장음표시 사용
21쪽
deus,immensamque hominum multitudinem benedictio ipsa generasseti. Gestar loquitur ad Absaliam dominus de coelo, iubens ut deserat terram suam, inquirat alienam.Vocatur sequitur,adducitur collocatur,fit de paupere locuples,de ignoto potens infimus peregrinatione, excellantissimus dignit te. Sed ne haec tamen quae ei data a domino suerant, muneris tantum ui derentur fuisse no meriti,qui hctabatur prosperis,probatur aduersis.Sequitur quippe labor, periculum, timor,uexatur commigratione, fatigatur cri/lio, contumelia asscitur, uxore priuatur: immolari sibi filium deus iussit, . , pater obtulit, & quantum ad defunctionem cordis pertinet, immolauit. Rursum cxilia, rursum metus, Phylistinorum inuidia, Abimelech rapina, multa quidem mala, sed tamen paria solatia. Nam etsi a plurimis assiti, variano tur, tamen de omnibus uindicatur. Quid igitur in cunctis istis quae momina 4ς m morauimus, num deus non est dc inspector, & inuitator, de ductor, dc se licitus, de sponsor, dc protector, de munerator, de probator, de sublimator, de ultor, de iudex: Inspector quippe est dum ex omnibus unum elegit, rem meliorem uidit. Invitator dum uocat, ductor dum ad ignota per/ucit, solicitus dum ad ilicem uisitat, sponsor dum futura promittit, pro/tector quia inter gentes barbaras protexit: munerator, quia locuplctauiuprobator,quia tentari asperis uoluit: sublimator, quia potantiorem omni/bus fecit ultor, quia cum de aduersaris ultus est: iudex, quia dum ulcisci, . cest.is tur iudicauit. Subiungit autem huic sisto iae deus, dicens: Clamor Sol, domorum & Gomorrae multiplicatus cst , dc peccatum eorum aggrava/tum est nimis. Clamor, inquit, Sodomorum 6c Gomorrae multiplicat est. Pulchre clamorem dixit in se habere peccata. Grandis absque dubia Pereata bomi peccantium clamor est,qui a terra ascendit ad coelum .Quare autem pecca/nim cum M ta hominum quasi clamare testatur Scilicet quia cest aures suas deus dicit clamoribus peccatorum, ut non disseratur poena peccantium. Et iactu cla/mor dc grandis clamor est,quando pietas dei, peccatorum clamoribus uincitur, ut peccantes punire cogatur. Ostendit ergo dominus quam inuitus puniat etiam grauissimos peccatores, dicens. quod clamor Sodomoru ad se ascendetit: hoc est direre, Misericordia quidem mea mihi suadet ut par/cam,sed tamen peccatorum clamor cogit ut puniam. Cum ergo ista dixis Gen. is set quid consecutum est et Mittuntur angcli Sodomam, proficiscuntur, in
troeunt,bonorum fouentur ossicio,malorum uexantur iniuria, cantur improbi saluantur probi. Loth cum adistibus p is urbe educitur, urbs cum
habitatoribus concrematur imprjS.Interrogo hic, utrum nam cum Mus cxiudicio Sodomitas punitos a deo dicit, iniquum deum arguit et Si autem cum iudicio malos perdidit uditauit utique.Equidem iam quasi ad instar suturi iudici j iudicauit. Cu enim ad supplicium maloru pelienna in scituruaesuram esse manifestum sit, Sodoma oc uicinas eius urbes coelesti Hama
22쪽
tonsumpsti. In pnxsenti autem illud quod futurum est deus uoluit decla,
rare iudicium,quando super impium populum gehennam misit e coelo.Sicut etiam Apostolus dicit, quod deus ciuitates Sodomam 5c Gomorram 1.Pαι mersione damnarit , exemplum ponens impie acturis: quamuis id ipsum quod ibi actum est,plus habuerit misericorata: q; seueritatis. Quod enim poenam eorum tam diu distulit,misericordiae fuit: iustitiae quod aliquado punivit. Et ideo cum angelos Sodomam deus mitteret, hoc nobis probare uoluit,quod etiam malos puniret inuitus. Scilicet ut cum legeremus quae a Malarimi DSodomis angeli pertulissent,& uideremus scelerum immanitatem, crimi/ punit in turpitudinem,libidinum obscoenitatem: probaret utique nobis deus quod ipse eos noluerit perdere sed ipsi extorserint ut perirent. Possum imnumcra proserae, sed uereor ne du satis rem probare renitimur, historiam texuisse uideamur. Moses in deserto positus gregem pascit, rubum ardere EM.t,cospicit, deum ex rubo audit, praecepta accipit,potestate exaltatur,ad Pha/raonem mittitur,uenit loquitur,contemnitur, uincit. AEgyptus percutitur.
