Commentarii de rebus in scientia naturali et medicina gestis

21쪽

neo nullum ab ipsis odorem et Colorem trahent, et ipsi deinceps probe exsiccati ab aeris humidioris accessu defendantur. Montis ex quo haez ligna effodiuntur, vertex summus, lapidibus ingentibus fere totus constratus, Rrboribusque proceris consitussst, et in hac ipsa etiam montis summitate strata quaedam lignorum fossilium insunt. Alter mons

est in Hassia prope Hiland rsium, quod oppidum in

confiniis Thuringiae ob salinas celebre est. Altior est illo, et i 97o circiter pedibus Parisinis altitudinem eius aequalem aestimari posse CI. HOLLMANNUS ex obseruationibus barometri collegit. In viscera huius montis, in altitudine pedum ad I Soo. cuniculis actis, immensa bituminis et ligni sostilis copia ibi deprehensa est. illud nitore et nigredine ad gagatem proxime accedit, duritie vero parumper

ab eo differt. Hoc eiusdem generis esse videtur, atque antea descriptum lignum i minus tamen nigricans est, neque multum aluminis, aut alius salis mineralis, bitum inique in se continet. Strato autem

ligni fossilis bitumen, ad duarum circiter orgyiarum seu sex pedarum Gallicarum altitudinem, tam exacte ubivis incumbit, ut superfusum quasi eiderii esse videatur; bitumini tectum lapideum aeque arcte incumbit. so) E erimenta gruaedam electrica, in litteris R. P SI 4.

N U M, Iur. D. et R. S. S d. 2 Decemb. t 7 7 datis defcripta ' . Cur Corpus non electricum ad corpus electricum acCedat, ratio haec Auctori epistolao esse videtur , quod ignis electricus in corpore electrico abundans, dum traiicit in alterum corpuS. B a Rerem Lecta d. I Febr. IZω

22쪽

aerem interiectum loco suo dimoueat, ideoque aer qui corpori non electrico a tergo adiacet, nunc sublato aere intermedio, ruat versus corpus electricum, et corpus alterum versus illud trudat. In quam sententi m , quam alii dudum missami fecerunt, hoc praesertim adduictus est experim.nto. In lance aniliae pneumaticae fixerat vilagam met ilicam, cuius superior extremitas figuram sphaerae habebat, et vittam ex charta inaurata, nongam pollices octo, latam lineas quatuor, Conuolutam sic, ut cylindrum solidum formaret. suspenderat filo serico sub fornice vitrei vasis, lanci antliae imponendi, per cuiUS vertigem traiecta erat virga metallica, in sphaeram illi aequa Iem definens; deinde imposito vase vitreo in lancem sic, ut cylindrus chartaceus inter ambas sphaeras

inedius esset, extremo virgae, extra vaS prominenti,

applicuit catenam a machina electrificatam: quibus factis, Vidit cylindrum, priuSquam aer Odiazeretur, vehementissimis quidem vibrationibus inter duas sphaeras agitari, sed, quum aer subduceretur, imminui eam agitationem, pro imminuta aeris in Vase copia, et denique aere, quoad fieri

potuit, educto, Cylindrum vix nutare, ad millo amtem rursuS Paullatim aere, vibrationes redire, et

pro copia admissi aeris intendi. Porro, quod ad corporum duorum electris culosum discessionem a

se inuicem attinet, arbitratur R. BECCARIA, Cam

essici aut vi expansilia ignis electrici in his corporibus contra vim expensitiam ignis, in aere residentis, nitente, aut vi ignis et effrici in aere expansiua, vim materiae electricae in istis corporibus superante id quod etiam pluribus experimentis, quae hie enarrat, confirmare studuit.

23쪽

j f. D. f. Vir quidam, plus quam ψo 3nnos natus. macer, et pallida facie, qui per plures annos quotidie violentis capitis doloribus amictus, et anto

quatuor annos, post sumtam Corticis Peruviani magia m copiam, paralyticus saltus fuerat, usum ta

