장음표시 사용
131쪽
I. Militarea Oronae multifariae sunt. 2. Quarum quae nobuissimae nunt, has ferme esse aecepimus triau, Iem, Obsidionasem, civisam, muralam, castrensem, navalem. a. Est ea quoque orona, quae ovalis dicitur. 4. Eat item postrema Daginea, qua uti solent, qui in proelio non fuerunt, sed triumphum Proeurant. G. Triatim Aasea coronae sunt aureae, quae imperatoribus ob
honorem triumphi mittuntur. 6. Id vulgo dicitur aurum eoronarium. I. Hae antiquitus e lauru erant; post fieri ex auro coeptae. S. Obsidionrelia est, quam ii, qui liberati sunt obsidione, dant ei duci, qui liberavit. 9. Ea
corona gramine est observarique solitum, ut fieret egramium, quod in eo loco generatum esset, intra quemciaua erant, qui obsidebantur. 0.mane coronam o mineam aenatu PopuIusque Romanus Q. Fabio aximo dedit bello Poenorum secundo, quod urbem Romanam obsidione hostium liberasset. II. Civiata corona appeia Iatur, quaan eivia civi, a quo servatus est in proe1io, testem vitae salutisque perceptae dat. 12. Ea fit e fronde quernis, quoniam ibu vietusque antiquissimus quernua
eapi solitus fit etiam ex iliee quod genua superiori proximum est, leuia acriytum eat in quadam comoedia Caecilii: A. A Muntur, inquit, eum iligne eorona et e/-m M. B. D nostramindem II a Masaurilis autem Sabinus in undecimo Iibrorum memoriaIium eiuleain Oronain tum dari so1itam dieit, eum is, qui eivem servaverat, eodem tempore etiam hostem oceiderat, neque Iocum in ea pugna reliquerat: 1iter
tua ivicae oronae negat eoncessum. 4. Tiberium t men Caesarem consultum, an civietim oronam capere
posset, qui eivem in proe1io servasset, et hostea ibidem duos interfecisset, aest laeum, in quo pugnabat, non reii-
132쪽
nnisset, eoque Ioeo hostes potiti essent, reseripsisse dieit, eum quoque civi ea dignum videri quod appareret, tam iniquo loco civem ab eo servatum, ut etiam a fortiter pugnantibus retineri non quiverit. 5. Hae coronaei vica L. Gellius, vir censorius, in senatu Cieeronem eonantem dynari a republiea censuit, quod eius opera esset atrocissima illa Catilinae coniuratio detecta vindicataque. 6. murreus est corona, qua donatur ab imperatore, qui primus murum subiit, inque oppidum hostium per vim escendit. Ideire quasi muri pinnia decorata est. II. Castrensis est corona, qua donat eum imper tor, qui primus hostium castra pugnans introivit. 8. Eaeorona insigne valli habet Arenare est, qua donari so- et maritimo proelio qui primus in hostium navem natus vi transilivit. Ea quasi navium rostris insignita
est. 9. Et muralis autem et restrensis et narretis seri ex auro solent. 20. Ovalis vero orona myrtea est. l. Ea utebantur imperatores qui ovantes introi- , an urbem. Ovandi autem, ac non triumphandi caulla est, eum aut bella non rite indieta, neque cum iu to ho-ale gesta sunt aut hostium nomen humile et nor idoneum est, ut servorum piratarumque aut deditionea pente facta, impulverea, ut diei solet, incruentaque victoria obvenit. 22. Cui facilitati aptam sae Veneria frondem crediderunt, quod non Μartius, sed quasi Vone ius quidam triumphus foret. 23. Hanc myrteam coronam . Crassus, eum, bello fugitivorum conferto, ovana rediret, insolenter aspereatus est senatusque consultum faciundum per gratiam curavit, ut lauro, non myrto, oronaretur. 2 . . Cato obiecit Μ. Fulvio Νο- ,iliori, quod milites per ambitionem coronis, de causis evissimis, donasset. 25. De qua re verba ipsa apposui Catonis, m principio quis viri eoroni nσri quenquam, eum Oppi me tum non esset, ut eastr Aostium non cens essent 26. Fulvius autem, in quem hoc a Catone dieium est, oronia donaverat milites, quia vallum euraverant, aut quia puteum strenue foderant. I. Prae-
133쪽
tereunatrix non est, quod a ovationes attinet amper quo dissensisae veterea seriptores neeipio Partim enim aeripserunt, qui ovarent, introire otito equo vehentea: at Sabinus,aasurius pedibus ingredi ovantes dieit, aequentibus eo non militibus, sed universo senatu.
