장음표시 사용
251쪽
I DE CONSERVANDA Si tribuas vinum , fuerit cibus ac
Priore versu carnis eorciuae institutitur cum ouilla coparatio:nempe po cina absq; vino sumpta, si ouilla peior habeatur. Porrb et praua sit ouilla, G Imus libr. 3. de alimen.facu Lc I .ijs confirmat verbis: Agni earnem habcnt humidissimam ac pituitos amouium vero excrementosior est, ac succi deterioris.
Hac ipsa in suilla, quq bonum alioqui
succum generat, peior esse,si absq; vinci edat,hoc loco asseritur. Idq, non aliam certe ob causam , nisi φ & ipsa pituito sani habeat substantiam, que quidem vino corrigitur, & ad συαμιεπί is perducitur. Altero deinde versu innuitur,eandem cum vino sumptam, supra 4 φ valentissime 'nutrit, facultatem et habere ceu medicamenti, ut inae humectando corpus Inalteret: Id quod de porcellis assis potissimum atque apris pulcherrume apparatis intelligendum est. Caeterum carnes porcinae, quq sale condiun tur,ac Sole deinde ves fumo exiccantur quemadmodum apud nos in annu reponendae , a rusticis ac plebeis hominibus apparantur ou illis nihilo meliores censendae sunt,siue cum vino, siue absq; vino mandantur. Quarede assatis porcellora carnibus, siue aprugnis hoc ip-
252쪽
Illia siue omas a. i. pinguiora porc rum intestina cum reliquorum anim lium intestinis hoc versiculo conserun tur quantumq; ad victus salubris rati nem attinet, aliorum animalium int sinis natura multo cum praestantiora, tum suaviora sunt, ut testis est e. o. lita 3. de alimen.facul. Galen. Neq; ullius et
animalis intestinis libellus il eoru quae sanguine reserta, vel pinguia admodum sint,vesci mur.Eiusmodi aut porci cuiη- primis habetur. Iam vero & sanguis filii Ius humidus minus calidus humano maxime temperie similis: siquidem& carnes suillae humanis sunt similes Cum itaq; porcorum intestina sanguine plena sint,neq; aliud animal ex br tis facilius tu saginetur,tsi pinguescat,no abs re intestinis eius libentius vescimur. De carne suilla abunde supra cap. 7. sum quod hic traditur,eo videlicet quo De M o. cap. XXVI.
Hepatis splenis generat lapidemque, j
253쪽
minq; reseruntur hoc Ioco incoma M'in' moda, quae vini recentis siue musti P
Ρ κ IMvM quidem reddendae urins impedimentum est quod dupliciter siue intetelligadum est. Vel.n. crassitudine, ῆ o multa terrens 'cis admistione obtinuit, usq; eo hepar adeoq; reues tesos obsepit atq; obstruit, ut urina penitus supprimaturi et certe conflictum eius reddeds morem ac ordinem immutat. Id quod de musti 1 nonnullis Rhenensibus ac alijs quibusda subtilioribus nemini dubium est. Siquide sueces eorum terrena & nitrosa qualitate pditae sunt, atq; eam ob rem,ubi in vesicam descenderint,ipsam mordicant, urinamque inordinatξ'ac praeter morem consuctum' Frofundere cogunt4S E e v N D v xi, facilis ae cita ventrissolutio: viscera.n. nitrosa siue falsa se eis suae qualitate absterges ad deiectionem incitat: idq; pristat, mimo quidem arcis acrimonia,dcinde natuu et , quos progignit multitudine:tertio vero pro-- ptet ea, ad coquendum sit dissicile, ae stomachum grauet citd deorsum subit, inserioremq; ventriculi mea tu,qui Geteis πυλωρος nobis aut Ianitor,&ins Crius os ventriculi, Barbaris Porton
rius appellat,compressum, arctissimeq; coactum di contractu aperit. Quae cau
254쪽
ia et,cur promptius aluum iubducat, eotior isi ea est,quod nitrosum quippiam ipsi ipsit, ac tergendi facultas.
cis comistione obstruit, flatuu multit
dine debilitat,& dysenteria hepatitam inducit. Pari modo &-ae reliquas prauas hepatis egritudines diue Lis nimirum hydropis species generat. O A R T v xi, Splenis ac costituti nis eiusdem ostensio:Siquide hoc viscusaeque obstruitur musto atq; hepar, imo vero & duro insisP tumore que a Graeci dicunt, haud raro corripitur. et Net YM, calculi generatio, potissmiu in renibuet: qui colore ruberas , & friabilis. Hunc ea maxime ob care' iam mustum generare dicitur, g, substantia constet crassiore, adeoq; crassitudia ne renes offerciar. Et hoc vere quide de
musto dulcioris vini,cui nitroset ac mordicates faeces adivisti non sumit intela Iigitur. Nam cui eae admisti fiant latum abest a generatione calculi, ut nihil ei magis possit esse contrarium quippe in
urina vehemeter moueat, ac prouocet.
