장음표시 사용
71쪽
In duobus Ilisa nequaqum parem in hoe equidem soleo animum attendere, quod, quae Μenander praeelare et apposite et laeete seripsit, ea Caecilius ne quae potuit quidem, eonatus est enarrare; 2. ed quaal minime' prohanda, praetermisit, et alia neget quae lintea in--leavit. Et illud Menandri, de vita hominum media sumtum, implex et verum et delectabile, neget quo pacto, o ait. Idem enim iII maritus aenex eum altero aene ricino colloquens, et uxoris Ioeupletis superbiam depreeans, haee ait:
I a Caecilius vero hoe an Ioeo HδleuIua magis, quam pereonae isti, quam traetabat, aptus atque eonveniena videri maluit Si enim hae eorrupit: Se Sed tare morosem uxor, quaeso, est 'ma. Quam, rogo se. Φαέ tandem' a Nerie mentionis quae minum aeomum re Oeneis se L extemp& σν rem υαδα lotan lanamrel. me. Nini iecere de re o. Ut aavomas ore, quod ris potaveris.14. Quid de illo quoque Ioeo, in utraque eomoedia posito, existimari debeat manis tum eat, euius loci haee ferme sententia eat 35. Filia hominis pauperis In pervigilio vitia a est. 6. Ea res e ain patre fuit; et habebatur pro virgine. I. Ex leo vitio gravida mensibus exaeti parturit. s. Servus bonae frugi, cum pro foribus domus staret, et propinquare partum herili filiae, atque omnino vitium esse oblatum ignoraret, mistumeti oratum audit puellae in puerperio enitentia timet, irascitur, auspicatur, miseretur, doIet. 9. Hi omnes motu eiu affectionesque animi in Graeea quidem eo GKLL Ua. E
72쪽
moedia mirablIiter aerea et illustres apud Caeestium autem pigra sistat haec omnia, et a rerum dignitate aseque gratia vacua sunt. 20. Post, ubi idem ervus pereontando, quod neciderat, repperit, has apudien-drum voce faeit: γ τρὶς κακοδαίμων, στιγῶν πένης γαμεῖ, καὶ παιδοποιεῖ - Σὶς αλογμπος ἔ- αν te, in μήτε φυλακὴν τῶν αναγκαίων υει, Μητ αν ατυχήσας εἰς τι κοινήτου βίου, 'Eπαμφδεσθαι δυναται τουτο χρήμασιν,
Ἀλλ' ἐν ἀκαλυπτεν καὶ ταλαιπωριν βίω Μιαζομενος ζῆ, τῶν μὲν ανμαρων ἔχων
To μέρος απάντων, ' Ἀγαθῶν ου δυναμενος. Tπὲρ ἐνος γαρ αλέγων, παντας νουθετῶ. 2I. Ad horum autem sinceritatem veritatemque Verborum an aspiraverit Caeeitiua, consideremus. Versus sunt hi Caecilii, trunca quaedam exraenandro dicentis, et consareinantis verba tragici tumoria: δε demum infortunatus est homo Huper, qui e est in egestate liberos:
Fortuna e res est, ut continuo pareret.
Nam opuIento famam faciae Oeeutiat etω. 22. Itaque, ut supra dixi, cum haec Caecilii verba aeo sum Iego, neutiquam videntur ingrata ignavaque eum nutem Graeca comparo et eontendo, non puto Caecilium aequi debuisse, quod assequi nequiret.
