장음표시 사용
31쪽
18 Elenieηta philoisophiae naturatus methodi lex est, ea praemitta tur per quae sequentia intelliguntur. Stilus in g. 23. Stili,'seu generis scribendi,
xl l quo utendum hilosopho , condi-
du, qui ci e methodi consideratione fluit. et quae Barbaris nempe vel peregrinis, quantum fieri potest, non utimur 'μ' vocibus,sed sermonis elegantiae studemus, et in id intenti sumus quam maxime, ut alter animi nostri cogi- . tata sine ulla capiat dissicultate. Hod ut fiat a recepto verborum significatu nunquam recedimus, contra, significationes vagas vel evia ' tamus vel ad constantes reducimus.
Res diuersae distinctis indicandae nominibus, et ubique sermonis sequimur simplicitatem lepores oratorios e Philosophia proscribentes. philoso et . aius Philosophia dam festi, num nunquam sensit, quam ubi adquies' huius illiusve Ρhilosopni castra erat alligata, non ergo melius scientiae huic consuli poterit, quam libere l. philosophando vero pateat me non loqui de licentia sentiendi, neque de libertate cogitandi, quam. vltra
32쪽
vltra quam fas est extendunt, notandum, nobis philosophandi libertatem esse,permimonem publice suam de rebus philosophicis proponendi sententiam. Et hanc libertatem ipsa veritatis conditio et methodi natu uralis leges si et a. emagitant. 3 's. Consequitur exinde hi Libere losophum non ad auctoritates aut Τῆ'Riψ
huiusmod rationes alias respicere, conditio
sed ad veritates, ubicunque lateant ut lina assumit porro Philosophus ab aliis 'μ tradit , si eadem fluant ex principiis sitis verba non curat dummo do conueniat in ipsa re cum aliis: idem, aut partem eiusdem, ex alia tamen ratione defendit aliorum dicta clariora facit et magis certa et denique in refutandis aliis nec operam, nec operae gloriam collocat. Ne vero extra orbitam Vagetur nostra philosophandi libertas , hi notandi cancelli firmissima ponit phialosophus quae diuina, nos docet re- uelatio, adeoque falsa iudicat quae reuelationi vere contradicunt cauet ulterius ne bonis moribus aut a virtuti
33쪽
eto Elementa philosvhiae rationalis Virtuti, nec non, ne Reipublicae, in qua vivit, contraria statuat. Hac ratione si comparata sit philosophandi libertas nulla ab eadem damna metuenda, modo vitia subiecti ipst non adiudicemus. Vtilita ' . 26. Quae de Philosophia huc ibi: h' . Vsque generaliter dicta prostant, vi-phile tim eius ostendent utilitatem. Philosophia intellectus tenebras repellit s. 3.), Voluntatem ad vir tutis studium incitat, ut vitam, hominem et civem decentem, gerere possimus 3 16.), principiorum absolute primorum et rerum natura sua honoratissimarum notitia accurata nos imbuit β. 8 - 2O.), restandem in sensus incurrentes Comporeas, modo explicat naturali earundemque rationes adfert 0. 7). Et quidem ita, ut veritates cognitas generaliores ad specialiores casus per nos metipsos applicare possimus f. - . quo viam ad fel eitatem nostram temporalem, ad gloriae diuinae promotionem f. I. 1 ingrediamur feliciter '
34쪽
naethodo naturali digesta, et i
ElementorUm Philisophiae rationalis,
CAP. I. De Logica in genere. f. I. Prolegomenorum f. II iam to Quidquitur Logicam primo loco iis L0gkς3Ρhilosephia tradendam esse , an denique disciplinam vocavimus vires intellectus expendentem. Qui conceptus in clariorem hunc conuertitur, Logica est scientia eorum quae per intellectum sunt ves esse possunt Ρ. ). Aut, Had Vsummagis et conceptum specialiorem respicere velis , Logica erit habitus utendi facultate cognoscitiua in veritate inuestiganda, diiudicanda, communicanda et vindicanda.
35쪽
et a Flementa Philosophiae naturalis De quo et Adeo non de appetituis agit Lo dinando sollicita erit Logica , sed S rerum repraesentationes, cogitati O- ne nostras considerabit , easque, siue iam adsint, siue adhuc pombiles , instituere , ordinare docebit. Et licet aliae disciplinae cogitationum quoque habeant rationem, alius tamen ubique est considerandi modus. Logica in veritatem et falsitatem repraesentationum, inquirit, quod nulla alia disciplina facit. Exeret Cum omnis habitus exerci-quiritur ratione crebra requirat , infero
et in eo hinc Logicam quoque non in qua-2 dam dispositione acquiescere , sed differe reiterato saepius acquirendam esse exercitio f. Sicque scientiam et artem ab inuicem distinguere, aut scientiam hanc practicam dic re licebit Scientia regulas adfert,
demonstrat, ars demonstratis utitur regulis, in veritatis negotio. Hare
usum habebunt in sequentibus, ubi de Logicae diuisione agetur. Diei s. . Vnde haec disciplina Lo-ys . . aica appelletur iam non inquirimus,
36쪽
methodo naturali digesta. 3 hoc solum annotantes, eandem non immerito Ρhilosbphiam rationalem quibusdam dici. Nam intellectum instruit, rationi humanae leges praescribit, earundemque Xe- Cutionem promouet f. . et). Νο-
tes, nos per rationem hoc loco illam animae nostrae facultatem intelligere , quae nos veritatum nexum seu concatenationem docet.
