장음표시 사용
41쪽
T E R T i v s i de ministerio agitur. 8c uita, rectius prosecto Christiano est, ministino carere,quim uita. Ital cu in omnibus his quae diximus,obedire nos sibi diminus noster iusserit. ubi sunt qui aut in uniuersis mandatis deo, aut certe uel in paucissimis obsequantur: ubi sunt qui aut inimicos diligant, aut pera sequentibus benefaciant,aut malos in bono uincant, qui maxillas csdenti bus praebeant,qui spoliantibus res suas sine lite concedant Quis est apud quem delectationi penitus nihil liceat,qui couitio suo neminem laedat, qui
silentio os coherceat, ne in amaritudinem maledictionis erumpat, quis est
qui faciat haec minimar ut non dica illa,de quibus diximus paulo ante, maiora. Qua: cum ita sint, de cum a nobis nil penitus dominicae iussionis fiat. quid est quod nos queramur de deo, cum queri magis deus de omnibus possit. Quae ratio est ut doleamus nos no audiri a deo, cum ipsi deum non audiamus: de susurremus non respici a deo terras,cum ipsi non respiciamus ad coelum: de molestum sit despici a domino preces nostras,cum praecepta eius despiciantur a nobis. Fac nos pares domino nostro, quis est iustae querimoniae locus,hoc pati quenquam quod fecerit: salvo eo quod probare facile pollum,nequaqua nos pati illa quς facimus,lc mitius multo nobiscum
deum agere,quam nos cum deo. Sed interim tamen hac agamus lege quaccepimus. Sic enim etiam ipse dominus dicit: Clamavi ad uos,&non audi proueis.1 stis me,& uos clamabitis ad me,& non exaudiam uos.Quid enim dignius aut quid iustius non audiuimus, non audimurmon respeximus non respi yιμ' Icimur. Quis rogo ex carnalibus dominis hac cum suis lege agere cotentus est, ut contemnat tantummodo seruos suos, qui fuerat ab eis ipse contem/ptu Srquanquam nos non hac solum iniuria contemnamus deum,qua contemni a seruis suis curiales solent.quia seruorum hic contemptus est maxi/mus,si no faciant quod iubetur. Porro autem nos omni stucito, omni nisu, non solu iussa non facimus sed cotra id facimus quod iubcmur. Iubet enim deus, ut omnes nobis inuicem chari simus, omnes autem nos mutua inis statione laceramus. Iubet deus ut cuncti egentibus sua tribuant,cuncti ad/modum aliena peruadui. Iubet deus, ut omnis qui Christianus est etiam
oculos castos habeat: quotus quisque est, qui non se luto semicationis in/uoluat:N quid plura graue dc luctuosum est, quod dicturus sum. Ipsa dei ecclesta Mecclesia,quae in omnibus debet esse placatrix dei, quid est aliud quam exa/ horis cerbatrix dei aut praeter paucis limos quosdam, qui mala fugiunt,quid est aliud pene omnis coetus Christianorum, quam sentina uitiorum et Quo/tum enim quenque inuenies in ecclesia non aut ebriosum, aut licis uo/nem, aut adulterum, aut semicatorem, aut raptorem, aut ganeonem, aut
latronem, aut homicidam dc quod omnibus peius est, prope haec cun/eta sine fine. Interrogo enim Christianorum omnium conscientiam, eπhis uel flagitiis, uel sic letibus quae nune dixtimis, quotus quisque i,
42쪽
minum non aliquid est eorum c aut quotusquisque non totum facilius quippe inuenias qui totum sit, quam qui nihil. Et quod diximus nihil, ni
mis forsitan grauis uideatur elle censurae. Plus multo dicam, facillus inu nias reos malorum omnium,quam non omnium: facilius maiorum crimis num, quam minimorum: id est facilius qui de maiora crimina cum mino/ribus,quam qui minora tantum sine maioribus perpetrarint. In hanc enim probrolitarem inorum prope omnis ecclessae picbs redacta est, ut in cumcto populo Christiano genus quodammodo sanctitatis sit, minus esse ubtiosum. Itaque ecclesias, uel potius templa atque altaria dei minoris reu rentiae quidam habent, quam cuiuslibet minimi ac municipalis iudici j do/mum. Siquidem intra ianuas non modo illustrium portarum, sed etiam potadum aut praepositorum, non omnes passim intrare praesumunt, nisi quos aut iudex uocauerit, aut negocium traxerit, aut ipsa honoris proprii dignitas introire permiserit: ita ut si quispiam ingressus insolenter suetita
aut cmlatur, aut propellatur, aut aliqua uerecundia atque existimationis Templorum se e labe mulctetur. In templa autem, uel potius in altaria atque in sacra/- imp craria dei, passim omnes sordidi ac flagitiosi sine ulla penitus reuerentia sacri honoris irrumpuntmon quia non omnes ad cxorandum deum currere
debeant, sed quia qui ingreditur ad placandum, non debet egredi ad evacerbandum. Neque eiusdem ossi est, indulgentiam poscere, dc iracun/muim mos diam prouocare.Nouum siquidem monstri genus estaeadem pene omnes strigenui iugiter faciunt, quae secisse se plangunt. Et qui intrant ecclesiasticam do/mum, ut mala antiqua defleant, exeunt. 8c quid dico exeunt, in ipsis pcnEhaec orationibus suis ac supplicationibus moliuntur. Aliud quippe ora ho/minum, aliud corda agunt: dc dum uerbis praeterita mala plangunt, sensia
futura meditanturiac sic oratio corum rixa est magis criminum, quam eXo/ratrix ut uere illa in eis scripturae maledictio copicatur, ut de oratione ipsa eant condemnati, di oratio eorum fiat in peccatum. Deniq; si uult qui sepiam scire quid in templo huiusmodi homines cogitauerint, uideat quid sequatur.Siquidem consummatis solennibus sacris. statim ad consucludis naria omnium studia discurrunt, alii scilicet ut furentur. alii ut inebricntur.
