Auli Gellii Noctes atticae: cum indicibus locupletissimis ; ad optimorum ...

101쪽

llo inerua aeripaerit, eptunum dixisse puellae a se re-

crus Ompressae:

AGῖρε, νυνη, φιλοτητι περιπλομενου δ' Dιαυτουπαεις αγλαα τέκν', ἐπεὶ οὐκ αποφωλεο ευναι I6. Id cum ego ad omplurea grammatico attulissem, partim eorum disputabarit, Homeri quoque aetate, sicuti Romuli, annum fuisse non duodecim mensium, sed de-eem alii eonvenisse Neptuno maiestatique eius dicebant, ut longiore tempore fetu ex eo grandeaseret alii alia quaedam nugalia. II. Sed Favorinus mihi ait περιπλομένου ἐνιαυτου non confecto esse --, aedis eis. I8. In qua re usus eat verbo non vulgariae significationia. s. meta enim, sicutim Cicero et veterum elegantissimi locuti sunt, ea proprie dicebantur, quae non ad finem ipsum, sed proxime finem progressa deduetave erant. Hoc verbum ad hanc sententiam in ieeronia oratione fuit, quam dixit de provincii consularibus. 20. Hippocrate autem in eo Iibro, de quo supra aeripat, eum et numerum dierum, quibus eoneeptum in utero eoagu- Iam conformatur, et tempus ipsiua partioni nono aut decimo mense definisset, neque id tamen semper eadem esse fini dixisset, sed alia ocius fieri, alia serius, hisce ad poatremum verbia usus eat: μεται δὲ, τουτοις καὶ πλείω ia ἐλασσω καὶ λου κατα μέρqς, καὶ εἴπομεν δὲ καὶ πλείω πλειονων, καὶ ἐλασσω ἐλασσονων. Quibus e bis signifieat, quod aliquando oeius fieret, non multori men fieri oeius; neque quod aerius, multo serius. l. Μ mini ego Romae aeeurate hoe atque sonteite quaealtum, negotio non rei tune parvae postulante, an octavo meu ae in lana ex utero vivus editu et statim mortuus ius trium liberorum supplevisset, eum abortio quibusdam, non artus, videretur mensia elavi intempestivit . II. Sed quoniam de Homerie annuo pari ae do unde-eimo menae diximus, quae cognoveramus, laum eat non

praetereundum, quod in Plinii Seeundi libro eptimo Naturatia Historiae Iegimus. 23. Id autem quia extra GELLIus.

102쪽

idem eam videri potest, verba ipsius Plinii pollulantia:

I. Memoriae mandatum eat, Platonem philosophum tenui admodum pecunia familiari fuisse atque eum t men tria PhiIolai Pythagorici libros decem miIIibua denarium mercatum. a. Id ei pretium donasse quidam seripserunt amicum eius Dionem Syracusanum a. Ari-atote1em quoque traditum Iibro paucuΙos Speusippi philosophi. Ροat mortem eius, emisse talentis Atticis tribus. Ea umma fit nummi nostri HS duo et septuaginta miIua TZμων amaruIentua librum maledicentissimum eonaeripsit, qui Σιλλος inscribitur. I. In eo libro Pi tonem Philosophum squem dixeramua tenui admodum p unia familiari fuisse contumeliose appellat, quod impenso pretio Iibrum Pythagorieae disciplinae emisset, exque eo Timaeum, nobilem ilΙum dialogum, eoneinnaa-aet Veraus uper ea re θεώ νος hi sunt: καὶ συ Πλατων καὶ γαρ σαριαθητην ὁ ποθος ἔσχεν '

eonsurum SENATORES, UIBUS UE IN SENATU SENTENTIAM DICERE LICETI. Non Pauei sunt, qui opinantur, pedarios senatoro

103쪽

LIB. III. CAP. IS. Is

appellatos, qui sententiam in senatu non verbis dieerent. ae in aIienam sententiam peditius irent. . Quid igitur Cum enatusconsuItum per diaeella Gnem fiebat, nonne univerat aenatores sententiam pedibila ferebant φ3. Atque haee etiam voeabuhi latius atro dieitur, quam Gabius Baasu in commentariis auia scriptam reliquit. 4. Senatore enim dicit in vetellum aetate, qui curulem magistratum gessissent, eurru aesito honori gratia in