Pharaonis inobedientia uerberatur, dc quidem no uno modo: sed ut plus sacrilegus torqueatur diuersitate supplici j. Et quid postremo decies rebeblat, decies uerberatur. Quid crgo diximus et Puto quod in his omnibus oecurare pariter res humanas deum,dc iudicare, cognoscas. In AEgypto quippe tunc enim non simplex tantum , sed multiel ex constar dei futile iudicisum. Quotiescunque enim rebellantes A gyptios percussit, totiens iudica, uit.Sed post ista quae diximus quid secutum est Israel dimittitur, pascha celebratur, Egyptios spoliat, diues abscedit. Pharaonem poenitet, exorci tum contrahit,ad fugientes peruenit .castri, iungitur,tenebris separaturisieratur pelagus Israel graditur, ossiciosa undarum patientia liberaturi Pharao sequitur,mare super cum uoluitur,fluctu operiente deletur. Puto iam non obscurum, in his quae acta sunt, dei esse iudicium. Et quidem non iu/dicium tantum,sed etiam moderationem at* patientiam. Patientis enim sali, quod AEgyptii rebellantes saepe percussi sunt iudici j, quod contii maciae pertinaces morte damnati. Igitur post rerum gestarum ordinem uictrix ingreditur cremum sine bello gens Hebraeorum. Agit iter sine iti/ocre , uiatrix sine uia, ptimo dei diuino consilio honorabilis, ductu coele/sti potens, sequens mobilem columnam, nubilam die, igneam nocte. congruas colorum diuersitates pro temporum diuersitate sumentem: sciblicet ut diei lumen lutea obscuritate distingueret, dc caliginem noci is stam meo splendore clatitatis triadiaret. Adde huc sentes repente natos, alde medicatas aquas, uel datas uel immutatas, speciem seruanita, natu ram relinquentes. Adde aperta erumpentibus urjs montium capita, ad de scaturientia nouis pulverulenta ama torrentibus, adde illos itineran/tium castris alitum greges dei pictate indulgentissima, non usibus tantum
23쪽
p L 1 n 'n κ hominum sed etiam illecebris seruietes:datu per quadraginta annos astris quotidie famulantibus cibum rorantes iugiter cucis dulcibus polos, no ad uictum tantum sed etiam ad delitias perfluentes. Adde homines in nullis
membrorum suorum partibus accessis S decessus humanoru corporum nescient , ungues non auctos, dentes non imminutos, capillos semper aequales,non attritos pedes, non scissas uestes, calceamenta non rupta, re/dandantem hominum honorem usq; ad induuiarum uilium dignitatem. Adde huc erudiendae gentis officio descendentem ad terras dcum, acco modantem se terrenis uisibus dei filium, innumerae multitudinis plebem in consortium diuinae familiaritatis admissam, sacrae amicitiae honore pol lentem. Adde huc tonitrua adde Ligura, tertibiles buccinarum coclestium sonoS,tremendum undiq; totius acris fragorem, polos sacris clansoribus: mugientes,ignes, caligines nebulas deo plenas,loquentem cum Mose do/minum,lcgem diuino ore resonantem, incisas dei digito literas,nipices pa/ginas,saxeum uolumcn,discetem populum, & docentem deum, ac mixtis pcne hominibus atque angelis unam coeli ac terrae scholam. Sic enim scilptum est,quod cum retulisset Moses uerba populi ad dominu . dixit ei di Exo.13 minus iam nunc vcniam ad te in caligine nubis, ut audiat populus me liquentem ad te. Et paulo postaecce coeperunt audiri tonitrua, ac micare sibyra,& nubeς dentis lima operire montem. Et iterum: Descenditq; domi nus super monte Synai in ipso montis uertice ac deinceps loquebatur cum Moyse uidentibus univcriis, quod columna nubis staret ad hostium ta/bernaculi, stabantq; dc ipsi de adorabant perseres tabernaculoru suorum. Loquebatur dominus ad Mosen facie ad faciem,sicut loqui selet homo ad amicum suum. Quaecum ita sint, uidetur ne hominis habere curam deus: Haec tanta tribuens,haec tanta praestans, participem sermonis sei homum