Persona voeta reram ροα- Imrietanter retarus sis, quamquaerae voris eis originem dixeris Gabis mastis.
I. Lepide meherentes et seite Gabina Bassus in IIbris, quos De Origine voeabulorum omposuit, unde appellata person ait, interpretatur aspersonanas enim id vocabulum faetum esse eonlaetat 2. Nam eaput, inquit, et os eooperiment personae uerum undisus, unaque tantum Oris emittendas via pervium, quoniam non vaga nequa a uo eat, is unum euntummodo ex tum eometam eoreetremqua Oeem, et in is eluros innorosque sonitus fuere. Quoniam igitur in mentum iuua orta eLareaeere e resonrere Oeem est, o eam causam personio taest, s litera propter Oerebali formam pro eliore.
I. apa QMrinaliditus parereque sedebat Suerinetus trabere Mevagus neue gerebat. In his versibus erra e Virgilium Higinus seribit, tanquam non animadverterit deesse Iiquid hiae verbis: Ose Φουθωσι mus. 2. Nam si nihiI, inquit, deesse animadvertimus, videtur ita dierum, ut fiat: mus et trabe sue netus quod est, inquit, absurdissimum quippe eum lituus ait virga brevia, in parte, qua robustior est, ineurva, qua augures utuntur; quonam modo fuerinetus lituo videri potest 3. Immo ipsemiginus parum animadvertit, te hoe esse dierum, ut pleraque dici per defectionem solent. . VeIGELLIus. I
134쪽
uu eum dieitur M. Cisero homo magna Aguentes, et:
.. Rogestis Alatris summ venustate non plenum hoe utrumque, non perlaetum est: sed enim Pro pleno atque
perfecto auditur. I. Ut Virgilius alio in Ioe ldixiit:
Id eat, eorpus immane habentem; et item alibi: In merium geminos immani Pondero eaestus Proserit. Ae similiter: Domus sanie dapibusque eruenιis,
s. Si igitur id quoque videri dierum debei Pseus Quiarinasi lituo erat sicuti dieimus statua grandi evaserat. I. Et est autem, et erret, et it plerumque absunt, eum eIegantia, sine detrianent sententiae. S. Et, quoniam faeta Iatii mentio est, non praetermittendum est, quod posse quaeri animadvertimus, utrum lituus auguralis a tuba, quae lituus appellatur, an tuba aditu augurum lituus dicta ait. s. Utrumque enim pari forma et pariter incurvum est. 10. Sed si, ut quidam putant, tuba a sonitu lituus appellata est ex illo Homerico versu: Aθξεsiae necesse est ita accipi, ut virga auguriata tubae similitudine lautis voeetur. II. Utitur autem πο-
eabuIo isto Virgi1iua et pro tuba: E lituo pugna insignis obibat et Actata.
KAtονία de Croesistio, sumea ex Herodore libris. I. FiIius Croesi regis, cum iam per aetatem fari posset, infans erat, et eum iam multum adolevisset, item ni-hu fari quibat. utus adeo et elinguia diu hubitu est.2. cum vero in patrem eius, bello magno vietum, et urbe, in qua erat, eapta, hostia, gladio educto, regem esse igno-xana, invaderet diduxit adoIescens os, tamare nitens, eoque nisu atque impetu spiritus vitium nodumque Ii guae rupit, planeque et artieulate elocutus est clamana in hostem, ne rex Croesua occideretur. I. Tum et ho-
135쪽
stis Halium reduxit, et rex vita donatus est, et adole-aeeiis loqui proraum deinceps incepit. 4. erodotus in historiis huius memoriae aeriptor est eiusque verba sunt, quae prima diXisse fiIium Croesi refert: Πνθρωπε, με κτεῖνε Κροῖσον. 5. Sed et quiviam Samius athleta, nomen illi fuit θλης, cum antea non loquena fuisset. ob similem dicitur ausam Ioqui eoepisse. 6. ain cum in sacro ertamine ortitio inter ipsos et adversarios non bona fide fieret, et sortem nominis fa1sain subitet animadvertisset, repente in eum, qui id faciebat, sese videre, quid faceret, magnum incIamavit. Atque is oria vinculo solutus, per omne inde vitae tempus non turbide neque adhaese Iocutus est.