Eiusmodi vero nonnulla ex Rhenens bus inuenias, quae non modo arenulas secum per urinam agant, sed meiere εesrequentius cogant, Freques porro mu
255쪽
Aio a renulas iam adherescentes moturn o abstergit & aufert. Quare, &GP sera infra capite quadragesimc quinto. De aeri e potu. cap. XXV I L.
P Otus aquς sumptus comedeisti in commoda prestat. Hinc friget stomachus, crudus deinde cibus.
Duplex noxae genus inter edendum g quq potum consequi , hoc loco asserat. Primo namq; ventriculum infrigidat,& elaxat, maximeq; oium cibi appeten tium deficit. Deinde concoctionem interrumpens cruditate generat. Pendent aut ea potissimum ut testis est lib. . in tho. meden.c. 6. Galenus, ex frigiditate eius Oia,cuius culpa & in pricordiis diutissime moratur & fluctuationes eXciatat, & inflatum mutatur, & corrupitur, R ita vetriculi resoluit robur, sic ut d terius ob id concoquat.Proinde eodent in loco Galenus et peipit , ne ilico post eibum largius bibatur , videlicet antestibus fuerit coneoctus. Siquidem innar ni cibi si bibatur, ita ut eos ventriculieorpus py interpositum numorem non contingat. quod innure etiam. 3. I .dOct. Κ.c. 7. His sere verbis Auleenna voluit.
Neq; post cibu multa bibenda est aqua,
256쪽
quae inter ipsium, videlicet cibum,& ventriculi corpus, separationem faciat, α fluctuationis sensum inuehat. Hoc idem sequente et capite nepe octauo,in hunc . prope modum scribens attestatur: Cum a comest ione natura cococtioni studet, di tm aquq haustum prius fuerit,quantum comodε ciborum a missioni sussicit tum ea qui succedit a qui potio, anchoa tam concoctionem turbat,atq; impedit. Idem in Canticis sectio. Σ. aphor. 29.&3o. Aque potu in mensa utendu non est, nisi ratione ad hirentie & tardioris descensus buccellae. Aqua. n. cum cibo suis menda non est. Quem locu Averrhoes exponens inquit: Causa quidem huius est,qm aqua,qui statim a comestione bibitur,antequam ingestus cibus a ventricu lo incalescat,inse igidat, concoction impedit, & cruditatem parit. Eadem et causa est,cur ingestus cib. ventriculo i
natet,neq; eidem adhereat,necvniatur,
ut ipsum , sicuti par est,eonterat. Actionanaq; ventriculi in sumptum cibu fit coterendo simul & coquendo. Unde simile quidda succedit,quale solet cum multum aqui in lebetem feruentem insu
dimii Smam tu caloris vis in elixado h betatur . Ita & in ventriculo contingit. Nam & cibi in corpore concoctio elix
tioni similis est,ut diserte admodum docet Aristoteles lib. .metheor.e. 3.& post x s eum
257쪽
esi Galenus lib. 3. de lacu l. natura.cap. Exigua in aquae potio, que paulatim αquasi sugendo sumitur, ante cibi descentum concedi pot,nempe ut per eam cibi pr5ptius ventrem perineent, &ad ins a tot a descendant,idq; magis adhuc si sitis etiam molestans ad bibendu urgeat. Ex igua.n.frigidae potio, eo, quod diximus,modo sumpta, ventriculum alleuatae colligit. Allevat quide,quia sitim ex tinguit , & cibi descensum promouet. Colligit vero quia partcs cius in unu cogit. Et hoc ex locis Avicen.iam citatis satis liquet. Caeterum notandu, stiluis indepulsone sitis aquq e vini potus magis conueniat, cibus in quae valetudini tuendae sunt consideratis, vinum haud dubie praeferendu est. Nam dato ae concesso, st in sitis extinctione quae,ex Aristotelis & Galeni sinia, est appetitus frigidi simul & humidi, aut alterutrius aqua in uniuersum sit melior, quia frigida & humida, & naturaliter tri in cibi permisti ne,& eiusdem ad O es corporis partes dilatione, vinum praestantius habetur. Siquidem lacilius quum sp substantie tenuitat , tu actionis celerit tem cibis permiscetur. Quinetiam natura eo magis dclectatur, adeoq; citius
attrahit & alijs cibis permiscet: idq; eo excellentius et, ' haec missio per moda menda fiat ebullitionis, qua vinu utiq;,
258쪽
alim potestate calidum, adiuuat: aqua vero ob innatam frigiditate turbat atq; impedit. Et sic cibus perspicuum sit, v aium in ciborum tu permistione, tu delationeaque perferendum esse: quippe Psubstantiae tenuitate & genuina caliditate propte permeat & penetrat. Na quae calida simul & tenuia sunt, facile pen trant: quo fit, ut vinum et, quam aqua, magis ad ocs corporis partes deducat.