I. Paraimonia apud veteres Romano et victus atque eoenarum tenuitas non domestiea solum observatione aediseipIina, sed publiea quoque animadversione legumque eomplurium sanctionibus ustodita eat. 2. Legi adeo nuper in Capitonia Attei Conlectaneia senatus decretum vetus, C. Fannio et Μ. Valerio Μeaaaia Coas. ει-
erum in quo iubentur principe eivitatis, qui Iudiame-gaIenarius antiquo ritu mutitarent, id est, mutua inter
73쪽
Rese convivia agitarent, iurare apud Consese verbis conceptis, non amplius in singulas coenas sumtua esuefacturos, quam enteno vicenosque aeris, praeter olua et far et vinum; neque vino alienigena, sed Patrio usuros neque argenti in eonvivio plus pondo, . quam Ithraaeentum illaturos. 3. Sed post id senatus consultum lex Fannia ista est, quae Iudis Romania, item Iudi plebeii ae Saturnalibus, et alii quibusdam diebus, in ingulos dies enteno aeris insumi concesstit, decemque alliadiehu in singulis mensibus tricenos ceteris autem omnibus diebus denos. 4. Hanc uellius poeta Iegem signat, eum dieit:
Fanni eentussisque missuos. 5. In quo erraverunt quidam ammentariorum in Luci- Iium aeriptores, quod putaVerunt, Fannia lege perpetuo a in omne lierum genua centenos aeris statutos. s. Centum enim aeria Fannius conatituit, icesilaum dixi, festia quibusdam diebust, eoaque ipsos die nominavit: aliorum autem dierum omnium in singulo dies sumtustate usi intra aeria alias trieenos, alias denos. I. Lex deinde Licinia rogata est; quae eum eriis diebus, sicuti Fannia, centenos aeris impendi emisisset, nuptiis clueenos induIsit; eterisque diebus statuit aeris tricenos eum et carnis aridae et salsamenti certa pondera in ingulos dies onstituerit se quidquid esset natui e terra, ite, arbore, promiscue atque indefinite largita est. 8. Huius Iegis Laevius poeta meminit iii Erotopaegniis. s. Verba Laevii hae sunt, quibus significathoestum, qui ad epuIas fuerat allatus, dimissum, coenamque ita, ut lex Licinia minisset, pomis laribusque instruetam:
a Lissma, inquit,rintro ritur: L. Isquis re hoea re itur. Istia Lucilius quoque Iegis istius memina in his verbis: Legem vitemus Lirini. II. Postea L. Sulla dictator, eum Iegibus istis situ a que senio obliteratis, plerique in patrimonii amplia heu
74쪽
Iaarentur, et familiam eminiamque auam prandio gurgitibus proluissent, legem ad populum tulit, qua eautum est, ut alendis, Idibus, Noniaque diebus ludorum, et ferita quibusdam sollemnibus eatertio trieeno in eoenam insumere tua potestasque allet; eteris autem vitis diebus omnibus non amplius ternos. II. Praeter has lege AemiIiam quoque Iegem invenimus qua lego
non sumtus coenarum, sed ei borum genus et modua praefinitus eat. 3. Lex deinde Antia raeter sumtum neris id etiam anxit, ut, qui magistratus easet, magistratumve apturua esset, ne quo ad eoenam, nisi ad eert personas, itaret. 4. Postremo Iex Iulia ad populum pervenit Caesare Augusto imperanis: qua profestis quidem diebus ducenti finiuntur; alendia, Idibus,monis,e aliis quibusdam festivia treeenti nuptiis autem et repotita HS mille. 5. Eas etiam diei Capito Atte- tua edictum, Divine Augusti, an Tiberii Caeaaria, nonaatis ommemini: quo edicto per dierum varia soIle-3rulitate miseeenti ΗΝ. aduaque duo millia sumtus eos-uaruiu propagatus est ut his altem finibu luxuriae
afferveacentia aestus coereeretur.