1 Inter vitia argumentorum longe maximum esse vitium videtur eorum, quae αντιοτρέφοντα Graeci dicunt. 2. Ea quidam ex nostris, non hercle nimia absurde reciproca appeIIaverunt. 2. Id autem vitium aecidit hoe modo: oum argumentum propositum referri contra onvertique oleat in eum, a quo dictuineat; et utrinque pariter valet quale est pexuulgatum iuud, quo Protagoram, sophistarum acerrimum, usum esse ferunt a versus Euathlum discipulum suum. 4. Lia namque inter eos et controversia super aeta mereede hae fuit. 5. MathIus, adolescens dives, Ioquentiae discend causarumque arandi cupiens fuit. 6. Ia in disciplinam. Protagorae sese dedit, daturemque promisit mercedem grandem pecuniam, quantam Protagoras petiverat dimidiumque eiust dedit iam tune statim, prius quain disceret pepigitque, ut reliquum dimidium daret, quo primo
die ausam apud iudaees orasse et vicisset. . Posteἀcum diutule auditor assectatorque Protagorae fuisset, etsis tudin quidem facundiae abunde promovisset, causas tamen non metueret, tempusque iam Iovi 3r
136쪽
ret, et laeere id videretur, ne reliquum mereedis daret, capit onsilium Protagor , ut tum existimabat, stirtum. . Petere institit ex pacto mercedem Iitem eum Euathlo eontestatur. s. Et eum ad iudieea, eoniiciendae eonsistendaeque ausae gratia, venissent, tuin Pro- agoras ale exorsus est: Disee, inquit, stultissime adoleaeenii, utroque id modo fore, uti reddas, quod peto, sive contra te pronuntiatum erit, sive pro te. 6. Nam, at eontra terata data erit, inerem mihi ex aententia debebitur, quia ego vicero: in vero seeundum te iudiea tum erit, merces mihi ex Paeto debebitur, quia tu viceris. I l. d ea reapondit Euathlus: Potui, inquit, bute tuae iam ancipiti captioni isae obviam, a verba non ipse facerem, atque alio patrono uterer. 2. Sed malua mihi iii ista victoria prolubium eat, eum te non in ausa tantum, sed in argumento quoque iato vineo. 3. Disce igitur tu quoque, magister sapientissime, utroque modis fieri uti non reddam, quod Pelia: sive contra me pronuntiatum fuerit, sive pro me. 4. Nam si iudices pro eausa mea senserint, nihi tibi Ox Rententia dehebitur: quia ego vicero. Sin contra me pronuntiaverint nihil libi ex Paeto debebo, quia ego non vicero. II. Tum in-diee dubiosum hoc inexplicabileque esse, quod utrinque dicebatur, rati, ne sententia sua, utramcunque in partem dici eaaet, ipsa sese reaeirideret, rem iniudicatam re i- querunt, causamque in diem longissimam distulerunt. Is Sic ab adoIescente discipulo magister diaeiplina eloquentiaecinelytus suo sibi argumento eonfutatus est, et captionis versute excogitatae frustratus fuit.
