장음표시 사용
381쪽
Plus est, boturum pro remine appellat, et Aominem &vennam pro levi. 2. Iteni in Neeromant1a Oesonens Pervulgate dicit, quem veteres arulatorem dixeriint. Verba Laberii hae sunt: Duas uxores' se heres plus ποιώ est, nquit
Sed sediles τί rint. 13. Sed enim in mimo, quem inseripsit Alexandream, eodem quidem modo, quo vulgus, sed probe Latineque usus est Graeco vocabulo e Irestrum en in dixit D- δετερως, non genere feniinino, ut isti novicii semidocti. 14. Verba ex eo ni imo apposui: Quid est iusiurandum y aeris alieni e lustrum.
I. Cum in disciplinas dialeelieas Indue atque imbui
eIlemus necessum sui adire atque ognoscere quas vocant dialectici εἰσαγωγάς. . Tum, quia in primo περὶ ciξωρεάτων diaeendum, quae Μ. Varro alia p3'σσια, Rlias proloquι appellat, ominentarium De Proloquita L, Aelii, docti hominia, qui magister Varronia fuit, studiose quaesivimus eumque in Pacis bibliotheea repe tum legimus. 3. Sed in eo nihil edoeenter neque ad in tituendum explanate scriptum est fecisaeque videtur eum librum Aelius aut magis admonendi, quam aliorum ducendi gratia. 4. Redivimus igitur neeessario ad Graecos libros ex quibus accepimus ἀξίωμα definitum esse his verbia: -κio αυτοτελυς ἀποφαντον σον ἐφ'ιαυτθ. 5. Ilo ego nuperaedi vertere, quia novi et inconditia vocibus utendum fuit, quas pati aurea per insolentiam vix possent. 6. Sed Μ. Varro in libro De Iingua Latin ad Ciceronem quarto et vicesimo expeditissime ita sinit Proloquium est sententia, in qua nihil desideratur. I. Erit autem planius, quid istud sit, si exemplum
382쪽
eius dixerimus. Ἀξίωμα igitur, sive id protistu adicere piaeet, huiuscemodi est: mainiore umenus a Scipio Numanιiam aeDvia mus caedis a natus
ast neque bonum est Ooluptas negus relum S. Et omniano quidquid ita dieitur plena atque perlaeta verborem sententia, ut id necesse ait aut verum aut faIsum enae, id a dialectiei υξίωμα appellatum eat, Μ. Varrone, si uti dixi, prosequium; am autem Cicerone pronuntiatum quo ille tamen vocabuIo tantisper uti ae attestatua est, quoad metaus, inquit, invenero. s. Sed quod Grame συνημμένον αρμορια dicunt, id alii nostrorum reatumetum, alii connexum dixerunt. Id connexum taIe est: a Plato ambuset, Isto moveιur: si dies est, o super terras est. 10. Item quod illi συμπεπλεγμένον, nos vel eoniunctum, vel copulatum dicimus, quod est eiuscemodi P. Sespis, muli ius, et bis eonsulfuit, et trί--Fhavit, Leensura functus est, et eoaegre in censura L. Mummiafuit. I. In omni autem coniuncto si unum est
mendacium, etiamsi cetera Vera sunt, totum ense me
daeium dieitur. Nam si ad ea omnia, quae de Scipione illo vera dixi, addidero et Hannibalem in Uriere simperavit, quod est falsum, universa quoque ilia, quae eoniuncte diei sunt, propter hoc unum, quod falsum necesserit, quia simul dieentur, vera non erunt. 2. Est item aliud, quod Graeci διεζευγμενον αξίωμα, nos dis- unetumes proloquium dicimus. Id huiuscemodi est:
Aut malum est voluptas, ut bonum aut neque honum, neque malum est. 13. Omnia autem, quae diaiunguntur, pugnantia esse inter sese oportet eorumque oppo- alta, quae ἀνιικ.ιμεν Graeci dieunt, ea quoque ipga inter aes adversa esse. Ex omnibus, quae disiunguntur, unum esse verum debet, falsa cetera. 14. Quoda aut nihil omnium verum, aut omnia, plurave, quam unum, Vera erunt, aut quae disiuncta sunt, non pugnabunt, aut quae opposita eorum unt, eontraria inter sese non
erunt; tunc id disiunctum mendacium est, et aΡpellatur παραδιε επρονον Sicuti hoc est, in quo, quae PPostia,
383쪽
mon sunt eontraria: ut eurris, aut rembuses, aut stari Nam ipsa quidem inter eae adversa sunt ae opposita eorum non repugnant; non remouor enim et non strere, et non eurrere eontraria inter eae non sunt quoniam eontraria ea dicuntur, quae simul vera esse non queunt; possis enim simul eodemque tempore neque ambul*re, meque atare, neque eurrere. 5. Sed hoc iam breve ex
dialeetiea Iibamentum dedisse nuncaatia erit: 6. Mque id solum addendum admonendumque est, quod hu-lua disciplinae ludium atque ognitio in principiis quia dem tetra et aspernabilia insuavisque esse et inutilia videri solet: sed, ubi aliquantum processeria, tum denique et emolumentum eius in animo tuo di Iueebit, et a quetur quaedam dicendi volupta insatiabilia II. cui sane si modum non feceria, perieuium non medioere erit, ne, ut plerique alii, tu quoque in lilia dialeeticae gyria atque Maeandria, tanquam apud Sirenio scopulos, ou-
stuM aisnfra ver&- in libris velerum eriserrima soritumosusque deque.
