Ciceros erste und zweite philippische rede

71쪽

fuit illorum utrique fatale Non placet M. Antonio consulatus Ismeus. At placuit . Servilio, ut eum primum nominem ex illius temporis consularibus, qui proxime est mortuus; placuit Q. Catulo, cuius semper in hac re publica vivet auctoritas placuit duobus Lucullis, M. Crasso, . Hortensio, C. Curioni, C. Pisoni, M'. Glabrioni, M'. Lepido L. Volcatio, C. Figulo, D. Silano L. Murenae, qui tum erant consules designati; .placuit idem quod consularibus M. Catoni, qui cum multa vita excedens providit, tum quod te

consulem non vidit. maxime ver consulatum meum Cn. Pom- 10 peius probavit, qui, ut me primum decedens ex Syria vidit, complexus et gratulans me benefici patriam se visurum esse

dixit. Sed quid singulos commemor, Frequentissim senatui sic placuit, ut esse nemo, qui mihi non ut parensi gratias ageret, qui mihi non vitam suam, sortunas, liberos, rem publicam reserret 15 acceptam. 6 Sed quoniam illis, quos nominavi, tot et talibus 13

de Caesar in Asriea ego P. Attius Varus undinonis Iuba steΙ; . Caes. b. civ. II, 23 4 bes. c. 42. id, die Fulvia, ini. Α. 4 d

5. Metilli: vestia, deraehanute Feldherrassen Mithridates, Consul 74, ' 56 und sein rude Mareus, Consul 73, horismi dureli die ege,

72쪽

66 R. PHILIPPIcA, . . I. οἰ-16. viris res publica orbata est, veniamus ad vivos, qui duo de consularium numero reliqui sunt L. Coua, vir summo ingenio summaque prudentia, rebus iis gestis, quas tu reprehendis, supplicationem decrevit verbis amplissimis, eique illi ipsi, quos

modo nominavi, consulares senatusque cunctus adsensus est, .

qui honos post conditam hanc urbem habitus est togat ante mea nemini L. Caesar, avunculus tuus, qua oratione, qua conclantia, qua gravitate sententiam dixit in sororis suae virum, vitricuminum Hunc tu cum auctorem et praeceptorem omnium consiliorum totiusque vitae debuisses habere, vitrici te similem quam 10 avunculi maluisti. Huius ego alienus consiliis consul usus sum:

tu sororis filius, ecquid ad eum umquam de re publiea rettulisti At ad quos refert di immortales ad eos scilicet, quorum nobis 5 etiam dies natales audiendi sunt. Hodie non descendit Antonius. Cur ' dat nataliciam in hortis. Cui neminem nominabo putate istum Phormioni alicui, tum Gnathoni, tum etiam Ballioni O foeditatem hominis flagitiosam o impudentiam, nequitiam, libidinem

non serendam Tu cum principem senatorem, civem singularem, iam propinquum habeas, ad eum de re publica nihil reseras, reseras ad eos, qui suam rem nullam habent, tuam exhauriunt 207. Tuus videlicet salutaris consulatus, perniciosus meus. Adeone pudorem cum pudicitia perdidisti, ut hoc in eo templo dicere ausus sis, in quo ego senatum illum, qui quondam florens orbi terrarum praesidebat, consulebam, tu homines perditissimosas cum gladiis conlocavisti At etiam ausus es, quid autem est 25 quod tu non audeas clivum Capitolinum dicere me consule