culum uilem faciens, de quasi in consertium sacrae sedalitatis admittena aperies ei plenas diuit is immortalibus palmas suas, alens eos nectaris poculo, pascens coelesti cibo Quam rogo maiorem cis gubemandi sei prae
stare curam,quem maiorem praestare potuit affectum, quam ut cum prae/sentis leculi uitam agerent, em iam se turae beatitudinis possiderent Sed respondeatur sorte hoc loco habuisse quondam hanc hominum curam deum,Caetcru nunc penitus non habere. Vnde hoc ita credimus seisitan quia ut illi tunc mannam quotidie non comedimus, cum agros triticeos picnos mellibus demetamus, quia columices humanis se manibus ingcretes non apprehendimus, cum omnia auium pecudum, bcstiamin genera deuore mus: qtiod salientes rupibus aquas apertis oribus non accipimus, cum ubnarias domus uincamin fructibus irrigemus. Addo ego amplius aliquid.
quod nos ipsi qui illos deo Lisse curae, de nos ideo negligi dicimus si accipere pro praesentibus bonis praeterita possemus, respueremus penitus condi/- tionis
24쪽
tionis istius optionem. Nollemus enim haec quae nunc habemus amittere. ut possemus ea quibus tunc illi usi sunt possidere: non quod nos nunc me/liora habeamus quam gens illa tunc habuit, sed quia oc illi qui quotidiano
tunc coeli ac des ministerio pascebantur, antiquam uentris ingluuiem bo/nis praesentibus praeserebant: turpissima scilicci ciborum carnalium recoradatione moesti, dc foetidissimo ceparum ait alliorum amore aegrescentes: non quod potiora essent quibus antea usi crant,sed quae non erant deside/rabant. Nos magis laudamus illa quae tunc fuerunt, quam ista quae nunc sentino quia si eligedi facultas esset semper habere illa mallemus, sed quia usitatum hoc est humanae menti, cum intueatur illa magis semper quae desint.Et quia, ut ille ait,aliena nobis,nostra plus ali js placent. Accedit quo que illud, quod generale ferme est omni homini, ut deo semper ingratus sit, insitol hoc, de quasi natiuo malo se cunisti inuicem uincunt, ut benefi/c is dei detrahant, ne debitores se esse cognoscant.Sed haec hactenus,nunc ad negoci j dudum cepti ordinem reuertamur. QuamuiS ut reor, non me diocriter probauerimus quae propositimus, addamus tamen adhuc, si pla/ca,quippia, quia melius est plus probare aliquod quam necesse est, quam minus sorsitan quam negocio debeatur. Liberatus quondam de Pharao Dis iugo populus Hebrivorum, ad Syna montem praeuaricatus est, ec sta/tim a domino pro errore percussus. Sie enim scriptu est: Percussit ergo do/minus populu pro errore uituli quem fecit Aaron. Quod potuit maius de euidentius de peccatoribus deus ferre iudicium, quam ut statim conseque/retur poena peccantes Et tamen cum omnis populus reus fuerit,cur no est in omnes missa damnatio quia pius scilicet dominus partem percussit sentcntiae suae gladio, ut parte corrigeret exemplo, probaretap omnibus simul ec cohercendo censuram,dc indulgedo pictatem. Censura