I. usque deque fero, aut susque deque Asbes, his enim duobus modis dieitur; verbum est ex hominum
doetorum sermonibus an poematis quoque et in episto-Ita veterum aeriptum leat plurifariam a se saeilius reperias, qui id verbum ostentent, quam qui intelligant. Ita plerique nostrum, quae remotiora verba invenimus, dicere ea Properamus, non discere. 3. Significat autem susque degusferre, animo aequo esse, et quod accidit non magni pendere, atque interdum negligere et ontemnere et propemodum id valet, quod dicitur Graeeeωδιαφορεῖν. Laberius in Compitalibus: Nunea. 4entus a. nune tu usque destresfers. Maiar famula rua in Dei adverso se ι. Sarro sexirentis verbis nefariis utitur.
5. M. Varro in Siaenna, ve de historia: Quod εἰ α
384쪽
I. Otium erat quodam die Romae in foro a negotiis, et Iaeta quaedam celebrita feriarum, legebaturque ineonaeaau forte eomplurium Ennii Iiber exAnnatibua III. In eo Iibro versus hi luere: Protitarius puhiae aer aeretisque rogus
Ornaturorro muros urbemmei. --σEx Mis eurrent. 2. Tum ibi quaeri oeptum est, quid esset prouereri . 3. Atque ego, aapiciens quempiam in eo circulo, tua e vile alientem, familiarem meum, rogabam, ut ii verbum nobis enarraret. 4. Et eum ille ae iuria, non rei grammaticae, peritum esse respondisset Eo maxime, inquam, te dicere hoe oportet, quando, ut praedicaea es iuria peritus. 5. amque Ennius verbum hoc ex duodecim tabulis vestris accepit, in quibus, at recte commemini, ita acriptum est: ASSID IO VINDEX ASSIDUUS ESTO PROLETARIO CIVI, QUIVIS VOLET, VINDEX ESTO. 6. Petimua igitur, ne Annalem nunc u Ennii, sed duodecim tahalas Iegi arbitrere; et quid sit in ea lege prosetreritis eisis, interpretere et Ego ero, inquit, dicere atque interipretari hoe deberem, si ius Faunorum et Aboriginum di-dieiaaem. 8. Sed enim eum proletrerii et assicari, et a nates, et vades, et suburedes, et Monti quingus regaea et to iones, furtorumque quaestiones eum anc a Heio evanuerint, omniaque tua duodecim tabularum antiquis
385쪽
ta , via an Iegia actionibus entumviralium au-rum, lege Aebutia lata, eo opita ait studium scientiamque praestare debeo iuria et legum, vorumque earum, quibus utimur s. Tum sorte quadaan Iulium Paulum, poetam memoriae nostrae doctissimum, praetereuntem Eonspeximus. 10. Is a nobis alutatua rogatusque, uti
de sententia, deque ratione istiua voeabuli nos doceret: Qui in plebe, inquit, Romana tenuissimi pauperrimique erant, neque amplius quam mille quingentam aeria ineensum deferebant, proletarii appellati sunt; qui vero
nullo, aut perquam parvo aere censebantur, vitecensi voeabantur extremus autem enaua Capitecensorum aeris fuit trecenti aeptuaginta quinque. II. - quoniam rea peeuniaque familiaris obsidia visem pignoriaque ea-ae apud rempublieam videbatur, amoriaque tu patriam fides quaedam in ea firmamentumque erat; neque Pris- Ietarii, neque apit ensi militea nia an tumuit maximo, scribebantur; quia tamilia speeuniaque hia, aut tenuis, aut nulla saet. 2. Proletariorum tamen ordo honestior aliquanto, et re et nomine, quam caritaeensΟ-Tum fuit 13. nam et asperia reipublicae temporibus, eum iuventuti inopia esset, in militiam tumuItuariam leg hantur, armaque ita sumtu publie praebebantur et non capitis ensione, sed prosperiore vocabuIo a munere se teloque prolis edendae appeuati au't quod, cum reri miliari parva minus omen rempublicam iuvare subolia tamen gignendae opia ivitatem frequealtarent.14. Capiteeenso autem primui marius, ut quidam ferunt, bello Cimbrieo dimetilimia reipubIieae temporibus, ve potius, ut Sialuatiua ait, MIn Iugurthino, militea acripsisse traditur eum id factum ante in nuIta memoria exstaret. 