men membrorum suorum fere omnem recuperaue

rat, nocte aliqua experreitiis secunda hora matutina exspuit sanguinis uncias ad quinque. Hinc illi statim, incisa brachii vena, unciae Circiter sanguinis detrastae sunt, et elixita proprietatis datum, Vesperi autem clysma administratum est, et denuo sanguinis ad decem unciae missae sunt. Sequentin Oct e eadem hora evigilauit, atque eandem fero sanguinis copiam exspuit. Iussus nunc est duplam eli. xirii proprietatis portionem, et sexta quaque horabolum ex extracto Campechensi sumere; ac, quia haemorrhoides tumebant, hirudo applicata est. Tertio tamen die eadem hora parem sanguinis peros eiecit copiam, qui . quum floridus et sine phlegmate esset, ac subito et absquo doloro exspueretur, none bronchiali arteria, sed e pulmonali manasse credebatur. Quoniam nullum symptoma sebrile animaduertebatur, et haemoploen semper somnus prosundus ac continuus per quatuor horas praecedeb3t Partes autem quasdam Corporis , ab antecedento

hemiplexia, adhuc iusto minus irritabiles esse, probabile erat: iudicauit Auctor, ob eam tantum Caussam, quod pulmones in somno non satis sensibiles essent, ut sanguinis circulationem debite adiuuare pollent, rumpi quosdam pulmonalis arteriae ramulos ab accumulato sanguine. Hinc desiuit aegroto sanguinem mittere, et medigamenta porrigero, tantummodo iussit oum hora prima matutina auditae lecto surgere, neque ante quartam iterum diS-d 3 cum

24쪽

cumbere. Et quoniam tussicula remansit, emeticum die quinto dedit, sanguinis extrauasati expellendi caussa idque post ternos dies bis repetiit. Sic feliciter curata est haec haemoptysis, capitis etiam dolores fere penituS cessarunt. fr) De terro e motibus in Syria anno IIS9 epi- sola PATRI Cir RUSsRLL ' . Per se pleiam posteriores menses dicti anni plurimos terrae motu iuniuersa Syriae ora sensit, quos inter ille, qui vesperessi. die as Novembris accidit, tertiam Damasci partem euertit. Aleppi. ubi Auctor habitat, per duo minuta prima horae eum senserunt, violentia vibrationum gradatim increscente et remittente. Coelum fuit serenum, ventus nullus, hydrargyrus

in baro metro non motuS.

FR) R. IEREMIAS M ILLES, TE. D. et S. E s epi sola ad illus rem Stic. Praesidem, de carbone quodam fossili, uusto Bovey Coal dii 10 ). Hoc fostile, quod a loco,

in Dinonia sito, ubi reperitur, nomen habet, iacet in sex stratis, seu venis dilatatiS, quae una cUm interueniis suis argillaceis septuaginta circiter pedes in profundum, et vltra milliare in longum extenduntur. Suprema harum venarum superius suum latus habet sub solo in pedis unius profunditate. et decliuis est versus meridiem sic, ut per senos pedesao circiter pollicibus deprimatur. Iegitur sabulo albo, argillae cinerei coloris permixto. Alta est sesqui pedem, ubi minimam, qu tuor pedes, ubi maximam altitudinem habet. Idem de subiectis venis intelligendum est. Interv en iorum altitudo easdem habet dimensiones, sed decrescit ea ratione, qua

25쪽

venarum adiacentium altitudo crescit. Infima vero vena I 6 pedes alta est, et incumbit strato argillaceo, sub quo est sabulum viride per spatium i7 pe des altum; et sub sabulo est argilla durior ac densior. in quam adacta terebra nullos carbones detexit. Ιnter has venas, quae quidem sibi inuicem, qua substantiam, qualitatem et usum ad ignem alendum, si miles sunt, colore tamen, forma, et textura inter se differunt, maxime notabilis est ea, quae lignum P S37 mentitur. Alicubi colorem e susco atrum, alibi nitide nigrum habet. Diuisa est perrimas, quae versus Omnes plagas excurrunt, sine intermista terra. Portiones, quae effodiuntur, saepo 3 vel ψ pedes longae sunt Cum primum loco suo natali eximuntur, laminae, in quas facile diuidi possunt, elasticae sunt, ubi vero siccescunt, elasticitatem suam amittunt et crispantur. Finduntur tamen adhuc in laminas, etiamsi sole vel igni siccatae sint. In his laminis, quae sibi mutuo homonialiter impositae sunt, nodi sub indo apparent, gemmis arborum similes, sed qui nil aliud sunt , quam nuclei minerales, quemadmodum etiam frusta quarχi non nunquam in media huius fossilis massa reperiuntur. Ceterum fibrosis intersectionibus, quales in omni ligno Occurrunt, ea caret. Frangitur tamen facile transversim, fragmentaque superficiem planam ac laeuem habent. Qua quam autem inflammabilitas et lamellata textura huius fossilis alicui persuadere pollunt, id lignum olim

fuisse; tamen quum nulla vestigia radicum, ramo' p. y O. rum, corticis, circulorum annuorum hic appareant, neque massae rotundae. ad instar truncorum, quibus

terra interposita sit, in eo reperiantur, neque ipsum facilius ligno comburatur, etiamsi bitumine praegnans sit: in numero lignorum fossilium illud habendum esse, negat doctissimus Auctor, et multorum scriptorum, veterum aeque ac recentiorum,

