장음표시 사용
131쪽
Quidam ad tres aut quatuor horas in muriam tepidam mergunt, deinde e tra cta in sursuros aut paleas deponunt. Attamen ei, quod in muriam aut salem impositum est,pars aliqua decedet. Ceterii in plenum ouum, aut non plenum, cognosccs ex immissu in aqua: defcctuosum. n. innatabit, plenum deorsum d mergct. Eade ct a Columella de re rustica lib. 8 .c. 6.& a Plinio li. I C.c.s q. dc 6 o. prodita sunt. De ouis plura Gale. lib. 3. de alimen. faciat. c. 2i .& in libr.de cibis boni & mali siicci, cap. 7. Paulus l1br. I .
cap. 83. Sc Aetius libro. 2. cap. I 32. S E C v N D v M, vina rubentia: ubi ante ola scicndum, vinum quide ex cor uti esse numero, q nostrum corpus alunt.
dia si modo quicquid alit, alimentu est, vinum et in genere alimentoru est ponendum. Verum p magna eius secundux Di dis colore disterentia est. Nam haec quideserentia. alba sunt,alia rubra de clara,nonulla ruta, siue, ut vulgo dicunt: citrina. quaedavero nigra. alia rursus medium interiise obtinent. Ex quibus Oibus alba c teris tum imbecilliora ac minus calida
habentur: tum minoris et alimenti: noergo ab re capiti nervisq; noxia sunt. urinam clCnt,de meatus aperiunt. Quod
debiliora sint, inam festissimum Omnibus sit ex ijs, q Galenus cona. I . in tertiubbrum Hippocratis de victus ratione
132쪽
in morbis acutis scrbit, inquiens: Vina Potens vehementer celeriterq; corpus calfacit,caputq; scrit. Imbecillu cotr xio agit modo. Cum igit minus & calfacIat S caput tete necessario et imbecillius crit. Quod deinde minus calfaciat, idC com. 6. in citatu Hippaib. clarissimerastendit. Nepo,inquit,ex vinis albis nullia Valenter calfacere pol. Quod .n. sviri
me calidum est, id continuo & flauit existit, veluti di quod ab ipso est suiuum . Mox ab his rubru,& deinde dulce. Albuaut minus quide his Oibus calfacit. vi verum utiq; experientia coprobabit, si
vina eiusde inter se territorij comparentur. Nam inter vina rubra & rufa Gaulica nonulla albis quibusda alibi natis Ionge & potentia & caliditate inferiora reperias. Quare eiusde territorij vina inter se conferenda stat. Quod vero vina alba minus si reliqua alant, declarat
ipsorum natura,pr terra Galenus conet. II . lib. 2. apho. idipsum in cum scribens modu cofirmat: Vina aquosa sic aut nominant alba & tenuia sicut aqne sinite
forma habent,ita et vim : quare urinam cient,& minimu nutriunt. Ide com . I 8.eiusde libr.Vina,inquit, aquosa exiguupraebent corpori alimentu.Sunt aut lisccolore quide alba, tenuia vero stubstantia. Ide in lib.de cibis boni & mali succi cic.i 7. de iisdem ita scriptum reliquitr
133쪽
3 DE CONSERVANDA, Vina que aquosa tenuique substatia siit,
urinam mouent, & paucissimi sunt nutrimenti. Quod minus et caput seriant, Galenus lib. s . de locis affectis cap. s. iis ostendit verbis. Vinum album atq; mo. lice astringens, ut ventriculum robustuessicit,ita haud quas tentat caput, id qδfacere solent ea, quae vehementes virea, obtinent. Avicena Quoq;. 3. I. doc. 2.
18. in hune prope modum scribens idem confirmat: Vinum album S tenue calo- .rificis praestat nomii. capitis dolore efficit , sed eundem potius ubi sorte ex si
mactat ardore initiu duxerit,humecta doleuat. Cur autem caeteris caput munus seriant, eius rei causa alia non est, us, minus sument cvaporetq;. Quod deniq; meatus aperiet,Vrinamq; mouea Hippocr. lib. a. de victus ratio.m morb. acut.aphor. 6. iis verbis diserte siguifica, uiti Ad vcscam alio vino magis pen tra t, urinasque prouocat,& perpetuo peropit, atq; multa ad opem his mombis serendam facit. Rationem cius' rei tradit Galenus. lib. . methodi mede di c. 6. in eo scribons modum: Vina a lucisa vires organorum adaugent, S expellendis excrementis viam faciunt. Eoq; st, vi ct talia vina preter caetera urina moueant, qn & ipsa totum corpus celeriter traseunt,& impetu cursus sui excrementa secum expellunt. Celeriter ce
134쪽
De transeunt, tum quia tenuia & tepida
sunta, tuin quia astingunt. Tenuitate. n.& tepiditate prompte mobilia fiur, adstrinctio aut ipsa magis impellit.Ex quiabus iam illud quoq; elicitur nempe auha Stenuia vina tuto cxlubcri corporis 4nteperie vel naturali, vel quoquo in do aduentitia biliosis: eque vero & si diolis, & quibuscunq; eaput vel natureiplius habitu, vel ab alia quapia extri Iecus obrepente causa, imbecillius cxia
midam cerebri teperaturam obtinenti
quippe vina potentia ita adfectis aduer
eum loco iam citato Auicena ondit, caput humoribus vaporibusq; & caliditate replet, Valideq; cerebrum perturbat.& maturius ebrietatem induciit. Quod si in res cogat aliquando eis uti, copiosiore prius aqua diluenda sunt. Iam v ro & calidiorem ventriculiatq; hepatis teperatura habentibus, nimioque estu Sci 'r Ore,iameq;,aut in Ore vexatis,atq; ite in amit tepore, regione, tepestateq; ealida, vina debiliora magis conferunt: ut in quib. calida vina eos, qui res im randi sit ni impensius calfaciat, capitisq' dolores, & febres facile inserant, ne vosque laedant.