cnim fuit, quod castigavit: pietas, quod pepercit,quamuis utrui impati modo.Plus siqui/dem tunc pietati datum est quam seueritati. Ideo utiq; quia cum indulgentissimus dominus propiorem se semper miserationi praestet quam ultio/ni, licet in cohercenda tunc Iudaici exercitus parte iudicio dc seueritati tam sera diuina aliquid attribuerit, maiorem tamen sibi populi portionem picitas uindicauit specialiter quidem hoc dc peculiari tunc innumerae plebis misericordia, ne omnes scilicet quos reatus complectebatur, poena consum mi.C erum erga quasdam personas,ut legimus,ac familias censura dei inexorabilis est: sicut illud, ubi octante sabbatis populo is qui colligere lignatastirparat,occidi iubeturiquamuis enim opus i plum hominis uideretur in/noxium,faciebat tamen cum diei obseruatio criminosum: uel cum duobus lite certantibus, unus qui blasphemarat,morte mulctatur.Sic enim scriptuest: Ecce autem filius mulieris Israelitidis, que pepererat de uiro AEgyptio, inter filios Israel iurgatus est in castris cum uiro Israelite. Cum* blasphe
25쪽
LIBER masset nomen dominira maledixisset ei adductus est ad Mosen.&paulo post,Miserunt,inquit,eum in carcerem, donec uiderent quid iuberet dominus,qui locutus est ad Moysen, dicens: Educ blasphemu extra castra,& ponant omnes qui audierunt, manus super caput eius, de lapidet eu populus uniuersus. Nunquid no praesens dei est manifestumi iudicium,dc prolata quasi iuxta humani examinis se am coelesti disceptatione sententiar Pri λ num enim qui peccauerat comprehensus est.Secudo quasi ad tribunal adductus.Tertio accusatus,deinde in carcerem missus. Postremo coeleltis iu/ dim autoritate punitus. Porro autem no punitus tantum, sed punitus sub testimonio,ut damnare scilicet uideretur reum iustitia, non potestas: em/. plo scilicet ad cunctorum emendationem proficiente ut ne quis postea admitteret, quod omnis in uno populus uindicasset. Hac igitur ratione atque iudicio omnia deus & nunc agit,& semper egit, scilicet ut correctioni omnium proficeret quicquid singuli tulis lent.Sicut etiam 5c illud Bit cum Abiu Num is 5c Nadab,sacerdotalis sanguinis uiri,coelesti igne cosumpti sunt. In quibus - . - uti l non iudicium tantu,sed praesens deus ostendere uoluit impendens 'ε μ' st iudicium, sic enim scriptum est. Quod cum egressus ignis a domino do uorasset holocaustum, arreptis Nadab Sc Abiu fili j Aaron turribulis pisuerunt ignem dil inccnsum desuper, offerentes coram domino ignem ali num,quod eis praeceptum non crat. Egressusq; ignis a domino,deuorauit eos,& mortui sunt coram domino. Quid enim aliud cis extetam super nos dexteram suam,d imminente iugiter gladiu uoluit ostendere,qui errorem 'supradictorum statim in ipso opere puniuit: nec peractum prius pene est facinus peccantium,quam ulcisceretur pcrna peccatu: quamuis no tantum hoc in hac re actum lit,sed etia multa alia. Cum enim in illis tunc no mens impia sed facilitas nimium inconsulta punita sit: declarauit prosecto dominus quo supplicio digni essent,qui contemptu diuinitatis aliquid admittorent,quando cita illi adeo essent, qui sola mentis inconsideratione peccati/tes Iaut quam rei essent qui contra iussionem domini sui sacerent, cu etiam illi taliter plecterentur qui iniussa secisscnt. Porro aute etiam ex hoc coscit re deus uoluit