장음표시 사용
401쪽
sus legis hie est: Pomponius inquirit, an, si quid commodi attulerit unus
ex stetis, postea vero damnum praebuerit, non quidem casu fortuito, sed eulpa sua, compensari inter se lucrum et damnum debeat. assirmatque comis pensandum: sed fallitur: nam et eo casu, ut scribit Marcellus, siquidem non ipse dominus, sed servus socii, quem dominus, ut societatis res pro . curaret . praeposuerat, negligentia sua damnum dederit, ipse dominus prae. stare debet, neque vero, si quid lucri ex servo perceptum fuerit a societa. te, dominum tutum reddet, aut faciet, ut tanti minoris condemnetur: neque quidquam juvabit dominum , qui servum praeposuit, dicere socia, ogenti ad resarciendum damnum: Si tu petis, ut ego praestem damnum, solusque adeo feram incommoda, quae per servum allata sunt, et hoc pati, ris, me solum accipere emolumenta ac lucra, quae servus acquisivit, teque adeo abstinere oportet commodo. quodcunque per servum accessit, mihi. que uni illud relinquere. Explanatio haec, uti simplicitate se commendat, ita juris rationi optime convenit. Certum enim est culpa levi, quam praestat s his, vacuum non esse eum, qui imperitum ae negligentem servum pra posuit societati. Manifesta sunt hane in rem verba Pauli in Recepi. Sentent. Lib. 2. Nu. I 6. I. un.: Sicut lucrum, ita et damnum mersorios communicatur, nisi
quid culpa socii. vel fraude eversum I', conseratur ibidem interpres, nec non L. 52. 4. D. pro Socio. Aliud dicendum, si ab ambobus sociis serνus ad hoc fuerit electus, vid. Lex 24. eod. Unum hoc addo, in Pandinis Floren . tinis ab his verbis, accolu, s damnum petis, abesse voculam β, quare et ea in vulgatis editionibus uncis est inclusa. Sed uno digitulo reddetur ea, si geminaveris syllabam verbi proximi scio redundabit se una littera, sed ea etiam alias in geminationibus redundat, appellantque hanc quasi geminationem. Possis et per ellipsin particulam subintelligere, optimis qui, huseumque auctoribus si uentissimam. Conser omnino quae de legis nu- jus interpretatione navavit Cl. Marchari rictis. Lib. I. pu M.
I. Nove explicviis Pauli locus in Re . Sentent. Lib. g. Tit 6. S. 67., idemque conciliatur cum L. 3. g. 2. D. de Supeli. lese Variae significationes soli. II. Vindicatur is Ito L. I pr. D. ad SCtum Trebeli., et L. I 6. D. de damn. ius, et L. 2I. S. I. D. de Pactis. I. I irum, quantum insudarint Viris juris nostri peritissimi exponendolui dissi eillimo Pauli loco, qui est in Ree. Seniret. Lib. 3. Tit. 6. 67. Obscuritatis ratio haec visa suit, quod in diversia abire creduntur verba ab illis, quae idem Ictus disputat in L. s. g. D. de supeII. leg. Hoc
402쪽
modo Auctor in Sententiis: Supellictiis, inquit, legata. capsae, armaria. non soLUM librorum, αι quae uestis ponendae graιia paratasnt , dractantur e sed otbvina, et crystallina, et argentea, et vitrea vo , tam escaIla, quam pocula. νja, et ueses fratoriae legato cedunt. In Pancicctis vero haec Mus resertur sententia in o. Legis f. a. Supe lectile legata haec continentur: mox longo ordine subjungit, quae comprehendantur. Addit deinde in a. : Pratur capsae. armaria: sed sunt, qui recte putant, castfas et armaria, s librorum, aut vestium, alit armamentorum grat a parota Ilint, non esse in