euriam vehi in quo curru aeua esset, tu inquam e naiderent quae in eam ausam euruia appellaretur sedeo aenatorest, qui magistrutum eurulem noudum eperant, pedibuatiavi e in euriam propterea aenatores, nondum maioribua honoribus functos, pedario nominatos. 5. mreus autem Varro im Satyrament ea, quae 'Taποκνων ina ipta est, equites quosdam dieit,e rioa pestatos videturque eos ignificare, qui, nondum Reenaoribus in senatum Iecti, senatores quidem non erant,aed, quia honoribum popuIi usi quidem erant, in aen

eum eniebant, et sententiae ius habebania inam et euruIibus magistratibus funeti, qui nondum aie oribus in Renatum lacti erant, senatores non erant et qui in postremis scripti erant, non rogabantur sententiam, sed, quas principes dixerant, in ea diaeedebant. I. Hoc significabat edictum, quo nunc quoque eo Meff, eum senatoTes in uxiam vocant, servandae eo uetudinis sa

a trana1atiei utuntur. 8. Verba ediet hae sunt Νε-

TIAM DICERE LICE T. .Versum quoque Laberi iuria id voeabulam positum eat, notari iussimus, quem Iegimus in inimo, qui Scriptura inaeriptus est: Caput gin unguia pectaris sententia rari Io Hoe vocabulam a plari que harbare diei animaevertimum in propedariis, pedaneos appeIrint.

104쪽

I. pud eoenam Favorini philosophi eum discubitum

fuerat, coeptusque erat apponi cibus, seros assistens mensa eius legere inceptabat aut Graecarum quid literarum aut nostratium : velut eo die, quo affui ego legebatur Gabii Bassi, ex raditi viri, ther De origine verborum et vocabulorum. 2. In quo ita aeriptum fuit Par

m retus est. 3. Tum Favorinus, ubi hae audivit Superstitiose, inquit, et nimia moIeate atque odiose eon Ghricatu commolitusque magis est originem vocabuli Ga-hius iate Bassus, mim enarravit. 4. Nam siclicet rea dicere eommentietas, cur non probabilius videatur, ut aecipiamus prereum ob eam ausam dictum, quod pecuniam consumi atque impendi arceat et prohibeat, quasi seeuniareus. 5. Quin potius, quod simplicius, inquit,

veriusque est, id dicimus Parcua enim neque ab arca, neque ab arcendo, sed ab eo, quod eat Farum et parvum, denominatu est.

105쪽

In vestibulo aediuiniaIatinarum omnium fere ordirium, multitudo opperientes Mutationem Caesaris constite rant, atque ibi in ircui doctorum hominum, Favorino philosopho praesente, ostentabat quispiam grammaticaae rei doctior scholica quaedam nugalia de generibus et ensibus vocabulorum disserens, eum arduis superciIiis, vocisque et vultus gravitate composita, truiquam interpres et arbiter Sibyllae oraculorum. . Tum aspiciens ad Favorinum, quanquam ei etiam nondum satis uolunessot Penua quoque, inquit, reriis generibus Metum et

varie declinatum est. Nam et hoc penus et haec penux, et huius seni et eneris et peniteria et penoris veterea dictoverunt. 3. Mundum quoque muliebrem virilius in Masrarum sextodecim non triti genere, ut ceιori, se neutro pellas δέ versibus rLegavit gus m uxori mundum Omne penumstu .

6. Atque omnium horum et testimoniis et exempIis constrepebat eumque nimis odiose sibi placeret, intercessit placide Favorinus, et Iam, bone, inquit, magister, quidquid est nomen tibi, abunde multa docuisti, quae quidem ignorabamus, et seire haud sane postuIabamus. 5. Quid enim refert mea, eiusque, quicum loquor, quo genere penum dieam, aut in quas extremas Ilieras declinem, a nemo id non nimia barbare fecerit 6. Sed hoe

plane indigeo addissere, quid sit penus, ei quo sensu id

106쪽

voeabulum dieatur, ne rem quotidiani usus, tanquam qui in venalibus Latiale loqui coeptant, alia, quam oportet, voe appellem. I. uuaeris, inquit, rem minime ohaeu-Yam. Quia adeo ignorat, penum esse vimam et eriticum et oleum et Ientem et fabam atque huiuseemodi eetera 8. Etiamne, inquit Favorinus, milium et anteum et glans et ordeum penus est Sunt enim propemodum haec quoque eius inodi. s. Cumque iue reticena haereret Nolo, inquit, hoc iam laborea, an lata, quae dixi, penus appellentur Sed potestne mihi non speciem Iiquam de penu dicere, est definire, genere proposito et disserentii appositis, quid an penus: Quae genera et quas differentia dieaa, non hercle, inquit, Intelligo. o. Rem, inquR Favorinua, Iane dictam, postulas, quod dii eillimum est, dici planius. am hoc quidem Pervulgatum eat, definitionem omnem ex genere et disserentia eonaiatere. II. Sed si item me tibi praemandere, quod aiunt, postulas, faeiam sane id quoque honoris tui habendi gratia. 2. tque deinde ita exorsus est Si, Inquit, ego te nunc rogem, ut mihi diea et quas eir

