Chistophori Forstneri Austrii Ad libros sex priores Annalium C. Cornelii Taciti notæ poliicæ. Quibus pleraq. omnia, quæ reliquis quoq. Taciti libris continentur, suis quæque locis explicantur ... Adiuncta est in fine, eiusdem Oratio ..

발행: 1626년

분량: 470페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

251쪽

quain alea imperii, qua omnia dabatat inunum la H;m paucis viris potestatem faciebant perdendi omnia, quς maiores sui pepererantὶSed fortuna pro R manis pugnauit . Polybius hos tales homines, qui- , bus inter perpetua fotiuist obsequia omnia suceedui, aliquid homine maliis esse dicir ; diuitios, admirandos , minorum amicos. Tobb. x. mmodo Cerialis a Tacito v. subitus consilio, sedeuentuciarus

dicitur; cui adfueritfortuna, etiam ibi artes defuissent Ioannes quoq Benti uolus praecipuum immeritae fc-llicitatis exemplum est. Is quadraginta annos,quibus Bononiam tenuit, nunquam cuius ouam ex suis obitu.

luxit: semper cum ipse tum filij militi honorarae stipendijs & maximis honoribus ab omni b. Itali e Prinia cipibus assecti: omnibus rcbus, ex quibus sibi periculum imminere videbatur, felicissime se expedi uir. Et hanc tamen felicitatem in sblidum fortunς debebat;

cum communi omnium iudicio nec ingenij, nec prudentiae, nec fortitudinis aliqua laude insignis estet Gutcciard. v I h. Ex contrario, exempla etiam sunt

infaustae prudentiar, & quam saepius superior aliquavis infestissima pertinacia ursi, aut euertit. Sunt homines,qui tanqIamf eitrui iei terram 8c aerem, de mare, omniaq. elementa aduersa sibi experiuntur .. Nicepb.Gregor.v ii .hisi ibi omnino miri.) Hannibalem

vide, illum, cui ego iustius, quam Vlyxi Homerias, Palladem consiliatriccm dc indiuiduam comitem, addidero. Is post Cannensem iugnam dominabatur in Italia, nec quicquam sereniti Roma restabat. Percusserat sedus cum Philippo Macedonum. Rege. AL

252쪽

drubal frater cu valido exercitu iam superauerat Alpes, in Italia erat. Quis non actum esse diceret de R manis toties vidi is Sed infra Deum prudentia fuit, qui omnia cogitata, consulta, facta contra Carthagianem torsit. Lm. Flori Sobb.9 Quin minterdum v- num factum, idemq. consilium huic salutem, hono rem, opes, alij exitium peperit: plane,Vt qui magnoruhominum censores se faciunt, plerunq. cx selo euentu famam infamiam, temeritatis & fortitudinis nomina dividant. Tiberius & Caius Gracchi fratres, quod inconsulta temeritate populi gratiam consectabantur, merito optimatum coniuratione sublati dicu-tur. Caius Caesar quod popularitate & largitionibus vulgo acceptus ad summam potentiam peruenit, r-tis sapientiς vir praedicatur . Alexander Magnus immilites seditioses siue consilio, siue iracundia ferox prosiliit,&qui loquenti peruiuacrssime obstrepuerat, ad supplicium ipse rapuit; eadem maiestate in plectedis tutus, qua in mulcendis non fuerat . Ex consternatione militum minas ponentium hoc consilium in virtutis famam iuit. Galba autem Imperator, dum compescere milites studer, in medio foro c5 .stus est. temerarius igitur audit, quod se furentium multitudini immiserit.

Igitur, quo intentius,quς dixi, recolo; eo firmior sc nimo meo insinuat sentetias: csse fatu,& numen,&stitistam Immortalis Dei curam: qua per causas medias, varie nexas, omnia temperantur luauiter,sapienter, utiliter. Vt non immunis ab impietatis crimin