Aquet nihil inest potestate calidi, nihil
substantie aeres,nihil igneare undae tardiuscula lit,& plurimum teporis moret, ' adeoque ocin cursum 1 pediat necesse est. Adsignatur pterea& alia ratio cur aqua vino in potu fit postponenda:nepc,haec,s, aqua cum per se neq; cocoquat, neq; nutriat, alimeti in nutritionem vel in xime impediat. Atq; inde sane cibi oc quanto aquear naturi magis participes sunt, tanto minus nutriunt. Vinum igiatur comodius cum cibo bibitur, quippe
G non solu non impediat nutritionem, sed multum ci iuuet: Maxime. n.c te Time'; tu nutrit tu instaurat,qucadmodum supra c. 8.& Ii .abunge ostedimus.
Avicena. 3.I .doct. 2. c. 8. teste,non inter
edendu modo, sed in alijs quoq; certis quibusdam viis studiis noxia existit. Et primo quid eiri,si ieiuno stomacho suma
tur' tunc. n. lib2re ceu nullo rctinaculo
259쪽
yrqdita ad principaliora membra pene
trans insta sua frigiditate calorem innatum aut extinguit, aut certe debilitat. Et hoc potisiimum in homine vere ieiu- No. Nam ebrio maximun3quadoq; leua fis a men adfert,neque ipse quicqua inde lenoerabilia his percipit, si ieiunus aqua bibat. Idq;-Ueri. ea maximὰ ob rem, stieiunus ebrius nosit Oino ieiunus aut stomacho vacuo sed non ullas et tum retinet hellernς crapulae reliquias: eas igitur,cu nitrosa qualitate preditae,ac ob id perquam molestet fiat,aqua conteperans stomacho abstemget: quinetiam vapores ad caput tendentes deorsium reuellit,ac totum' vcnit illi habitum in pristitium quod amodo statu reponit, corroboratq; , ita ut alimentum rursus appetat, cotineat,&conm- qnat. Secundo, si ab exercitatione ve- hemctiore, aut statim a coitu sumaturi tue. n. pori corporis aperti, ac robur nωmhil dissolutum est aqua igitur in prosin dum penetras calorem innatum aut extinguit, aut certe deteriorcni reddit.
rtio, si mox a balneo su natur: tiam 'eu potisiimum qui vacuo vore toti suerint. Siquide retis ipsorum Iaxata iam,st meatus immodice aperti stini: quaruaqua, ut dictum est, libere ac estra vllar obstaculum penetras in sum auritae discrimen perducit Ηine est quod Auic
260쪽
pitim reliquit.Ex aqua frigida,que ieiuno stomacho,aut ilico post balneum,
ve coitum bibitur, bonae temperature
corruptio & πρωπισu timenda est. Quarto,si deprauatet sitis,quae eprijsse pe,ac alijs quibus da ventri ac gule sese viciatibus media nocte aut summo marine oboritur, depelledg gratia sumatur. Frigidq. mpotu tum concoctio impediatur,tu resolutio ac dissipatio vini potentis,vel falsi aut biliosi humoris in ore vetriculi cotenti, prohibetur. Quo fit,nsitis aquae vehemes statim urgeat,& temporis spacio magis augeat . Proinde ii cstis somno tutius placabitur: per huc. n. humores praedicti sitim excitates iacoquuntur & descedunt, ideoq; visit bii, de cesset sitis necesse est. Quod si vera sitis vehementior fuerit, si 't frigidi a risinspiratu, auroris collutioine sedari possit, aquae frigidae potii restilaguenda est: nam melius est concoctionc aliquatitisper impediri, ' multa siti ventricti Isi' accendi, praesertim ex meraciore vino.
Aqua igitur frigida ex vase stricti oritaeij, siue gracilis colli bibenda est, ut plurimum teporis moretur in oriscio sto, machi, valentiusq; sitim mitiget: ac de ea sepius et, sed paululum sumed una est,
ne concoctio penitus excludatur. Quintis, genera liter ac communi ratione sanis obest,si multum aque frigid bibant