장음표시 사용
61쪽
48 Elementa Philosephiae rationalis siston obseruabis, sicque genus)upe
rius similitudinem generum inferiorum, disserentias autem genericas dissimilitudinem generum inferiorum appellabis. Possumus hac via eo usque pertingere,donec ad genus vltimum perueniamus. Sic in al
latis exemplis 3 3M, qui priora in
tellexit, non solum determinare po
terit, quid figura rectilinea, quid
curvilinea, sed earum quoque discrimen, hocque ipso, differentias genericas indicatorum generum figurae inseriorum, ostendet, figuramque ipsam dicet, spatium lineis clausum et angulis gaudens Ita quoque conis sideratis variis affectuum speciebus, amore e.g odio,laetitia, tristitia,gloria etc. affectum in genere, quatenus in mente est, definies, quod si gradus appetitus sensitivi vel auersationis sensititiae vehementior; et adhuc generalius, status maximae confusionis , in quo nescit anima, cur ita vel ita se gerat, hoc e g. appetat, illud auersetur vehementius.
62쪽
methodo naturali digesta. 493 38. Vt pateant distinctius quae De prois modo si. 34, 37yde rerum deter mminationibus sunt dicta, et ut reli z . .
qua quoque euoluantur, quae ad gendum differentiam notionum materialem qui dpertinent g. 33 , explicandum por uin quia ro quid per proprium quid per ac--idans.cidens sit intelligendum. Ad ea attendentes quae rebus inesse obseruamus, alia constantia, quae tamdjuinsunt, quamdiu nec speciem mutant nec genus I, D, e. g. rationalitas, loquela homini, alia inconstantia, quae manente specie vel genere
mutantur, deprehendimuS, e. g. Vestitus quo utimur, sella in qua sedemus. Illa de rebus absolute, haec sub certa conditione praedicari possunt. Obserua, quae rebus constanter insunt eiusdem per omnia non sunt conditionis , sed eorum alia non proueniunt ab aliis et senti lia, alia per haec determinantur et attridula proprietate entis essentis Ies dicuntur. Iam quae rei constanter insunt, per euentialia dete minantur et attributa, proprietates
63쪽
3o Mementa Phlosophiae rationalisentis essentiales, dicuntur, propria audiunt, contra mutabilia in ente obuia quaeque per essentialia non determinantur , siue quae non ponuntur positis es entialibus modos rei, vel etiam cum Scholasticis accidentia salutantur. E. g. reMan- gulos haberes, illos duobus rectis aequales esse, sunt attributa, propria trianguli, triangulum autem rectilineum tribus lateribus aequalibus constans, hoc tempore, cum hoc Calamo huic chartae inscriptum videre inter accidentia, seu modos rei
Defini f. 39. Quae notio de finitio vo- 2 4 ab Petur et in quo nae a descriptione cylib. differat, annotatum equidem iam legitur 3 28), ulteriori tamen disquisitioni ibidem dicta vel ex hoc subiicienda esse capite arbitror,
quod notionum diuersitates , proprietatesque in definitionum unice gratiam appositas memini. Vocode sinitionem notionem distinctam completam per quam res una, ubique et semper distinguitur ab altera 1uI
64쪽
sui simili, et ex qua varia definiendae rei competentia possunt dedu
re quadam formata , incompleta tantum est, id est, quando hac mediante rem nec ubique, nec semper, sed sub indicatis solum circumstat tiis ab alia dignoscere valeo, me descriptionem se asse dico. Ipse vero terminus, vel res eo indicata, de finitum vel etiam deseriptuin in hi audit. Omnes definitiones, quas huc usque attuli, priores, ea rursus quae sensibus percipimus, posteriores ideas illustrant. Eodem aliorum distinctio recidit in definitionem perpetuam seu perfectam et temporariam seu imperfectam. f. o. Definitiones rursus post Porro d vas dico alias, alias negativus, qua ne, nerum illae notione positiva, hae ne vel posi-gatiua constant V. i). . . com xiv Veipositum est ens ex pluribus a se in hi deuicem distinctis partibus constans, quid dosmplex, quod nullas habet partes et lximis
ens materiale est compositum ma dum.
