Aurelius Augustinus Hipponensis sacrae scripturae interpres

221쪽

facimus, si non solum inculpabilis sed etiam lauda bilis uerit, tunc demum etiam saeta nostra Iaude aliqua digna sunt; sin ille jure meritoque Culpatur, quum in aliquo versamur ossicio, id quoque ossicium nemo improbandum vituperandumque dubitaverit.''de morib Manich. II. 27. 1.1 Cor. 3, 18 'homo stultus fas, ut sit sapiens ): 'Multa sunt Verba, quae non habent unam significationem, sed diversis locis congruenter posita diverso modo intelliguntur.' de Cons. Evang. ΙΙ. 72. - 10 4 petra erat Christus non per substantiam, sed per significationem solet enim res quos igniscat ejus rei nomine quam signiscat nuncupari Quaest de Levit. 7, 3. 2 Cor. 3, 6 VLittera occidit, Spiritus viviscat )-: Spiritus adoptionis et gratim , quo impertitur

regeneratio in Vitam aeternam Lex conscripta tan

tummodo jubens, sine adjutorio gratiae.' Quaest de Exod. n. 56.1 Thess. 5, 19 ''Spiritum nolite exstingueret V

-r id est quantum in vobis est, nolit Sic ager tanquam conemira Spiritum exstinguere, aut an

quam Spiritum exstinctum deputetis.' contra Epist. Parmen. ΙΙ. 30. Ioh. 2, 22 ''quis est mendax, nisi is qui ne gat, desum esse Chr.'' - ' non attendamus ad inguam, sed ad acta si enim omnes interrogentur, Omnes uno ore Constentur Iesum esse Chr. quiescat aululum lingua, interroga vitams quisquis fac-lis negat Chr. Antichristus est; non audio Miu6OHes ideo quid ioat opera loqnuntur, et verba requirimus Θ' raci in Ep. Joh. 3 8 6, 13. 10, 1.

222쪽

Apoc. 204 explicasse alios sensu corporeo de sabbatismo mille annorum quam Opinionem tolerari Posse, nisi modum XCedentes, comessationes aliasque carnis delicias impie finxerint: 'mille annos pro omnibus hujus seculi posuit, ut persecto numero notaretur ipsa temporis plenitudo; - alligatio diaboli est, non permitti exercere totam teritationem, quam potest vel vi vel dolo ad seducendos homines hinc autem alligatio diaboli non solum facta est, ex quo comit ecclesia dilatari, sed etiamnunc it et siet; quia et nunc homines ab infidelitate, in qua ipse eos possidebat, Con extuntur ad fidem, et usque ad finem sine dubio OHVertentur.

de civ D. XX. 7, 1. 2. 8, 1. 3. Deinde, si quid dictum obscurius sit, Sic tamen, ut lucis nonnihil aliunde repeti possit, hoc diligenter asserendum curavit, ut argum ntum e collatione accurata cognosceretur et dilucide exprimeretur. E.

empla nonnulla delibabimus. Matilia , 9 Vsi quis te percusserit in dexteram maxillam, praebe illi et alteram'' - neque

Jesum Joh. 18, 23 , neque Paulum Act. 23 M,

quum alapa percussi suerint, alteram maxillam praebuisses unde constare, illam prinparationem maxillo alterius in corde faciendam esδe de mendae. n. 27.

Matth. 4: Multa de ultimo judicio ita dici

videntur, ut diligenter considerata reperiantur ambigua ita ut dignosci non possint omnino, niSi ea, quin apud tres pangelistas de hac re similiter dicta Suiat, inter se omnia conferantur; quoedam qu*Po

223쪽

alter obscuraus, alter explicat Planiu , ut ea, quae ad unam rem pertinentia dicuntur, appareat unde dicantur.' de civ. D. XX. 5, 4. Ioh. 1, 18 Deum nemo vidit unquam' illustrari e 1 im. 6, 16 quem nullus hominum via dei'), ideoque bene constare cum Matth. 18, 10 C an

geli semper vident aciem patris' Ep. 147, 14. Gal. 2, 21 Vsi per Legem justitia, gratis Chr.

mortuus est' illustr. ex Rom. 10, 34 ignorantes ju-εtitiam Dei, et suam qumrentes statuere 'et adhue dubitamus, quae Tnt opera legis, quibus homo non justificatur si ea tanquam sua crediderit, insalutorio et dono Dei. de Spir et littori. 50.

