장음표시 사용
51쪽
g Elementa Philosophiae rationalis
Gradus ' si as Habent et obscurae ideae in noti Q- et clarae suos gradus. In obscuris Σ- aliquando omnia ad rem agnosce dam deficiunt, aliquando plurima, aliquando pauciora. Sine dubio obscuritas haec maxima erit, ubi nihili proxime huic accudens , ubi
vix unius alteriusve, tandem minima ubi plurimorum e g. nominis quod rei proprium etc. recordamur. Concludo ex his terminum quen-
damis ac notionem claram h bere posse, licet ego non habeam
omnium unam eandemque non esis notionem, ideam enim claram quis habere potest, etiam obscuram ego Pomdeam, et eontra, simile de tenebrarum gradibus rem illustrabit satis et notionem claram in obscuram transformari, ubi ea quae agnitioni rei seruiunt obliuioni tr dita fuerint. Quot f. 26. Notio clara notas, indicia, rio eiici δ' ς , e quae res agnoscuntusi. I aliis vel enumerare , minimum ut utraque diuersa ab inuicem, nobis praefigere nouit, vel non nouit. In priori
52쪽
methodo naturali digesta. . 'casu notionem claram distinctam, in posteriori indistinctam seu confusam dico. Ad notiones distin ictas intelligendas melius omnes hue usque allatae definitiones conserantur suadeo, ad reliquarum dilucidationem colores facient. Fluit ex dictis nos conceptus distinctos non, nisi res ipsa sensibus oblata suerit, gignere in alterius animo posse. Neque omnes de omnibus ideas distinctas habent, nam Ρhilosophie. g. quid res huc usque explicatae sibi velint norunt quam optime, alii vero confusas, vel quod dolendum, 'obscuras de iisdem fovent notio
f. 7 Rem quando distincte Noti,- agnoscimus G. 6), notas rei agnos nu' '
Cendae s eruientes sufficientesque
vel omnes enumeramus, ita, ut hi uersitas mediantibus res in quolibet statu, und*ςx
sub omnibus circumstantiis ubique ro I:
et semper dignosci possit ab altera sibi simili, vel aliquales solum ad . ducimus rem modo in hoc modo in alio statu, sub his vel illis cir- 4 cui
53쪽
o Elementa Philosophiae rationalis
cumstantiis distincte indicantescinon datur tertium. Quodsi notae omnes usum ubique praestantes aductae fuerint, notio nostra distincta
completa, sin minus, incompleta dicitur sic conceptum de sole, iride, pluuia,completum habemus quandudicimus , solem esse lucidum illud sidus quod diem illuminat, iridem esse arcum color ibus variis e regione selis inpluuiis coeli nubibus apparentem, pluviam esse guttularum una descendentium et se inuicem sequentium multitudinem.
g. 28. Notandum I signum notionum distinctarum f. 2M, et completarum I. 7 in eo consistere, ut
notas ad rei agnitionem facientes communicare cum aliis possimus, interea contrarium in modum uniuersaliter non esse argumentandum, qui notas praedictas enumerare altiteri nequit, eius notio confusa, obscura est. Et a notio completa definitio alias, incompleta autem descriptio solet vocari utriusque discrimina et proprietates ostende .mus in sequentibus. f. 9.
54쪽
si. 29. Denique in idea comple Fundata vel etiam incompleta notas ite -Πrum
rum e quibus dignoicitur res Vel humid dinestae vel confuse f. 26 nobis re aequat
praesentamus. Si distincte notio Id
nostra adaequata im indistincte aut qui a confuse, inadaequata audit. E. g. rum et notio nostra completa de sole, ir1de, qRid sim pluuia adaequata est, si quaerenti exponere possumus quid sidus, dies, illuminares, quid arcus coloratus, nubes pluuia, quid guttula descen Μdere etc. f. o. Obserua, idearum atalysis Analysis hoc ipse ad finem nondum est per 'd' m
ducta. Uantur enim rursus in con- nitit ne
ceptibus adaequatis quam plurimi, que sem- illique diuersissimi gradus , prout nempe de notis conceptum dinstin cstum ingredientibus, vel omnibus, vel plurimis, vel paucissimis distinctas iterum ideas nobis compara- mus Res in exemplis paulo ante allatis clara fieri potest. Interea indicata repraesentationum nostrarum resolutio ubique ad ultima, ad ideas , prorsus indivisibiles vltimasque,non
55쪽
et Elementa phi ophiae rationalis
est prosequenda, sed bini dantur casus in quibus eadem negligitur,1,scilicet, si alteri de mente nostra iam satis constet, et et), si in demo strationibus praesupposita omnia explicata satis appareant. Dicta si g. 3I Qtiae de variis notionum
Illidi speciebus dicta prostant g. 24- οὐ simili de visu illustrantur. Res in
notio vicinia nostra visae, quas distingui-
mus licet ignotum unde notiones
rum partes singulas probe percipibinus, notiones distinctas, tandem res visae microscopiorum auxilio ideas adaequatas nobis sistunt Utilis non minus est distinctio inter notionem post tuam et negatiuam, ita quid ressit haec quid non sit manifestat illa proprietates rei agnoscendae inseruientes adsert, conser exempla ali ta, haec proprietates rei alterius a re agnoscenda remouet e. g. simplex est quod nullas habet partes . mures Q f. et Cum, experientia teste, men 60 intellectus humani imbecillitatem, zasi meditationes, repetionesque late
56쪽
missas, notio semel acquisita adae-tae Indequata, in inadaequatam, completa in Wriores
incoinpletam distincta In claram et heriise haec rursus in obscuram degenerare/queat , cautela sequentes capias, lyidearum semel formatarum repetitio requiritur continua, a mens rerum diuersissimarum notionibus, earumque multitudine obruenda non est, siquidem non numero, sed attenta rerum consideratione nostri intellectus vires adaugentur. luribus intentus minor est ad singula sensus, 3 quicquid ad haustarum notionum intellectum facit annotandiim bona fide, quo obliuioni limites poni, et repetitio decens in stitui possit eliciter. Denique vi eum rerum omnium cognitio hominis potestatem illudat, illorum notiones distinctaeis. C, comple
mum comparandae, quae scopo nostro, electo vitae generi, de quo plura inmoralibus, proficuae esse possunt. CAP.