26쪽

didi te

testimoniis ostendere nititur, occurrere subinde in visceribus terrae huiusmodi inflammabilem materiam . e mixtione materiaς bituminosae cum variis terrae generibus natam. Quin illud fossile, quod P. SO. Cl. HOL LM ANNUS, ut paullo antea diximus, prope Mundam et AI endorsum inuenit, et pro ligno fossili habuit. aliud quid esse, quam hactenus descriptum carbonem fossilem, vehementer dubitat. Q iam dubitationem ipsi iniicit partim locorum natalium utriusque fossilis, et materiarum, inter quaSVtrumque reperitur, similitudo, partim utrique communis forma, textura, color, partim interuenium istud lapideum inter venas Dissilis Mundens, ut alias dubitandi rationes taceamus. DeniqUe analysin chemicam eius, quo de adhu C egit, carboniS, P. Sa. Reu MI ES IUS proPonit, ut eo Certiorem reddat lectorem, illum esse mere mineralem. Vide licet una libra huius carbonis, balneo arenae in retorta vitrea commissa, praebuit uncias quatuor semis phlegmatis, aquae quidem similis. sed odoris ac saporis aliquantum bituminosi, quatuor uncias liquoris turbidi albidi bituminosi, maxime foetidi, et linguam pungentis, duas circiter dra Climas materiae bituminosae ponderosae, quae in illo liquore subsidebat, et septem circiter unciae pulμeris nigerrimi in fundo retortae, qui etiam bituminis odorem spargebat, et in serro candenti fumabat sine flamma; bituminose isti liquori ne minima quidem gutta olei innatabat, et cineres huiuS Carboni S, aquae ebullienti inditi, post aquae evaporationem nullum salem relinquebant

27쪽

ss) Coniecturas de caussa terrae motuum, et pu' p. 66.

notationes quasdam tu eorum Phaen9mstua, maXime figia.

uit, etc. VrV0nit IO. MICHEL L, M. A. GAegii Reginae Cantabrigine Sodalir In tres partes diuisa eli haec Commentatio. Priori in parte Auctor et principalia terrae motuum phaenomena, pra2sertim eius, qui Vlysiipponi exitialis fuit, collegit, et interiora telluris, quatenus ex horum structura

aliquid ad explicanda illa phaenomena peti potest,

descripsit. Hanc structuram, ex eiS, quae apparent, ea quae latent Conliciens, sic animo concipit. Tel p. 8δ. luris viscera inquit, non cx materiis fortuito proiectis, sed ex stratis sere homon talibus diuersarum materiarum uniformibus et ordine positis constant, quae ingentem et longitudinem et latitudinem, exiguam Vero plerumque profunditatem habent. Licet enim subinde materia quaedam ad magnam prosunditatem continuata deprehendatur: vix istmen VS quam massam continuam format, sed in magnum laminarum, paucos tantum pedeS crassarum, numerum diuisa est. Strata autem illa porro multis fissuris seu fibris verticaliter diuisa sunt, modo angustioribus, modo amplioribus: dantur tamen, quae nullis, vel admodum raris, et a se inuicem longe remotis, eiusmodi fibris interstincta sunt, praesertiria argillacea, etsi strata subter et super his posita crebras fi ssuras habent. Neque diuersorum stratorum contiguorum fissurae plerymque sibi mutuo respondent, si eae, quae mineris praeditae sunt, excipiantur. Sunt autem hae fissurae stratorum, ad satis magnam sub terrae superficie profunditatem positorum, fere semper aquarum plenae. CCterum, licet strata situm fere horiZontalem habere dicis s questrit,