teria gaudens, immateriale, quod a naateria
65쪽
3 et Elementa Phil phiae rationalis
materia caret etc. Videri equidem posset definitiones negatiuas nullas
esse, quoniam definitio quid res sit, non quid non sit ostendit f. 3O, interim cum opposita, notas, proprietates oppositas habent, acutiores iam diu obseruarunt admittendam esse negativam definitionem , non quidem in omni, eo tamen in casu ubi
oppositum definitum es positive. Sic, optima definitio est simplicis, quando mihi iam compositum defi
Pegulae si. ΑΙ Generales definitionum et in defini descriptionum has capias proprie-bu,' rateS, O vana illa est definitio vel seruam descriptio, quae neque ad rei agni-4M tionem conducit, neque propositionum fertilis est; et notae definitionem ingredientes coniunctim sumptae nulli rei, nisi definitae, illae autem quae descriptionem constituunt alio tempore, aliis etiam rebus con- uenire possunt, modo hoc, rei definiendae agnoscendaeque soli competant. Tandem notae omnes et singulae illi cui rem definire Vel
66쪽
methodo naturali digesta. 33 vel describere cupio perspectae
sint. f. a. Desinitiones in specie Cautelae quod attinet sequentia teneas Ini indefinitio nullae in disciplinis Voces Ob-la H .scurae , nulli termini sine explica e obse tione appareant, nisi tanquam aliun λnda de noti praesupponendi Praesupponitur termini cuiusdam notitia, cum res quam indicat I. eta sensibus nostris obuersatur quotidie, aut cum nemo hanc apte tractare disciplinam potest, nisi aliam in qua voces occurrentes explicatae sunt, intime habeat perspectoam. Secundo in definitione non id tantum Occurrat quod rei definiendae cum aliis commune est, sed et id , per quod distinguitur, seu quod idem est, genus aut potius terminus eius f. et et
et differentia specifica p. 37), adsit
requiritur Tertio voces in peregrino, aequivoco aut tropico sensu, definitionem tuam ingredi non debent. Et quarto nec ex aliis solum vocibus peregrini licet idiomatis, constare, nec definitum in se com-
67쪽
si menta Philo sphiae rationalis
prehendere debent bonae definitiones. Exempla definitionum illegitimarum ideo non appono quOniam ubivis ocCurrunt.
tio alia vel nominales vel reales , ne pro-
prietates s 38 adducunt, notas, rei
malis agnoscendae sussicientes , hae vero ortum eiusdem ostendunt, e g. V ritas Logica est congruentia repra sentationum nostrarum cum re repraesentati machina est compositum cuius operationes ad motusa gulas structurae conformiter Ontingunt Virtus est habitus acti nescitias liberas ad legem determia nandi Summum hominis in hae vita 'num, est continuus progressus ad maiores in dies persectiones Affectus e confusa boni vel mali repraesentatione oritur; pluuia comtingit quando imminuta aeris grauitate Vapores humidi guttatim d cidunt imber, quando maiores et plures una formantur guttae nimbus , quando venti impetus subito remittit ut nubes integra decidat. s. --
68쪽
methodo naturali digesta 339. 4. Realis desinitio a quibus De di dam herius solet distingui in essen stinctio-rialem et causalem , prior rei essentiam , posterior causam exponeret Iem et Verum id solum , mihi indicare cata
allata videntur distinctione, Ortum tenen rei cuiusdam explicaturum, vel ad dum. id, a quo res tanquam effectus dependet, siue in quo res rationem
quaerit ultimam, vel ad rem ipsam seu partium compositionem respicere debere. Allata ergo nostra diuisio β. 43 ratioui consormis nobis sussiciat. 3 43. Nominalis definitionis Requisi-
ites 1 ne illud definitionem tuam nomi ingrediatur, quod rei accidentale alis.
I. 38 est, et ne Synonymicae e
plicationes i. c. idem significantes Iocutiones adhibeantur, nam non ex aliis vocibus, sed ex notis rem sufficienter denotantibus definitio con
stet est necesse βὴ ). Neque 3 idem
per idem erit definiendum, seu ci eutus in definiendo, qui est vitium in definitione terminum admittens 4 Cuius
69쪽
s6 Elementa Philosophiae rationalis
cuius definitionem definitum ingreditur, committendus non est. E. g. Non dicendum , pes geometricus est longitudo decem digitis coi stans, digitus est decima pedis pars; lux illud est quod obiecta circum stantia visibilia facit, visibile autem illud, quod luce circumfunditur etc. Alias enim notionibus distinctis β. 27yobex poneretur praepostere. In appostis huc usque definitionibus requisitorum horum realitatem experiri licet, exempla autem plura et cautelas huc pertinentes bene multas ipsemet obseruabis definitiones communiter occurrentes annotando, easdemque examini, secundum leges si in seqq Ddatas subiiciendo. Remisi. g. 46 Quoniam definitiones reat desini-les ortum rei f. 43', seu modum quo aliquid fieri poteae declarant, adsequentia attendendum Initio expendenda quae ad rei ortum conducunt, insimul autem secundo considerandum, quid unum quodque horum ut res oriatur conserat, et quomodo.
70쪽
modo. Ita in affectus definitione reali considerandum obiectum asse-cbim excitans, considerandus quoque is est, qui fouet affectum. In priori aliquid adesse deprehendemus, quod voluptatem vel taedium procreat, consequenter quod sensuum iudicio stantibus bonum vel malum esse videtur in secundo contra aliqualem boni maliue repraesentationem, scilicet per sensus factam, opinionem de bono vel malo, obseruabimus, sicque nos assectus origo latere amplius nequit. g. 47. Sic tot logomachiis vel Metan-
etiam obscuritatibus inuoluta , deusti
principio indiuiduationis et prae praediuquorum aliqui, omissa abilia,
definitione, quinque tantum nume- ποῦ rant, doctrina, claritate tandem do '
nata apparet. Eandem non inutiliter me apposuisse laetor, nam quae
3 3 - , idicta prostant, concepti ibus i uniuersalioribus, ut ab infimis ad summa peruenire nobis li-eeatis 37), ordinandis, in quo potissima ratiociniorum nostrorum pars