73쪽

plenum servorum arulatorum fuisse. Ut illa, credo, estiria senatus consulta fierent, vim adserebam senatui. o miser, sive illa tibi nota non sunt mihi enim boni nosti sive sunt, qui apud tales viros tam impiidenter loquaret uis enim eques Romanus, quis praeter te adulescens nobilis, quis ullius ordinis, qui se civem esse meminisset, cum senatus in hoc templo esset, in clivo Capitolin non fuit quis nomen non dedit quamquam nec seribae sufficere nec tabulae nomina illorum capere potuerunt. Etenim cum homines nesari de patriae parricidio confiterentur, 171 consciorum indiciis, sua mami, voce paene litterarum coacti, se urbem inflammare, cives trucidare, vastare Italiam, delere reni publicam consensisse, quis esset qui ad salutem communein defendendam non excitaretur praesertim cum senatu populu8que Romanus haberet ducem, qualis si qui nunc esset, tibi idem 15 quod illis accidit contigisset. - Ad sepultu am corpus vitrici sui negat a me datum. moe vero ne Publius quidem Clodius dixit umquam cui quia iure inimicus fui doleo a te omnibus vitiis eum esse superatum. Qui autem tibi veni in mentem redigere 1 Sin memoriam nostram, te domi P. Lentuli esse educatum An

miser eum ro, tum se ipso, quod Non entia etiam care aia. inge-

74쪽

68 R. PHILIPPICA. , . . t 18 20. verebare ne non putaremus natura te potuisse tam improbum evadere, nisi accessisset etiam disciplina 8. Tam autem eras excors, ut tota in oratione tua tecum ipse pugnares, non modo non cohaerentia inter se diceres, sed maxime diiuncta atque contraria, ut non tanta mecum quanta tibi tecum esset contentio. Vitricum tuum fuisse in tanto scelere fatebare, poena adfectum querebare. Ita quod proprie meum est, laudasti, quod totum est senatus, reprehendisti: nam comprehensio sontium mea, animadversio senatus fuit. momo disertus non intellegit eum, quem Is contra dicit, laudari a se, eos, apud quos dicit, vituperari. Iam 10 illud cuius est, non dico audaciae - cupit enim se audacem , sed, quod minime vult, stultitiae, qua incit omnes, clivi Capitolini mentionem sacere, cum inter subsellia nostra versentur armati cum in hac cella Concordiae, di immortales, in qua me consule salutares sententiae dictae sunt, quibus ad hanc diem 15 viximus, cum gladiis homines conlocati sient' accusa senatum,

accus equestrem Ordinem, qui tum cum senatu copulatus fuit, accusa omnes Ordines, omnes cives, dum confiteare hunc Ordinem

hoc ipso tempore ab Ityraeis circumsederi. Haec tu non propter audaciam dicis tam impudenter, sed quia, cum tantam rerum 20 repugnantiam non videas, nihil profecto sapis. Quid est enim dementius quam cum rei publicae perniciosa arma ipse ceperis, 20 obicere alteri salutaria' at etiam quodam loco facetus esse voluisti Quam id te, di boni, non decebat in quo est tua culpa nonnulla aliquis enim salis a mima uxore trahere potuisti. 25 Cedant arma togae. Quid tum nonne cesserunt At postea

75쪽

tuis armis cessit toga. Quaeramus igitur, utrum melius fuerit, libertati populi Romani sceleratorum arma an libertatem nostram armis tuis cedere. Nec vero tibi de versibus plura respondebo: tantum dicam breviter, te neque' illas neque ullas omnino litteras nosse me nec rei publicae nec amicis umquam demisse, et tamen omni genere monimentorum meorum perfecisse, ut meae vigiliae

meaeque litterae et iuventuti utilitatis et nomini Romano laudis aliquid adferrenti Sed haec non huius temporis maiora videamus. s. l. Clodium me consilio intersectum esse dixisti. Quid 2 10 nam homines putarent, si tum occisus esset, cum tu illum in sorospectante populo Roman gladio insecutus es negotiumque transegisses, nisi se ille in scalas tabernae librariae coniecisset iisque oppilatis impetum tuum compressisset Quod quidem ego lavisse me sibi lateor, suasisse ne tu quidem dicis At Miloni ne faverei quidem potui prius enim rem transegit quam quisquam eum facturum id suspicaretur. At ego suasi Scilicet is animus erat Milonis, ut prodesse rei publicae sine suasore non posset Ailaetatus sum. Muid ergo in tanta laetitia cunctae civitatis me

solere ab improbi et invidia a io MCM- arma togae eonee e laurea laude. Ut enim alios omittam, nobiarem p. sub antibras nomis togae arma serae me N - enim ser oulum in re p. fuit strarius umquam

Hal te undisus de Stelle de offici, das Cis damnis gesprochen hat, das ordiens is Miem msisse demim Frieden .eiehen. n. Cassius ad Cic. ad Fam. 12, 13, 13 δε-

rum arma visaeramus, eorum venio uinoeremur.