sipellictili, quia ne bae quidem ipsae res, quibus adtributae eisent, supellectilis inserit nento cederent. Des. Heraldus, vir in paucis eruditissimus, corruptum locum vidit, sed quomodo vitium sit tollendum, ignorare se ingenue prostetur. Caeteras aliorum opiniones recenset Amplis s. Bynkershoech in Observati. Iur. Rom. Lib. 4. p. 6., qui, rejectis reliquorum sententiis, ita per transpositionis remedium locum restituendum esse arbitratur: Supellectile legata. eapse, armaria, non quae Blum librorum, aut vesis ponendae gratia parata smi debensar, sed et ere. Huic conjecturae album calculum adjicit Vir Cl. Ani Sehultu a. a Pauli Sen. tantias L. Pace Manium tantorum virorum liceat nobis periculum sacere, an verba citra transpositionem , subsidiarium , imo vix serendum emendationis gcnus, commode interpretemur: nec sane despero sieri posse, si solum fibrorum accipiamus sustentaculum, aut receptaculum librorum , sive illud bibliotlieca sit, sive aliud quodque armarium, aut instrumentum, in quo legendi, scribendi, aut condendi, custodiendive causa libros r ponimus, quorum singula nomina persequi non lubet, et quo minus ea enumeraret Paulus, unum generale vocabulum positit, nempestum. Nec sane video caussam ullam. cur non recte ac Latine dictum illud a Paulo censeamus. Solum, inquk Isidorus Orig. Lib. II. Cap. I. dicitur omnι quod ali
quid sustinet. quos Iolidum. Additque, inde et terram solum dici, ouν. ncta
sustineat. ilcm plantam, sue calium pedis . quod totam corporis.mum putat: inferior pars pedis, Sorum dierum, quia eo terrae uestigia imprimimus: quo sensu
Lucretius Lib. I. vers. 92S., et Lib. 4. vcrs. I.
Avia Pieridum peragro loca, nullius anta Trita solo. Consile ad illum locum Virorum Doctorum notas. Hinc et glossae vetustae Caroli Labbaei, Iesum, κο σωμα, πιλμι. Idem Isidorus Lib. I 4. Cap. S. notat, Virgilio propterea aquam et mare filum dictum , quia sustinet naves, a soliditate nominatum. Ita autem is Poeta Aeneid. S. v. I 87. et sqq.
Olli certamine summo Proeumlant: vasis tremit ictibus aerea puppis, Subtrahiturque solam.
403쪽
ubi Servius: inicuique rei quod subjacet, solum ei es, unde est solum nois M. re, et ais avium, ex seisiatum coelum, umis Ovidius c. Meoam. I. v. 73. Afra tenent coeleso solam. Et es verbum, cujus perlucida segniscatio per naturam non inuenitur. Iterum Virgilius Aeneid. Lib. I. vers. Io8., quo loco sustentaculum ciborum, sive mensam ea pane, Cereale solum nominat: Corpora sis ramis deponunt arboris astae, Insiluuntque dapes, et adorea liba per herbam Subjiciunt epulis, Uie Iupiter ille monebat Et Cereale solam pomis agrestibus augem. ubi Commentator. si quisquam alius, eruditissimus, solum, inquit, omis, escitur, quod aliquid sustinet, unde de mari supra dieit: subtrahiturque Miamr et, Ouidius primo metamorphoseon: Asra tenent coelesti solum e Sis nunc panicias meros, id es, epularum sustentaculam, solum voravit. Ipse Virgilius, quod Cereale solum dixerat, vers. II 6. mensam nominata Hetias etiam menses consumimus pEx quibus Servii verbis intelligis, unde sua sumserit Isidorus. Ovid. Fasori
Sederunt medio terra fretum M Ao. ubi tamen aliae editiones praeserunt Deo. Non inficete Turnebus aduers. 2.ia. in his Virgilii Georg. g. v. 47. USponte sua quae se tollunt in luminis auras , Infecunda quidem, sed laeta et fortia surgunt,
