Aurelius Augustinus Hipponensis sacrae scripturae interpres

201쪽

ratur, quomodo de nati'ra lixisti constitui aliquid

possit ex opinione quadam apostolorum metu titubantium, quam Jesus ipse in melius correxit, dum Corpus suum manibus eorum contrectandum obtulit

Ser. 75, 8. 237, 1. 3); deuique historiam evangeli-Cam totam Contra Clamare monet, quae a Composita

sit, ut ratione historica omnia explicari debeant c. Faust. 26, M.

Postremo vero Manichaei, ne tantam in inter pretando docendoque temeritatem indigne quis fer ret, hanc potestatem quasi legitime traditam et commissam sibi vindicarunt Iesum quiPpe, quum Paucos indicaverit electos Matth. 20, 16), hos ipsos indicasse, qui inter Manichaeos supremum justitiae gradum tenerent; tum Vero quod de Spiritu Sancto praedictum fuerit, homines ad plenam Veritatem deducturo, dictum ita esse de ipsis, ut addendi, tollendi, immutandi ius et ossicium haberent. Augustinus autem nihil omnino ex iis, quae dicta contendebant, dictum esse docuit sanctorum quippe et electorum nomen ad pios omnes Christianos pertinere, promitti autem hominibus pleritorem doctrinae cognitionem,

non pleniorem doctrinam Enarx in Ps. 140 10. Traci in v. Joh. 7, 4. 5. ). Ita morbus et medicum facit et medelas docet. His vero missis, libros adeamus, qui contra Pelagium et Pelagianos scripti sunt; neque pauca ha-hebimus in iis ejusdem in interpretando severitatis Salutaris exempla Magnam quidem et justam P lagii laudem fuisse in arte exegetica tractanda, a iis nota res est; sed observandum tamen est, magi.

202쪽

eam studiis philologicis sobrioque in usibus practicis esserendi judicio deberi, quam accuratae in regillis hermeneuticis sistendis adhibendisque diligentiae. Quid quod quum natura ita Omparatus es set, ut omnia ad usus opulares nimis cupide revocaret, Orta est aliqua in explicandis libris sacris inconstantia Vaga et fluctuanS, quae non tam plenam et integram ex Verbis veritatem essicere Onabatur, quam usibus Vitae sensum utiliter, ut ipsi visum est 4- attemperare. Haec Vero interpretationis levitas et inconstantia ingenium Augustini graviter offendebat, ut verba iusta ratione colligere iisque accuratius in sistere iterum iterumque juberet. Docebant elagiani, damum sic creatum esse, ut etiam sine peccato moriturus suisset, non poena culpae, Sed necessitate naturae; ipse quidem Pelagius in concilio Diospolitano a. 15 hanc sententiam damnavit, sed - si Augustino des habenda

est, ficto corde, quum Verba Geneseos non ad mortem Corporis, sed ad mortem animo referre donaretur Tant Ver interpretationis arbitrio via exegetica occurrere, negotium facile erat; ita namque loci Gen. 2 17 3 19. Om. 5, 12 8, 10 l.,

contra clamabant, ut Verba eorum opponere satis Αugustino esset t. l. c. c. , adjecta hypothesi hac ingeniosa Adamum, si non peccasset, in corpus spirituale mutandum suisse, non exspoliandum corpore, eddupervestiendum immortalitate.

203쪽

Pelagiani doinde, ut sententiam Augustini duram et iniquam de peccato originali Vitarent neglecta vero distinctione peccati et concupiscentiae legarunt, peccatum propagatione in alios homines ex primo homine transiisses quae contra Videbatur Paulus disputasse Rom. 5, 12. 19), de sola imitatione explicantes. 7 Hic vero Augustinus recte objicit, verbis Apostoli Rom. 5, 12 non solum peccati initium, εed principium quoque peccandi indicari, quod ad solum imitationis studium referri non Possit imo, quum Christus salutis auctor Donatur 5, 17-1M, non tantum quod Xemplum imitandum homini bus praebuerit, Verum etiam ob internam spiritus sui gratiam delibus concessam, postolum peccati principium a primo homine Tepetere, non solum quod peccandi exemplo omnibus praetexit, sed obfragilitatem istam et immodicam cupiditatum vim