57쪽
De Materiali notionum diuerstate et de de finitionibus. Materi. 3. 33. interialiter o et 3 ab inliteraliaeuicem disserunt notiones j acin*xιψΠς nia tantum pro disciplinarum Va-
uersales metate, Ita taliae notiones philo- aliaeta sophicae, aliae mathematicae, aliae
theologicae, Iuridicae dicantur .sed alias quoque dicimus niuersales, alias particulares. Vniuersales sunt, quae ea indicant quae pluribus communia sunt, particulares vero, quae non nisi ea comprehendunt, quae uni rei tantum competunt. Vniuersalium exempla genera et species, particularium contra indiuidus loquuntur Quare quid genus, quid species, quid individuum et
quae huc pertineant indicandum clarius vix vero melius, hoc est, modo magis naturali id fieri posse confido, quam sequenti. g. 34 Omnes quas nobis sol maiamus ideae, elaphysica docente a erceptionibus originem ducunt, et principi hae res in mundo existentes concernunt
58쪽
methodo naturali digesta. 43 cernunt aet) Quas, si curatius um indu
consideramus, omni modo determi uiduationatas I. e. 1ub Istis Invenimus circumstantiis, ut hae simul sumtae nulli rei alteri in toto uniuerso possent aditidicari. Eiusmodi res india uidua seu entia singularia salutamus. Vt adeo perceptiones nostrae non nisi indiuidua concernant, inque omnimoda illa determinatione eo rum quae entibus insunt princiatium sic dictum indiuiduationis, ex quo mihi innotescit cur ens aliquod individuum dicatur,consistat, de quo distinctum veteres conceptum vix habuisse, acerrimae de hac re lites testantur. 3. 33. In liuidua haec , collatio Adn nem instituentibus communia quae- 'n' 'dam sue easdem determinationes, id δε ceteris diuersis manentibus , osse rentiae
runt. Communia, indiuiduorum ill similitudinem, quam congruentiam molar
eorum dicunt per quae res alias di dope scernerentur, diuersa , indiuiduo u*niarum dissimilitudinem constituunt. Dicupe-
Enascitur inde notio Beelei et diis .cies quid
59쪽
6 Elementa Phi siphiae rationalis
ferentiae indiuiaualis, quarum illa . indiuiduorum similitudine, haec eorundem dissimilitudine absoluitur. Exempla 4.36. E. g. triangula varia, Cir- - Π culos multos , pentagona, Chartadaut tabulae calamo vel creta adhibitis instrumentis necessariis inscribas, et totidem habebis indiuidua de triangulo, Circulo, pentagono. Iam collatio singulorum te docebit in eo conuenire, triangula , quod tria latera et tres anguli in iis nu- merari possint, circulos , quod in curua in se ipsam redeunte omnia puncta aequaliter distent a Centro, pentagona , quod spatium quinque lateribus interclusum quinque etiam angulos habeat. Eo ipso tamen
hae figurae non in omnibus con- ueniunt, sed differunt in bene muti tis, tempore, situ, relatione ad inui- cem, magnitudine, linearum et angulorum constitutione etc.in igitur, tacente, facile intelliges, non tantum quae differentias indiuiduales triangulorum, Circulorum, pentagonorum praesentium essiciant, sed et no-
60쪽
tiones de speciebus his figurarum formaturus dices , triangulum esse figuram tribus lateribus totidenaque angulis, pentagonum, quinque lateribus et quinque angulis constantem, Circulum vero esse curuam in se ipsam redeuntem , cuius puncta singula a centro distant aequaliter. Idem in aliis exemplis imitare. ΝΟ itiones de specie et differentiis indiuidualibus allatae generales sunt 3 33 , in casibus vero singularibus determinandae specialius, alias obscurae manerent.
3.37. odo haud absimili a Similirias species ubi confero inter se et δ' kψnv
nequeunt, et dissimiles quae possunt genus, mutari breuibus et similia et dissita θ'
milia detego. Haec asserentiasDes specierum, speciscas vulgo dictas, ' mirus illa contra conceptum de novum qui hic, genus est similitudo specie-tia gene.
rum formant. Facta ulterius di rica: uersorum generum collatione et determinationum occurrentium simi