illorum mihi videatur opinio,qui explosa omni sit

253쪽

rum & fortunς potestate, ingenio,prudentiς,humanis'. artibus nihil non tribuunt. Quomodo Carolus Audax Burgudiae Dux omnem suam felicitatem pri dentis & virtuti suae adscribebat; qua arrogantia illuNuminis iram concitassesapientimine iudicat in Historia minarus . Et Ludovicus S rtia tantum sapientiae suae tribuebat, ut alios celebrari indignissime serret: suis artibus hominum mentes, quocunq. Vellet, impelli posse, sibi persuadens. Sed is in carcere angusto,& cogitationum suarum vastitatem, & ipsanti deniq. vitam claudere coactus est. Impie igitur N. M. fatum flumini receptis imbribus superbe decurrenti& obuia quaeq. sternenti comparat: cuius vis ut vallis aggeribusq coherceri potest, ita hominum consilia fortunς, fatoq., hoc est, ipsius Dei decretis obsistere posse. Fluminum impetum apertis campis valere; A: fata virtute consilioq. destitutos tantum populos urgere. Impia sententiat ratum est, quod1e quoq. nostrum fatus est Deus. Ergo, quod iussit Deus, quod constituit,quod ratu esse voluit, nostris consiliis impediri potest y mutari potest y verti potest 3 Minime

quidem: aut si im diri, mutari,verti potest, non erat fatum, non decretum Dei. nec enim iubet Deus aut decernit, ut fiat, quod non fit. Ergo consilia. actionesq nostrae diuina inferiores sapientia certis limitibus velut alueis includuntur, intra quos stuant. Non

fata nostris consilijs, sed nostra consilia fato regu tur. Quis enim quaeso, ita hominum consilia ludit Z quis

in contrarium torquet λ unde mirabiles rerum,& ple runq. contra consulta euentus unde inopinata illa,

254쪽

quae actionibus hominum haut raro inexpedi altissima interueniunt Z quae stupemus, quae occulto quodanu&religiose horrorc nos perniadunt. Unde deniq. econtrario felix multorum temeritas si tamen icine ritas est, ista cui superi ita fauent, fortunata audacia in Q beata imprudentia,& perpetuus fortunς famulatus 3 Deus est ille Optimus, ille Maximus, qui non

postquam terras lydera fecit, creatorum curam omisit ι sed arbiter est ac reistor omnium: quae gaudet& amat interdum praeter opinionem non enim praeter rationem in accidentibus regere, & vel sic ostende re vim illam omnia gubernantem ac mouentem. Aurea Cambysis apud Xenophontem sententia est: humanasepientia nibilo certius, optimum est, dehit, quam qui hoc agit,quodincerta sors obtulerit. Hrum T i, immor talis omnia vorunt, os praeterita praesentio, st quissingulorum fit exitus. Et illa Nicephori Gregorae ; qui mi hi vel ob id soldm caris imus & gratissimus au Aor est, uod pleros l. euentus ad primam illam causam re

'ere. iv.ibist.)Abstrusis quidam error ea humanapruden riae insultans, sursum, deorsum trahens omne conmorum studium,etj v luti teseras euertens simis decretis nixas hberationes. Neq. vero ista nostra opinio Stoicam i naturalibus: hominis actionib. necessitatem adstrii ir,

aut liberum in profinis negocijs arbitrium infringit. Consultat chim homo, agit q. ex naturς suae viribus ;sed consiliis de actionibus hominis s. pcrne imminet inspector Deus; qui per illas secii das causas nec sine sine illis, lxiippe non ignauis, scd agentibus, omniaq. tentantibu statinucine Dco,cuncta pr spere 1 icccd ut

ipse

255쪽

.AT TAcIT. 233 ipse prima rerum omnium Causa omnia scistit, torta quer, dirigit ad euentum sibi placitum. 6 rarum Guentus era vendicantpotestater. Ammian xxv.ὶ DLuina Nemesis ex abdita quisam aeternitate omnia despectae

terrena. Hac mi regina causerum ω arbitra rerum, hae si septatrix mmamfrtium umerat, accidensium vices altera nans : moluntatumq. nostrarum exorsa interdum alio, quamquὸ contendebant, exitu termina s multiplices actus permu

tando conuoluit. Ammian. x I V. Et quod ipse M.fate tur,consilia, niti in occasiones felicia tempora inciderint,exitu destitui, quid aliud est , quam consilia ἱ Deo & fortuna regi Z Vnde enim occasiones, und tempora expediendis consilijs aiata, nisi a fortuna, EFortunam autem non eam intelligo, qua appellatur, quicquid incertu est; quam ideo caecam deam, quanta leuem fingunt; sed summam illam Mentem; qu comnia suo arbitrio constituit , quae naturam condidit,quq rebus causas dedit, eas'. perpetu 3 abditissima ratione propagat,& euentibus donat statis certisq., etshumanis memibus incognitis. Neq. enim si ignorant in media tempestate nautae, quis finis fluctibus, quis

exitus vento, ideo Deo certum non est, soluenda ratis. st an seruanda. Deniq; quod bonis conflijs & fortitabus viris stare dicuntur& florere regna, negari quidem non potest; sed haec ipsa bona non alijs contingunt, quam quos fortuna magnis rebus S: fatalibus

incrementis destinauit. Caeteris quorum vult vertere aut euertere statum, eadem subtrahit. manum im