28쪽

queant, si magna strati area consideretur: tamen, quod attentione dignum iudicat Auctor, in regio. nibus altis et montosis tantum non omnibus , strata magis ad horthontem inclinantur, quam selum, et hoc solum ex stratorum infimorum aliquo plerum-P 88. quo constat. In parte altera et tertia Cl. Auctor ostensum iuit, omnia trementis terrae phaenomena, antea exposita h. e. tam praecipua, quam minutiora, ex calamitatis Vlystipponensis praesertim relationibus certain per ignis subterranei et vaporum actionem explicari posse, quatenus stratum quoddam inflammabilis materiei ignem concepisse, et vaporibus ex aqua subterranea in hunc ignem incidentenatis, exitus per strata incumbentia interclusus esse ponatur. ut illi inter duo strata horti ontaliter pene trare cogantur, quorum superius cum omni terra imposita vi ingenti, qua se dispandere nituntur attolletur. Quo autem vibrationum et quasi pulsuum, nec non soni in aere, terrae motum saepe praecedentis vel comitantis, rationem reddere possit, sumit, omnem P.S97. terrestrem materiem aliqua elasticitate praeditam esse; eamque sententiam per alias obseruationes verisimilem reddere studet. Sed, quomodo Cl. Auctor systema suum ad singula terrae trementis phaenomena applicet, ut exponamuS, breuitas nostra nobis non permittit; quamquam hoc reticere non possumus, quae de singulis suse atque erudite disputauit, lectu omnino digna essta. P 63 S. 36ὶ Obseruationes cometae mense Februario anni I76o habitae a DE L A CAI E .s7 Excerpta ex aliquot Abbatis de vENu Trepifolis. de quibusdam antiquitatibus in Italia a

29쪽

lo. NIXoV, A. M. et S. R. S. Roma datis, et huius in ea annotationes

iit eu. 9 IACOB I P ARSONS, M. D. et P. S. S. δε- scriptio quadrupedis ex India orientali celsissimo Duci Cumbriae missi, quod nunc in arce Lundinen i alitur ''). Huius animalis icon, ab Auctore delineata, et huic de p. 6 9. scriptioni iunm, multum differt cum ea. quae in Diario London Magazin Decemb. 17S9 exhibita est. Ρertinet illud ad genus selium; caudam habet elonga.

tam, aures admodum longas et penicilliformes; catum vulgarem magnitudine ac viribus superat; cicur est, moresque cati vulgaris habet. Apud nullum historiae naturalis scriptorem eius mentio

TERO CHAR LETON, qui in Exercitati ine de disserentiis et nominibus animalium bestiam hanc bene deseripsit. 6o De rana pisce Surinamiensi verit GEORG. p.6S .ED VARDS, R. S. S. '' ). Exhibentur primo icones et verba, quibus MERIANA hanc ranam descripserat, deinde duae icones a Cl. Auctore ad viuum delineatae. Hae cum illis comparatae docent, animalia delineata non unius eiusdemque speciei fuisse. Simul quatuor formas ranae imperfeme, e Surinamia etiam missas, Auctor delineauit, quao

30쪽

tradiderunt, minime verisimilem iudicati neque,

eam veram esse, dudum constat.

6 i) De memorabili operatione in osse humeris acto refert CAROLUS WHI TE, Chirurgus nanchestriensis ii comit ). Haec fractura erat quidem simplex obliqua in medio ossis, sed per sex menses

tam male tractata, ut eis, qui cum Auctore huius relationis de laeso consultabant, nulla spes superesset, partes uniri posse, sed sola amputatio suaden-P.6S8. da videretur. Ipse vero huic consilio annuere non poterat, quoniam, aetat*m laesi erat autem hic puer nouem annorum) et bonam corporis constitutionem considerans, iudicabat, nullam in fluidis vel solidis corporis partibus culpam esse, sed aut naturam, dum callum formaret, in opere suo percrebram frictionem fuisse turbatam, aut potius ab acutis oris obliquis ossis musculum quendam laceratum , eiusque aliquam portionem inter oras intrusam fuisse, ut se committere non possent. Assirmabat igitur, facta longitudinali incisione ab eo latere, ubi arteria laedi non posset, Vtriusque partii extremitates denudari, et oras obliquas serra, vel sorcipe incisoria, resecari oportere quod, quum brachium valde flexile esset, factu dissicile non erat), deinde ambas partes in situm debitum reponi, ut orae sibi inuicem respondeant, et cetera sic, uti infracturis compositis fieri solet, peragi. Operatio ad mentem Auctoris a peritissimo quodam chirurgo instituta tam bene successit, ut humerus fractus, integritati suae nunc restitutus, altero humero nequid

quam breuior sit. Pri Q si De osse in petui viri reperto epistola TERENTII B R A D Y , M. D. ). Haec concretio ossea,