Solum exponit radicem. Varro O LIV. Laι. m. 4.: portae appellaru t summa errae, quae fila teri possunt, fila terrae. Idem Turnebus Lib. II. Cap. 38. mavult quae sola, hoc est, pede. Conser columnam ad Ennium pag. a a Qui plura desiderat de hac voce, is consulat Sanctium in Minerua m. . pag. 642. . et Scioppium in notis, ae Menagium Amoenis. Din. civ. Cap. 39. in voce solarium. Adde Uossum in Eumol. in v. solam. Quid ergo obstat, quo minus omne illud, quod libros sustinet, quocunque tandem nomine dicatur , solum dixisse putandus sit Paulus Bibliothecam non nominavit, quia ea vox non unam significationem recipit. Conveniebat autem eo in loco, in quo genera rerum speciatim proponit, vocibus ambiguis, atque ample
404쪽
signis eantibus abstinere. Eadem causa est, cur castorum et amariorum nomine n tin incluserit librorum illa sustentacula, quae solum nominavit, quod et capiarum et armariorum patentiis mi fines, usque adeo, ut pro diverso rerum genere, quas condunt, diversum etiam capsarum et armriorum jussu erit. Nam si eas condunt res, quae supellectilis nomine veniunt, ea illae, et armaria illa legato suppellectilis cedunt. Sin res alias continent. legato suppellectilis ea non cedunt. Atque haec causa est, cur Paulus Sententiis capsas et armaria supellectilis legato deberi scribat, in L. f. a. de stipesi. IV. negari velit. Sed verbum non amplius addo, prolixius enim haeς pertractata sunt a Schuliiugio et Bynkersboechio v. ec., quibus junge Cujacium in Obseruationib. Lib. Io. Cap. a 3., et ad Pauli Sententias d L. II. Festinavit credo Bynhershoeckius in Obseruat. Lib. I. Cap. I 8., cum Legem I 4. pr. D. ad Senasvic f. Trebell. emendandam esse censuit, legendo prosequitur, sequimur, quasi τε sequi reserendum esset ad jus publicum, eum constet contra ex I. ust legis praecedentis, repetendam esse vocem Flius illas: quamvis enim non unius, sed diversorum Jurisconsititoriim es sint, sensu tamen conjunctae sunt, causiainque ejus juris, quod Pandectarum a chitecti in L. I 3. ex Ulpiano tradiderant, in L. I 4. subjungunt, qui mos in jure nostro neutiquam insuetus, sed sexcenties occurrit. Exemplo sint L. 77. et 78. D. de studio. L. I. et 2. D. de Iustu. et Dre, L. 7. l. vlt. et L. 8. eod. , ac passim alibi. Hoc modo itaque, si lectionem vulgatam reti. neamus, duri nihil supererit: usitatissima enim est formula loquendi: non δε-
quor illud, pro non observo. non attendo, non obtempero: id quod et nota.
tum ab ipso BInvershoeckio, imo vero nulli non id perspectum, quare s persedeo testimoniis. Confer Jensium in Stricturi Iur. Rom. ad h. l. pag. 368. Eodem, ni salior, remedio simplicissimo restituere postis L. 16. D. de
Damn. ins, quam mutilam pronuntiat idem Jensius pag. Antequam damnum detur. impunitum effactum ejus, scribit Paulus, qui neque promist. neque admisit in possessionem. Si tamen ante damnum datum veI emit, vel possessio, ne cessit. Possis refingere possessonem , nis. Probabilius videtur connectendam esse sententiam d. L. I S. cum his Ulpiani in L. 17. eod.: Si quis missiim
in pqJessonem . . . . . non admiseriς .... noxalem actionem . . . . competere.