5. ASSIDUUS in duodeeiin tabulis aut pro locuplete et facile munus faciente dierua ah Maibua, id est, aere dando eum id tempora reipublieae postularent aut a muneri pro famiIiari eopia faciendi assiduitate. 6. Verba autem Sallustii in Iliatoria Iugurthina de C. Μario consule et Misapilaeensia haec uui
386쪽
maeoria, eae ero ei libris sumere, a P uorum Meeriere, qui kn Syrtibis A ieremis o/--LI. Gena in Italia Mareorum orta fertur esse a Circeas io arao : a proptereamarsia hominibus, quorum dumtaxat familiae eum externis ognationibus nondum etiam permixtae eorruptaeque sunt, vi quadam genitali datum eat, ut et serpentium virulentorum domitores sint, et ineantationibus herbarumque aueeis faciant medelarum miraeuIa. 3. Hae eadem vi praedito esse quoadam videmus, qui Psylli vocantur quorum nonline au- per et genere eum in veteribus literia quaesi agem in
quarto denique Herodoti libro fabulam hane de Parilia
Invenimus. . Psyllos quondam fuisse in terra ΑΒ imeontermino Nasamonibus Austrumque in finibus eorum quodam in tempore perquam validum ae diutinum savisse 5.eo statu aquam omnem in Iocis, in quibus eoi hant, examisse: 6. Psyllos re aquaria desectos, eam i iuriam graviter Austro succensuisse, deeretumque fecisae, uti armis sumtia ad Austrum, proinde quasi ada stem, iure belli res repetitum prosteiaeerentur et atque ita profecti ventum Austram magno spiritu agmine v nias obviam eosque universos, eum omnibu copii a miaque, tumulis montibusque harenam superiectis, operuisae S. eo faeto PsyIIo ad unum omne interlaae: Itaque eomminea a Nasamonibus Oeeupatos.
387쪽
a Graeeia traetorrem, non pauca heret Meu euriose et aagaciter eonquisita, neque non tamen quaedam futilia et frivola. a. Errare, inquit, dic um est, rea του u-- ρειν, versumque infert Homeri, in quo id verbum est: Ἐδρε, κακη γλήνη ' et illud: Eeρ' ἐκ νησον Θασσον ἐλέγχιστε ζωοντων. 3. Item alueinari factum seripsit ex eo, quod dicitur
Graece λυειν, unde Iucum quoque esse dictum putat, re
Iitera in e conversa, tarditatem quandam animi et alup rem, qui alueinantibus Ierumque a venit. . Item stanae appellat quasi σκανον, et agrinara age quasi βασκαίνειν. . Commode hae anne omnia, et eou- dueenter. Sed in libro quarto Foenerator, inquit -- pellatus est, quasi φαινερατωρ, απὸ του φαίνεσθαι ἐπὶ τὁ χρηστο ερον, quoniam id genus AOminum variem osten ten humanitaιia, et commod esse videantur inopibus nummo aesiderantibus: s. idque dixi e ait Hypater tem quempiam grammatieum; euiua libri an nobiles sunt super iis, quae a Graecis aecepta sunt. Sive hoc autem ipse Cloatiua, sive nescio qui alitia nebulo estutivit, nihil potest diei inaulaius. I. Menarator enim, sieuit, Varro in libro tertio De Sermone Latino aeri- Psit, asenor est nominaιus Loenus autem Metam ait α etu, et quasi a etur quadam Pseanias parientiaretque inereseentia. . t idcirco et Μ. Catonem Leeteros aetatis eiula foeneratorem, sine a litem pronum
tiasse tradit, sicuti eιus ipse etfoeeundita appellata.