nostrae correctioni per censuram salubris exempli,ut omnes Miri laici intelligerent quantu iram dei timere deberent cum a prςsenti poena si illos sacerdotis nec meritum parentis cliperet nec ministem facti priuilegia luindicaret Sed ego quid de his dico quom inco siderantia quodammodo Num.ii deum tetigit,&ad coelestem iniuriam rcdundauit. Maria contra Mosen se, o quitur, nec punitur tantu, sed more iudicii punitur. Primu ad iudiciu uoca/ tur. Deinde arguit.Grtio uerberatur. In obiurgatione excipit uim sentcn/tiae. In lepra aute patitur piaculum criminis, quamuis cohertio istiusmodino Mariam tantu,sed etiam Aaronem humiliavit. Quia etsi desermari lipra summu antistitem non oportuit, de ipsem tame domini castigatio Ha
26쪽
vllauit nec solum hac in poena quam Maria patitur, Aaron etiam qua si culpae particeps cohercetur: Maria enim supplicio afficitur, ut Aaron confusione mutetur. Porro autem ut inexorabilem in quibusdam Unosceremus Armam diuini esse iudici j ne illius quidem intercessu qui laesus fue/rat, indulsit.Sic enim legimus ad Aaronem εἰ Mariam dixisse dominum: Quare igitur non timuistis detrahere seruo meo Mosi iratus abi jt,6c ec vim. uce Maria apparuit candens lepra quasi nix. lamauito ad dominum Mo/ses,dicens: Obsecro domine sana ea. Cui dominus respondit: Si pater eius spuisset in faciem illius, non debuerat saltem decem dierum rubore sessian dicSeparetur septem diebus extra castra dc postea revocabitur.Suffciunt igitur de hoc genere diuisionis, de de parte sermonis, ista quae diximus. Infinitum enim est de omnibus disputare,quae nimis longum est etiam sine disputatione numerare.Sed adhuc tame aliquid addamus: poenitet gentem Excita Hebraeorum de Agypto recessisse,percutitur dolet deinde fatigari se labore iunctis, affligitur:carnes desiderat, uerberatur.Et quia quotidie manam edens explere ex illecebris uentris cupit ingluuiem, optata quidem cupidi/tate saturatur,dc in ipsa tame saturitate torquetur. Adhuc enim, inquit scri/ psilo plura,esta erat in ore ipsorum,& ira dei ascendit in eos, dc occidit plurimos eorum,& electos Israel impedivit. Nam contra Mosen rebelles extingun/ mm .istur Core conuiciatur, obruitur: D tan 6c Abiron murmurat, deuorantur. Aperta est enim,inquit, terra, & deglutivit Datan, Sc operuit synagogam Abiron.Ducenti quow dc quinquaginta,ut sacer sermo testatur,principes uiri,qui tempore consili j per nomina uocabantur, surrexerunt contra Mo scit. Cumq; stetissent aduersus Mosen 6c Aaron dixerunt:Sufficiat nobis quia omnis multitudo sanctorum est de in ipsis est dominus cur cleuami/ni super populum domini Et quid post haec Ignis,inquit,egressus a domino,interkcit CCta uiros qui offerebant incensum.Sed cum haae tanta fierent, coelesti Scura non profuit:adhibita est saepissime cohortio sed emendatio non est secuta. Sicut cnim nos cum allidue sagellamur,no corrigimur:
ita εἰ illi,cum caederentur lapissime, no emendabantur.Quid enim scriptucst Murmurauit aute omnis multitudo filiorum Israel sequenti dic contra Mosen de Aaron,dicens: Vos interfecistis populu domini.Et quid postea Percussa sunt statim , 5c diuino igne consumpta XIIII milia hominu de septingenti.Cum omnis ergo tunc populi multitudo peccauerit,cur no est in omnibus uindicatumr p sertim cum ex illa quam supra dixi seditione Core nullus euaserit. Cur ibi cunctum peccatium coetum interfici deus uoluit,hic tantumodo portionem c scilicet quia plenus de iustitia 5c misericora dia dominus N pietati suς multa donat per indulgentiam,oc seueritati per disciplinam.Et ideo praestitit disciplinae. it proficeret cunererum emenda