I. In Latino sermone, sicut in Graeeo, alii αναλογίαν sequendam putaverunt, alii νωμαλίαν. a. Ἀναλογία eat si inlitum similia deeIinatio, quam quidam Latine
Proportionem vocant. 3. P νωμαλία est inaequalitas declinationum eonsuetudinem sequens. l. Duo Rutem Graeei grammatie illustres, ristarchus et Crates, summa ope III αναλογίαν, hic ανωμαλίαν defensitavit. . . Varronia Iiber ad Ciceronem de lingua Latin octavus nuIIam esse observationem similium docet; inque omnibus aene verbis consuetudinem dominari
tendit. 6. Stetit eum dirimus, inquit, upus lupi, probus probi, et reptis Ieporis item poro να-rστί, ιανο ισο , pnngo pupugi, tundo tutuat, ango pinxi; eumque, inquit, re Oeno t
75쪽
menter omnes ineunt. Sisenna renus assantis re aσκαια ieebat e eum postea mauissetiιi, neque tamen rimestre consueturinem potuerunt. 10. Sed idem Varro
in aliis libria multa pro circaea oria tuenda aeripsit. II. sunt igitur hi tanquam loci quidam ommunes conis ἄναλονιαν dicere, et item rursus pro ἀναλογί μ
I. Favorinus philosophus, eum ad Μ. Frontonem eon- aularem, pedibus aegrum, viseret, voluit me quoque ad eum aecum ire. . e deinde, eum ibi apud Frontonem, plerisque viria doetis praesentibua sermone de oloribus vocabulisque eorum agitarentur, quod multiplex colorum facies, appellutione autem ineertae et exiguaesorent a Plura sunt, inquit Favorinus, in sensibus ocu-ioruna, quas in verbia vocibusque colorum diaerimina. . am, ut alias eorrum eoncinnitates omittamus, impli--a isti ruma et viridia colore singula quidem vocabula, multa autem specie linerentea habent. I. Atque eam
voeum inopiam inclingua magia Latina video, quam in
Graeca. uuippe qui rusus olor, a rubore quidem a pellatu est: ed eum Iiter rubeat ignia, aliter anguis, aliter ostrum, aliter eroeum, has singulas rufi varietatea Latina oratio singulis propriisque voeabuli non demonstrat, omniaque iata significat una rubori appellatione,
76쪽
eum stamen ex ips; rebus vocabula eoiorum mutuetur; et igneum aliquid diuit, et flammeum, et sanguineum, et
oroeeum, et ostrinum, et nureum. 6. Russu enim color
et ruber nihil a vocabulo in differunt, neque proprietates eius omnes declarant; ξανθος autem et ἐρυθρος et wῆρος et φοῖνιξ habere quasdam distantias oloris usi videntur, vel augentes eum, vel remittentes, vel mixta quadam pecie temperantes. I. Tum Fronto ad Favorinum: Non infitias, inquit, imus, quin lingua Graeca, quam tu videre legisse, prolixior fusiorque sit, quam nostra sed in his tamen coloribus, quibus modo dixisti, designandis, non Perinde inopes sumus, ut tibi videmur. 8. on enim hae sunt sola vocabula rufum colorem demonstrantia, quae tu modo dixisti, rufus et ruber aedalia quoque habemus plura, quani quae dicta abs te Grae- ea unt fulvus enim et navus et rubidus et phoenieeua et rutilus et luteua et spadix appellationes sunt rus eo-loria aut acuentes eum quasi incendentes, aut eum eolore virio miscentea, aut nigro infuscantes, aut virenti sensim albo iuuminantes. s. am Phoeniceus, quem tu Graece φοινικα dixisti, noster est, et rutilua, et spadix phoenicet συνωνυιιος, qui factus Graece noster est, exuberantiam Mendoremque significat ruboris qualea sunt fructus almae arboris non admodum sole incocti, unde spadi eis et phoenicei nomen est. Io Spadica enim Dorie vocant avulsum e palma termitem eum fructu. II. Fulvus autem videtur, de rufo atque viridi mixtus, in aliis plua viridis, in aliis plus rufi habere: aicut poeta, verborum diligentissimus, re rem requiarem diei et imapidem, uiso grateros, et tuum nurum, et orenam uiaurem et fulvum leonem; sicque Q. Ennius in annalibusnstre suis dixit. 