C. Suetoni Tranquilli quae supersunt omnia: quae supersunt omnia

81쪽

PRAEFATIO. LXXV initia, quae inorementa, quas mutationes habuerit, tum de Iaris scriptoribus cis p. 259, 24 269, 37 singulatim ageret, temporumque ordinem secutus eorum vitam et scripta breviter perscriberet. uam vero diligenter singula' perscrutatus sit auctorumque testimoniis onfirmaverit, praeclaro exemplo Terentii vita demonstrat. IIa editione libellum quidem de Grammatiois et rhetorihus, ut adhuc fuit, separatum reliquimus; eteras autem reliquias ita inter se composuimus, ut Vitas quae supersunt integrae cum brevibus illis chronte Hieronymiani notationibus coniungeremus ac pro librorum et temporum ratione disponeremus. Neminerit igitur lector, ea loca Hieronymi singula pro tenui quadam umbra oopiosarum Vitarum, quales nonnullas fortuna servavit, esse habenda, universa vero ne dimidiae quidem partis operis a Tranquillo scripti nomina prodere ac memoriam. Nam cum grammaticorum XXII superstitum Hieronymus non amplius quinque, rhetorum autem XV tantum decem

mentione dignos iudicaverit, itaque de vitis XXXVIII

quindecim reddat aliquo modo in epitomen contractas: plus quam dimidiam partem lustrium virorum, quorum vitas a Suetoni plene seriptas manibus tenebat, praetermisisse trinod in e sui oblivioni tradidisso diei poterit '). sed iniqui ne simus, gratia ei potius habenda

erit eorum quae servavit quam irascendum propter ea quae suppressit. Et vere Suetonio reddenda esse omnia fere quae de

Romanis scriptoribus '' apud Hieronymum leguntur, post Pontaeum et Soaligerum, Eusebiani chronio edito-5M Ita quae p. 2b8, 12 leguntur, Varroni debentur, tr. Plinius . h. 254 24. lis Vide modo oratores p. 289 et historicos p. 300,

quorum non antiquiores commemoravit eioerone et cornelio Nepote.

60 Non omnino omnia; nam aliunde petitum est . c. id quod Remmio Palaemoni subiunxit qui quondam inter statua id inter stillam et ouitam interesset, gutta inquit sta est illa adit Vide etiam intra adnot. 63.

82쪽

LXXVI PRAEFATIO. res, tot dooti homines intellexerunt nostraque aetato Friderieus Ritsoh in Parergis 1 p. 619, carolus Friderious Hermann in programmate Gottingae a. 1848 edito. Theodorus ommsen in dissertationibus sooietatis saxonieae 1 p. 673 tam luculente demonstraverunt, ut res pro oonseota haberi debeat. Itaque excusatione opus non erit, quod illa Hieronrmi additamenta in hoo Suetonianarum reliquiarum corpus recepi cum tamen vel illis egregiis iudieibus dubitationes aliquot relictae sint, p. 72, 28 et p. 301 18 ea seposui, quorum auctor Suetonius utrum sit neone etiam uno incertum est. Reoia pere ausus non sum, quamquam fortasse eidem Su

tonio debitas, notationes nonnullas a cassiodori ad annos ab urbo condita 15. 68. 39. 769 Varr. adscriptas, de quibus Theodorus Berg. benevole me commonefecerat. singulis partieulis numeros annorum ab u. c. Suh-didi, quos Hieronymo addere placuit, eosque simplices, ubi editiones conspirare, complures, ubi variare inter sovidebam. Eius modi numeros consulatibus finitos Tranquillus, ut integrae vitae demonstrant, raro prodiderat ipse plerosque Hieronymus adseripsit, suis ratiocinationibus usus persaepe vel errore vel festinatione vitiosis. uua de re Ritsoh in Parergis p. 623 et an neusdo in Epistola de Lucilio p. 7 egerunt. Quot libris Tranquillus illustres viros perscripserit, neque a Suida proditum est neque ooniecturis investigatum. Hoc tantum pro certo affirmare licet, praeter superstitem libellum qui do Grammaticis et rhetoribus est, singulos libros fuisse de oratoribus, o Poetis' ), do istoriois. Neque tamen causam video idoneam, cur reliquos scriptores, ut iurisconsultos ac maxime philosophos Illustrium virorum appellatione et honore privatos a Tranquillo ex-61 Poetas duobus libris expositos tuisse Ommsen op

natur, altero pinos et lyricos, altero omoediarum et trago diarum et mimorum scriptores.