76쪽

22 ulium tristem esse portebat Quamquam de morte Clodi fuit quaestiο - non satis prudenter illa quidem constituta quid enim attinebat nova lege quaeri de eo, qui hominem Occidisset, cum esset legibus quaestio constituta quaesitum est tamen, quodigum cum res agebatur , nemo in me dixit, id tot annis post tu se inventus qui diceres' 23 Quod vero dicere ausus es idque multis verbis, opera mea Ρompeium a Caesaris amicitia esse diiunctum ob eamque causam culpa mea bellum civile esse natum, in eo non tu quidem tota re, 80d, quod maximum est temporibus errasti 10. Ego M. Bibulo 10 praestantissimo cive, consule nihil praetermisi, quantum sacere enitique potui, quintompeium a Caesaris coniunctione aVocarem. tu quo Caesar elicior ruit ipse enim Pompeium a mea familiaritate diiunxit. Postea vero quam se totum Pompeius Caesari

tradidit, quid go illum ab eo distrahere conarer Stulti erat spe ia

24 rare, suadere impudentis. Duo tamen tempora inciderunt, quibus aliquid contra Caesarem Pompeio suasorim. Ea velim reprehen-da8, si potes unum, ne quinquennii imperium Caesari prorogaret, alterurn, ne pateretur serri ut absentis eius ratio haberetur.

hoo ireret se ut Caesar absons

77쪽

OR PHILIPPICA II, e. 10. 11.4 24-26. 71 Quorum si utrumvis persuasissem, in has miserias numquam incidissemus. Atque idem ego, cum iam opes omnes et suas et populi Romani Pompeius ad Caesarem detulisset seroque ea sentire coepisset, quae ego multo ante provideram, insemque patriae bellum viderem nefarium, pacis, concordiae, compositionis auctor esse non destiti, meaque illa vox est nota multis: Utinam, Pompei, cum Caesare societatem aut numquam coisses aut numquam diremisses fuit alterum gravitatis, alterum prudentiae tuae . Haec mea M. Antonia, semper et de Pompeio et de re publica consilia a suerunt quae si valuissent, res publica staret, tu tuis flagitiis, egestate, infamia concidisses. 11. Sed haec vetera, illud vero recens Caesarem meo con 25silio iniersectum. Iam Vereor, patres conscripti, ne, quod tu pissimum est, praevaricatorem mihi adposuisse videar, qui meis non solum meis laudibus ornaret, sed etiam alienis. Quis enim meum in ista societate gloriosissimi acti nomen audivit cuius autem, qui in e numero fuisset, nomen est occultatum occultatum dico cuius non statim divulgatum Citius dixerim iaciasse se quos, ut fuisse in ea societate viderentur, cum conscii non 20 fuissent, quam ut quisquam celari vellet qui fuisset. Quam veri 26 simile porro est in tot hominibus partim obscuris, partim adulescentibus, neminem occultantibus meum nomen latere potuisse' Etenim si auctores ad liberandam patriam desiderarentur illis

78쪽

OR PHILIPPICA II, e. 11. 6 26 27.

a riuus, Brutos ego impellerem, quorum uterque L. Bruti imaginem coudie videret, alter etiam Malae mi igitur his maioribus ab alienis potius consilium peterent quam a suis et lorispinus quam domo Quid C. Cassius, io ea familia natus, quae non modo dominatum, sed ne potentiam quidem cuiusquam serre Spotuat, me auetorem, credo, desideravit: qui etiam sine his clarissimis viris hanc rem in Cilicia ad ostium numinis Cydni confecisset, si ille ad eam ripam, quam constituerat, non ad con-2 arariam naves appulisset. Cn. Domitium non patris interitus, cla-

gato de Pompeius, si Corfinium 49 Caes. h. iv. I, 23 gelangen

eius a Poreia, die Sehmestor os cato Utie sis.

