Casti Innocentis Ansaldi Ordinis prædicatorum Vindiciæ maupertuisianæ ab animadversionibus viri clarissimi Francisci Maria Zanotti quibus quantum philosophia morali stoicorum religio ..

241쪽

ait UINDICTAEquidem esse latebanuir, sed in angustiis eis cessitate vivere , necessitatem null- esse subjiciebant calca ireque ipsam necessitatem licere ut Seneca Epistola jebat IX. Libri primi. Quare in angustiis positi , prosilire se ejusmodi ho-niines dicebant ex aedificio putrido ruentestamque voluntaria. in Horte reperire liberta, rem . Qitibus equidem in omnibus dicendi, dis furorem potius ' perturbationem quamdam

mentis mihi videre video , quam len1tatem illam animi coranquillitatem in voluntaria Stoicorum morte a Zanotio praedicatam obest adeo

ut illius principiis Philosophia suum qui possed

lenire dolorein f uri in minui Nota sunt quidem illa Senecae de Catone Deus,

bonorum amantissimus , fortunam , cum qua mem eantur, iliis signari. Ecce spectaculum quod Deus respiciat: στὰ cum mala Fortuna . Nec video

quid habeat in terris Iviter subrius , quam ur1pectet Catonem iam fractis antibus sinitem

pinseas . tium. . LMni, De unis Alumnum suum tam claro re me=norobus vitis vadentem , ac se humanis obus eripientem No a sunt , in m ista, ex quibus sua de Catone mutuatus est Zanorius . Sed 'M 'heic. non intelligit perpetuum Atiniathrium dicendi imis Stoicorrum Quo rem facto ista ι. istorie si interpretemur, aut philosophico extam

242쪽

MAUPER Tu Is IANAE. Iysensu , conciliari demum poterunt cum iis quaedem Seneca statuerat, non expectaturum e vi delicet vel morbi, vel hominis crudelitatem quum voluntaria possit morte per media exire tormenta , discutere adversa. Quomodo M pientia Catonis conciliari cum Viro potest opibmo QSapiente Venusini Vatis, qui ad ultimam confugiebat lineam rerum, ne manibus .compedibus vinctus, saevo sub custode , a Tyranno teneretur Sane si Stoicae tantum virtutis ope

seipsum occidit Cato itaque ejusdem Stoicae virtutis ope idem praestiterint oportet Cassius

αι Brutus ejusdem Stoicae praesidio virtutis idem praestiterint oportet Antoniugis Dolabella ejiisdem virtutis praesidio Mithridates , Hir.

canus Josepti filius QPtolomaeus a Catone vi ctus, ceterique idem praestiterint oportet pene infinit , qui numquam tamen , nisi post ingemtes Exercituum , rerumque suarum clades , --luntario fato periere Qtus oblacro rerum faciem .statum , quis partium studium illorum temporum non nosis potest, virtute ut duce vitam

hostes Caesaris proj isse credat Quam vere A ctor Supplementi Lucani, Libro I. Romani illius mentem illo in statu describit sic enim illui inducit loquepiqnsi

datur ergo Dum

243쪽

eorum Declamationibus M paret,quibus non

o, cur iis , qui meditari valent, posse se iii

Fra H in lacum ficere confidant. LXXXIX. ME ITARI siquidem valenti occurrit statim, O Stoicorum, ut ita dixerim, attate ad aut iriam hornines facile iam conitigerent, quin etiam de sempiterna illa, incommutabili monestate cogitarent. Duo sane in caussa fuisse videntur, quare in ioc facilius, virtutis veluti 1- anulatione ruere deberent. Sarvitiis Tyrannorum

nempe, demae futura vita dubitatio sive potiuς propagata nimis persias animum supra stitem

244쪽

M AUFERT UISIAN . Is non esse . Quam terribilia essent Catonis tempora, ex Hiitoria satis patet, sed praesertim ex Lucano , idoneo revera rerum illarum Vate cujus cantus adeo est doctrina Stoica resertus perniciosissimam ut exhibeat imperitis Lectoribus materiam . Qui vero aetatem illam excepere poenarum artifices Tyranni , satis noverant quid esset emcere, ut miseri, sine morte etiam, sentirent se mori. Qitare Lycus in Hercule su

rente:

ut morte cunctos tuere supplicium jubet

qui Urirnnus esse , diversa irroga Miferum et perire felicem iube. Tiberius, suetonio si ide, Nurui Agrippinae

mori inedia destinant , ore per vim diducto

cibum infulciri iubebat eodemque jubentu

mori volentibus vis adhibita vivendi nam mortem leve adeo supplicium putabat , ut quum audisset unum ex eis Carnulium nomine anticipasse eam , exchimaverit marnulius me evasit. Et in recognoscendis custodiis precanti cuidam poenae maturitatena , respondit nondum tecum ingratiam redii. Imaginem, faciem terribilium illorum apud Romanos temporum , satis etiam.