macribas verbis, quid Asmo sat, non, opinor, respondeas, hominem esse te atque me Ilo enim, quis homouit, ostendere est; non quid homo ait, dioere. Sed si, inquam, peterem, ut ipsum illud, quod homo eat, definima, tum prolaeto mihi diceres, hominem esse mortaleaenimal rationi et acientiae aptena ves quo alio modo licerea, ut eum a Meria animalibus omnibus separare

Proinde igitur nune te rogo, ut, quid ait penua, dicas, ilion ut aliquid ex penu nomines. 3. Tum ille oste lator, voee iam molli atque demissa PhiIoaophias, inquit, ego non didici, nee discere appetivi; et, si ignoro, mn ordeum ex penu ait, aut quibus verbia penua definiatur, non ea re Iitera quoque alia nescio. 4. Seire, inquit riden i L. Favorinua, quid penua sit, non ex no- atra magia est philosophia, quam ex graminattea tun. II. eminiati enim, credo, quaeri solitum, quid Virgiti is dixerit, penum instruer ve Angam vel longe,

107쪽

dgne. 16. Utrumque enim profecto eis Iegi sontum. Sed, ut etam te aequiore animo ut aia, ne illi quidem veteria iuria magistri, qui Sapientes appellati sunt, definias nati reete existimantur, quid ait penus. II. Nam Q. Scaevolam ad demonstrandam penum his verbia ullum audio Penus est, inquit, quod escurantum σαννο- ensentum est. Quod ensm ipsitis patrissemilias, sui ἰῶ-berorum patrisfamiuas erasque familiae, quae Hreum eum ut liberos etas est, et opus eorum facit, ea εα να-tum est, ut meis au penus videri debet. --guae rea edendum bibendumque is dies singulas pranda

aut coenae causa parantur, penus non sunt: ea ere FG

ιμε, gures huiusce generis Iongae regionis παι- contr- Auntur et reconduntur, ex eo, quod non ει promptu sint, ae intus et penitus Actheantur, penus Meta sunt. s. Hae ego, inquit, eum philosophiae me dedissem, non insuper tamen habui discere quoniam civibus Romanis, Latine Ioquentibus, rem non suo vocabulo demonatrare, non minus turpe esset, quam hominem non auo nomin appestare. s. Sic Favorinua sermones id genua ommunes a rebus parvis et frigidia abdueebat ad ea, quaaeaae magia utile audire ae discere, non Ilata extrinae-eus, non per ostentationem, est indidem nata accepi que. 20. Praeterea de penu adaeribendum hoe etiam

putavi, Servium Sulpieiuni in Reprehensi Scaevolao capitibus seripsisse, Cato Aelio laevisae, non quae aut tantam et potui forent, e thua quoque et cereo in P

nu esse, quodque esae eius ferme rei causa comparatum.

2 .maasurius autem Sabinos, in libro auri eivilia ae-

eundo, etiam quod iumentoruni causa apparatum eatet,

quibus dominu uteretur, penori attributum dieit. 22.Limn quoque et virga et carbones, quibus confieeretur penus, quibusdam ait videri eas in penu. 23. Ex iis nutem, quae Prqvierealia et auaria indoeia iisdem ea-2ene est a Ia esse penoris putat, quae illatia sint usui

annuo.