I. Existimavit quidam, etiam IIIud Biantis, viri Rapientis e nobilis, reaponnum consimile ellae, atque eat Protagorion illud, de quo dixi modo, antistrephon. 2. Nam eum rogatu esset a quodam Bias, deberetne X -
137쪽
rem dueere, an vitam vivere eoelibem: Ἱμοι, inquit, κα- λην re εις et αισχραν καὶ εἰ καλὴν r&ις κοινην ' εἰ δὲ α πραν, ξεις ποιrην ' ἔκατερον δὲ Ου αγαθον ' υ λγηπrεοναρα 3. Sic autem hoc responsum sonuertunt E suis καλαὶ nos ot ἔξω ποινην εἰ δὲ αἰσχραν, DLuω κοινήπι γαμητεον αρμ. . Sed minime lio esse videtur αντιστρέφον, quoniam ex altero latere conversum uigidius est infirmiusque I. am Bias proposuit, non esse dueendam uxorem propter alterutrum incommodum, quod ne-eessario patiendum erit ei, qui duxerit. 6. Qui converistit autem, non ab eo se defendit incommodo, quod adest: sed earere ae altero dicit, quod non adeat. I. Satia est autem tuendae sententiae, quam Bias diait, quod eum, qui duxit uxorem, pati necesse est ex duobus incommodis alterum, ut aut κοινην habeat, aut ποινην. m. Sed Favorinua noster, cum facta esset forte mentio syllogium ilatius, quo Bias usus est, cuius prima προτασις est, AEro. καλὴν Dις, αἰσχραν, non ratum id neque iustum disiunetum esse ait quoniam non necessum est, Iterum ex duobus, quae disiunguntur, verum esse. . Quod in pro-Ioquio disiunctivo necessarium est Eminentia enim quadam signifieari formarum turpe et pulchrae videntur. I0. Est autem, in uit, tertium quoque inter duo ista, quae disiunmntur: cuiua rationem prospectumquε Bia non habuit II. Inter enim pulcherrimum semi inani et deformissimam media quaedam forma est, quae animiae pulchritudinis periculo et a summae deformitatis odio vacat II. Qualia a Q. Ennio inmenalippa perquam eleganti voeabulo tota dicitur, quae neque κοινῆ futura sit, neque ποινη. I3. Quam formam modicam et modestam Favorinus non mehercle inscite appellabat uxoriam. 44. Ennius autem in ista, quam dixi, tragoedia eas fere feminas ait ineolunt pudicitia esse, qua stretia mariorent.
138쪽
De nominibus aeorum portili Romianii vis et missis. I. In antiqui spectionibus nomina hae deorum in se animadvertimus: Diiovis et Veiovis. 2. Est autem etiam aedes Veiovis Romae inter arcem et Capito-ὲium. 3. Eorum nominum rationem esse hane comperi. . usem Latini veterea a iuvando appellavere eundemque alio vocabulo iuneto patrem dixerunt. 5. quod est, elisia aut immutatis quibusdam literis, Iuppiter, id plenum atque integrum eat Iovispreter Sio et Neptunusναιer coniuncte dictus est, et Salumus ter, et Ianuspater, et arvater hoc enim est Marapitem item Iovis Diespiter appellatus, id est diei et lueta
Pater. 6. Idcireoque simili nomine Diasvis dictus eat, et Lueeιius; quod Mos die et Iuce quasi vita ipsa anteeret et iuvaret. I. Meetium autem ovem Cn. Naeviust
in libris belli Punici appellat. 8. Cum Iovem igitur et
Diiovem a iuvando nominassent eum quoque contrα deum, qui non iuvandi potestatem ae vim noeendi haberet, nam deo quoadam, ut prodessent, celebrabant, quosdam, ut ne obeasent, placabant Veiovem appellaverunt, demia atque detraeta iuvandi facultate. s. se enim particula, quae in alii atque alii vocabuI; varia, tum per has duas liter , tum iliter media immissa dieitur, duplicem significatum eundemque inter eae diver- aram eapit. 10. Nam et augendae rei et minuendae valet, Heu aliae particulae plurimae propter quod aeeidit, ut quaedam vocabula, quibus particula ista praeponitur, ambigua sint, et utroqueversum dicantur vescum, προ- Aemens et vegrande de quibus alio in Ioeo, uberioretraetat faeto, admonuimus vesani autem et vecor a ex una tantum parte Idietit, quae privativa est, quum Graος στερητικον μοριον die t. l. Simulacrum igitur dei Veiosis, quod est in aede, de qua supra di i sagittas tenet, quae sunt videlicet paratae ad nocendum. a. uuapropter eum deum plerique Apo11inem esse di-
139쪽
xemini; ImmoIaturque III ritu humano apra eiusque animalia figmentum iuxta simuIaeram alat. 3. Propterea Virgilium quoque aiunt, multae antiquitati hominem, sine ostentationi odio peritum, numina Iaeva in Georgicis depreeari significantem quandam vim eas. huiuscemodi deorum inclaedendo magis quam in iuva do potentem Versus Virgilii hi sunt: In tenui Moor, at tenuis non soria, si quem maena Mena sinunt, udaque voeatum οἰω. I . In istis autem diis, quo plaeari oportet, uti mala aenobis vel a frugibus nati amoliantur, ver neu quoque habetur et Robfgus.