horridam , e Tacito habemus in Agricolae Vita, ex Latino Pacato , in Panegyrico Theodosii Augusti quare non dubitandum, mortem tunc fuissu miseris solatium is finem optabi', lena

245쪽

ais VINDICIAElam malonini, vel illis etiam miseris, qui supavore futuri Seculi suissent. Quanto magis igi

tur voluntariam in mortem ruere eos portO

bat, qui in luctuin miseriis, mortem aerumna' rum requiem, non cruciatum esse eamque cum Ela Mortalium mala ditatuere, ultra neque me, neque gaudii locum eta cogitabant Erat haec e saris sententia, ut ex Sallustio novimus, bublio in Catilinaria quarta ; quapropter a sontibus,

mortis poenam esse removendam statuebat, ce'. terum autem suppliciorum acerbitates omnes eisdem irrogandas. Melistis subdebat Tubli irerem a Diis ---alibus , non esse suprphesi e M.f --isma,=Hefώ - necussitatem natturae , aut laboru=n re miseriarum quietem esse Vincula vero , ct ea sempiterna , certa ad simu Lirem poenam nefarii feteris armenta unx.

que municipiis diffiri 3- uit rismem poenam Municipibus , 1 quis rarum et incula rupinis horribile cu'dias circumdat, re dignas fit

Iere hominum perditorum . Sancit , ne quis eorum poenam , auos condemnat, aut per Senatum , Ap.

per Populum levare ossi . Eripit etiam penu , quae sola hominem in miseriis infuini solo Quae postrent velim ab admirantoribus Stoicorum considerata imo perspectam univetiam in nam , de quibus hoc loco dicimus , complexio- .mma intellis in tunc sicile prosea , minime

opus

246쪽

MAurgat Tuas I AN E. et opus suis , quo se aliquando homines occiderent, ut ad sempiternam illam respicerent , hicommutabilem honestatem; nec tantum am-

mi aut tem poris ipsis reliquum fuisse , quo de viri is decore in tuto collocando cogitarent sed in funera praecipitasse , quod nullam non

modo evadendi spem haberent, sed nec aliquam unde sperare possent futuros se destinata morte obita delices. Adeo desperationi, nou Virtuti erat totum illud autocheiriae negotium , apud Stricos etiam ori-ndum VEREOR non defuturos olim , qui Animadversiones Cl. anotti in Librum Maupertuisti

criminari pergant , quod sui ext hypothesim Adversarii ipse semper ditaruisse videatur min

pertuisus quidem in Collatione sua Philosophiae moralis Stoicae cum Philosophia morali Christianorum , nil aliud sibi considerandum propinnit, quam Sectae utriusque principia : Zamum 7raecipue virtutes praecepta Maupertessius

nullam haberi vult Declamationum rationem : Zanottus sua Declamationibus Stoicorum videtur sumere argumena . Maupertuisius viam quaerit qua infiniti pene homines minueres inse

247쪽

idoneam tuetur, quam paucissimi calcare possunt quid enim naturaleis pervium magis quam elicitas, quae spe concipitur felicioris totus ex opposito quid magis impervium atque abstractum , quam felicitas , quae hauriri e sequela debeat sempiternaeis immutabilis honestatis Stoicorum Maupertuisius denique de rebus

agit , prout revera sunt : Zanottus totus est in

possibilibus praeconcipiendis quibus sane consti

tHtis, cpposita Christianae Philosophiae Stoica non erit . Stoicos ratione tantum ductos e vita mi grasse adseritin propugnat Cl. Zanottus , non ero ut modum ponerent infelicitati nec id alia

de caussa nisi quod eorum opinione , cadere in

Sapientem infelicitas non potest . Ast non videt Vir doctissimus. eiusmodi meram suisse Decimationem illosque tunc loquutos de Sapiente possibili , non vero de Sapiente existente in natura rerum deque Sapiente, secundum quod esse revera sapiens debuisset non autem de Sarpiente , secundum quod revera erant Stoici Si enim Declamationibus tantum utimur in definitione rerum 3 Systematum, neque in Christianum poterit cadere infelicitas . Salvianus quidem , in Libro de Iudicio 3 Providentia Dei solvendum sibi sumens dedumam ex malorum felicitate, hac in vita infelicitate bonorumgrgumentum malosque Christianos a bonis 3 oe