Vina verb rubra & cIara, it simo si Bellovacesia cumprimis habentur, cste
135쪽
ris calidioi alunt. Quod breuissime Galenus cOm. 6. m 3. Hipp.lib. de Vic.rar. in morb. aciat. sis verbis significauit: vinum quod suffime calidum est,id continuo dcflauum existit. Eadem cStetis quoq valentius alcre,idem com .i I. lib. 2. apho. ita scribens attestatur : Quae crati a sunt di colore rubea,plu, alimenti habent, si reliqua vina. hi est aut cis, & citissime implcre corpora evacuata , & ob hoc indigentia actione. Quod ita sane intelligendum venit, ut vina rubea ea de causa firmius alere dicantur, st cx ipsis plus in m chroruni substantia conuertatur. Hac rone & nigra csteris priserri pos sunt,quod & ipla nimirum non m di cre, neq; dissipatu facile alimenta corpori tribuant, Atq; hinc certe no rem re a Galeno coment. 1 8. lib. 2.apho.itas ctiptum est: Crassa & salua multo quidem magis corpus alunt,sed ini vincumtur a nigri, in nutricdo plurimu , quan tu superant in praestando aceruatum&velox alimentum. Eodem planc modo Rilla intelligenda, quae ab Isaaco in diaetis particularibus scribuntur: ubi vinum nigrii plenioris alimenti e rubrum es e contendit.Ceterum vina quide haec colore rubea, ut urina levitis, ci alba ciet ita maiore capiti noxam adserunt. Animalis. n. facultas promptius il naturalis aut vitalis,calido crinditur: Quia ca
136쪽
lidum caput propte serit,ac spiritu ania malem disiicit. Spiritus. n. hic subtilis, ac ut ab omni excellente calido discutiatur, idoneus est. Qtio fit, ut eiusmodi vina debile cerebru habetibus exhibenda non sint, nisi diluta,& exigua plane copia. Ab ijs vero quibus bona cer bri habitudine ac suma sanitate frui datum est,tutius ebibuntur. Firma nanq; cerebri constitutio, ut eleuatis ad sese vaporibus frenue obsistit,ita ab iisdem etiam minus ostenditur. Vbi hoc quoq; ignorandum non est, nempe motus ingeniorum in eiusmodi hominibus, si vitino bono ac potente moderate viantur,
longe se ipsis& ad excogitandu acutiores, ct ad explicandu ornandumq; ub Tiores, & ad memoriam deniq; firmiores atq; diuturniores euadere. Spiritus enim tenues, clari,& puri ex bono vino potius, si quovis alio potu generantur. .
Hinc est quod Theologica in contem platione circa sacrosancta Dominiei Th Ri passionis mysteria, optima cumprimis ''vina deligunt quae ob id idipsum lapas
sim et Theologica nominatur. Haec utiliter ijs quoq; dantur, qui calfaciendi
sunt, utpote pituitosis frigidisq; tem p ramentis , crudiq; humoris copia refc tis, tum ijs, qui frigidis in locis ociosius vivunt. Dantur quoq; in layeme frigidam & humida tempestate. HiS. n. Om
137쪽
mibus, ideo quod frigiditato corrigant,
α obstructiones tollant,accomodati stima sistit.Genuinum calorem refocillat, unde concoctio melior &sanguis probus euadit,cibum per ola corpora membra, ut quae facile penetrent, deducunt.