alq ut fornicentur, alii ut latrocinentur: ut euidenter appareat hoc eos esse meditatos, dum intra templum sunt, quod postquam Trcssi sucrint exe/quuntur. Sed uidelicet haec cuncta mala,& omnium uitiorum probrosita vitia adsier, tem, quam supra dixi ad seruos fortasse quidam de ad abiectissimos quose vos releg M. que homines referendam putant: caeterum nomen ingenuum hac flagitio Negoeialam rum labe non pollui. Quid autem aliud cst cunctorum negociantium ui/ta quam fraus atq; periurium I Quid aliud est curialium quam iniquitaset Quid aliud ossicialium, quam calumnia r Quid aliud militantium, quam
rapina et Sed putas forsitan, quod hoc etiam de persenis istiusmodi fieri, possit.
43쪽
possit.Hic est, inquis enim, corum actus quae N prosissio, ae per hoe nihil
mirum est, si agunt quod profitentur: quasi uero aut agere ullithi deus res malas uelit aut profiteri,aut nulla sit penitus sacrae maiestatis offensa. si marumum scelus minores uideantur agere personae: praesertim cum in hac hominum multitudine quo maior est peccantium turba, eo maior est diuini/tatis iniuria. Sed omnis inquis nobilitas ab his sceleribus immunis est. P, Nobilitiarum est id quidem,quia non aliud uidetur nobilitas in toto mundo, quam Lunus homo in grandi populo.Sed uideamus tamen si uel ipsum parum sit carens crimine: ac primum consideremus quid de huiusmodi hominibus sermo dicat diuinus. Arguens quippe Apostolus dei populum,sic ait: Am ustri, dite fratres mei dilectit Iimi: Nonne deus elegit pauperes in hoc mundo,diuites in fide. 5e haeredes regni quod promisit deus diligentibus sec uos aitem exhonorastis pauperem. Nonne diuites per potentiam opprimunt uos, nonne ipsi blasphemant bonum nomen quod inuocatum est super nos Grande hoc testimonium Apostoli est, nisi sorte immunes se ab eo nobiles putet, quia sunt soli diuites nominati. Sed aut qdem sunt nobiles, Nulla, babo qui re diuites, aut si sunt diuites praeter nobiles, sunt tame 6c ipsi quasi iam tur nobilis, Mnobiles: quia tanta est miseria huius temporis, ut nullus habeatur magis β γ nobilis quam qui est plurimum diues. Sed siue de alterutris, siue de uitioque Apostolus dixerit, facile de hoc componi potest. Non enim interest de qua hoc potissimum parte dictum sit, quod utrique certum est conue/nire. Quis enim est uel nobilium omnino, hici diuitum, horrens crimina quamuis in hoc seselictim. Multi enim horrent, sed paucissimi cultant. In ali js quippe horrent, quod in se admittunt mirum immodum de accusato/rcs corundem criminum de excusatores. Execrantur publice, quod occulte agunt: ac per hoc damnare se caneros putant, ipsos se magis propria ani/maduertione condemnant. Sed relinquamus istos, qui magis rei sunt. Quis est omnino diues uel nobilis, aut innocentiam seruans, aut a cunctis
sceleribus manus abstinens quanquam superflue a cunctis dixerim. Vibriam uel a maximis, quia uolunt sibi id sorte quasi maiores priuilegium dicare,ut iure suo crimina uel minora committant. Itaque de peccatis facilio/ribus nihil dico. Videamus an a duobus illis quasi capitalibus malis ullus immunis sit, id est uel ab homicidio Mel a stupro. Quis enim est aut humano sanguine n5 cmcntus,aut coenosa impuritate non sordidus unum quudem ex his ad poenam aeternam sufficit, sed prope nullus diuitum non utrunque commisit.Sed cogitat sorte aliquis de hoc numero: Ego iam ista non facio. Laudo si non facis, sed tamcn ante secisti, ec non est nunquam omnino secisse, facere cestisse. Quod si ita esset, quid prodesset tamen unu a scelere desistere,& multos in sceleribus permanere et Non sanat uni/us conuersio crimina plurimorummec suffcit ad placandum deum, quod
44쪽
gi' paucorubonora subleriari ETI membra parentum christianoru