248쪽

cemens, pristribus debita potius ait hujuste vi., tae mala in hono autem ea cadere non posse; qui , inquit, quam is videantur ignorantitas es:

es, ut eos quispiam vel infr/vitate , vel pauper siste , et aliis seiusmodi rebus exsime esse miseros , quibus se illi considunt esse felices, Nemo

enim aliorum sensu miser est, s id suo . . Et id non possum cujus m fosso uicis esse miseri qui in mere sua coistentia beati, Nini iam,

M opinor , beatiores sunt, quam qui me fententia sua atque voto a ny. Humiles sunt, hoc volun . pauperes funi, paupertat delecta itur e me mi is

infirmi ii tirantur. Itaque quicquid illud fueris, quicumque vere religiosi sunt , beati esse dicendi sunt . Nonne vides declamatorium dicendi gemnus, quod pluribus adhuc prosequitur Salvianus, esto veriore sententia inem Declamauoiu deni 'ue imponat, homines eiusmodi appeti m Hii angustiis felices, quod beatitudinis Iutur 'πι- consequentur Nec negam certe, ita esse debere affectos Christianos ejusmodi fuisse Apoestolum , dum inquiebat, quum infirmor, tunc

249쪽

et v Eesse verim felicitas illa in eisdem est ob eripectationem caelestium bonorum , quae essicere aliquando etiam potest, ut mala pis, ceu Mindia, desiderentur . Ast si , omissa expectatione illa , beatos adhue dicere pergerent omnes in angustiis versantes Christianos, ea solum de causses quod tristibus gauderent aut quod, etsi alio rum sensu miseri essent, non tamen suo si ejtismodi, inquam, Christianorum imaginariam conditionem objicerem Zanotto , quare illi persuadere conarer, infelicitatem cadere in Cnristionum non posse non ne tunc aere declamarem 3 nonne Vir prudentissimus simplicitatem irrideret meam 8 Nonne me apertissime magno postolo opponerem scribent , Epistola sua ad Corinthios prima ut iis Me rara senium is C insperantes s mus , miserabiliores sonus omnibus hominibus me Stoicis, in quos adere non poterat infelicitas, eodem modo cogitandum . Se illicet eorum de felicitate non ex Declamationibus

definiendum , sed ea caussis eiusdem felicitatis Si Christianos in angustiis constitutos, elices di, cas, aut saltem minus inselico, quod melioren,

tunc sperent conditionem caussam idoneam adfers eorum elicitatis, aut quare minuatit infelicitatem; quia hebes cui ue novit, homines spe consolari . Praecipua siquidem miser una consi

i tio est spes , sine qua debratio se ro is

250쪽

insertimium ipsa lenimentum callimitatum est, dolorum levamen , fulcrum passionum , Omnes-oue praecedens voluptates ingerit ipsa animis tortitudinem' virtutem, ingerit patientiam ingerit praecipue laetitiam . Quis umquam sine spe vitam vellet tolerare Z Illi quoque qui opinantur nullos se post mortem futuros, morituri adhuc tamen se deceptum iri sperant , c fortasse se futuros . Verum si Stoicos in angustiis

constitutos , elices adhuc dicas , aut minus imselices, quod vel in angustiis sempiternam illam

immutabilemque sequantur honestatem nullam aliam adfers eoruna felicitatis caussam , quam caussam ipsorum infelicitatis, plani nempe vir tutem infelicem, quae, quum sit infeliciatis caussa, intelligit hebes quisque , non posse una esse selicitatis maria caussam, aut saltem caussam mi , nitenda inselicitatis.

XCI. m. mi tamen agimus , dum aliquam adhue

intactam ex Stoicis Declamationibus relinquimus. Stoicos minime alienos suisse ab illis r bus, quae jucundiorem faciunt vitam , anima, vertit praeclarissimus Zanottus, subditque , pag. z o. ipse ne dimisias recusestsse, nee et Hup aut nec era da tantism in eiusm