256쪽

ferre. Sed unum erit pro omnibus. Cum urgentibus fatis Roma a Gallis capienda esset, primam bello causam tres Fabij dederunt: qui cum de pace inter Clus-nos Q Gallos acturi a Senatu missi essent, contra ius gentium pro Clusinis contra Gallos praelio decertarunt. Porro, quo minus impedimenti Gallis ob ijceretur, iam ante Furium Camillum, tantum imperat rem populus Romanus fatali furore in exilium A deam depulerat. Aduenientibus Gallis ciuitas , quesepius aduersus Fidenatem Ucientem, minores hostes, Dictatorem creauerar, extremis urgentibu

fiericulis id neglexit. Fabii, quorum temeritate belum contra istum erat, summa rerum praeerant: qui tumultuario exercitu raptim ducto, ad undecimum, lapidem hosti occurrentes, non loco castris capto, nopraemunito vallo, non Deorum saltem memores,au-lpicato instruunt aciem: &,ut summatim dicam, nec milites nec imperatores faciebant, quae ex disciplinaci Romana essent . Cum pugnandum esset, pene prius fugerunt,quam vidissent hostem; integri, intactique. Maxima pars ex fuga Veios peruenere: unde ne nuncium quidem cladis Romam misere. Qui Roma elapsi sunt, ne quidem clausis urbis portis in arcem refugerunt. Quis non miretur nunc, populum Romanum optimis legibus, & acerrima militari disciplina institutum tam turpiter sui oblitum Z Ut siquis animo comprehendat, res ab ipse ante praeclare gestas ;non ab eodem populo sed alio haec aduersus Gallos facta credere postici Repeto Ammiani essatum. eoq; consigno hunc locum ; manum iniectantinistis flent

257쪽

mium fidat prudentiae. Fama ,ste, veneratione potius omnes destinabantur imperio , quam quem futurum Priηcipem fortuna in occulto tcn bat. Simile modo quodam est, quod veluti miraculum in Philipei II. Hispaniarum Regis in Lusitaniae

regnum successione stupemus. Emanuel Rex tres oxores duxerat,mex omnibus liberos sistulerat. Eae prima Michaelem, qui si vixisset, certus heres omniuistorum regnorum erat, quae nunc Hispaniarum Rex tenet. sed is obiit puer. Ex secunda sex masculos, duas

filias genuit. E tertijs nuptiis filiu filiam q. sustulit. An

non hindata videbatur haec domus in tot regni fulcris 3 Iam ad liberos istorum si venias, quanta series λViginti duo erant, qui Philippum anteibant, & succe one legitime arcebant. Sed omnes illi prςmortui sunt, ut faceren t unum totius Hispaniae caput. I. Lipsius in monit.Wex ol Decumum quemq. ignominisse cobortisserte ductos follenerat.) de illo decumata di more Tacitus quoq. meminitaibro quarto e ς' decimo annalium. Ratio se- ueri illius iuris est, quod babet aliquid ex iniquo omnem gnum exemplum , quod contra fingulos rutilitate publisa re pendisur. Tae. lib. a v. an il) sed istam politicam, credo, non agnoscet mitis magister ac dominus noster

lib. superiorem. Verb. iuuenem improuidum γ c.

Neq. enim cessurum nisi damnana tificis. Alicubi notauimus,ut a Principum manu prς mi ,sic a magistr

258쪽

tibus poenas distribuendas esse. Non igitur male socerat Tiberius, qui nolebat filium iudicio, quo certa videbatur rei condemnatio, primum sen tentiam

diceres

Eximis etiam Drusum consulem designatum disenaeae priamo loco sententiaὶ v. notas ad lib. a verb. quo loco censebis, Sibi tamen aduersus eum integras parentissi ossensiones: neq. reditu Silani dissoluta, quae Augustus maluisset. Ex quo apparet, raro Principes, etsi poenam remittatar,

