장음표시 사용
71쪽
tuosium & frigidusspiritu indictis intestinis retentu, di egredi nequeuntem, haec
mala plurimum progignere,id qδ Galenus in loco paulo ante citato mons rat.' QUART V M, Vertigo. Flatuosus. n.
spiritus inctu sus ad cerebru seruiri S iri eius partibus inordinate mouetur, qu tist, ut obtenebrationes habetii dinesque oculis observent,& oia circumagi & ro- tari videant. His Avicenna I 6.trae. - as. Epilepsia quom adiungit, cuius ea- de omo csi praecedente ratio est Pontiqissi modo haec retentio in singulis iam dictis locis malu'ingeneret , pulcherrume ex Galeni lib. 3. de Srmpto, usis. c. f. demonstrari pol. Crepitus. n.qui ad sedem deseri, ac vel in foro,vel alio quopia loco exissetibus, aut negotio aliquo
quod deserere non liceat violenter tinet,rursus sursum reducit, ventremq; mordet, ac caput vapor ado implet, principio quide ab animali organo sphicte-
re.I. musculo ad inasi ilites inu accepto: hi sic vero unoquoq; intestino retro iij
Isi ad supra sepositu uu dente, simili modo ac prius in preceps trudebat atq; ita quide hec retentio,praesertim frequentior , longo i pis tractatu predicta mala tacitat. Proinde rectissime ab Hippocrate lib., .prognost. apho. et ..in hunc modii scribit . Flatu sane sine sonitu aut crepitu exire optimu est. Melius aut est cum
72쪽
enm sonatu exire, v resolui. Hac et i tione inductus Claudius C sar, dicitur meditatus dictu,quo venia daret ema- tu; crepitu inq; ventris in conuiuio emit. tendi,cum periclitatu quenda prς pudo. Te CX continctia reperisset. Autor Suetonius in eius vita c. 3 2.Veteres. n ut Plinius lib. Y8.c. 2, consirmat per mensese mundiciam cause, desare vetabant.E tat et lepidissimum Nicharchi in creputii epigramma, quo pestifera retenti flatus vim describi t,quod elegater admodum a Ioanne Lascare Latine reddia. tum, placuit hic adscribere. . Interimis crepitus ventris detentus in alus, Et seruat, blaesum dum canit iste melos. Ergo si perimit crepitus,seruatoeaneno, R ibus imperium per habet hic crepitur. Atque haec sane cum ita se habeant satius fuerit, iuxta D. Erasini Roterodami praescriptum, natura incitante, aut secedere, si liceat: aut deuorato pudore iuxta vetustissimum. Proverbiu, Tussi potius crepitum dissimulare,qua coprimendo morbum accersere Recteq; Stoici, 'uemadmodum Cicero lib. s. epist. famil. episto. aa. scribit, crepitus attineeque liberos, ac ructus esse oportere.
Ir X magna coena, stomacho fit
73쪽
erna 'Vt sis nocts leuis, sit tibi coena
gali coena contenti , ventriculum vario
ciborum genere non distendant , sed ea copia ingerant, quae vires haud grauet. Nam qiu noctui multum ingerunt, prumum quidem somno destituti, corporis inquietudine agitantur deinde vero pustulas faciei, grauedinem capitis,Erauco lentiam oris, coli, calculiq; doloris &podagram sibi accersunt. Neque solum immodica haec su b noctem iligurgitatio honet valetudini officit,sed alias etia qlibet: ut quae cruditatem incoctionemque εbstructiones,putredines,sebres,apostemata,& lepram haud raro generat. Atq; eius sane rei grauissimus testis est Aui- cena, qui . I 3-3. Tract. I . cap. 36. scribit: Ex rebus ventricu Iu maxime ledentibus esse immoderata cibi ac potus ingestio- lnε,& ob id fieri no posse , ut intepera titi, vinosorum ac vetri gulaeq; dediatoru corpora alatur atq; augescat.COi coctio. n per vite inteperantia impediata: necessario humorum cruditatem cLficit. Cruda vero, im abest, ut incrementum corpori sufficiant, ut oino ne alere
quidem possint: quo si,ut per vitam varijs et aegritudinibus conuictentur. Qui vero
74쪽
vero teperantes in victus ratione frugis Iitate sectantur,ij inculpata usquequaqciborum appetentiam construant,optia meq; non in Ventriculo inodo,verum et per uniuersi corporis molcm cibos conficiunt. Cauendum igitur unice erit, ne ventre torqueatur, adeoq; ingestis
distendatur, ut pulsus velociter fiat, &α vis spirare liceat. Cui. n. ad iustu modum vorare in delitiis est varijs sese periculis exponit. Simili modo &nauseon satietas, no ex crasiis & prauis solum, sed et subtilibus & boni succi alimentis,