Hanc viam vero, quam interpretando monstra it Augustinus, unice rectam esse, evidenter inprimi apparet eorum ratione habita, Piae sive ab uno

auctore sive a diversis ita dicta sunt, ut repugnare unum heri et videri possint et muliis visa sint. Hic enim ut consensus doctrinae essiciatur ipsa docet necessitas in diversitate verborum non subsistere, sed oculo liberiore unitatem sententiae ex formae diversitate Componere. Neque te desunt egregia in libris Augustini exempla. Matth. 5, 16 sic luceat lux vestra coram hominibus, ut videant opera Vestra bona.' - , 1. 4: Vie justitiam vestram aciatis χο-ram hominibus, ut videamini ab iis.' 'Si quoeris, ut glorificetur Deus, noli timere, ne idearis ab hominibus etiam sic intus est Iecmosyna tua in abscondito, ubi soliis ille, cujus gloriam quaeris, et videt hoc quaerere. Ser. 149 14.

224쪽

Matth. 12, 30 Qui non eo mecum, contra

Luc. 9, 50: Qui non est cid rins OS, PTO O-- est. Ut utraque sententia vera sit, quid restat in telligendum, nisi quia ille in tantii nominis Venera' tione confirmandus sitit, ubi non era contra eccle- siam, sed pro ecclesias et ille tam 3I separatione cui pandus, ubi, si colligeret, spargeret.' de bapt. contr. Donat. Ι. .

Ioh. 5 . 22: 'Neque Pater judicat quemquam, sed omne Ddicium dedit Filio - 8, 15. 50 'se mora judico quemquam; - est qui quaerat et judicvt. ' Hoc dictum hi, quia honainibu in judicio non apparebit nisi Filiu ; Pater occultilis erit, Filius manifestus. Traci in v. Oh. 21, 12. 13. Ioh. 5, 24 qui verbum meum audit et credit ei, in judicium non eui

Cotti 5, 10: Omnes nos manifestari oportet ante. trihmia Christi.', Aliquando udicium Poena dicitur,4 aliquando uiscriminatio; secundum hunc modum , oportet nos omnes exhiberi ante tribunal Christi. Tract. 22,

Ah. 8, 47: 'χx Deo non estis ' i 1 Cor. 11, 12: 'omnia ex Deo sunt '

Vla homine uno utrumque potest inVeniri, ut simul sit vivus atque peccator; sed quod Vivus, ex Deo, quod peccator, non ex Deo.' de duab animab.

c. Manich. . . , araci in Ev. Joh. 42, 15.

225쪽

Alia 16, 24 'usque ad hoc tempus non pelιistis quidquam in nomine meo. Luc. 10 17 Vreversi sunt 2 cum gaudio di centes Domine etiam daemonia subjiciuntur nobis in nomine tuo. VDiscipuli adhuc sub lege mundi, adhuc corrigendi, adhuc dirigendi ergo quod petiistis, ait - ad quod volo dare, nihil e t - non omnino nihil erat, sed ad illam magnitudinem praemiorum Dei exiguum. Ser. 145, 6.

J0ς 1, 13; 'Deus neminem lentat '

Deut. 13, 3 'tentat Os Deus, ut palam stat, utrum diligati eum an non. Intelligimus. duas esse tentationes, unam quae decipit , alteram quae Probat Secundum eam quaei decipit Deus neminem tentat, Secundum eam quae probat, tentat.'' Paci in Ev. Joh. 43 5. 6. Ioh. 1, 10: Si dixerimus, Ora OS Peccara eum mendacem saeimus. - 3 9: qui natus est ex Deo, Peccatum non

facit γ

Est quoddam peccatum, quod non potest ad mittere ille, qui natus est ex Deo: qui facit contra caritatem, non audeat gloriari et dicere, natum se esse ex Deo; qui autem in dilectione fraterna constitutus est, certe sunt Peccata, quae non potest admittere, et hoc maxime, ne oderit fratrem.' Tract. in Epist. Joh. 5, 3.1 Ioh. 4, 18 'Timor non est in caritate, sed persecta caritas oras mittit timorem.' Ps. 18, 10 'Timor Domini sanctus, Ierm nens in secula seculorum.'