Ita certe optime constabit sensus. Vulgarius ac frequentius sere nihil est injuris nostri pandectis, quam diversorum JCtorum fragmenta eo ordine reis censeri, ut tum demum plenus appareat intellectus, si et sequentis legis verba cognoveris. Conser sis L. I s. f. s. et L. I 4. ., et f. ult. Legis I 4. et L. II. et L. I I. pr. D. ad Scium Trebell. Addo L. 2I. l. I. D. de Pactis, quam varie emendant, an laeerant, plurimi; vide quae de ea proposuit Ch D'Arnaudi in Conj. LV. a. Cap. 3. Va. nas esse, ac neutiquam necessarias deprehendes correctiones exhibitas, ubi animadverteris Leges II., de anterioribus enim, quae huc non iaciunt,
nil attinet disputare Io, et 2I. b. t. omnes esse Pauli, ex eodem Icti libro Ddd a Pe
405쪽
petitas, quin et verba earum, si co jungamur, optime cohaerere. Quod si autem una serie , uno contextu, uno ordine dictas leges conjunctas Aile xas, sensum perspicies, qui alioqui videtur interruptus, evadere commodissimum. In eo occupata est Pauli op ra. ut inquirat, num pactum servi filiive, prosit domino, patri, heredi, allis. Distingui in his oportere indi eat . utrum pactus fuerit servus in rum, ne petatur, an in personam, ne a feritatur: si hoc. ne scilicet a se petatur, nil proderit pastiam domino: doni, ni enim mentio in pacto non incidit, sed tantummodo servi, qui sibi unice prospexit hac stipulatione. Dominus tamen conventus potest se tueri exceptione doli mali. v. L. 2I. g. r. b. t. Quod si servus pactus fuerit ne peta. tur, dicendum est, eo casu prodesse hoc pactum domino et heredi ejus, aepropterea compotere ei pacti conventi CSceptionem, non ergo datur exceptio doli, quippe quae est subsidiaria. Quod si ne a se peteretur a servo eo niseepta fuit stipulatio, nulla alia comPetis domi ao, qua se tueatur, exceptio, Praeterquam doli.
Conjectura de disserentia, et appellatione meri et mixti imperii. Meri significatio. Exponitur Lex s. D. de Jurisdict. Emen
diatur 1sidorus. Explicatur L. E. D. de in jus voc.
Ouae sit disserentia, et ratio appellandi meri, et mixti impreti. in obscuro est. Obscuritas omnis tolletur, si verba Legis s. D. de Iurisdict. hoc modo distinguas: Imperium aut merum es, avo mixtum. Memmess imperium , habere gladii potesatem ad animadvertensim in facinoroses homines. praepositio in abest a vulgaribus oditionibus, habent tamen aliae, ut Ha.loandri. Hugonis a Porta, plures. Non est certe. quod invitis Codicibus eam obtrudamus, uti dudum demoni rarunt Ampliss itynkerstoech Iab. 8.OU. Cop. 23. Num. S., Val. Guil. Fortier. Obs. Subseciu. Lib. I. Cap. a3., et CEleberr. Marchari Interpr. rec. jur. civ. lM. Lib. 2. Cap. 7. . Quod etiam
potesas appellatur, mixtum οὐ imperium, scui etiam jurisdictis insin quod in danda bonorum possumne consistit. Describit, non definit Ulpianus rem, quam proponit, ut saepe alias. Merum est imperium, habere gladii potestatem. . sive jus supplicii. Mixtum est imperium . quod in danda bonorum possessi ne consistit, sed ita, ut etiam contineat jurisdictionem. Mixtum imperium alio nomine μιμs appellatur. Haec verborum Ulpiani sententia mihi esse
406쪽