vitanda est. Hec. n.tum febres acutas &malignas, tum et maximi cruciatus apostemata : illa vero articulorum & renudolores podagram,asthma, hepatis atq;-lienis obstructionem ac οἱ ρον .& gritudines Phlegmaticas S malancholicas inducere solet. Proinde optimo quideiure non nocturna solum, sed quslibet etiam ad nauseam usque progrediens satietas, a sanitatis tutela excludeda est. opure igitur hoc semper curadum, Q uesiderium ededi penitus repleatur, ted locus aliquis vacuus, & edendi voluptas ventriculo rclinquatur. Quod Auicena quoq; 3. I . doct. 2. cap. 7. precipies,
in hanc sere satam scribit. Cibo nemo ta repleduq est, ut nihil loci reliquu,
ted a mensa scia porcum sanae recede
uum est. Huie simile ei a vulgo dicitur:
75쪽
Nuquam adeo ventre cibis expleo,qu iret apud amicos e)endi cella mihi sit persit vacua . Et hoc pa Sceptum eos cum Primis tangit , qui natura vehementior Cin ad cibos auiditate consecuti suyt. QDibus vero hic debilior exista, iis fortaste concedi pol , vr largiti, pluto ingerant, quam appetunt. Apparadi aut ,ex lenteriitia Cornelii celsi lib. 3.cap. 6. & Actij
lib.9. c. 2C cibi plures & varij ac optimo apparatu,& vltra dulcedinem et elicientes & appetitum irritates. De coenet frugalitate nonnulla et supra c. 3. Vsitata hoc loco & a multis agitata oborit quistio: Virum videlicet uberius quidem
prandendu,parcius vero coenandum tQuae sane cu ad hanc materia protria pertineat,prqtereunda no est. Breuiter igitur hic subiugemus primo quide a , sumenta, quibus Conciliator plus cibi ira prandio assumedum esse probat: de- inaevero Leon harti Fuchsi quibus e diuerso colligit, coenam ut plurimu prandio pleniore esse debere. Cociliator igitur differentia. iri. in hunc sere moduscribit: Iuxta corporii diuersitatem maior, minorve cibi copia exhibenda est. illa etenim aut iam in morbu lapsa sunt, aut sub latitudine sanitatis adhunc existunt. In morbu vero lapsa aut iuncta habent humoris vitium, aut no. Si sine humoris vitio fuerint,tu liberius est cetnandum.
76쪽
oanesu: Natura. n. in eis ciboru conco aoni solum modo, n6 ct supcishii ista, quatitis carent, maturationi intenta est. Nari Vero humoris vitium adiumstu halaia ςrint, lassitus pratum recedendu est. as
partes: & sumat duas tertias in prandio, & reliquam tertiam, artem,m coena post leue exercitis. Eo nam des pe , quo calor solaris uiuificus naturae in concocti do debili opitulatur, & maior siti perfui ta tum fit resolutio, uberior cibus flumendus cst.Hoc autem circa horam prandiImagis, ῆ mns contingere solet. Ergo,&c. rid haec interdiu ob presentiam caloris vitalis solis& lucis, ni Iior fit cococtio. Sol n. Aristotele lib. a. cap. Σ. Phvsic n, & lib. 2.cap. I o.& generat.& cormp.teste,est vitae principium. oncoctio Itaque diurna duplex habet
Calidum, nocturna vero non, Iia eiusmo icii Et natura noctu circa superfluorum Concoctionena magis occupata est, qua-
re multi cibi exhibitione impedienda 'non cit. Et quamuis calor noctu spirituunt ad interiora retractione, & somni reductione tu quibusdam consortetur duo in simul, alimentum videlicet. luperfluitates coficere non p t: in his
77쪽
itaq; coene nonihil subtrahendum est. Corporibus vero,quq sub latitudine Linitatis adhue robusta& lassicienter sana consistunt, ae sensibilibus si perfluitatibus carenticum eas proprijs meatibus Omnes expellant, uberiore coena uti e pedit: vel quod eorum natura liborum cocoetioni tm,non et supcllaritatu quibus carent, maturationi intenta sit, vel quod soli corporis robori studeat. Hoc
aut noctu magis acquiritur tum. n. amplior sit & sanguificatio, & distributio, atque hinc deinde spirituum generati
Corpora vero si a praedicto teperamen- eo ac robore nonnihil recesserint,sicuti plurima in qgritudinem Vsq; nunc prolapsa,eiusmodi aut satigantur exercitiis laborioso, vehementi, te continuo, aut non. Si qui de fatigantur , ut fiant corum qui victu manibus querunt,ipsis larsius
prandere si coenare conuenit.Expetitur enim alimentum,non im,ut nutriat,sed
