer, contractus senti
tur, sudor difficulter eli inetur anxietas tectoris oppressio, Mentis languor,
capitis vitia intendantur, reliquiis inhaeret morbus, Materia, quae intus relinquitum ulterio rem concoctionem requirit. Quamobrem ad curationem in secundo stadio probatam redeundum et , donec iterum sudores moliatur natUra: si alter judicatio non perfecta fuerit, Vel etiana tertia, idem facere oportet. Sed haec ratione ex arte instituta vix ultra secundam judicationem perseverabit passio. Morbo tandem prorsus depulso alvi purgatio non omittendam it
Caeterum ubicunque per abscessum natura Febrem solvere rustra fuerit aggressa, neque ullum signum criticae evacuationis in conspectum prodeat, magnopere necessarium est excretionem arte educi. Si abscessitis sanguineus est, si morbus recens, si Febri vehemens, mi mine dubium est, modo vireklinant, quin sanguis mitti debeat. Ubi autem ede imbecillae sunt, considerandum est, an ex Virium exolutione, an
oppressione id fiat: si imbecillitas a posterioricas oriri suspiciatur, sanguinem ad paucaS tantum uncias, tentandi gratia, educere utile erit;
189쪽
De Curatione Abscessus eritici is,
ex quo si invalescat pulsus, res certior erit, tum breve post intervallum evacuatio justa sine periculo institui poterit. Si ira orbus vero diutius insederit, si Febres leniores, si petas minus firma, si robur stactum , si quaedam notae tur entis humoris circa primas vias, spasmo per dejectionem judicari consuevit, ducenda quidem alvus. Atqui si constitutio epidemica morbos per cutem potissimum expedit, sinaturaeo Vergit, sudores provocandi. Haud raro cum Ventris purgatio, tum sudoris provocatio post V S. locum habenti Praeterea, non modo mali sunt abscesssus, qui morborum solutioni non sumciunt, sedit etiam, qui e contra plus quam aequum est, effunduntur. In constitutione pestilentiali utrumque vitium ab
optimo sene observatum est: nam, multis absces, sus oriebantur, Ut minores quam ut quicquam prodessent, aut majores quam ut serri pollent.
Illud vero ipsis inerat de sacris ignibus plurimum ea constitutiones saevissime grassantibus sermo esto ut quaecunque per suppurationem abscederent, si tempestiva alvi profusio, aut optimae urinae profluvium extitisset, ex ea ipsa solisvebantur 1 i). Ubi igitur supra vires futurum esse abscessum medicus praesentiat, is suo judicio
utens, illum commoda evacuatione eouSque debet extenuare, ut pari morbo viribus sit.
190쪽
De Vesicantibus. De vesicantibus, quae Cantharidas recipiunt, cum id genus praesidii nunc dierum in Febribus valde usitatum sit, aliquid hic adjicere haud alienum videtur. Cantharides quidem a temporibus usque Hippocratis in medicinam admissae sint Archigene vero ex omnibus primus erat, quem ad Ue- scandam cutem eas adhibuisse novimus, si modo is ante Aretaeum vixerit uterque sane adversus capitis tervorum absque Febre vitia hoc remedium usurpavit i). Ex Arabum autem temporibus, in morbis etiam acutis, ad revellendas fluxiones Meducendos corruptos humoreS, ab internis corporis sedibus in habitum externum, ex usu fuerunt medicamenta Cutem exulcerantia Materia enina quaevis acris excitando ruborem, dolorem, Quesicas Circa Cutem, more a profundo Corpore versus amictum locum trahere aestimabatur. Sed id genus praesidii multo ante Arabum tempora pesti accommodavit Ruisus Ephesius. Ex ejus enim authoritate, si ardor interiora occupat, extremaque algent, dumma cutis est frigida, praecordia tenduntur, Venter colliquationes partim sursum partim deorsum mittit, vigiliae urgent, deliria fiunt,
i Aetii ere et serm. a. cap. 28 so inreti curati morbor diutHrn lib. I. cap. 4.