장음표시 사용
461쪽
I. Herodem Atticum, eonsularem variam, Athenis di . aerentem audivi Graeea oratione, in qua fere omnia memoriae nostrae univera a gravitate atque opia et e1 gantia voeum Ionge praestitit. 2. Disseruit autem eo tra πω μαν Stoicorum, Iaee liua a quodam toleo, tanquam minus sapienter et parum virtute doIorem se Te ex morte pueri, quem amaverat. 3. In ea Malleri tione, quantuIum memini, huiuseemodi aensu eat quod nullus uaquam homo, qui aeeundum naturam sentiret et
aaperet, Methonibus isti animi, quas πω i appellabat, aegritudini cupiditatis, timoria, irae, voIuptatis, arere et vaeare totis posset, et omnino non doIere atque, a Posset etiam obniti, ut totis em eret, non ex re id esse melius; quoniam Iangueret animu et torperet, affecti num quarundam adminieviis, ut neeesaarto plurimum imperio, privatus meebat enim aenmis isto motu
462쪽
quo animi, qui eum immoderatiores arint, vitta sunt, amnexo implieatosque esse vigoribus quinuadam mentiam
et alacritatibus. I. ac Propterea, si omnino omne eos imperitiua convellamus, Periculum esse, ne eis otia xentea bonas quoque et utile animi indole amittamus. 6.moderando esse igitur, et actis onsiderateque gando censobat, ut ea tantum, quae aliena sunt, conis que naturam videntur, et eum pernicie agnata aurae,im
trahantur; ne profecto id aeeidat, quod euipiam Thoes insipienti et rudi in agro, quem emerat, Procurando, venias usu fabula est Homo Thraeus, isqvit, ex
vitima barbaria, ruris Mendi insoIens, eum in temseultiores, humanioris vitae eupidine eoinmigmaaee, fiu dum mereatus est, olea atque vite eonsitum. Qui nihil admodum super ite aut arbore olenda seiret, videt forte vieinum rubos late atque Ite obortas excidentem, fraxino ad summum Prope vertieem deputantem au Iea vitium e radieibua audieum super terram mana revellentem, stolones in Pomia aut in Ieia proceros atque decretos amputantem n editque prope, et cur tantam Iigni atque frondium eaedem Meret, percontatu es
B. Et vicinus ita reapondit, Ut ager', inquit, mundus purusque fiat, exusque arbor atque vitia foeeundior s. Diseedit ille a vicino inratias agens, et Iaetus, tanquam adeptus rei rusticae disciplinam. Tum faleein ibi aeaeeurim eapit atque ibi homo miser imperitu vites suas sibi omnes et oleas detruneat eomaaque arborem laeti imas, uberrimosque vitium piamites decidit, et -- tecta atque virgulta simuI omnia, pomis frugibuaqueangnendis feIieia, eum sentibu et rubis, purificandi agri gratia, conveIlit; Mameroede doetu audaciam, Bd eiamque peecandi imitatione Maa eruditus. I0. Si inquit, isti apathia sectat4res, qui videri amesae tranquillos, et intrepidos, et immobile volunt, dum nihil eupiunt, nihi do1ent, nihil iraseantur, nihiI gaudent,
omnibus vehementiori animi omelia amputatia, in omporo ignava et quaa enervatae vitae eonsene eunt.