se videtur. Construenda ergo verba ejus, non ut vulgo fit, sed hoe modo: mixtum es imperium, quod etiam potestas appellatur. . Imperium ergo merum est, quod solum, et integrum est, et cui nihil ad . mixtum aliunde, atque adeo id imperium, quod solum, et simpliciter . proprieque imperium dicendum: η ακρατον, aut inerum, Iide purum, interpretamur Graeci. Merum significare solum, atque intaminatum, eum veteres, tum novi Lexicographi docuerunt. Felius: meruin antiqui dicebiant solum. Quae ad hunc locum Daeterius de . pe vrera , et tu uica mera, ea, ut pleraquo alia. sublegit Vosso ex Etymologico. Plura dabit Brii sonius Verbor. Agnis, cui adde Nonium. Hoc omnibus notum, vinum merum di. ci, cui nihil aquae additum, aut, ut cum Plauto loquar in Ampbitt. Ac . r. G. I. prope snem: ut matrε juit natum. Huic opponitur mixtum, cui aqua adfusa. Merum ergo pinum est, cujus vis stacta, imminuta, temperata non est, inmixtum, merumque merum appellat Auson. Epigri 2 o. v. Ist. Utramque notionem memorat Isidorus Lib. 2 . Cap. 3. Merum, in. quit, dicimur, cum vinum purum signi amus, nam merum dicimus, quicquid purum atque fncerum est, A ut et aquam meram . nulli utique rei misistam. Hinc et merenda, quod antiquitus id temporis meri; operariis quibus panis merus dabatur: aut quod meridiem eodem tempore, id est soli ae speratim, non inique in prandio , aut in coena ad unam nunOin. Pro utique in prandio rectius habent editiones aliae ut in praηdio: vocem utique perperam ex praecedentibus repetiit librarius, nisi malis, utique ut. Merendam antiquitus pro prandio dictam Festus tradit. Nonius cibum exponit, qui ρονι meridiem datur. Isido us l. c. Cap. 2. interpretatur cib- , qui declinante die sumitur, quas posmeridiem edenda, et proxima comae. Caeterum sic emendo: pueris, operariis. que cibus, panis merus, dabatur: Non spernenda est crisis Bartini, qui pro meridient corrigit meri edant, vide commentarios ad Porias Latinos minores, a Cel. Burmanno editos, 'I. I. pag. 6 3., nisi malis accipere Pro merendent quod meridis edere explicat Isidorus d. l. Cap. 2. Atque ita merum jus gentium in L. gr. D. Depinii, quod jure civili non imminutum, sive, ut est in ipsa lege, quod praeceptis ciuilibus, et praetoriis non est temperatum: atque ita
meri jus in L a . . ct Gurpar. et Ufucap. exponitur jus strictum et sibille. conser P. Br- 'um in Corollaris ad Polleti His. For. Rom. Lib. s.
Io7. Haud aliter merum imperium dicitur, id est, illud imperium, quod Woprio nomine it appestatur. Est autem proprie imperium ejus, qui inmperat. supplicio, et poena mortis proposita contumaci. Quare dicendum. imperium esse eorum omitum, qui jus animadvertendi habent in facinor sos. Elt namqhie i perare amplius aliquid quam jubere, aut cogere.
Ad quem locum opportune Donatus : plus es imp:rare , quam iubere. Imperium vero mixtum fuit eorum, qui quidem aliquam potustatem
habebant, verum non talem. quae nomen et men Iuram imperii meri. id est . proprie se dicti, implebat. Quales quidem modicam
urcitionem habenat, aliaque, citra tamen animadversionem, et jus su
407쪽
plieii sumendi. Mixtiam hoc imperium alio nomine appellatur. Di. eo paucis: Imperium est magistratuum majorum, potet fas minorum. Imperium Romae habebant Consules, Dictatores, Praetores, Interreges. Qui vero magistratus iis inferiores erant, potestatem habebant, ut Aediles Cu.rules. Aediles Plebeii, Tribuni Rebis. Quaestores, vid. Manut. ad Ciceron. 'Famil. Lib. I. D. r. , et quae multis disputat Sigon. de Ληι' Iur. Provinciar. Lib. a. Cap. s. Illi fuerunt magistratus libera republica, oppressa vero hi, quos nominat Vlpianus in L. 2. D. δε in jus vocando: Conjul, Praefectus, Praetor, ProconsuI, qui habebant merum imperium, quibus subjungit caeteros
magiseratis , qui imperium habent, qui id est, quo) coiscere aliquem postret, et
jubere in carcerem daci: prensiumem nominat Gellius NM. Allic. Lib. I 3. Cap. I a. ovibus verbis describit imperium mixtum, id quod in modica coercitione cor
iistit. vid. L. s. D. de insic. ejus, cui maηd. est jurisd. Qui in dicta L. g. D.