79쪽

OR PHIUPPICA II, e. 11. 12.4 2I-2s. 73rissimi viri, non avunculi mors, non spoliatio dignitatis ad reciperandam libertatem, sed mea auctoritas excitavit An C. Trebonio ego persuasi cui ne suadere quidem ausus essem quo etiam maiorem ei res publica gratiam debet, qui libertatem populi Ro- mani unius amicitiae praeposuit depulsorque dominatus quam particeps esse maluit. An L. Tillius Cimber me est auctorem se- cuius quem ego magis fecisse illam rem sum admiratus quam lacturum putavi, admiratus autem ob eam causam, quod immemor benesiciorum, memor patriae fuisse Quid ' duos Servilios 1 - Caseas dicam an Ahalas et bos auctoritate mea censes excitatos potius quam caritate rei publicae Longum est persequi ceteros, idque rei publicae praeclarum fuisse tam multos. ipsis gloriosum.12. At quem ad modum me coarguerit homo cuius re 28 a cordamini Caesar interfecto, inquit, statim cruentum alie X- tollens Brutus pugionem Ciceronem nominatim exclamavit atque ei reciperatam libertatem est gratulatus. Cur mihi potissimum quia sciebam Fide ne illa causa fuerit appellandi mei, quod, cum

rem gessisset consimilem rebus iis, quas ipse gesseram, me ο- a tissimum testatus est se aemulum mearum laudium extitisse.

Tu autem, omnium iuvissime, non intellegis, si id quod meas arguis, voluisse intersci Caesarem crimen sit, etiam laetatum esse moris Caesaris crimen esse Quid enim interest inter suasorem facti et probatorem aut quid refert, utrum voluerim fieri an 2 gaudeam factum acquis est igitur exceptis iis, qui illum regnare

80쪽

gaudebaiit, qui illud aut fieri noluerit aut laetum improbarit'

omnes ergo in culpa etenim omnes boni, quantum in ipsis suis, Caesarem occiderunt. Aliis consilium, aliis animus, aliis oceasio B0 demit voluntas nemini. Sed stuporem hominis vel dicam pecudis attendite; sic enim dixit: Brutus, quem ego honoris causa nomino, mentum pugionem tenens Ciceronem exclamavit ex quo intellegi debet eum conscium fuisse. Ergo ego sceleratuSappello a te, quem tu suspicatum aliquid suspicaris ille, qui stillantem prae se pugionem tulit, is a te honoris causa nominatur Esto, sit in verbis tuis hic stupor quanto in rebus sen isttentiisque maior Constitue hoc, consul, aliquando, Brutorum, C. Cassii, Cn. Domitii, C. Trebonii, reliquorum quam velis esse

caugam edormi crapulam, inquam, ei exala. Au saces admo-Vendae sunt, quae excitent tantae causae indormientem Numquamne intelleges statuendum tibi esse, utrum illi, qui istam rem 6 31 gess-unt, homicidae sint an vindices libertatis 13. Attende enim paulisper cogitationemque sobrii hominis punctum tomporis suscipe. Ego, qui sum illorum, ut ipse fateor, familiaris, ut

a te arguor, socius, eg quidquam esse medium confiteor eos,

nisi liberatores populi Romani conservatoresque rei publicae sint, 'plus quam sicarios, plus quam homicidas, plus etiam quam parricidas esse si quidem est atrocius patriae parentem quam suum occidere. Tu homo sapiens et considerate, quid dicis Si parricidas, cur honoris causa a te sunt et in hoc ordine et apud pο-