463쪽
I. Stabant forte una in vestibulo Palatii fabulantes Irronto CorneIius, et Featu Pontumius, et Apollinaris Sulpicius. Atque ego ibi aasiaten eum quibusdam aliis, nemones eorum, quos dediterarum disciplinis habebant, euriosius aptabam. . Tum Fronto ApoIIinari Faeine, inquit, oro, magister, ut sim ertus, an recte supe aeterim nano die e parva nimia statura homines, m Iuerimque eoa pumilions appellare, quoniam Me acriaptum esse in libria veterum memineram nanos autemaordidum esse verbum et harbarum exedebam. . at
quidem, inquit ho inpollinaria, in eo uetudine imp riti vulgi frequens, sed harbarum non est, censeturquBIinguae Graecae origine; ανους enim Graeci vocaverunt brevi atque humili orpore hominea, pauIum supra te xam exstantes idque ita dixerunt, adhibita quadam ratione etymologiae, eum sententia vocabuli competente; at si memoria, inquit, mihi non labat, aeriptum homeat In eomoedia Aristophania, cui nomen est λαῆ Fuisae autem verbum hoe a te civitate donatum, aut in L linam eoIoniam deduetum, si tu eo uti dignatua fores, essetque id impendio Probabilius, quam quae a Laberio ignobilia nimis et sordentia in aum inguae Latinae intromias sunt. 4. Tum Featu Poatumius grammatico iplam Latino, Frontonis familiari Doeuit, inquit, nos Apouinaria, nanos verbum Graeeum esse tu nos doee, in quo de muIis aut equuleis humiIioribus uiuo dieitur, anne Latinum sit, et apud quem aeriptum reperiatur.5 Atque ille grammatima, homo sane perquam inis acendia veteribus acriptis exereitus: Si piaculum, inquit, non vommittitur, praesente Apollinare, quid de voe uua Graeea Latinave sentiam, dieere, audeo tibi, Feste, quaerenti respondere, eas hoe verbum Latinum, scriptumque inveniri in poematis HeIvitCinnae,non igno-huia neque indocti poeta. versusque eius ipso dixit,
465쪽
Σextus a illus, In disciplina iuria, atque in legibus Populi Romani noseendia interpretandisque, scientia, usu, auetoritateque illustri fuit. 2. Ad eum forte in
nrea Palatina, eum a1utationem Caeaaris opperiremur, philosophus Favorinua aeeessit, collocutusque est, no-hia multisque Ilia praesentibus. 3. In illis tune eorum germonibus orta mentio est Ie in Decemviralium, quas Deeemviri eiu rei gratia a popuIo creati composuerunt, inque duodecim tabula eonscripserunt. 4. Eas Ieges cum Sex. Caeeilius, mutatiis exploratisque multaruin urbium legibus, eleganti atque absoluta brevitate verbo-Tum seripta dieeret Sit, inquit, hoc Favorinus, in Pleraque earum Iegum parte, ita uti dieis; non enim minus upile tabula istas duodecim legi, quam illos deeem Iibros Platonis De Legibus. Sed quaedam istieesse animadvertuntur aut Ohaeurissima, aut dura aut Ievia eontra nimia et remima aut nequaquam ita, ut seriptum est, eonsistentia. 5. Obaeuxitates, inquit Sex. Caetilius, non Maignemus euIpae acribentium, sed in- eientiae non Maequentium. Quanquam ii quoq- ipsi, qui, quae aeripta sunt, minus percipiunt, espa Reant. 6. Nam Ionga aetas verba atque inore veteres obIiter vit, quibus verbis moribusque sententia Iegum omprη-heno est. . Treeentesimo namque anno post Romam
466쪽
20. Tum Sex. Caeculua ampIexin utraque manu Favorinum: Tu ea, inquit, unu profecto in nostr inemoria non Graiae modo, ae et Romanae rei peritianimus. Quis enim phiIoaophorum disciplinae suae egea tamaeite atque docte cauet, quam leges tu nouis a Decemvarales perealluisti II. Sed, quaeso tecum, tamen digrediare auiisper e curriculis latia disputationum ve- auarum Academicis, omiasoque ludio, quidquia Iihilumeat, arguendi tuendique, eo iderea gravius, inimodiaint ea, quae reprehendisti ra. Nec ideo eontemnas Iemin istarum antiquitatea, quod Ierisque ipata iam popuIus Romanus uti deaiverit. Non enim profecto ignoras, Iegum opportunitate et medeias pro temporum in ribu et pro rerum publicarum generibus, ne pro utiIit tum praesentium rationibus, Proque vitiorum, quibus medendum eat, fervoribus mutari atque neetidi neque uno statu consistere, quin, ut facie coeli et maria, ita rerum atque fortunae tempestatibus varientur. 23 . Quid
salubrius visum ea rogatione illa Stolonia iugerum denumero praefinito quid utinua Iehiaeito Voeonio daeoereendis mulierum hereditatibus quid tam neeeas rium existimatum ea propulsandae eivium Iuxuriae, quam lex Licinia, et Fannia, aliaequie item Iegea num-tuariae Omnia tamen hae obliterata et operta uni civitati opulentia, quaa quibusdam fluetibus exaeat antis. 24. Sed cur tibi eaae via eat inhumana lex omnium mea quidem ententia humani ima, quae iumentum dari iubet aegro aut aeni in tua voeato D ab Verba sunt