83쪽

PRAEFATIO. LXXVII istimem. Me quidem contradicentem non habebit, qui totum corpus Latinarum litterarum historiae Suetonianaosoptem vel oce libellis constitisse sibi persuasorit. Fortasse quaerat aliquis eoqui exstet indicii, unde eluceat quo potissimum tempore suetonius hos librosodidisse videatur; neque praetermittenda sun qua ad eam rem diiudicandam pertineant. Quod si illustriumvirorum ab illo scriptorum aetate postremos contulerimus eum iis quos non soripsit, probabile iudicium isores videbimur vivorum enim nominibus et vitis abstinuit

neeessario.

commemoravit igitur p. 272 Quintilianum, Isaeum, Iulium Tironem rhetores, quos antequam libri do Blustribus viris ederentur diem bisse oportet. Iam Quintilianus vel Domitiano vel Nerva imperante fato ooneessit ), Isaeus sub initia principatus Traiani annum sexagesimum excesserat teste Plinio epist. 2, 3, 5. D. Iuvenalis 3 74; Iulium Tironem, quem nonnulli imperite cum cloeronis liberto odi. p. 289, 14Loonfuderunt, idem Plinius epist. 6, 31 mortuum esse tradit cum Traianus in Daoia esset, i. e. anno 10 vel 106. Hinc ertissime sequitur, ut post

annum 10 hi libri editi sint.

Nun videndum de iis quos Tranquillus non soripsit. Eorum tres nomino, Iuvenalem Tacitum Plinium ). Iuvenalis vitarum, quas editas vide apud otionem Iahnp. 386, nullam Suetonii a ne satis quidem Vetustam esse, iam inter omnes constat singulae enim plus minusve sabulosae sunt et nulla fide dignae, cum de ipsa poetae aetate taeeant aut falsa tradant, quem a. 12 in vivis

62 Falso viventem nonnulli a Plinio et Iuvenale commemorari voluerunt. Pliniana epistola 6, 32 si vere ad Quintilianum data est, nihil causae apparet cur de Fabio magis quam demonio capiatur rhetorem omnia excludunt, e r. 2, 14 9 6 6, 3. Iuvenalis locus 7 180 de mortuo agit, cum ille non soleat nisi mortuos carpere.

63 Nam do Salvio Iuliano et Frontone et Ulpiano, quos

Hermann oredo ut centenarium numerum compleret, postremos fecit, meronymus Eutropium lib. VIII auctorem habuiti

84쪽

LXXVIII PRAEFATIO. luisse compertum est. in patet quam male superiorum nonnulli ut Salmasius unam earum vitarum Suetonio tribuerint praeterea nulla librorum auctoritate hoc secerunt, et redarguit eos Hieronymi in chronio et Diomedis in satiricorum enumeratione de Iuvenale silentium. Deindo Taeitum Oimus a. 116 Annalibus scribendis Annal. 2, 6 I. 4 4hoperam dedisse, cuius de vita a morte eo Hieronymus ne alius quisquam prodidit. Sed ne Plinii quidem amioissimi hominis et optime de se meriti ullam mentionem Tranquillus in suis Illustribus secerat, ut nondum mortui. Alioquin fieri non potuisset, ut Hieronymus ' Deum omnibus ter posterioribus ex duobus Pliniis unum saceret et quae apud Tertullianum apolog. . do Plinii ad Traianum epistola meminerat scripta, ea cum Suetoniana vita Plinii maioris tam misere coniungeret quam tactum videmus p. 300, 27. Atqui ex insoriptionis testamentaria orelli-Hengen insoripit. 3 p. 12M Plinium, ante a. 114 mortuum esse intelligitur.