108쪽

3. In edicto aedilium curulium, qua parte de mancipii Fendundis autum est. criptum sic fuit: TITULUS SERVOR UmSIΝGULORUM UTE SCRIPTUS SIT COERATO, ITA UT EI INTELLEGI RECTE POSSi T, QUID, ORBI VITII VERUDI R. IT, QUIS FUGITIVUS ERRO VENIT, NOXA E SOLUTIIS O SIT. 2. Propterea quaesierunt iureconsulti veterea, quod mancipium morbonum quodve vitiosum recte diceretur: quantumque, orbus a viii dissei ret. 3. Caelius Sabius in libro, quem De Ediet Aedilium Curulium composuit, I beonem refert, quid esset morbus, hisce verbia definisse Morbus est hahisus cuiusqus corporis contro nσ-turam, qui usum eius facit eteriorem. 4. Sed mor-hum alia in toto corpore aceidere dieit, alias in arte Corporis Totius corporis morbum esse, veIut Isunil φθίσις aut febris partia autem, veluti caecitas aut pe-dia debilitas. 5. Bamus autem, inquit, et a Pus vitiosε

aureis, quam morbosi sunt ut equus mordax aut ea iatro, Diosus, non morbosus est. Sed ex morhus est, daem/ι-m Asosua est. Neque id tamen eontraint. μι- es enim, qui vitiosus est, non morbosus esse. Quom-sorem, eum de omise morboso regeretur, nequaquom,

inquit ita diceretiar RUANTO OB ID VITIUΜΜINORIS ERIT. 6. De eunucho quidem quaesitum eat, an ontra edicium aedilium videretur venundatus, si ignorasset emtor, eum eumichum esse. I. Lubeonem respondiane aiunt, redhiberi posse quasi morbosum: . sues autem seminaa, si sterile essent, et venum issent, ex ediet aedilium potae agi Labeonem seripsisse.

s. De sterili autem muliere, si nativa sterilitate sit, re batium contra Labeonem respondisse dicunt I0. Nam

109쪽

euni redhiberi eam Labeo, quaal minus sanam, putasseeuecellae non vortere aiunt Trebatium ei ediet apposuisse si ea mutier a prine pio genuati in sterilitata esset. At a valetudo eius offendi allet, exque ea vitium laetum esset, ut concipere foetu non posset tum a nam non videri, et ellae in eauna redhibitionis. t. De myope quoque, quietustatiosae Latine appellatur, et περὶ νωδοῖ diane uin eat alii enim redhiberi omnimodo debere, alii contra, nisi id vitium morbo continetum e . ael. 2. Eum Fero, cui dena deesset, Servia redhiberi posse respondit Labeo in caua esse redhibendi negavit Mari e magna, inquit, prer aeno σιω- aerent:

neque eo magis purigae Asinoea morδ sume; et sorti dum rei modum est dicera, non arenos masci Romίασε, quo iam cum infantibus non simul ennis gignuntur. 3. Non praetereundum eat, id quoque in libri veterem iuriave- ritorum seriptum ellae, morbum et vitium diatare quod viaium perpetuum, morbus eum nece a decessuque sit. I . Sed hoc mi ita est, neque eaeeus neque eunuctus o hosus est, eontra Labeonis, quam supra dixi, aententiam.

II. Verbamamuri Sabini apposui ex Ithro Iuria Civilia

I. Μemoriae raditum est, quingentis fere annis post Romam eonditam, nulla rei uxoriae neque aetione nequo eantione in urbe Romana aut in Latio litisse quia pro- seelo nihil desiderabantur, nulli etiam tune matrimonita divertentibus. 2. Servius quoque Sulpicius inclibro, quem compolluit De Dotibus, tum primum cautione rei uxoriae uecesaaria ellae visa seripait, eum Spurius CarviIius.

110쪽

eui Ruga eo omentum fuit, vir nobilis, divortium eum uxore feeit, quia liberi ex ea corporis vitio, non gignerentur, anno urbis eonditae quingentesimo vigesimo tW-tio Μ. Attilio, P. Valerio COSS. Atque is Carvilius traditur uxorem, quam dimisit, egregie diIexisse, earia-aimamque morum eius gratia habuisse; aed iurisiurandieeligionem animo atque amori praevertisse quod iurae a censoribu eoactus erat. Xorem se liberiam quae-xendom gratia habiturum. 3. Peliarem autem appeti tam probrosamque habitam eam , quae iuncta consuetaque enset eum eo, in euius manu mancipioque alia matrimonii causa foret, hae antiquissima lege ostenditur, quam Numae regia fuisse accepimus: PELLEX ASAM

CAIDI TM. PeIlex autem quasi παλλαξ, id est, quasi παλλακίς. Ut pleraque alia, ita hoe quoque vocabulum

do Graeco flexum est.

I. Sponsalia in ea parte Italiae, quae Latium appellatur, hoe more atque iure solita fieri seripsit Servius Sulpieius in Iibro, quem seripsit De Dotibus 2. Qui rexorem,

라틴어 텍스트