de in jus voc. pro quo scriptum est: id Quod ego non culpae scribentium tribuo, sed consuetudini nonnullorum. Atque haec est caussa, cur imperium et potesatem complures distinguant hoc modo, ut differentiam, quam dixi, sa-cile et manifeste intelligas. Cicero Philipp. I. Cap. 2I.: Tum contra te dedit ar. ina hic ordo cinsulibus, reliquisque imperiis et potestatibus. Idem de Legib. Lib. t. Cap. 7.: Si .vero iisdem imperiis et potestruibus parop. Idem ibid. Lib. 2. Cap. I 2. Summis imperiis , et summis potestatibus. In quibus tamen locis imperium et potestas illos designat, ut saepe alias, qui imperium et potestatem habent. L. 25. g. a. D. Ex quib. cavsi. majαreret auos more majorum sne fraude in jur vocare non licet, ut Consulem, Praetorem, caeterosque, qui imperium, potestatemq&e quam habent. L. I. f. 2. D. ad Leg. I. LIQUI.: Cujusve opera, conssio, dolo malo, consilium initum erit, quo quis inuiseratus populi Romani, quive imperium, pote statemve habet, occidatur. Paulus Sentem. Lib. S. Tit. S. pr. Res judicatae videntur ab his, qui imperium, potestatemque habent. In aliis juris locis est: -- perium poses itemve, V. notas ad i. Pauli c., d. L. 32. D de Injur. e qui ne
imperio. aut potestate sunt Magistrastis. . Nixti porro unperii hisc speciem di. cit Ulpianus in L L s. D. quod ipse dicit, imperimn mixtum iuuere in damia timorarin possessione, at vero in L. 4. D. eod. hanc speciem imperii mixti addit: iubere eaveri praetoria stipula. rione. Ita autem illae sunt censendae species imperii mixti, ut imperio huic etiam jurisdictio insit. Non autem eodem haec gradu insunt imperio mixto, nam jubere ea veri praetoria stipulatione, et in possessionem mitti, imperii magis est, quam jurisdictionis, adde L. 26. D. Ad municipalem. Haec eo spe. Etant, ut intelligamus, jurisdictionem inesse quodammodo mixto imperio, magis tamen ei inesse caeteras species, quas dixi. Sed manum de tabula,
Jam satis est, ne me Criapini scrinia lippi
Compilasse putes. Cui plura libet cognoscere de dito hoe argumento, adeat is I. Averanium
408쪽
ons ERVATIONES. C A P. VI. 399
is Interpreti. Lib. I., Polletum m-For. R . Lib. 3. Cap. For. steti in Thes. Iur. Otton. Tin. a. pag. pa 3. Novissime quoque suam symbolam contulit G. Schroder in Oωmau. Iso. Ret. In primis vero consulat Gerh. Noodcium, qui quantum caeteros eruditione, tantum etiam ingenii sagacita. te antecelluit, cuius exstat praeclarum opus de Iurisdimone et Imperio. H jus quidem summi Viri, et popularis nostri. raras ingenii dotes, ac singularem doctrinam, dum ejus vestigia sequi dissicile, Gelros omnes, imo vero quot. quot verae ae masculae Iurisprudentiae suum pretium statuere didicerunt, nunquam non admirari ac sulpicere oportet.