tioni, Poena omnium noxiorum. Hic aute misericordiae suae tribuit,ne uni . b x uersus
27쪽
uersus populus deperiret.Et tamen cum tam misericorditer egerit, quia iaparte plebis castigatio toties repetita non profuit,ad ultimum omnes morte damnauit:quae res & timori,*emendationi nostrae simul proficere draberet,scilicet ne qui illorum exemplo penitus non corrigimur, illorum BD tasse exitu puniamur. No enim dubium est, quid actum de eis suetit: nam cum uniuersa gens Hebraeorum ad hoc de Agypto exierit, ut terram ropromissionis intraret,p aer duos latum sanctos nullus intrauit. Sic enim scriptum est: Locutus est dominus ad Moysen de Aaron, dicens: Vsque quo multitudo haae pessima murmurat contra me Vivo ego,ait dominus, sicuti locuti estis audiente me hodie sic seciam uobis. In solitudine hac iacebunt cadauera uestra.Et quid postea Paruulos, inquit, uestros,de quibus dixistis quod p dae hostibus forent, introducam ut uideant terram quae uobis displicuit. Uestra cadauera iacebunt in solitudine. Et quid deinde omnes,inquit mortui sunt,atque percussi in conspectu domini. Quid est quod in his omnibus non sit uis uidcre rectorem et Ecce de praesentia coris git.& futura disponit. Vis uidere iustum de seuerum iudicem I cccc noxios punit. Vis uidete iustum dc pium c ecce innocentibus parcit. Vis uidere in omnibus iudicem ecce ubique iudicium est. Nam ut iudex arguit, Sinim dex regit.Iudex praemisit sententiam,iudex noxios punit,
v F F r c I v N T igitur de exemplis ista quae diximus. quibus utique iugiter deus noster dc contemplator sollicitis sinus, de gubernator prjssimus coprobatur. Sed cogi tat de imperitioribus sorte aliquis, Si sic aguntur nunc adeo omnia ut tunc acta sunt,quid est quod mali praeua/lent affliguntur boni: dc tunc cum iram mali senserint.&misericordiam boni,nuc uidentur sentire quodammodo iram,& mali gra/tiam Paulo post ad ista respondeam: Nunc quia tria hac, id est pnesen iam dei, gubernationem,atque iudicium, tribus his probaturum me promisi, hoc est ratione,cxemplis, ac testimoni js: quia ratione de exemplis iam satis secimus. superest ut testimoni js declaremus. Quamuis exempla ipsa citiae diximus hIberi pro testimoni js debeant.quia recte testimonium esse
dicitur,quo rerum ueritas approbatur. Quid igitur ex illis rebus qus supra
28쪽
dicta sunt, per testimonia sacra primum probari debet, p*sentia,an gubernatio, an ne iudicium zPraesentia opinoriquia uel recturus est, uel iudicatu/rus. Praesens igitur absque dubio esse debet.ut uel regere quicquid illud est uel iudicare pollit. Loquens in suis uoluminibus sermo diuinus sic ait: In proues omni loco oculi domini contemplantur bonos ae malos. Ecce habes prisentem, ecce intuentem, ecce in omni loco cura ac prouisione uigilantem.
Idcirco cnim bonos ab eo considerati oc malos dixit ut probaret scilicet ni/hil ab eo negligi, quem ostenderet uniuersa rimari. Quod ut plenius c, pias, audi quod in alio scripturarum loco idem testatur spiritus sanctus.