2. Davus ontra videtur ex viridi et mis et albo concretus sie favente eomae, et, quod nitrari quosdam video, frontes olearum a Virgilio dicuntur vae. 3. Si muli ante Pacuvius o gureast tiruaret dixit et rumpaseerem euius versus, quoniam sunti ει undissimi, Iibena commemini:
77쪽
LIB. II. CAP. II. et - Cedo tamen pedem, lymphis favis fanum ut pol
Μαnmus isdem, quἐbus Ulixi saeps permulsi, abruam, Lassitudinemque minuam renuum mouitudine. 4. Rubsaetis autem est rufus atrore et tigrore multo mixtus. 5. Luteus contra rufus olor est dilucidior; unde et is quoque nomen esse factum videtur. 16. Non ergo, inquit, mi Favorine, peelea in coloris Iurea repud Graecos, quam apud no nominantur. II. Sed ne viridis quidem color pluribus ab illis, quam a nobis πο- eabulis dieitur. 8. Neque non potuit Virgilius, eo o-Tem equi significare viridem volens, eaeruleum magis dicere equum, quam glaucum sed maluit verbo uti notiore Graeco, quam inusitato Latino. 9. ostris autem ILatinis veteribus esesi dicta est, quae a Graecis γλαυκῶπι , ut Nigidius ait, de olore caeli, quasi caelia. 20. Postquam haec Fronto dixit, tum Favorinus eientiam rerum uberem, verborimque eius elegantiam e
Oseulatus: Absque te, inquit, uno forsitan lingua Profecto Graeca longe anteiaset sed tu, mi Fronto, quod in versu Homerie eat, id facis: καί νυ κεν ἡ παρέλασσας, τλα Ἀρηριστον ἔθηκας. 2I. Sed eum omnia libens audivi, quae peritissime dixisti, tum maxime, quod varietatem flavi coloris enarrasti, Meiatique, ut intelligerem verba illa ex annali quarto decimo Ennii amoenissima, quae minime intelligebam:
Uaerrent extempImplaetae mare sermore favora reuisum spumret mare confert rreis putium. 22. Non enim videbatur caeruleum mare eum marmor.
gavo convenire. 23. Sed cum sit, ita ut dixisti, navus eoior viridi et albo mixtus, pulcherrime prorsus apuma virentia maris navo marmore appellavit.
QMM T. Caseritares existimaverἱ super Samst; verbis et Demosthenis, qui sive Philippum aeseripsit, alter S-
I. Verba sunt hae gravia atque illustria de rege Phi-
78쪽
Iippo Demosthenis ' ρων δὲ συτον Φίλιππον, προς δνὴν im λαγωὸν πιὸ α σῆς vi δυναστείας, τον ὀφθαλ- ιον ἐκκεκομμένον, την κλεῖν κατεαγ oτα, τὴν χεῖρ' ἡ σκέλος πεπmρωμένον, παν- τι - βουληθῆ μέρος ἡ ἀπη οὐ σωματος παρελέσθω, τουτ προώμενον, εὐστε ὀ λοιπον νετα τιμῆς καὶ δοξης ζῆν. 2. Haec aemulari volena Sauustius de Sertorio duee in historiis ita aeripsit more gloria tribunus minium in murenis T. Didis imperaenta,
4. Quanto illud sineerius et humanis magis rationibus eonveniens Παν - αν βουληθη μέρος ἡ τυχη του
σωματος παρελέσθαι, τουτ προιέμενον. I. Ruibus ver-
his, inquit, ostenditur PhiIippua, non, ut Sertoriua, eo Poria dehonestamento laetua, quod eat, inquit, insolena et immodieum; sed, prae studio Iaudis et honoria, laetuorum damnorumque orpori eontemtor, qui singulos Rrtus auo fortunae produeendos daret quaestu atque eompendio gloriarem.