226쪽

Est timor servilis, et est timor castus 3 est timor ne patiaris Poenam, et alius timor, ne amittas justitiam. raci in Ev. Joh. 43, 6. . Denique vero, ut doceat, quantum sibi curaecordique fuerit in sensu simplici et genuino subsi-εtere, neque ultra litteram scriptam judicium extendere, saepius in magna verborum obscuritate et ambiguitate nihil definire pro certo ausus est, ignoran tiam fateri satius arbitratus, quam scientiam temere jactare IIOh. 12, 39 Vnon poterant credere, quod dixit

Esaias excoecapit Deus oculos eorum' cet.): 'quare non poterant, i a me quaeratur, Cito respondeo quia nolebant. Quum quaestiones hujusmodi in medium venerint, quare ille Deo decernente ex- coecetur, ille Deo adjuvante illuminetur, non nobis

judicium de judicio tanti judicis usurpemus' Tract. in v. Joh. 53, 6. Thess. 2, 1 s. ''Nos qui nescimus, quod illi

sciebant, PerVeuire cum labore ad id quod sensit Apostolus cupimus, neque alemus, Praesertim quia et illae qua addidit hunc sensum iaciunt obscuriorem;

ego prorsus quid dixerit me fateor ignorare' de civ. D. XX. 19, 2 Epist. 199 n. 11.1 et 3, 18: Quis nisi infidelis negaverit, suisse apud inferos Christum Verum quinam isti

βint, quo Πονerat liberandos, temerarium S des

uire. -- Cur ergo etrus eos tantum Commemorare

Voluerit, quibus in carcere inclusis Evang. Praedicatum est, qui in diebus Noachi increduli suerunt, vides quam latebrosum is, e quin s mos eant us

227쪽

.rmare hic aliquid audeam Epist. 164 n.

4. 10.

Augustini allegorica interpretandi ratio. XXV.

A. allegoriarum elementa. De usu allegoriarum quid judicaverit Noster, quam eximium iis in rebus religiosis pretium quantamque sibi in usibus illis libertatem concesserit,

prius jam observatum est P. 15 Ss. . Restat ut exemplis asserendis ostendatur, quomodo renis omnibus solutis libertas i licentiam abierit. Ita neque hic luci defuit umbra, macula nitori. Esse autem artis illius rationem Variam et multiplicem, cum res ipsa docet, figurarum enim umbrarumque numerus et usus aliis alius est, tum vero exemplis constat eorum, qui in imaginibus quaerendis consentientes in inveniendis miro modo dissenserunt. Quod quum ita sit, libros Augustinici signi, allegoriarum varietate distinctos esse, quis de-

Digna tamen quae notetur est sententia, quam deinde non in haesitatione linguae Proposuit, interpretationa allegorica ut videtur recepta VConsidera tamen ne fortatotum illud, quod de conclusis in carcere viritibus Petrus dicit, omnino ad inferos non pertineat, sed ad illa potius tempora, quorum formam ad oec te Ora transtulit ilIa quippe res gesta forma fuerat futurorum, ut ii, qui modo non credunt Evangelio, illis intelligantur esse similes , qui tunc non crediderunt, et non sumicemur, quod ρα inferos Gangelium proedicatum ait et adhuc etiam proedicetur , quaε et ibi ait eccleata condit' tuta. Ep. 6 n. 5.