Oculi, inquit, domini super timentes cum, ut eripiat a morte animas co Psiturum,dc alat eos in sanae. Ecce curaspicere iustos homines deus dicitur, uti que ut conseruet, ut protegat. Aspectus enim diuinitatis propitiae, munus Aspeliis pracst conseruationis humanae. Nam dc alibi idem diuinus spiritus sanctus: pitiae diuinita oculi,inquit,domini super iustos,& aures citis in preces eorum. Vide qua benignitate agere cum suis deum scriptura dicit.In hoc siquidem quod ait, oculos domini super iustos esse, a nectus aspicientis ostendituc. In hoc au/tem quod aures in precibus paratas, sempor exaudientis largitas demon/stratur. Quamuis per id quod dicit, diuinas aures in precibus senapcr esse iustorum,non audientia tantum dei, sed quaedam quasi obedientia dei designetur. Quomodo enim in precibus iustorum diuinae aures sunt: Quo/modo nisi ut semper audiant nisi ut semper exaudiant, si ut prompte audita tribuant, nisi ut ilico exaudita concedant. Semper ergo ad audiendas sanctorum preces paratae domini nostri aures, semper autem sunt. Quam beati essemus omnes, si quam promptam erga nos dei audientiam legi/mus,tam prompte ipsi deum audire uellemus.Sed forsitan dicis,hoc quod aspicere dcus legitur iustos, parum prodesse causae: quia non sit generalis diuinitatis intuitus, qui iustis tantum speciali benignitate tribuatur. Iam quidem superius sacer sermo aestatur, quia oculi domini contemplantur malos de bonos.Sed si hoc cliam nunc uis plenius probari, respice quid sciquatur, hoc enim subditur: Vultus autem domini super lactentes mala ut psi. 31 pcrdat de terra memoriam corum. Vides absque dubio quia non potest quaeri quod non aspiciat etia iniustos deus: quippe cu intclligis generalem quidem esse in omnes dei uisionem, sed meritorum fieri disparilitate diuer/sam: boni quippe aspiciuntur ut conseruentur, mali ut dis crdantur : cum quibus utique partem & ipse habens qui homines a deo aspici ncgas, non solum uideri te a domino cuidenter intellise, sed periturum quoque indu/bitanter agnosce. Nam cum ad hoc sit uultus dei super iacientes mala, ut pcrdat de terra memoriam eorum de Uncratione omni: necesse est ut qui aspicere dei uultum perfidia negas, aspicientis iram perditione cognoscas.
29쪽
Ratis que/ Igitur de pragentia ac de aspectu dei ista sussciunt. Vigeamus an qui nuerespicit regat, cum utiq; ipse ratio aspiciedi causam in se habeat gubernam di quia ad hoc no respicit,ut m aspexerit negligat, qui scilicet per id ipsum
non negligere intelligitur, quia respicere dignatur: praesertim cum superius sacer sermo testatus iit, malos ad perditionem a deo aspici, bonos ad salivitem. Hoc ipso utit dispensatio diuini gubernaculi demonstratur, hoc est enim iusta gubernatione regere, de singulos quosl homines pro meritorudiuersitate tractare.Sed accipe tamen de hac re picnius testimonium: dicit
ad deum patrem in Psalmo spiritus sanctus: Qui rinis Israel intende. Isragrari et uidens deum interpretatur: quem utiq; cum Christiani fide S corde ubdeant,qui fideliter credunt,licci gubernator omnium sit deus, illis tame peculiariter regime praesari adeo dicitur, qui regi peculiariter a diuinitate mereantur. Vnde dc tu quicunq; ille es, si Christianus cs, nccesse est ut regi tra deo credas. Si autem gubernari te a deo cum caeteris Christianis omni no non putas, necesse est extra omnes Christianos te esse cognoscas. Sed si illud.ut supra iam diximus,magis quaeris, quod ad homines omneS, non quod ad solos pertineat Christianos: ecce cuiderarer dicit uolume sacrum, cuncta quotidie nutu diuinitatis regi, & incessabiliter a deo omnia guber sayii nari. Ipse enim inquit, diligit consilium & disciplinam. Nec est enim alius deus ius cura est de omnibus. Cum sis ergo, inquit iustus, iuste omnia disponis,& cum magna reueretia disponis nos. Ecce habes iugiter disponentrem deum, iugiter gubemantem: quamuis in isto scripturae loco non gubernatio latum sacra,sed etia dignitas declaretur humana. In hoc enim quod ait disponit nos, uis diuinae gubernationis: In hoc aurem, quod cum in gna reuerentia,culmen humanae ostenditur dignitatis.Alibi quoq; in pro Hiere. 