etia humectet, & irriget mobra ne are- fiant in forti motu, & ut re tutioni ex caloris incendio prouenienti res stat. In prandio igitur uberior cibus assumendus est: eius rodi.13. corpor , propterea quod ita consuerterint, ob exercitia a concoction s Opere nonccssant. Vsus. Namq; , quem P dmodum Avicenna. 3. I. do '. r. citestatili , res cst extra rationcm. Calor. n. ex nroiit a uictior redditus
78쪽
o Ione Ipsis accelerat. Quare terari die eliciente appetentia cibu ingeriit, ει ingestu probe consciunt. Sin vero laborioso, vehementi, & continuo me
citio, quemadmodu pridicti,no agite tur. hoc in praesentiarii dupliciter contingit. Ait. n.eo interdum solumodo, &no cotinue fatigant,aut debili tiri utuntur, quod utiq; superfluitatum copia parit. Si CXercatio plurimo, vehementi claborioso Itantur, sicuti viri complares ciuiles di plebei circa fortune bona n gocaantes , aut sanitatis con mationi antenti, vehementi nonnunqua & laboriolo exercitio, diu nimirii equitando, ner pedibus faciendo, vel aliud quid-ca a cosueto fortius,agendo, fatigatur,
genta eLNa si prandiu augerent, cum. sicuti priores illi consueti non siit exemeitio adeo vehementi ac laborioso astitari,concoctio ipso1 si impedita, prauos
humores generaret ' horum et calor sit pertivo motu dissipatus debilitatur, cuius qu. dem circa interiora aggregatio. potissima sortitudinis, & concoctionis causa existit: Haec aut noctu magis,d imperdiu contIngit, quare coena Ins ante nocte copiosius alimentum expetit. Forunde vi corpora, propterea, quod tam Vellementi motu nte agi ari minime loleant, ii nuditatibus reserta sunt,
79쪽
ipsis itaq; ad resistendum rem lutioni
exiccationi, quae per motu interdiu o currente sunt,partius cibus susscit. Sin vero exerciti js S occupationibus paucis S leuibus in vita viantur, praecipiedum est eis,ut uberius prandeat,si coenent. E cratio eius eadem est cum illa,qui in corporibus nunc qgrotantibus adducta est. Hi namque cum debilem habeant virtutem concoctrice, a calore vivisco & luce Solis plurimu adiumenti percipiunt. Inde.n.spiritus propter suu simile conforta tur. Ipse.n .ut testis est Avicenna in
lib.de viribus cordis, Trac. I .c. 2.& lib. ε naturalium, partic. . est lux,aut am- giem habet luci,. Adiumentum Et ex eo .
percipiunt,quod superfluitate, interdiu poris apertis melius e noctu expellatur. Non oportet praeterea eos noetu vel ob id multo cibo distendi, quod tu natura
magis occupe tur circa concoctione crudorum humorii, quos sic nanus maxime conficit & benignos reddit. Licet. n. virtus concotrix noctu consol te tur, tanta
th csse non pot,ut simul & cibum supc fuitates su pera re queat. Insiu per quDq; animaduertendu est, in exhibitione copiosoris, aut minori cibi in prandio,
quam coena , nonnihil et dandum csse 'eonsietudini. Haec. n. cum in tuenda lactate, tum ci in profligandis qgritudinibus, plui in s valet, Hippocrate lib. 2.
80쪽
e vict. rat. in morbis acui. aphorismo. ΣΟ.& sequentibus,& ibi de Galeno testiabus. Quod ves ex co osteditur,q, oi, siu- bita mutatio, si modii cxcesserit, non parua laesione asterat. Hinc non temere Damascenus apho. 1 7. ita scriptu relu quit. Mutare consuetudine, sesertim v tere, &noxiu& nestilentissimu habetur. Quare malas &prauas consuetudianes corrigere oportet sed paulatim aesensam ad meliora transferre. Neque. n. natura patitur eas , qui subito fiunt auterationes Galen. e. I 6. artis medicin
lis. Plura Rhaetes lib. . c. I o.ad Almaru& infra.c.s s. Et sic in uniuersurn patet, largius prandendum il coenandum, cani plurimae aegritudines sint materiales, decorpora plurima lapsa.Attame,si semetini in die comedatur, melius est cernare,nisi oculi aut cerebrii affecta sint: tueenim Hali abbate. I .pract.a 3. teste, me-ltu, est prandere: alias non paru aegro- tantis oculi & cerebrum cederetur. Exigua namq; coena capiti conseri & oculis, Manardo lib. s.cpist. . teste Hactenus ex Conciliatore adducta, medici
excelletnissimi, Odus de odis Patauinus duob.libris de coena &prandij p μtione,Hieronimus Cardanus lib. I . Contradicentium trac. s. contradic.i s. &Leonhartu Fuctilius libro 1. Paradbx. maὀna ex parte falsa esse firmi L.