morbum appeIlari hi putas aegrotationem gravem eum febri rapida et quereera, iumentumque diei pecus aliquod unicum tergo vehena ae propterea minua fui e
humanum existimaa, aegrotum, domi auae euhantem, iumento impositum in tua rapi II me, mi Favorine
467쪽
nequaquam ita est. Nam morbus in Iegerisia non febri
Qui ua, neque nimium gravis, sed vitium a1iquod imbe HIlitatis atque invalentiae demonstratur Non perieu-Iuin vitae ostenditur. Ceteroqvi morhum vehementi Tem, vim graviter nocendi habentem, eguin istarum aeriptore a1io in loco non per se morbum, sed morbum sonticum appellant. B. Iumentum quoque non id olum significat, quod nune dicitur; sed vectabuIum etiam, quod adiunctis peeoribus trahebatur veterea enim nostri iumentum a iungendo dixerunt. 29. Arcera autem vocabatur plostrum tectum undique et munitum, quasi arga quaedam magna, vestimentia instrata, qua nimia aegri alit aenea portari cubantea soIebant. 30. Quaenam sit, igitur acerbitas eas via est, quod in ius vocato paupertino homini, vel inopi, qui aut pedibus sorte aegri esset, aut quo alio casu ingredi non quiret, Io- adium esse dandum enauerunt Neque insterni tamen delicato arceram iusserunt, quoniam antia easet invalido euieuimodi vectabulum. Atque id fecerunt, ne ausatio Iasa aegri eo oris perpetuam Mationem staret fidem detrectantibua rurisque actione d Iinantibus. I. Sed
enim ipsum vide, quod iniurias facta quinque et viginti
agathus auxerunt, non omnino omnes, mi Favorine, iu-
Iurias aere isto pauco diluerunt tametsi tet haee ipsa
Paueitas asium grave pondus aeris fuit; nam librariis naribus in ea tempestate populus usus est. 32. Sed Ἀ--rias atrociore , ut de osse fracto, non Iiberis modo, verum etiam servia facta impensiore damno vindicaverunt 33. quibusdam autem iniurii talionem quoque ap-Posuerunt; quam quidem tu talionem, vix optime, iniquius pauIo insectatus es; ae ne eonsistere quidem di-αisit, lepida quadam sollertia verborum; quoniam ia- Iioni par non ait talio, neque rumpi membrum incile posuit ad alterius rupturae, ut aia in aequiubrium. 34 Ve-Tum est, mi Favorine tallonem parissimam seri dimeti- Iime; sed Decemviri, minuere atque ex Mingues volentes huiuseemodi violentiam pulsandi atque laedendi ta-GELLIus. f
468쪽
IIone, eo quoque metu eoercendos esse homine putaverunt: neque eius, qui membrum alteri rupi oe, et pactae tamen de taIione redimenda nouet, inritam eme limhendam rationem arbitrati sunt, ut, an Prudem imp densve rupisse , speetandum putarent aut taIionem is eo vel ad amu --equipararent, VeI in Ithrin perpe derent ae potius eundem animum, eundemque immium in eadem parte orporis rumpendi, non eundenquoque easum exigi voIuerunt, quoniam modun VoIunt, iis praestari posset, easus ictus non posset. 35. Rusini ita est ut dico, et ut ipse aequitatis habitus demo atrat; talionea illae tuae reeiprocae argutiores pro laeto, quam veriore fuerunt. 36. Sed quoniam certium qu que esse hoc genus Poenae putas quae intereo te, imaeerbita est, at idem fiat in te, quod tute in Hio fereris praesertim eum habeas multatem paeiacendi et maneeerae sit pati talionem, nisi eam tu elegeria. I. Quo edietum autem praetorium de aestimandis iniurii pr habilius esse his potest Nolo hoc ignorea, hane quoque ipsam talionem ad aestimationem iudieia Tedigi ai Maaario olitam. 38. Nam ni reus, qui depaeiaci nola Tat, iudici talionem imperanti non parebat, aestimata rute iudex hominem pecuniae damnabat atque itri, si reo et paetio gravis, et aeerba taIio visa fuerat, neveritas I gis ad pecuniae mulctam redibat. s. Restat, ut ei, quod
de ectione partitioneque corporis immanisaimuin esse tibi visum est, respondeam omnibus quidem virtutum generibus exercendis olendisque populus Romanus e parva origine ad tantae ampIitudinis instar emicuit; sed omnium maxime atque praecipue fidem coluit, anetamque habuit tam privatim, quam publice. 0. Sic cons Iea Iarissimo viros hostibus confirmandae fidei publieae causa dedit. Sic Ιientem in fidem acceptum cari rem haberi, quam propinquos tuendumque ellae contra cognatos enauit. Neque eiu u1Ium facinus extatim tum est, quam si cui probaretur, clientem divisui habui ae I. an autem fidem maiore nostri non modo in
469쪽
villelorum lesbua, ed in negotiorum quoque eonisaeti-hus Banxerunt maximeque in peeuniae mutuaticiae usu atque commercio adimi enim pinaverunt subsidium hoei opiae temporariae, quo communis omnium vita indiget, si perfidia debitorum in gravi poena Iuderet.