Ex iis quae disputavi sequitur ut suetonius Viros suos illustres intra annos 10 et 113 soripserit. Ac nisi animus me fallit, illa Tranquilli volumina sive libelli, quos persectos iam et absolutos Plinius epist. 5, 10 sed nimia cunctatione edendi nondum vulgatos queritur, non alii sunt atque Illustrium libelli, quos amici admonitio impulsus ante iter in Bithyniam susceptum videri potest emisisse.

De singulis Hieronymi locis quaerere nostri instituti

non est, et commodius abi. r. Hermanno quae rerum

veritatem spectant petentur. Neque tamen de Livio Andronio p. 291, 12 Cassiodorii verba praetermittam, qui ad a. II Bis consulibus inquit Iudis Romanis primum tragoedia et comoedia a L. Limio ad scaenam data. I Via Τ P. Terenti vitam p. 292, 1-295, 1 Aelius Donatus quod in prologum commenti sui Terentiani recepit, integram nobis servavit. Vetustissimas editiones indo64 Numeros . Chr. n. 107-l09 Hieronymus, 113 Ca Modorius, II Prosper Plinio dederunt.

85쪽

PRAEFATIO. LXXIXa a. Is impressas ain enumerat O. 6 2 sqq. Doemendanda bene meruerunt Robertus Stephanus D. 1529 et Friderious Lindenbrogius a. 1602, uterque Parisiis et Parisinis subsidiis usus. Et plurima, nisi omnia fallunt,oodio Regio 7920 Saec XI debuerunt, quem ego quoque benevolentia Iacob ira ungi ho diligentissime ollatum habui. Eius libri tanta est praestantia, ut vel post Stephanum et Lindenbrogium bonarum leotionum mihi quoque pioilegium relictum fuerit haudquaquam paenitendum. Non nulli usui fuit et Lindenbrogio, ut suspicor, et mihi alter eodex Parisinus 792 Saeo. XV chartaceus, ab eodem amico examinatus; sed is veterum editionum' tam similis est, ut emendantis studium parum adiuvet. Eandemquo Loidensis odicis rationem esse ab Ritsohelio certior factus sum: nam de Theodori Boondermaheri Ultraleotini exemplo nihil ad Terentianam vitam Wester- hovius attulit ceterum hi brevitati eo magis studere licebit, quod et de summa re oritio et de singulis plerisque copiosius exposui in use Rhenano 124'. 174, quo studiosos lectores delego. Meminerit igitur qui hoc e

emplum cum prioribus conferre volet, nusquam Parisinorum odioum a praecipue vetustioris auctoritatem a me desertam esse nisi lectore monito.

292, 2 servii ego pro servi vel servivi si Aldus a. 1617 pro est ad dominum Romanum Iao Gronovius. addue Romam bique venire Sohopen, o r. p. 265, 20. Gellius 6, 14, 26 47 vocem divinam Muretus a. 1555 provocem dum e vel voce divinari 18 Philum ego pro rum vel furium ci ab hisee Aldus. Ad Iaounam explendam propter vel ob morum imantiam Redis addiderim,ela Mus Rhon. 12 p. 187 43 Mortuus Stymphalo ego

ob Nam quod in useo Rhenano 12 p. 174 modo

suspicatus eram videri Erasmum nihil nisi Stephani editionem repetisse, id postea ita se habere ognovi Stephanus eninae Veteri codice Donati omnientum multis locis eastigavit, Srasmus paucula modo et ex ingento mutavit. 66 Quibus in onserendis me adiuverunt amicissime Ioannes Zunde Bernas et Gustavus Becher Lubecensis.