I. Munie per et munieipi verba unt diei laeilla et usu obvia; et neutiquam reperias, qui haee dieat, quinaeire a plane putet, quid dieat aed profeci Miud est, aliud dicitur: a quotu enim fere notiram eat, qui,
388쪽
eum ex eoIonia populi Romani sit, non et se munietvem se et populares suos municipes sibi esse dicat Quod eat a ratione et veritate longe aversum. 3. Sic adeo et municipia quid, et quo iure sint, quantumque re coIonia differant, ignoramus existimamusque, meIiore conditione esse colonias, quam munieipia. 4. De cuius opinionis tam promiseae erroribus Divuu Hadrianua in ora..tione, quam De Italicensibus, unde ipse ortus fuit, in aenatu habuit peritissime disseruit mirarique se utendit, quod et ipsi Italicensea, et quaedam item alia municipia antiqua, in quibus Uticenses nominat, eum aut inoribus legibusque uti possent, in tua coloniarum nivistari gestiverint. 5. Praenestinos autem refert maximo opere a Tiberio imperatore petisse ora eque , ut exeolonia in municipii statum redigerentur idque Ilia Tiberium pro referenda gratia tribuisse, quod tu eorum Inibna, sub ipso oppido, ex eapitali morbo revia uillaeti .municipes ergo sunt cives Romani ex munieipiis, 1egibus suis et suo iure utentes, muneris tantum uini pulo Romano honorarii participes, a quo munere eaΡe uendo appellati videntur, nullis aliis necessitatibus, neque ulla populi Romani Iege astricti, eum nunquam Po-vulus eorum fundus laetus est. I. Primo autem municipes sine soragii iure Caerites esse factos aecepimus: concessumque illis, ut civitatis Romanae honorem quidem caperent, sed negotiis tamen atque oneribus vacarent, pro sacris helI GaIlico receptis ustodiiisque. uine tabuΙae Caerite appellatae, versa vice, in quas censore referri iubebant, quos notae causa sus agitavrivabant. 8. Sed Coloniarum alia Decessitudo est; non enim veniunt extrinaeeus in civitatem, nee suis ra-
dieibus nituntur Bed ex civitate quasi propagatae sunt, et iura inatitutaque omnia populi Romani, non sui arbitrii habent. s. Quae tamen eonditio, eum ait magis obnoxia et minua libera, potior tamen et praestabilior eX- istimatur, propter amplitudinem maiestatemque populi Romani, uiua istae eoIoniae quasi emgiel parvae simu-
389쪽
Iaeraque esse quaedam videntur et simu quia obseura obliterataque sunt municipiorum iura, quibus uti iam per ignorantiam non queunt.
I. Festinare et properrere idem significare, atque an eandem rem diei videntur. I. Sed, Cato id differre existimat eaque hoe modo divisa. Verba sunt ipsius ex oratione, quam De auia virtutibus habuit Aliud est Properare, aliud festinare. Qui unum gaei maturae trans git, is properat isti muti asinu incisit, neque perfere, a festinat. 3. Verrius Iaceus rationem Olena dieere differentiae huius Festinat, inquit, a nascitatur quoniam isti ἰgnaviores, qui nihil perferre νοε- munt, tus verborum quam operae flabent sed id nimiaeoactum atque absurdum videtur. 4. Neque tanti momenti esse potest prima in utroque verbo litera, ut propter eam unam tam diversa verba festinare eis bra e dem videri debeant. 5. Commodius autem propiusque visum est, festinare esse quasi tergum esse; nam qu1 multis simul rebus properandis defessu est, is iam non Properat, sed festinat.
I. Theophrastu philosopliorum peritissimus, omnes in Paphlagonia perdiees bina eorda habere dicit Theopompus in Bisaltia laporea bina ieeora.
Agrippus a partus aegri e - οσεν visis appellareo; deque sis aetabus, quia voeam, Pros et Postverem . Quorum in nascendo non eaput, sed pede primu
Astiterant, qui partus dimetuimus aererrimusque' -
390쪽
heiur; Agrippae appellati, vocabulo ab aegritudἐne et
pedibu eonficto. 2. Esse autem puero in utero Varro diei capite infimo nixos, sursum pedibus elatia non ut hominis natura est, sed ut arboris. 3. Nam Pede cru-xaque arbori appellat ramos eaput stirpem atque audicem: . Quando igitur, inquit, contra naturrem foris conversi in pedea , brachiis serumque Mauere reeineri solente egriusque tune mulieres enctuntur. Huiua perieuli avreeandi gratia aras statutae sunt mmcte --δus Carmentibus quarum altera Postverta e nomμαια est, Pros reuerae 'era perverasque partua eis testate e noriane.
et eae rare vocabuli sis agri Vatieani. I. Ei amum Vaticanum, et eiusdem agri deum Prae-aidem appellatum acceperamus a vaticinita, quae vi atque instinet eius dei in eo agro fieri solita allent. I. Sed praeter hanc causam, Varro in libria Divinavum aliam es e tradit latius nominia rationem Nam sient Aius, inquit, aetis a euatus, artigue ei statuto est, guo est m in a Non via, quod e in Deo disinuus vox adiare erat: tierenus deus nominatua, Fenea quem essant vocis Rumanae naia quoniam pueri, mu retque rerti sunt, rem primrem vocem edunt, ασεμμα- -ιseans HIaba est faeiresque vagire Gur, exprimenta verbo onum vota recenιia.
Pars quaedam Geometriae 'Oπτικη appellatur, quae ad oeu os pertinet: par altera, quae ad aurea, κανονικη voeatur, qua nate ut fundamento artis auae aiuntur. I. Utraque harum spatiis et intervallia linearum, et ratione numerorum constat. I. πιπτικη facit