I. Leviter emendatur Lex 39. D. de Poenis II. Corrigitur L. 49. S. I. D. de Adquir. vel Amitti Possessi III. Exponitur. ac tentatur L. 5. g. Io. D. de Oper. Nov. Nuntiat. Caete. rum pro quia. Lapilli linis. IN. Conciliantur L. 3. S. 3. D. de Alienati jud. muti cauc fa R., et L. ult. D. de Oper. Nov. Nuntiat. , et L. un. C. de Alienati jud. muti cata Temtatur d. L. 3. a. D. de Alienati jud. muti caus
v quibus sensum ejus verum edocere, eandemque cum aliis legibus' conciliare ad laborarunt. Hoc miror. nulli, quantum equidem scio, in mentem venis te mendam exinde eximere, primo, uti Videtur, obtutu se manifestantem Si qua, in t Tryphoninus,)visceribsu si in ps divortis , quod aegnas i, velim levissima muta tione praegnas fecit, Oo sim plana perspicies evadere omnia. Praeo pro praegnans pleruntque effert Codex Florentinus. Eadem striptura in si. Iini libris quam plurimi, obtinuit.zVide Brisbn. in Parerg. s. et . hinc abfer , advenies, animas, inor, alia, eliso N. v. H. Columnam ad Ennii fragm.
II. Aperto vitio laborant haec Papiniani in L. M. I. r. D. de Adluir. vel Ainiit. Post : Qui in aliena potestate fiunt, rem peculiarem tenere possunt. HABE RE PossIDERE non possunt: quia pse ο non santum cirporis, Ita ex juris es. Secutus prope ductus litterarum, releribo: ah ri possidere. II l. Auxiliatriee manu indigent obscuriora Ulpiani verba in L. s. ro. D. de iner. δε να Nans. Meminissὶ aurem oportebit, quoties qais in nostro aedi
409쪽
eare, vel in nostrum inmittere, vel projicere uult, melius GD, eum per Praeto. rem, vel per manum. id es, lapilli IcTUM , prohibere, quam operis novi nuntiatione: GETERUM operis novi nuntiatione psipessorem eum faciemus, eui nuntiave. 1 hi tis. Aurs in Do quid faciat, quod nobis noceat, tunc operis novi denuntia. 1io erit necessiaria. I ripliciter itaque interdicitur, vel injure, apud Praetorem, vel per manum, intercedente symbolo, lapilli scilicet jactu, vel per interdictum, puta, quod vi aut clam, aut uti possidetis. Praeliat autem fieri per Praetorem, vel lapilli jactu, quam operis novi nuntiationer ratio est. qiua, qui opus novum nuntiat, possetarem iacit eum, cui nuntiavit, ade que eausam suam reddit deteriorem. Caeterum interpretor namque, quia, qua notione in juris libris non semel vocabulum hoc occurrere notat Strauci in Liae. Partic. h. v. Vid. L. I S. D. de Trit. Pin. Oh lag., et 4. I. uls. D. de doli mal. et mei. excur. Τα id est lapilli ictum ejicienda esse arbitratur H tomannus in OU. Lib. 2. Cop. 4. Reliqui, quantum scio. Interpretes omnes pro ictu substituunt ipse etiam Mnulting. ad Quinctic Deel. I. Cap. lo. Non ignoro equidem, bis in Digestis , quem hoc loco ictunt appellat JCtu ν, jactuin alibi nominari: neque tamen propterea Florentinam lectionem mutari velim, cum constet ictum pro jactu , jaculatione, usurpatum fuisse antiquutus. Ipse Grammaticorum princeps ictum ea ponit jaculationem ad haec Vir-
Aeneid. 7. v. IOS. Aut acres tenduηt arcus, aut lenta lacertis Spicula contorquent, cursuque IcTUQUE lacessunt.
Ictu quoque pro jactu posuisse videtur Paulus in Sentent. Lib. s. Tu. 23. II. .