86쪽

LXXX PRAEFATIO.

pro Mormus est in sola phala lis in oppido ego pro oppido id nil ter Wolf pro nihil l 25 id oli pro idem

29, 34 Caecilio et Caecili crinitus et uretus pro Caerio et caerii ex . 291, 38 etiam p. 294, 25 Parisinus prior Cesio habet i 30 dicitur Thmommsen totus vorsus et amplius a Parisino priore abest dinumerasione Sohopen pro denumeratione vel de numerusione i 37 Hecyra summota Th ommson di omittunt veteres edd. pro nova Ritsohl. 293, 6 eamque soliopen pro namque vel eundem

Missi edd. pro ipsi l 11 cum Aldus pro quod tempore omittunt Parisini ci domui ego pro demuos domi l 28 Santra Erasmus pro M. 32 Popillio Muretus pro Popilio, Pomprio, Popillo dicantur ego pro in nrurvo dicerentur qua Ascensius a. 1504 et Hare pro qui vel quia, tr. p. 59, 23. 294, 1 percipiendi edd. pro percipienda addi quoque potuit ad la pressus urbem es stephanus irai naumta pro navem navisnhu ego navim cum edd. 4 e Menandro Sohildius a. 1656, sed D. cloero de finibus 1, 3 7. Gellius 2, 23, 6. Donatus in appendio huius viatas cio Areadiae Stymphalo sise Leueadia Erasmus. Sinu Leucadiae Parisinus posterior Edd. l 12 eae ego pro ac eae vel aer i 16 in via Burmannus, sed ola. p. 116, 15.1 7 28. 208, 29 231, 19 252 9 291, 25. 295, 14 cis villam delet Sohopen, sed ela. p. 113, 28 46iu massis miror olo delet Bothe, sed ola. p. 62, 17. 262, 10 l 18 nihil Publius Scipio profuit, nihil ei Laelius Idus ex p. 292, 3 o id olf pro idem 44 dines Asoensius, Aldus leatius seb Brant a. 1503 pro Vulcanus

33 u in summis o Stephanus pro tu in summin vo lam summisso ira neve pro neque ego neque in edd. 37 despeetus edd. pro despecta eae vel despecta ira ac ego pro a Vellat. Boralli vita M. Horatii Iado vitam ab aliquora veterum

67 Fortasse Acrone, cum orphyrio ipsum se dicat δε vita poetae narrationem scripsisse, ad Satis. I, 6 41.

87쪽

PRAEFATIO. LXXXIeommenlatorum oratii servatam primum Da. 1548 P triis Nannius Alomaeiensis misoellaneorum p. 72, tum in Horatianis editionibus uretus a. 1555 Lambinus a. 15Met cruquius a. 157 vulgaverunt. Hae exempla tam multis rebus inter se differunt, ut sane mirandum sit qua ratione omnia ex uno eodemque vetere libro hausta esse

dieantur quippe odioe, qui sandavi in bibliotheeas. Petri Blandinia asservanatur, antiquissimo annius per se et uret gratia Antonius Morillonus, denique cruquius usi esse volunt. Et cruquius quidem minimum negotii laoossit, cum totus fere ex Muroto et Lambino pendeat, interdum ad Nannium inelinet, semel tantummodo seripto libro aliquid debeat' . Porro Lambinusne tantillum quidem o vetere libro desumpsit, sed isoompositis anni et uret exemplis emendatiorem ut ipse ait, ut mihi videtur corruptiorem scriptionem reddi di sui ingenii laoitis. At Muretus tot lectiones proprias Nannioque ignoratas habet easque tam diversa natura, ut alter quidam codex Orillono qui eius auotor est praesto fuisse debeat, cuius ille ollatione emendatum Nannianum exemplum Flandria Venetias miserit v.