Non esse es aereum, eui ae remis inrem ρeri oporteae, eum
I. Quaenam esse ausa videatur, quamobrem terrae motus fiant, non modo his communibu hominum ensiabus opinionibusque compertum non esti, sed ne inter physi eas quidem philosophia satis eonstitit, ventomimus vi aeei dant specus hiatuaque terrae subeuntium, an qu rem subter in terrarum invia undantium fluctibus pulai-
79쪽
eorum, qui Neptunum ἐννοσίγαιον και σεισίχθονα appel-IaFerunt an euius aliae rei causa, alteriusve de viaenuniane, nondum etiam, sicut diximus, pro erto creditum. 2. Propterea veterea Romani, eum in omnibus alii vitae omelia, tum in eonstituendis religionibus a hue in diis immortalibus animadvertendis eastissimi mutissimique, ubi terram movisse senserant, nuntiatumve erat, ferias eius rei causa edicto imperabant; sed dei nomen, ita uti solet, cui servar ferias oporteret, statuere et edicere quieaeebant; ne alium pro alio nominando, ala Teligione populum alligarent. 3. Ea ferias aiquia polluisset, piaculoque ob hane rem opus esset, no-atiam SI DEO, SI DEAE immolabat, idque ita ex de-eret Pontificum observatum essem Varro dirit quoi iam et qua vi, et per quem deorum dearumve terra re meret ineertum esset. . Sed de Iunae oliaque defectionibus non minus in eius rei ausa reperienda sese exercuerunt. 5. Quippe, Cato, vir in cognoseendia rebus multi studii, i ieeria tamen et incuriosa super estre opinatus est. 6. Verba Cato uia ex originum quarto hae sunt: mn lubet seribere, quod in tabula spua N em reximum est, quotiens unnon ectra, quoιiens Laena aut Sinui lumini erelis aut quid obstiterit. I. U que adeo parvi fecit rationes veras soli et lunae deficientium vel seire vel dicere.
οδορο Aeros Phrygis memora, M. avis. L esopus ille e Phrygia fabulator haud immerito
sapiens existimatus eat eum, quae utilia monitu suasuque erant, non severe, non imperiose praeeepit et censuit, ut philosophis ino est, sed festivos delectabilesque apologo commentus, res aIubriter ac prospicienter animadversa in mentes animosque hominum cum audiendi quadam nleeebra induit. I. Velut haec eius f hula de avieulae nidulo Iepide atque iucunde praemonet,
80쪽
spem fiduciamque rerum, quas emeere quia possit, haud unquam in alio, sed in semet ipso habendam. 3. Avicula, inquit, est parva. Nomen est cassita. 4. Habitat nidu- Iaturque in segetibus id feme temporis, ut appetit mea: ais, pullis iamiam plumantibus. 5. Ea cassita in sementes forte concesserat tempestiviores. Propterea frumentis flavescentibus puIli etiam tunc involucres erant. s. Cum igitur ipsa iret cibum pullis quaesitum, monet eos, ut, si quid ibi rei novae fieret dicereturve, animad- ,erierent, idque uti ibi, ubi redisset, renuntiarent. T. Dominus postea segetum illa um filium adolescet Tem vocat, et Videsne, inquit, haec ematuruisse, et, nuciam postulare Idetreo die crastini, ubi primum di-Iueniabit, fac amicos adeas et roges, veniant, operumque mutum dent, et messem hanc nobis adiuvent. 8.naee ille ubi dixit, discessit atque ubi rediit assita, pulli trepiduli cireum strepere, orareque matrem, ut atatim iam properet, atque alium in locum sese asportet: 'nam dominus, inquiunt, misit, qui amicos rogaret, uti sue oriente veniant et metant. .mater iubet eos arnes otiosos esse si enim dominus, inquit, messem ad amicos reiicit, erastino seges non metetur neque ne-eesse est, hodie uti vos auferam. 0. Die igitur postero mater in pabulum volat Dominus, quos rogaverat, opperitur. Sol fervit, et si nihil et amici nulli erant. II. Tum ille et ursum ad filium Amici isti, inquit magnam partem essatores sunt. Quin Potius imus, et e gnatos, affinesque et vicinos nostros oramus, ut adsinteras tempori ad metendum II. Itidem hoc pulli pavefacti matri nuntiant. ater hortatur, ut tum quoque
alii meis ac sine cura sint cognatos amnesque nulloaserme iam esse obsequibiles satil, ut ad laborem capes-ηendum ii ibi I cunctentur, et statim dicto obediant. Vos modo, inquit, advertile, si modo quid denuo dicetur. 13. Ita luce orta, avis in pastum prosecta est. Cognatie affines peram, quam dare rogati sunt, supersedent.