42. Conseas igitur aeris ac debiti iudieatis triginta dies
sunt dati, conquirendae pecuniae ausa, quam dissolverent 43. eosque die Decemviri iustos appellaverunt, velut quoddam institium, ident iuris inter eos quasi interatisionem quandam et Masationem quibus diebus ni-hu eum hi agi iure posset M. post deinde, nisi dissoru erant, ut Praetorem vocabantur et ab eo, quibus erant iudieati, addieebantur, nervo quoque aut eompedibus vinciebantur. 45. Sisenim sunt, opinor, Verba Iegia:
AERIS CONFESSI REBUS QUE IURE IUD N ATIS, TRIGINTA DIES IUSTI SUNTO. POST DEINDE A ΝUS INIECTIO ESTO, IN IUS DUCITO, NI IUDICATU FACIT: AUT QUI ENDO II IURE VlΝDICIT SECUM DUCITO UIΝCITO, AUT ERVO UT COΜPEDIBUS QUINDECIM PONDO, E MINORE AUT SI VOLET, AIORE VINCITO SI VOLET, SUO VIVIT D. N SUO VI VIT, QUI EI VIΝCTU HABEBIT, LIBRAS FARRIS ENDO DIES DATO SI VOLET, PLUS DATO. 46. Erat antem tua interea P elaeendi; ae, nisi paeti forent, habebantur in ulneulia
die sexaginta. I. Inter eos diea, trinis nundinis continuia ad Praetorem in Comitium producebantur, quantaeque pecuniae iudicati ement praedicabatur. Tertita autem nundinis capite poenas dabant, aut trans Tiberim peregre venum ibant. 48. Sed eam capitis poenam san-eiendae, sicut dixi, fidei gratia, horrifieam atrocitatis ostentu, novisque terr ibus metuendam reddiderunt Nam aliIurea forent, quibus reus esset iudieatus, sem-re, a vestent, atque partiri orpus addicti sibi hominia permiserunt. As. Et quidem verba ipsa legis diem, ne
470쪽
existime invidiam me latam forte forinidare: TER
TIIS, inquit, UNDIΝIS PARTIS SECANTO: A PLUS INUS E SECUERUNT, SE
FRAUDE ESTO. 50. Nihi prolaeto immitiua, nihil immanius nisi ut re ipsa apparet, eo consilio tanta immanita poenae denuntiata est, ne ad eam unquam perveniretur. I. Addici namque nune et vinciri invito videmus, quia incuIorum poenam deterrimi homines contemnunt. 52 Dissectum esse antiquitu nemianem equidem neque legi, neque audivi quoniam aevitia ista poenae eontemni non quita est. 53. An Putas,
Favorine, si non illa etiam ex duodeeim TabuIia deris alimonii salaia poena aboIevisset et si nunc quoque, ut antea, qui fiasum testimonium dixtas convicina esset, e saxo Tarpeio deiiceretur, mentituros futuae pro testumonio tam multos, quam videmus Aeerbitas Ieru que ulciseendi maleficii, bene atque caute vivendi diaetipIina est. 14. Historia de Metto Fuffetio Albatii nobis quoque, non admodum numero istiusmodi 1ibros Iectis tantibus, ignota non est qui, quoniam paetum atque eondictum eum rege populi Romani perfide ruperat, hianis quadrigia vinctus in diversa nitentibus Iaceratus eat; novum atque asperum supplicium, quia negat Sed, quia elegantissimus Poeta dicat, vide: -- At tu distis, Amane, mansres. 15.maee taliaque alia ubi Sex. CaeciIius, omnibus, qui aderant, ipso quoque Favorino approbante atque Iaudante, disseruit, nuntiatum est, Caesarem iam naIutari: et aeparati sumus.
oeabulum ait ἐeinum in M. Catonis Orataone id si fleeti I. astanea aeriptum est in. orationem Catonis, quae inseribitur Ne imperium ait veteri, abi novus venerit. Sisternea, inquit, et Iairines, et tuisse nas. 2. Sed Caesellius Vindex in Commentariis Leetionum Antiquarum scire quidem se ait, Iitieinea lituo ean-