V tabem carnalis concupiscentiae ), quae generatione ita propagetur, ut naturae omnium et singulorum adhaereat ' Tum Pelagiani, ut occurrerent sententiae asperae et monstrosae de natuΓ humana enitus Corrupta,

contenderunt idque ex testimoniis . Scripturae, homines hac in Vita exsecto HSSe Osse, tum quia perfecti esse jubentur Matth. 5, 48. 1 et 1. 15), tum vero quia non pauci claude virtutis integrae et

204쪽

immaculatae ornantur Mattia 5, 8 45. Luc. 1, 6 et Tim. 4, 7 1 oh. 3 9 5 5 al. ideoque, si quando Paulus homines omnes peccatores declaraVerit, esse de hominibus qui tum erant, Judaeis et Ethnicis tutelligendum ' Illis vero Augustinus cum verba Iesu opposuit, quibus neminem praeter Deum bonuta declaravit Luc. 18, 19 , tum Vero apostoli Verba Rom. 3, 23. 5, 12); quae ita distincte propositaeSSe monet, ut mortalium nemo peccat excipiatur; neque igitur, quae de exsecta hominum Virtute C- Currant, explicari posse nisi de eo honestatis et justitiae modo, qui vitam siue criminis rota et accusatione transigat inio ne optimum quidem a peccati ab immunem esse, querelas apostoli docere Rom. 7, 15, s. ' has enim, consilio orationis docente, non ex persona insidellium Vel impiorum,

sed ex ipsa apostoli et reliquorum, qui justi vulgo

dicuntur, Persona prolatas esse, ideoque Sortem deplorare, quae hominibus natura insita omnibusque Communis sit. Τ Denique, ut hoc addamus, Pelagiani, ne voluntati humanae libertatis usus detraheretur, in

studiis hominum excitandis, inchoandis, peragendis mira quadam dispensatione partes inter Deum et homines distribuerunt. Itaque, quod Paulus 1 Cor. homines iubet omnia Deo accepta ferre, ex-

205쪽

plicarunt partim de natiira hominis a Deo condita et viribus instructa, partim de doctrina logis divi nitus nobis reVelata; quare, distinguendo haec tria: Posse, Velle, esse, solius Dei esse docuere, quod homo Velle et perficere possit, hominis autem quod Melit atque persiciat. yy IIuic vero interpretationi Augustinus obstare monet hiculenta Jesu Postolo

rumque essata Joh. 6, 44. Phil. 2, 13 , quibus ipsa

Doque Voluntatis consillia et studiorum successo ad Deum auctorem reseruntur, ideoque hanc esse evangellii doctrinam e neque Voluntatis arbitrium neque doctrinam legis sussicere, sed accedere gratiam divinam, quae Oluntatem ad otia consilia sectat et dirigat, atqUe eorum, quae lege cognoVimus, studium

et amorem excitet. R POSSe tamen cum tanta gratia divinae vi et Ucacia liberam hominis voluntatem Constare, saepe et graViter assirmaVit; quomodo utramque conciliandam esse docuerit postea videbimus.

δ quicquid hona voluntatIs homo habet, Deo tribuendum

osse; quia et o in illo esso uou posset, si honio ipse IIOH Sset, neque ver eum nisi a Deo habere, ut sit ali id, et ut homo it.' de Pecc. mer et rem. II. 29. de gratia Chr. . . de grat et lib. arb. n. II, 5. a* 'grati agitur, non solum ut facienda noνerimus, erum etiam ut cognita faciamuS, neque solum ut diligenda credamus , erum etiam ut credita diligamus' De grat. Chr. 15. - Multa Deus facit in homine bona, quae nou facit homo nuda ver sacit homo , quae non facit Deusti . faciat homo. conir duas QPP. Pelag. II. I. I. 7. IV. H. e spir et liti. I, 14 de Corrept et grat. b, 7. Cf. Concit Carthag. Cau. o