3 pheta: Nunquid non coelum, inquit,& terram ego impico Cur autem cuner i eta impleat ipse declarat.Quia vobiscum sum, inquit, ut saluos seciam uos. Ecce enim non modo regimen suum dominus 5c impletionem, sed citam uim ac beneficium ipsius adimpletionis ostendit. Hunc enim modum in se habet diuinitatis impletio, ut salvet ea quae adimplentur. Et ideo in apo Ami, stolorum Actibus beatissimus Paulus in ipso inquit de uiuimus, de mouemur, de sumus. Plus absque dubio, quam gubernator est uitae, in qtro in tus ipse inuentus est. Non enim dixit, ab ipse nos, sed in ipse moueri, do cens scilicet insitam intra uirtutes sacras omnium nostrum esse substan/tiam: quia in ipse profecto uiuimus a quo hoc ipsum ducimus, quod si
nil ib. is mus. Sed de Saluator ipse in Evangelio: Ecce ego, inquit, uobiscum serii omnibus diebus usque ad consummationem seculi. Non solum nobiscum se esse dixit, sed etiam omnibus diebus esse nobiscum. Tu cum o ingraitissime homo, qui sine cessione nobiscum est, nec curam, nec respCetiama habere
30쪽
sabere dicis Quid saci tergo nobiscum Nunquid ad hoc nobiscum est,ut
non respiciat oc negligate Et quomodo sibi utrunque conuenit, ut qui picitati prantat pra batiam impietati tribuat incuriamet Ecce enim, inquit,tro/biscum sum omnibus diebus usq; ad consummationem seculi. Pr clare sci Ira uias licet asseetum dei interpretatum, si nos calumniamur ab co iugiter negli/gi,cum ille nos a se testetur iugiter non relinqui. Ille per hoc ostendere uiluit,quod a nobis affectu dc protectione iugiter non discederet, quia a no/bis etiam praesentia non abesseturos in contemptum nostri diuinam uertismus charitatematos amotis testimonia in odii argumenta mutamus. Hoc
enim quod praesentem se esse dicit, odii magis testimonium esse uolumus, quam amoris. Nam si absentem se dominus futurum esse dixisset, minus causari forsitan de incutia poteramus absentis: maioris contemptus res estati fastidi j,si nos iugiter negligit qui a nobis iugiter non recedit:& plus in se od a nostri habet si ad hoc nobiscum semper permanet, ut qui nos p sentia nunquam deserit, semper repudietasseetu.Sed absit hoc de piissimo ac misericordissimo deo credi, ut ad hoc semper nobis uoluerit assistere, ut nos maiore fastidio negligere uideretur assistens. Abiit hoc scelus dici. Nemo enim puto uel in toto humano genere tam malus est, qui ideo cu ullo hominu uelit esse quia no ametac ad hoc tantii uti praesentia sua cupiat, ut
maiore odio possit despicere prς sentem. Ipse uel doceat nos humana natura uel uincat: si no ideo cu quocunq; homine est e cupimus, quia cu cu quo esse cupimus diligimus.Et quia utiq; diligimus, prodesse ci praesentiam nostram cupimus,que amamus. Quod ergo etia malo homini auferre no possiimus,a deo tollimus.& peiore pessimis hominibus deu facimus q ad hoc filium nobiscu se esse dixerit ut fastidiosius nos negligeret cum sitiiset.Sed haec hactenus: superest ut quia testimoniis sacris de respici, ac regi a deo o/mnia iam probauimus etiam iudicari plurima in hoc seculo a diuinitate doceamus.David sanctus cia a Nabale Carmelio columeliae pertulisset iniuri 3. Reg. xsam,quia se ipse ulcisci distulit,ultione statim deo executore percepit. Extin/eto itaq; paulo post aduersario suo dc manu coelesti obruto sic locutus est: Benedictus dominus uiudicauit causam obprobrin mei de manu Nabal. nde quoi cu sagasset e regno filius persecutor, iudex in breui dominus laindicauit. Nec uindicauit latu, sed cumulatius uindicauit cb ipse uoluit quila ridicabafait ostederet scilicet deus grauiore sibi esse iniuria iniusta tolera tolerarita, toleratibus sua. Nam qui supra uotu eius uindicat qui uindicat,quid ' μΠ
aliud uult intelligi,in se ipsum in eo que sic ulciscie uindicare: Acto itaq; in μ' ὀ Ucrucem no manufacta filio patricida uindicta ei diuinitus attributa sic nunciatam resert sermo diu mus: Bonum apporto nunciu domine mi rex: iudi/ Di cauit enim pro te hodie dominus de manu omni u qui surrexerui cotra te.