Quamobrem ex morbo emactatos reficiunt corporaq; ipsoru ri augent. Etenim cibi cupiditatem faciunt , pituitam extenuant, & In sanguinem commutat, bonum colorem conciliant, animo i titiam voluptatem qi pariunt, & robur ad ijciunt. Harum itaq; commoditatum moderata vini potio, immoderata v ro contrariorum occasionem prebet. UIM A vero rufa, siue citrina , munus quidem si rubea & clara, excelleniatius tri et alba tum calfaciunt, tum nutriunt: quo fit, ut caput et ῆ alba magia offendant quemadmodum fusius comment. I.& s. in . 3. Hippoc.libr. de vict.rat. in mor. acui. Galenus monstrauit.
Haec et alba a quibuida vocari solent: hine est quod quidam dicunt, vina alba
cito plurimum calfacere. UINA.vero nigra minus v rufa caufaciunt , usi minus ct caput feriunt: isit cum tardius P alvu si alba transeat,vrinamque leuius moueant,vehementius et quam alba caput tentat. Et hec ipsa plenius quidem si alba & rufa, minus vero quam rubea nutriunt, vi ccpioitus locis
138쪽
cis paulo ante citatis Galen.ostendat. TER TI vM, pinguia iura: hoc est Iura a sorbilia ex iusculis carnium,&precipue eis ibis
cis, Brodia vero vulgo appellatur. Qvqsane cum naturae amica sint, citius tu co .cquuntur, tu per ventrem subeunt: nam quaecunq; cum voluptate assumuntur .
ii a vergriculus auidius amplectitur , faciliusq; concoquit: plurimum corporubus exhibent alimentu, & bonusanguia ne producunt, idque excellentius adhuc si cum similaceo pane praeparentur. Sumila. n. vel similago. i. subtilissima ac piarissima delicatissimi tritici farina, νε uia δαλις a Graecis dicta copiosum & laudabile corporibus alimenta praestat , Ut testis est Rhates lib. 3. ad almans. cap. 3. Tria haec alimentorum genera,quae eXigua mole plurimum nil trire ostedimus,
breuiter iis fere verbis complexus est:
Cibus stubtilis,boni succi,& plurimi alia
menti, est, exςpli gratia, ut ius carnium, vinum,dc oua, eaq; tum sorbilia, tu tr mula . Talia. n.exigua male plurimum nutriunt, quia maximae stubstantis ipsorum portio in alimentum transit. Vnde sequitur tande & robur insigne cCcili re ijs, qui ipsis tapius usi suerint. Ad itio iocosa de Yino Theologicon ex ii 3. cent. a. Proneta. 38. E f. Rox. . Hac
139쪽
Hac tepestate, inquit, apud Parisios vulgati ii co vinum Theologicum vocant,quod sit validis, i simum, minita teque dilutum. Nec infestiuiter quidam huiusce Prouerbij causam roga us,rndit, A iureconsilitis occupari,quas vocat PrPhedas, Deca natus,& Archidiaconatus, Theologis nihil reliquum fieri praeter
curata,quae vocant,sacerdotia L aeteru
qm de palloribus seriptum est, Peccata populi eomedetis,nimirum ad cibi tam duri concoctionem opus esse vino efficaeissimo atq; hine esse natu vulgi dictu. De cibis bene nutrientibus O impin-
lac, caseus infans, Testiculi, porcina caro, cerebella, medullae, Dulcia vina, cibus gustu iucundior, Oua sorbilia, & ficus maturae
recentes. Duodecim alimentorum genera plurimum nutrientia & impinguantia hoc loco referuntur.
PRIMvM, Triticunt ut panem videlicet triticeu per triticu intelligas . Hic enim Avicena icile. 2. Cano. c. F 72. CC-leriter
140쪽
Ieriter impinguat,praesertim si ex nouo tritico praeparatus fuerit. Porro qJ adtritici teperamentum attinci, ipsiun est primi ordinis ex calfacientium: non trinCc resiccare,nec rcfrigerare manifesto pol, queadmodum Gal. libr. 8. cap. 72. de simpl. medicam.facult.& post eu Paulus lib. . luculenter &perspicue docu Iunt. Hinc et Rhazes libro . ad Almans c. a. ita sere scriptum reliquit : Triticum oderato prox in tu aut paulo calidius est,prq stantia eius sumitur, partim quidem a propria stibilantia, pat tilia vero a Preparationis modo. Quod quidem ad subistantiam attinet,est S in tritico non
parua speciatim differentia : quippe id graue est ac densum, & in trofundo flatium,copiosissimi id alimeti est, crassiq; succi ac lenti contra ql leue est & raru& album, minus nutrit,succumq; gignit
grassum minus ac lentum. Atque eius rei
locupleti si imus idemq; grauissimus t stis est Galenus,qui lib. i . de alimet. Ω- Cult. c.9. ita scribit inter tritica plurimuirabent alimenti, q densa sunt, totamq; substantiam habent adeo copactam, videntibus vix diuidi queant.Ialia n. exigua mole corpora plurimu nutrivi; quae vero ijs sinat cotraria, qtisque dentib.quudem facile franguntur fractaq; rara ac