206쪽

XXIII. Prasa in perbis singulis premendis ubtilitas.

Hic ero, ut in omnibus sere rebus humanis, virtutibus vitium vicinum suit. Etenim qui curas accuratas et singulis verbis et orationi contexto impendit, nimio quamquam honesto studio aePe adductus est, ut litteras litterarumque apices subtiliter ultra modum rimaretur. Nihil quippe calamo Cur' Tente Scriptum esse concedit, in minutiis quibusque haesitat, sollicite ubique quaerens, Gare hoc post' tum, illud omissum sit, quare his verbis, hoc Verborum numero et ordine neque alio quocunque dictum sit, neque interrogando prius sine facit, quam nodum in scirpo invenire contigerit. In hoc autem toties satendum est Augustinum peccasse, ut dissicile dictu sit, fueritne in rebus acilibus impediendis major an in dissicilibus expediendis neque uno modo Vel una ratione ductus in illam incidit culpam. nc enim, si quid dictum in libris sacris esset, quod haereticis favore vel pietatem ostendere Videbatur, neque allegoriarum artibus Commode locus pateret, in verborum itteras premendo urgendoque incubuit, ut Sensus religioni Convenientior exiret nunc vero, ut dogmatibus Vel dogmaticis ecclesiae decretis ΒΓgumenta OV adstruerentur, Verba artis subtilitate torquebat denique qui ingenio exuberanti temperare nunquam didicerat, saepe videtur alio nullo consilio hoc usuum genus adhibuisse, nisi ut genio indulgeret sibique delicias crearet.

Exempla abunde multa adsunt, e quibus On-tiussa ast erre suffciet.

207쪽

Dufoutiatibus et obiectionibus quomodo subtiliusquam verius occurrerit, ex his patebit.

Pεalna. 58, 59 6 'exsurge et fide Marc. 13, 32s 'de illa hora nemo cit, neque Filius, Disi Pater. Observat. haec omnia sensu actiνω explicanda esse, eodem modo suo diem laetum dicimus diem, qui laetos lacit homines L itaque 'Deus requievisso Deus requiem nobis dat Deus videt' o AEO-mines idere facit, Filius nescit' o nos nescire facit, non prodens nobis, quod inutiliter sciamus VPater solus scit' o Filium scire facit. 3 33Gen. 27, 35: Venit germanus tuus Iacob au dulenter, et accepit benedictionem tuam.' Observat, fraudulenter' dictum esse, quia figuratum Crat, quod egerat Iacobus dolum enim non suisse, quum non mentitus esset dicendo, se savum esse; amenim eum pactum esse Cum fratre, ejuSque 'U'imo genita emtione sibi comparasse Ser. 4, 23). Exod. 20 5: Ego sum Domitius, isseans iniquitatem patrum in lios, in tertiam et quartam generationem eorum.' - obserVat: non generationes esse, Sed quatuor generi humani Etates ab Abriusque ad Dav. a Dav. ad xii. Exit ad adven-lum Dona. ab adv. Dona ad finem rerum Sic autem historia constare, homines tempore exilii et Postea Viventes poenas luisse scelerum niajorum contr. A dim. 7, 2).

δ' de Gen. contri Mailich. I. 1. Sor. 97, 1. de diV. quaest. D. O. Enarr. in Ps. 58 6. Q Trin. I. 25. de civ. D. XI. . Epist. I , 5.

208쪽

Psalm 5 45M 11: justus manus suas ambiei sanguine peccatoris ' - 'd tus, quando videt poenam peccatoris, proficit iΡSe, et de cetero mundius tolt. Enarr. ad I. I. - 98 99 , 5 Vadorate scabellum pedum Domini.' - terra est Chr. autem caro de terra est, et de carne Mariae carnem accepit et quia carnem nobis manducandam ad salutem dedit, nemo autem illam carnem manducat, nisi prius adoraVerit, in Ventum est, quemadmodum non solum non e Cemus adorando, Sed peccemus non adorando. Enarr.