Si putator ex arbore cum ramum dejiceret, non proclamaverit, vi vitaretur, amque ita praeteriens ejusdem IcTu homo perierit. Lapilli hunc ictum, seu iacu. lationem, vestigium esse vindiciarum antiquarum censet Marcilius in Thes' r. Otton. Tin. 4. pag. 24 i. Plura de symbolo illo congessi, itemque de verborum legis nostrae testione inius egit Otto in Iuris . Θmb. Exercu. a. p. 9. . adde Schroderum in OV pag. 263. Caeterum pro aut se in suo ma. lim equidem: suo. λ litteram aut et aliquando notasse testis est Ualetius Probus. Aliquando dixit Ulpianus, quoniam non semper eo casu, si in suo quis faciat, quod mihi nocet, nuntiatio est necessaria: quae enim ratio prohibeat, in his quoque per Praetorem agere Τ nuntiatio enim
Praetoris aditionem non habet necessariam, potest namque nuntiare quis, etsi eum non adierit. L. I. f. g. D. de Operis Novi Nunt. Posset et reponi: at s in suo, quo modo corrigendum se statuere, ore mecum communicavit
IV. Opus novum tibi nuntio, tu locum alienas Titio, Titius opus novum facii: quaero, qua actione mihi tenearis 2 Cajus existimat in a. a. D. de Alicrat. juri incit. caus. Dc ., teneri te actione in factum , quanti nuntiantis interest alium adversarium eum habere, hancque addit opinionis suae ratio
410쪽
tionem: quo malim quic neque terim ex veriι novi nistiatione agere νοι .euia nihil feceris, neque cum eo, cui id ali aderis, quia ei nuηriasum non sit. Contra statuit Iavolenus in L. ult. D. de Operit noui nunt. , qui emtorem, id est, dominum praediorum, hoc casu teneri Putat. ob id. quia nuntiatis voris non personae sit . et is demum obligatus est, qui locum pelirit, in quem Drnisuri nuntiatum es. Denique constituunt Impp. in L. in C. de Asierat. Ita. mur. eatis Dd .: Si rem, M secum ageretur, qui pesidebat, venumdedi ι, et emistar tradidit, quem elueris, conuenienri tibi tributam esse facultatem. Α Caio vides dissentire lavolenum , ab utroque Imperatores. Dissidia haec compositurus citharinus in Obs. et Conject. Lib. 2. Cap. 29. in apes amem. Tom. 6. 81. in L. a. D. c. pro: te hoc judicio teneri subriituit, non teneri, vel neutrum teneri, solitus nimirum nodum secare, non solvere. Non tali auxi. Iio rem indigere intelliges. si utriusque J Cia sententiam recte indagaveria rad Imperatorum enim sanctionem, leu rescriptum, quod attinet, continet illud ius novum, ac generale, quo cavetur, optionem concedi actori, utrum velit actione, quam dixi, in satium convestre: constat itaque, hodierno jure agi posse eo casu aut contra venditorem, aut contra emtorem. Olim quidplaeuerit videamus: Calus sortean eo de casu agit, quo venditor, qui opus novum jam paraverat, post factam nuntiationem alienavit fundum judieii mutandi causa, opus persecti emtor: Respondendum itaque putavit Crius. neutrum teneri edicto novi operis nuntiationis, sed obligyi venditorem actio. ne in factum. Iavolenus vero de eo proposuit, si quis venditor alienavie locum, pos uam nuntiatum est opus, quod aedificavit emtor, non animo iudicii mutandi: Ideoque adversus emtorem competere actionem ex edicto novi operis nuntiationis asseruit. Verius tamen est, bene pensitatis rationi. bus, quas profert uterque, a se invicem dissensisse Ictos: Eajus, quem hereiseundis alioqui recte accenset Mast ovius de Sectis pag. ra6., strictum jus in his attendendum autumat, Iavolenus vero, quem a Sabini partibus ste. tisse virmat adem pag. 48. , a rigore juris recedens, aequitati hoc tribuit, ut nuntiatio non personae, sed rei facta videatur.
CAPUT OCTAVUL Vindieatur timo vulgata Legis Ia. S. I. D. de Re Judic.
II. L. 57. N. D. de Solutionib. III. L. 44. D. Mandati. V. L. I. g. I 4. D. ad SCtum Treb. V. L. IO. g. 6. D. Quae in staud. creditor. VI. Tematur S. IO. eo D VII. Defenditur