culpet etiam obliuisci. Poena potest demi, culpaperennis erit Ouid. Quod vel maxime in delictis, quς in Principis maiestatem peccant, verum est. Quippe nec poenitentiaeulpa diluitur, nec poena unquam remittituri& cum semper dissicile sit, antiquarum inimicitiarum fidam stabilire reconciliationem ; siquidem eam impediri necesse est aut suspicione, aut vindi isti cupidine ita stolidissimus est,&parum salutis suς amans; qui cum in Principem suum nefaria est molitus , in gratia post receptus sinceram credit reconciliationem, quae elemnq. simulata este selet.Inde Leo X, Pontifex Hi-Ipanra: ReSis oratori pro Alfonse Petrucio Cardinali, qui insidias vitae Pontificis struxerat,sed pὁst accepta securitatis fide Romam venerat, datam fidem imploranti respondit; nullam fidem quan tumuis amplissimam, dues' munitam etiUulis fortibus dispecialibus porrigi ad securitatem delicti contra vitam Pontificis maximi commissG Igitur Al nsus noctu inca

1 cere

259쪽

cere strangulatus fuit. Hadriano & Francisco Soderino Cardinalib.conscijs illius sceleris quamuis ignouerat Pontifex ; tamen uterq. diffsus reconciliationi Roma abierunt. Et Soderinus quidem Fundis usq. ad Leonis excelsum occultus delituit. Hadrianus clavrbe excedens post illum diem neque visiis cuiquam mortalium, neq. quid illo factum fuerit, cognitu est. Guice. xi II. Nimirum cum nihil turpius sit , mmagis detestandum, quam patriae solum teri scelestis vestigiis illius, qui scelus annelans pestem eius mediutatus est, minore utiq. flagitio putant se Principes ne gligere promissorum fidem, quam iusticiam, deposcentem invictimam tale deuotum caput . Sed haec ratio satisne firma sit, ob quam fidem suam S: iurisiurandi religionem post habeat Principes, alij viderint. Mihi certe potius iuris quadam subtilitate, quam bono S a quo niti videtur. Verum , ut dixi, ea Principes opinio tenet,ut non putent teneri se ullo fidei vina

culo. Et inde Traianus Boccat in US. cent. II. c. XI.

ait, non inueniri Principem tam ins ni clementiata', quae rebellionum nefas obliuisci posit . Maiestatis

crime esse peccatum, cuius p nitentia recipiatur nulla, cuius poena remittatur nunqua, cuius infamia durat aeternum. Nec dedecus aestimari, vindicare re Llionem, cui semel ignouerint, Reges; sed summum honorem,sed obligationem strictissimam, quam dignitati suae debent. Et alibi; quς offensarum obliuio insignem reddit Principem perenni clementiq&l nignitatis laude,cam demum veram fidam q. esse, si istam contra, quae Principi ignauiam & iniusticiam

260쪽

quotidie exprobrare videtur.

Retitum deinde de moderanda Sapis Poppa , quam mnior Augustus pomulias rogationes incitandis caebi umnatis ον augendo aeram sanxerat . in Papiae legis capita Iustus Lipsius in commentarijs ad Tacitum, hoc loco, & Iaconus Culacius in paratillis Codicis Iustinianei ad titulum, de caducis tollendis, referunt. Etiam Franciscus Balduinus ad legem Papiam singularem tractationem edidit. Nobis quibus intra politices septa manendum,sola legis ratio notanda est: quς duplex.Prima, vi bellis ciuilibus amisso incredibili ciuium numero, qui supererant, liberis procreandis N ampliando ciuibus imperio operam darent; lege Papia propositae sunt poenς his qui coelibes essent, ne hereditates aut legata caperent, nisi intra dies C a morte tessato

ris nuptias facerent. Tanta enim crat ciuium penuria,ut Consules ipsi Pappius, de Poppaeus caelibes

orbi essent, non inuentis maritis aut patribus idoneis, qui eis anteponerentur. o Cas. lv i. Nam in honoribus adipiscendis, ut Dio Cassius tradit, ilibu i ii .ὶ patres orbos, mariti coelibes excludebant. Alicra legis ratio, propositarumq. caeli bib. & Orbis poenarum est, ut aerarium,quod tot bellis exhaustum crat, repleretur. Lata igitur lex est, ut & imperium hominibus rarium pecunia abundaret. Valuit autem ad Se .ueri Imperatoris aeuum, qui non abrogauit quidem, sed imminuit: sicut ex Tertulliano demonstrat Li sius. Constantinus deinde coelibatus poenas omnino sustulit: cuius tamen constitutio in Iustiniani Codice non extat. Sed eius meminerunt Eusebius in vita

SEARCH

MENU NAVIGATION