68 Diu ante annium Petrus Crinitus eam vitam sibi notam fuisse significavit, de poetis Lat. 3, 38. Memoria non indignum eat , quae a Suetonio referuntur Augusti ad la eum epistolao oonficta illi visas esse neque dignas tanto principe eiusque umma eruditione'. criniti librum editum vidi a. 1508, sed antiquior editio exstare dicitur de a. 1500. 6s Vocabulum quosdam p 298, 2 et in scripua exstat neque a quoquam ante requium tuis impressum est. Sed p. 207, 34-rus, 44iadem 1 in oratiam. 12 dem atratur,1 hinno me, I ae hoe 2 miserere, M utissimum, p. 298, 15 ne eotiae breuualem Lambino obsecutus, p. 207, -- probra et in uereatione 16 extremis aquiliis, s habeo, p. 208, 27 epistola obaeura suo genio indulgens, utraque sino librorum auctoritato scripsit. Praeterea p. 207, 36, prehendias so in Blandiniis manuscriptis lacunam ait, de qua explenda desperaret. 70 Boo aliquot exemplis demonstrandum esse intelligo. Μulta quidem ab anni nimia festinatione corrupta orsit nus ex eodem libro diligentius inspecto correxisse potest, ut

88쪽

LXXXII PRAEFATIO. De meis libris sandavens exemplo Nanni simillimum esse video Parisinum 8214, in quo pariter . 297, 1 odeinde et locum in amborum amicina, I acie 22 iuvabit, p. 298, 19 οτκο ινσατοκ 24 liburtini scripta operio ad Morilloni sive Muret sandavensem proxime accedit Pari- sinus 7972. soripta exempla Horatianae vitae, quantum ego compertum habeo, XI numero exstant, Parisiis quinque, Bonnae Guel rhyti ratistaviae Monaohii Venetiis Romae singula' ). Eorum novem ita cognita sunt ut vel de

cum Vocabula rectius ordinat, e cum p. 207 6 brachio se pro cubito, Meonsidior pro leto scribit, I Mi inquit et p. 298, 12 Item Horatius omittit p. 297, 31 enim, 32 eum, 38 suorum, p. 298, 2 uem IT corpusculum non, 24 meas' dii potest inquam, a Nannio insignem in describendo socoridiam imputare volumus. Sed non potest p. 297 10-- pro deinde et p. 208, 10 ο&ωληστατος pro οπινιωάντοπος in e dem libro invenisse, cum etiam meorum librorum pars hoc, pars illud ostendat. Apparet igitur alter quidam codex;

quem tamen ne descriptum amorillono sed tantummodo ollatum existimes, lectiones nonnullae argumento sunt ex anniano superstites, quas, si vitam exscripsisset integram, o

rectas oportuit. Sic p. 207, 12 monstraru et 298, 17 sed si tibi, 23 domusque eius relicta, p. 207, 16 iussicita et 208 6

ad se omissa, maxime p. 207, 36 reagri receptum, quae omnia in nullo praeterea libro exstant, certissima sunt exempli Nanniani vestigia.

71 Parisivi odiora regii hi sunt: 797 olim Floriaee sis, s72 olim Ioannis Iacobi enteli 7974 a Dionysio Gotho-fredo Puteanis fratribus dono datus, s77 Iim Νlevia decimaninis, 21 coibertinus, omnes Saec. X. Post Rutge sium et Vander inium ego cuncto contuli a. 18M, Vid. Philologns SchneideWini 104 310 sqq. - Bonnae in bibliotheea duardi Heln liber Barcinone in Hispania comparatus

servatur, saeo. X scriptus et a Franciam uter in edito a. 1856 Horatio collatus. - Guelserbnanum codicem Helmst. 338 errariae a. 1461 scriptum ait Eber p. 1. - ratista-viensem Rehdigeranum Seci. I. 5. 4 chartaeeum satisque re oentem . . laser excerpsit in uae Rhenano a. 8l8 p. 440. monacensis 37 saee. XII. carolus iretiner Νο- Varum quaestionum p. 43. 4 mentionem fecit. - Venetum S. aro class. XIV. o. 202 Iosephus Valent inelli iullueris ad me datis commemoravit. Vaticano Reginae