bus Ostes diris utibusque exitio deνονentur. Observat non Pla/ῖtὶ Verba esse, sed Prophetantis,' ne quod praesaga mens in Spiritu Dei dicit, malevolo imprecari videatur.' Enarr. ad i. l. de Ser. Om in monte I. 71, 2 . - 109, 110 4 ubi Deus inducitur uiarans. CL: Matth. 5 24--- Quum Dominus juraVerit,

quare Christus suos jurare prohibuit non est peccat rum jurare, sed quia grande Peccatum esturare, longe est a peccato falsum iurandi, .ciri nou iurat Propinquat falsae iurationi, qui vel verum jurat Dominus ergo noluit supra Tipam te ambulare, ne es tuus in angusto labatur et cadat.' Ser. 307, 4 de mendac 2M. δ'

Addo Iocum alium x Iib. do mendae. n. 28 'iuravit autem ipse post in epistolis suis; - sed quia praecepti violati reum Paulum, iraesertim tu epistolis

209쪽

Mallh. 5, 37r 'quod his abundantius est, a malo

est. b on dixit malum est, Sed a malo, h. e. Propter infirmitatem aliorum, quae infirmitas utique malum est.' de ser Dom in monte I. 1.Joh. 2, 4: qtia mihi et tibi est mulier nondum Venit hora mea.' - Obs Mariam suisse matrem naturae Jesu humanae, qua passus est, non divinae, qua miracula secit, ideo eum dixisse non tuum est miraculum exigere aliquando aderit hora passionis mem, hoc tempus exit te cognoscendi. Traci in

Ev. Joh. 9, 9. Cor 'Deus seculi hujus eYcoecavit mentes infidelium. ' Quia anichaei ex his verbis

effecerunt, autum duos posuisse Deos, Aug. de vero Deo haec dicta explica it, urba ita construens sive potius destruens Deus excoecavit mentes infidelium hujus seculi. . Outr. Faust XXI 2 3. In his quae sectaruntur argutiarum Xemplis tudium dogmaticum magis apparebit. Gen. 1, 1: in principio creavit Deus' - h. e.

per Filium de Gen. ad liti. I. 12. Ser. I. 2 Consess. XIII. 5. . 1 3 ''dixit Deus sat Iux' - . . creas te per Verbum sibi coaeternum, Filium de Gen. ad liti. I. . . - 1, 26 27: 'faciamus hominem ad in dicandam pluralitatem personarum trium 'ad ima

conscriptis atque editis ad spiritalem vitam salutemquo Populorum nefas est dicere, intelligendum est, illud omnino' ad O positum, ut quantum in te eat, Quassectes, uou ames. '

210쪽

ginem Dei creavit illum ' - ut intelligatur in tri nitate substantiae unitas de Gen. ad liti. III. 29. de civ. D. XVI. 6.

Gen. 1, 31 post hominis creationem non sigillatim, ut post herbas et bestias creatas, dici hominem esse bonum, sed generatim, omnia quae secerit valde bona esse, ' ut Proenuntiaret, hominem peccaturum Sse, neque in imagine Dei mansurum.' de Gen. ad liti. III. 36 37. - 24, 2: pone manum tuam subter femur meum, ut adiurem te h. e. ut jure per genus Abraham Chr. olim in carue erit 'um.' Tract.

in Ev. Joh. 43, 16. Psalm 61 62), 12 ''Semel Iocutus est Deus' - h. e. quum Verbum ab interno genuit Enarr. ad i. l. 62 63), 2: 'sitivit in te anima mea et carom ei quia, ut animae nostrae promittitur beatitudo, si Carni nostrae resurrectio. Enarr. ad 1. I. - 117 118), 12: 'circumdederunt me hostes sicut apes' - . . persecutores Christi nescientes fecerunt eum nobis ipsa Passione dulciorem Enarr.

que ad noctem speret Israel in Domino' - . . quia Dom mane surrexit a mortuis. Euarr. ad I. I. Matth. 18, 16: in ore duorum vel frium lestium te omne verbum' - per mysterium Trinitas Commendata est, in qua est perpetua stabilitas veritatis raci in v. doli. 36, 10. Ioh. 11 4: infirmitas haec est pro gloria Dei, ut glorificetur Filius Dei per eam' - ex obliquo