I. Seniorum hominum et Romae nobilium atque in morum disciplinarumque veterum doctrina memoriaque praestantium disceptatio quaedam fuit, praesente atque audiente me, de gradu atque ordine ossiciorum; eumque quaereretur, quibus nos ea prioribus potioribusque Ἀ-Cere oporteret, si necesse esset in opera danda faciundoque ossicio alio aliis anteferre, non constabat. 2. Conveniebat autem saeile eonstabatque ex moribus populi Romani, Primum iuxta parentes Ioeum tenere pupillon debere, fidei tutelaeque nostrae creditos; aeeundum eos Proximum locum Iientes habere, qui aeae itidem in fidem patrociniumque nostrum dediderunt; tum in tertio Ioco esse hospites, postea esse cognatos amnesque a. Huius moria observationisque multa sunt testimonia Driue do menta in antiquitatibus perseripta ex quihua. mnum hoe interim de Iientibus cognatisque, quod prae manibus est, ponemus. 4. Μ. Cato in oratione, quam dixit apud eensores in Lentulam, ita scripsit Quod mσ- res sanetius Aabuere, efendi pupilios, quam Iientem. non uere. Adversus oranator pro euente testatur testimonium Mersu elientem nemo seu patrem pri
140쪽
surius autem Sabinus, in libro uris e sam tertio, antiquiorem Iocum hospiti tribuit, quam clienti. Verba ex eo libro haec sunt eiis apud ma Orecia obser aestum est primum tute e. inde hospire, drinde elienti,
tum evnato νοεισα ni ne qua eiausa feminas νε-ris potiores sunt Arebitus, pupillarisque tuteIa muliebri praeelatre stirem adversus quem remissent, eiusfilii tutores relieti, eae missus pupillo aderant. 6. Firmum atque Iarum isti testimonium re,perhibet auctorita C. Caesaris, pontifiei maximi, qui in oratione, quam pro Ba Unis dixit, hoe principio usus eat Vel pro
λοπuω regis leomeais, vel pro horum necessurete, quorum res agitur, defugere hoc munus, M. Vinici, non potui. . Nam neque horisinum morte memoria deleri debet, quin a proximis retineatur neque euentes in summa Afumire deseri possunt quibus etiam a prvinguis nostri Uemferre μειauimus.
st οὐ ian, docetis homo, qui Plistonicea a evntio est, viarisse se Romus seripsi recognitionem inter a muttium ex vetere notitia hominis et Donis.
I. pion, qui Pristonices appellatus est, literis homo
multi praeditus, rerumque raecarum plurima atquo varia selentia fuit. I. ius libri non ineeIehrea feruntur, quibus omnium ferme, quae mirifiea in Aegypto vi-aunishaudiunturque, historia eomprehenditur. 3. Sed an iis, quae ve1 audias veI Iegisse sese dicit, fortasse avitio atudioque ostentationis fit loquacior est enim sane quam in praedieandis doctrinia suis venditator. . oen item, quod in libro Aegyptineorum quinto scripsit, aieque audisse neque legisse, sed ipsum eae in urbe Romana vidias oeulia auia confirmat. 5. In ei 'co maTimo, inquit, venationi ampIissimae pugna populo dabaturi 6. Eius rei Romae cum forte essem, spectator, inquit, sui. I. ultae ibi saevientea ferae, magni iudine beatiarum excellentes, omniumque inviaitata aut forma erat