Ouanti adeo momenti sit Philosophia rationalis, siue Logica, vel ex hoc unico potest intelligi, quod ratio donum DEI insigne sit, quo hominem a brutis distinguere, luit diuina clementia. f. 3 mon negamus equidem in-Dissorimetellectum et rationem aliquoiubdoab inuicem differre : intellectus
enim res quae existunt vel possunt Logi existere, no. nomine possibilia re-ψρο x ψ'
praesentat, ratio Vero pollibilium ii eonfia
concatenationem loquitur 3. 4), derat. sicque ad vires intellectus, de quibus in Logica agendum f. 5), pertinet. Quando ergo intellectus, siue adhuc generalius, acultatis cogno-
37쪽
24 Elementa Philosephiae rationalis cognoscitiuae si I. et facimus
mentionem, subintelligimus rationem, nunquam Vero excludimus. Neque in originem et naturam intellectus hoc in loco inquiro, nam
hoc ad Metaphysicae spectat forum si sto. Ρ. , sed de operationibus
mentis, e experientia quotidiana claris mihi tantum erit sermo, quae
nam illae sint, quomodo institui et ad veritatis cognitionem dirigi
Fund g. 6.Duplici ratione res cognosciti II, δ' mus vel confuse vel distincte in pri
ctioni ori casu rem agnoscimus equidem, Logicam eius tamen proprietates nos latent ais posteriori contra, et rem agnoscimus, et proprietates rei cognitae nobis sunt. Experientia fida huius rei magistra. clam ad priorem classem sensus, imaginationem, memoriam, ad posteriorem intelleclum in specie sic dictum, cum omnibus viribus seu virtutibus suis reserimus. Quid in Nie igitur iudicio a veri-qh;7 h tatis tramite minime aberrant, quineturLo binas in cognoscendi facultateia
38쪽
methodo naturali digesta. 3tes, inferiorem et superiorem, quarum illa sensuum , imaginationis, memoriae, haec intellectus operationes complectitur , sibi concipiunt, dummodo haud corporei et cras de mente nostra conceptus formentur. Iam cum Logica ha-bstus sit utendi facultate cognostitiua in veritatis negotio si I), ideo non id saltem concernit, quod sensibus debemus, de quo nobis constat nos idem percepisse antea sed intellectus polimmum stim 3.3 5 1honstrat, consequenter docet, Ut disinctae de rebus deae , iudici
a Curata et vera , ratiocinia firma,
quod paulo infra distinctius apparebit, formentur, proferantur f. 8 E duplici repraesentationum Logica nostrarum, siue cognitionis nostrae, capite s. 6. 7 , duplex iam oritur lia arti- Logica , naturalis et artificialis. Mialis, Naturalis in confusa, artificialis autem in distincta regularum, quibus vel do- intellectus ad rerum cognitionem con 'ri solidam dirigitur et notione et executione est sita Vtraque rursus
39쪽
26 nementa Philosophiae rationalis
est vel docens vel utens Prior regularuni notitia, eorum vero applicatione et usu posterior absoluiturtis. 3). Sic clarum fiet inter alia cur duplicem de Logica conceptum attulerim f. ) se s. Allatas diuisiones 3 8 an
non liquas, non recentes esse, historiain, litteraria testabitur. Grauius tam tum annoto sunt qui Logicam naturalem inter non entia , aut entia
ratiotiis 3 6 P. referunt, ast hi vi- ri sua laude dignissimi, angustos nimis Logicae limites ponunt, per eandem habitum bene utendi facultate cognoscitiua, i. e. ad regulas distincte se componendi in rebus cognoscendis , intelligentes. Datur naturalis facultatis cognoscitiuae usus, quod vel ipsa nos docet expe- rientia. Regulas in veritatum cognitione ς inaequali tameta modo ac ' mensura, obseruant homines, quamuis nesciant saepius, quaenam illae sint, aut unde oriantur. Imo haud raro , vulgus intellectu melius utitur, quam is qui artificiorum Lo- Sicorum
40쪽
gicorum notitia gloriatur, ac infructuosis artis suae terminos e memoria depromit. I. IO. Rursus alii naturali Logi Fores
p. 80 contentos nos esse posse dic
asserunt, cum per tot retro aes a se persede-cula ante Logicae artificialis inuen re possi tionem, Veritates inuenerunt, diiu- μδ' dicarunt, proposuerunt, vindicarunt homines, cum idem hodienum faciunt Philo phiae rationalis pro sus ignari, cumque citius a veritate 'aberrant docti, affectibusque indulgent, quam indocti. Enimuero deproperatum hoc esse iudicium deprehendes illico, ubi hunc illos fouere paralogismum cogitabis, hic
vel ille a natura res ut decet cognoscit, ergo Omnes cognoscunt ergo
praecepta Logicae sunt inutilia. Quodsi enim ita concluderem, hic vel ille artem ingendi sine
informatione praeuia exercet, ergo inutiles sunt omnes nobilissimae huius artis regulae, ergo ars ipsa nullius est momenti nonne in Ongrua tibi videretur argumentatio λIdem