89쪽

PRAEFATIO. LXXXIII singulis verhis vel de universo genere iudieare ieeati Distinguendi enim sunt ab integris libris quos impressa exempla reserunt ii odioes, qui amplius dimidia parto breviores sunt, Parisinum dio 7977, Bonnensem Mona- censem Vaticanum ). I enim libri de M versioulis,

quos in nostro exemplo Horatii vita ompleotitur, non plus quam 30 servaverunt, exoidere passi verba p. 297, 15 Augustus et quae sequuntur usque ad p. 298, 11 Ca sar tum 23 domusque - 27 Enebatur, postremora post - 33ciabulas. Tam brevem Horatii vitam fortasse aliquis interpolationum quarundam memor antiquissimam et genuinam putet; verum si proprius rem inspexerit,

omissa deprehendet ea quae omnium minime abesse possunt' , eontra suspeeta omnia tenacissime servata It

que ea brevitas librario alioui debetur, qui inutili sollieet verborum prolixitati omittendo medendum existimarit.

sequuntur ea loca, quae in libris minus bene se habere visa sunt.1701 Carolus ea nonnulla protulit. - Non numeravi coli gii Gemblacensis codicem anuquissimum, in quo Pulmannua

eandem vitam reperisse se ait.

72 Haec ita plane uti perscribo in Parisino libro se habere esto. Nam de reliquis res paulo obscurior est. In Bonnensi magna illa lacuna omnino eadem indieatur, sed extrema inae a vocabulo domusque pauca illa et ema abesse omnia dicuntur. In Monacensi libro deficere mediam fere partem inrchne p. 43 testatus est. De Vaticani Iacunia Manthi tradidit, sed tam allatae ex parte superstite lectionea quam non allatae in partibus interceptis alae auctore p. 207, 24 Moerere commemoravit Ruter eum librum mutilatis a e

sendum esse arguunt.

73 Nam eorum quae in prima laeuna exciderunt non improbante crinito, tr adnot. 68. Horatiana scholis a rap. 296, 35 et 3 bia nominatim mentionem fecerunt. Ne postremus quidem locus excipiendus est, cui non omissione sed emendatione subveniendum esse iudico. Vitiosum enim illud nonum scribae non Suetonio imputo, eum et meronrm LVII recte habeat et in alia Horatii vita, quae ex Suetoniana excerpta est glachner nov. quaest. p. 44 septuay--οreptimo scriptum sit.

90쪽

LXXXIV PRAEFATIO. 297, 4 vero Muretus fere casaubonus times Lambinus Totum loeum, vere, emungensem chriuatianus Iani dolori vult Oollato Auotor ad Herennium 4, 64. Adde Maorobium Saturn. 7, 3, 6. Plutarehum orat. p. 631 D. Diogenem Laertium 4, 46. suidam . . e κωνώProveis. Sohou. I, 9. Io Au sis is oratiam insinuarus Lambinus o dia eri Par 7977. Bonn. Muretus et Vi- notus pro diaeaci l 14 ω tuum uretus pro rurum 454nnulo ego hinnulo oudendo ius odi. Nonius p. 122 6. Plinius . h. 4 172. hinno me Lambinus mulo me Bau arten-crusius. Ninnio P. Pithoeus mimo, minis,

φρονουμεν Muretus pro A-Πε ΦANOY- 33 --sissimum Lambinus lisenem uretus pro paene poenae, se M perpetu Edd. ola Gellius 2, 12, 1. 298, 3 mentisnem facis Lambinus urarum Lambinus δε ι meris Hon Stephanus is ad se omittunt Edd. I Rem oratius habit m Nannii l breuis fuit Edd.

14 Dionysius annius Onesimus sistaer. avsis est apud Lydum p. I, 20 Bonn. , a cainanis ego. ι accusem te eniter ne accusem e casauhonus ut non accusem brevilatem annius ut accusantem libri

d. h. dispositum, mirus obviaret Par 7977. Bonn. specula in vel solo cubiculo scorians ondendorpius. Lessing, Gillser. Totum Iocum ad res, referresurprosoribunt Daeter Beniter Lessing eis ita ut cubiculas eculam ισαν quo se coeuntem videre in alia vita Horatii ut cubiculum suum peculis adornaret quatenuε et collum suum speclare posse de cratino in Soholiis ad orati epist. I, 9, 1. Similia domostio habet Seneo quaest natur. 1, 16. de Tiberio Suetonius supra