장음표시 사용
141쪽
non : quod si habuit bona fido, i
s emi t equi , credens esse vende n iis , qui tam e non era tri iam Vendidit, tenetur restituere id quo factus esst locupletior ex tali re, & non plus: si donatum accepisset,& vendidisset, totum pretium deberet resti ruere.Si vero habet apud se, tenetur restituere etiam non habito pretio ab eo,
cuius res cst,tamen actionem co-
trave litorom rei alienae. Quod si mala fide emit rem alienam lucri cupiditate , teneretur restituere rem illam si liabet, vel aequi- ualens, inon habet, & lacrum quod ex ua acquasi uit: licet fuctiu causeratur ab eo non liber tura restitutione. χνod si accepit rem qHam icit Osse alien mnon gratia lucri sed ages tres fidelirer negotium doinini ne re Pu feat , potest a i poliato repure t C,
142쪽
minus non inuenitur dabis pauperibus,quod remanebat supra pretium & cxpens S. Impediens aliquem aconsecutione ciuscunque boni: licite, ad nihil tenet arui iniuste, imp diuit rem qui erat consequutu S, tenerotur ad aequale: siprope erat ut assequerctur, teneretur ad arbitrium boni hominas. Sic etiam
impediens aliquem ab ossicio quod iusteexe 3' res triclicui ab opere & huiusmodi,nisi seca-
restituere ad arbitrium bonili minis, Impedientes creditorem modo illicito ne possit exigere a de bitore , ut liberando eum a ca Cere , vel alio
143쪽
in genere damnum alteri iniuste interentes maxime data opera tenentur,si damnum est certum, ad omnia: si incertum, ad arbiti trium boni horninis. Si res aliena pereat in manu illius , qui est in culpa ne reddatur Domino, ixqualiter apud Domi in m erat peritura non tenetur de damno, secus si non erat peritura, vel ante potuisset vendi a Domino. Cedes bonis propter inopia, si venerit ad pingitiorem sertunam, tenetur in conscietitiar stituere quod debet. In dain nis vittimet forum, sanitatis, libertatis, honoris, m i ,vires, fructii u m, d an i finem gentis lucri cessantis,huiusnodi pro danisrestitutio fiet vcopi me poterit, ad arbitrinni boni mominis.
144쪽
o D I Pis T i T. 7issorauit, promittendo eam ducere in uxorem,tenetur illam ducere si non est inferioria conditionis quod si aliam post duxerit, netur eam dotare. Quod si aliqua signa fuerui, propter quae
Virgo potuit aduertere,quod noluit eam ducere, non teneretur in foro conscientiae eam ducere, nec dotare, nisi violeter eam compressisset: tunc enim licet pater pia ellae nolit eam tradere, vel ipsa nolit nubere, nihilominus debet eam dotare. A RTI c V L. qualitas rei ves damni sit certa, tantudem restituetur: si inceri , . quantum .bo
145쪽
consideratis circus anciis lingularibus, rei, temporis, loci,peirinae& huiusmodi. . si effor bonae fidei,s ari quam currat presscriptio, adu tit rem quam possidet,non e suam, in conscientia tenetur restituere rem integram, & datina,& Ductus perceptos tempere bonae fidei, deductis expentisfactis, gratia colligendorum, &quaerendorum & conseruando-tiam fructuum: cadcin ratio est decoqui non soluit legatum
per multos annos: renetur enim fruetiis ctiam perce pios resti
RTICVLVς. c.' Vbi restitutio fidei debeat.
146쪽
D E REs ΤΙΤ v T. 7sΙ restitutio est ri cessaria propter rem alienam, quam quis
' h bet bona fide, feri debet in loco ubi
res habetur. Si necessaria cst restitutio ex iniusta acceptioe, restituatur ubi dominus rei seruetur indemnis:& si quis grauandus est , Occupator gravetur qui semper fuit
R T I CV L. T. Urmpore resti titionis. Enetur quidem statim
includitur enim prae-Leptum negativum, scilicet non zzncre alienum: tamen illud sta intellige ut sit paratus nmao ad restitu edum,quam citdcomode poterit: quatu vero ad
147쪽
executionem, debet restituere cogruo tempore eruatis debitis circunstantiis. Tria vero' possunt excusare a restitutione statim facienda. Trimis,voluntas domini concedentis dilationem. Secundo, ignorantia rationabilis iuris, vel facti. Tertio ,impotetia, de quasex, conclusionibus continetur, doctorum sententia. Prima est, quod existens quis
in extrema necessitate non lix
bens nisi necessaria vitae sua: &suorum, non tenetur restituere statina, quia omnia sunt commania tunc temporis. SecMnda est, qui restituendo non posset vivere,fecundum decentiam sui status, etiam si dominus rei qui non est in tali, vel maiori necessitate,nolit dilationem
148쪽
DA REsTIT V nem' dares, non tenetur statini restituere , debet tamen cauere, ne expensas faciat noR necessarias alio uinon excusaretur secundum rationem.
Tertia est, quando restitutio est in damnum corporis,vel animae domini, si statim fiat daon
debet fieri statim. t eQuana, si idem redundet in damnum, vel sit contra bonum
runa est in damnum fama vel vitae,vel animae ipsius restituentis, vel alterius: vel si ex hoc imminet periculum de aliquo peccato mortali, non debet fieri, nisi cessante tali periculo, quia haec maiora sunt damna, quam statim non restituere. Sextu, si restituere statim, ge-dundat in paruum commodum
149쪽
DER EsT IT. creditoris, & in magnum damnum debitoris, ut si opus esset attifici debitori, vendere instrumenta artis ex qua vivit ad restia tutionem non tenetur : quia secundum rationem debet ei dari dilatio. Secus inet si creditor: esset in simili casu, quia nemo ut se commodet alium debet incommodare, quod si tamnum non citet de propriis, sed poti' quia careret lucro magno,
non excusatura statim restituen
do. Nota etia quod si datiosa esse
set dilatio creditori, nec statim restitueretur, V V euitaretur hu - iusmodi magnum incomodum in propriis: saltem ille indemnis seruari debCret. Nota praeterea, qudd confess sarh non debent huiusmodi poenitentes' absoluere antequam in effectu restituant, si in alia confessione
150쪽
DE RESTITVT. 78one absoluti, neglexerunt restituere.
bere dilationem a creditore, qui non est in necessiitate:& ipse de bitor sotest restituere, tunc sine magna incommoditate, tamen non vult, sed paratus est postea restituere,quia credit se no bene
possie tunc: potest absolui si pro
stititere:qubd si potest,& ipse in conscientia scit se tunc posse, dc
non vult, nullo modo est absoluendus, lina contritum non esse pparet. RTICVL. 8.
ctionibus tenendo. Vi potest omnibus re- stituere , non necesse habet ordinem seruarer