228쪽

inum in tanta Ingenii vi et oecunditate non exspectaverit JuVabit igitur, speciminibus electis

artes, in quibus multum et Valebat et ipse valero gloriae ducebat, accuratius cognoscere quae quam quam non omnes ab eo vel inventae vel tum demum adhibitae, at certe non tam aliuride receptae, quam ingenio ejus amplificatae, adornatae inque systematis formam quasi redactae sunt eoque magis, nisi egregie

fallor, juvabit, quod quum rigenis aliorumque,

sub quorum auspiciis allegoriarum usus siloruit, non nisi agmenta librorum exegeticorum nobis relicta sint, nes Cio an lenius et accuratius hujus inter prolationis ambitu et ratio ex aliis nullis antiquae ecclesiae monumentis cognosci queat. Habet autem, ut reliquae omnes, haec etiam ars, ex quo leniorem Ormam accepit, prima Sua stamina, Certam methodum habet, qua principiis simplicioribus praemissis, componendo construendoque g- .menta magis artificiosa essiciuntur. Quare, ut a Primis elementis incipiamus , quae signis hieroglyphicis

non adeo dissimilia sunt, singulae naturae physicae res, coelestes pariter a terrestres, rerum civilium instituta, domesticarum apparatus, terrarum, urbium populorum nomina, quae in Voluminibus sacris re quentiu OCCurrunt, nonnunquam etiam, in libris poeticis praesertim et rationibus nomicis, sensu figurato in meras rerum hominumque umbras mutantur, ut, significatione propria atque indole sermonis prorsus neglecta mystici quid semper iis subesse doceatur, sic tamen, ut e imaginum myste-xiorumque copia nunc hoc nunc illud, suadente interpretationis commodo, arripiatur.

229쪽

Specimina glossarii allegoriarum haec sunt: Coeli, Sacra Scriptura opus digitorum medi). Enarr. in s. 8, 7. Apostoli de cons. v v. I. 46. Enarr. in Ps. 67

Luna, Nox: Homines carnales ibid. Luna Ecclesia quia a parte spirituali lucet, a Carnali obscura est. . quia IuCem non Suam

habet, sed a Filio Dei illustratur Enare. in Ps. 10, 3. 103 104 , 19. Mortalitas quia crescendo et decreSCendo mutatur). . Euare in Ps. 88 89 , 37. Novilunium Nova vita sub auspiciis Christi. Enarr. in s. 80 81 , .

Siclera Ecclesiae singulae. Enarr. in s. 8, 9. Omnes in ecclesia, qui conversationem ha hetit in coelis i annot ad Iob. 38, 32. Sidera noctis: Homines rim Peccatis . eminentes. d. l. 3 8.

Fulgura: Miracula Christi inaxx in Ps. 96 97 , . Arcus Dei Scriptura sacra. Enarr. in s. 10, 2. Sagitto Domini: Verba Dei. Enarx in Ps. 45 46 ,16 76 T ), 19. Annot ad Iob. 6, 4. Apostoli Enarr. in Ps. 8, 14. Manus dextera , brachium Dei: Christus. Enarr. in s. 108 109), 27. Nubes Prophetae et doctores Enarr. in Ps. 10 11 1

230쪽

Tempestates a Voces maledicorum. Enarr. in Ps.

Aquilo Impietas. Annot ad Iob. 38, 24. Auster Pietas ibid. Pluuia Scriptura sacra. l. l. 38 25. Pluoim Sermones evangelii l. I. 37 6. Superstitiones caliginosae et rumores hominum. de ser Dom in monte ΙΙ. 87. Ν : Superbi, qui congelascunt et cadunt. Enarr. in s. 77 78 , 48. Annot ad Iob. 38 22. Grando: Impii, fui obstinata duritia alios contu-dunt ibid.2Estas, Momines spiritu serventes Enare in s.

Fluctummaries: Homines impii Enaxv in Ps. 68 69), 3. Opera mala. annot ad Job. 38, 16. Flumen: omnis secuti mortalitas Enarr. in s.

Flumina Institutiones religiosae. Enarr. in Ps. 73

Homines cupidi bonorum hujus secuti Enarr.

Napes Ecclesiae inter procellas commeantes Enarr.

in s. 103 104 , 26. Mons Justitia ex s. 35 7 justitia tua sicut montes Dei Enarr. in Ps. 3, 4.