enim es is qui couertatur ut mortem aeterna possit euadere, magnos pro secto coucrssonis suae fructus capiat si madat, nedum contingere ei possit. ut ab aliis poenam damnationis auertauquia Sc hoc intolerabilis superbiae atq; immanis piaculi est crimens tam bonu se aliquis es sic credat, ut etiam malos existimet per se posse saluari. Loques deus de terra quadaaiel de populo peccatore,sic dicit: Si fuerint tres uiri isti in medio eius, Noe,& Dani/el de Iob no liberabunt filios de filias, ipsi soli salui erunt. Nemine reor tam impudentem sore,qui se his talibus uiris audeat coparare . quia quavis nucplacere aliquis deo studeat, hoc ipsum tamen genus maximς iniustitis est, si se iustu praesumat ac per hoc sublata est omnis spes falsae opinionis, qua credimus innumera perditoria hominu multitudine suffragio paucoru binorum a p*sentibus malis posse defendi. Cu enim nullus ipsis quos supra diximus par sit,quae esse spes illis potest quod liberari dc extraneita innu/meri,S mali a paucissimis bonis possint cu illi familiatis limi deo sancti ne hoc quide a domino promeruerui, ut in fili js suis uel membra soluerent: de recte. Nam licet omnes admodu filii mstra parentu esse vidcantur,no putandi tamen sunt membra eoru esse a quibus affectu coeperint discrepare quia moria degenerantiu prauitate percut in talibus beneficia naturς. Quo fit ut cita nos qui nos Christianos esse diximus perdamus tam tanti nominis,uitio prauitatis.Omnino enim nihil prodest nome sanctu habere sine motibus: quia uita a proscisione discordans.abrogat illustiis tituli honorri per indignora actuu uilitate.Vnde cu pene nulla Christianoru omniu parte, pene nullu ecclesiam omnia angulu no plenu omni offensione, dc omni letallu peccatorum labe uideamus:quid est in quo nobis de Christiano nomine blandiamure Cum utio hoc ipso magis per nome sacratis sinum rei simus,quia a sancto nomine discrepamus.Nam dc ideo plus sub religionis titulo deum lςdimus,quia positi in religione peccamus.
ISCEDATVR itaq; ab illa, qua supra diximus, Christiani nominis praerogativa, ut putemus quia sumus cunctis getibus religiosiores,debere nos esse sortiores. Nam cum ut diximus, haec sit hominis Christiani fides, fideli, ter Christi madata semare: fit absq; dubio, ut nec fidem habeat qui infidelis est nec Christum credat qui Christimandata comicat:& apcne hoc tota in id reuolui ut qui Christiani nominis opus non agit,Christianus no esse uidea Nomen enim sine actu allossicio
45쪽
ossicio suo nihil est. Nam sicut ait quidam in scriptis stas, Quid est aliud
principatus sine meritorum sublimitate, nisi honoris titulus fine nomine: Aut quid est dignitas in indigno, nisi ornamentum in lutorItal ut i jsdem uerbis etiam nos utamur, quid est aliud sanetum uocabulum sine merito, . nisi ornamentum in luto Sicut etiam per diuinas literas sacer sermo testa tus est dices: Circulus aureus in natibus suis mulier pulchra θc fatua. Et in Proxenia nobis ital Christianum uocabulum,quasi aureum decus est: quo si indi gne utimur,fit ut sues cum ornamento esse uideamur. Deni* qui uult plo vocabula ni nius scire,uocabula nihil esse sine rebus,respiciat quomodo innumerabiles h lsi tβος populi cessantibus metitis etiam nomina perdideriit. Duodecim Hebneo rum tribus cum cleetae quondam a deo ei scnt,duo nomina sacrosancta aeceperunt: populus enim dei, de Isiaci appellatae sunt. Sic quippe legimus Audi populus meus, dc loquar: Istael, oc testificabor tibi. Ergo Iudaei ali= Esi quando utrunque, nunc neutrum. Nam nec populus dei dici potest, qui cultum dei iam olim reliquit: nec uidens deum,qui dei filium denegauit, ii hcut scriptum est: Israel uero non me cognouit, εc populus me non intelle/xit. Propter quod alibi etiam deus noster de Iudaeorum plebe loquitur ad prophetam, dicens: Voca nomen eius non dilecta. Et iterum ad Iudaeos Gre a ipsos: Vos non estis populus meus, dc ego non sum deus uester. Cur au/tem hoc de eis ipse diceret, ipse alibi euidenter ostendit.Sic quippe ait:DO Hiorix reliquerunt uenam aquarum uiuentium dominum. Et iterum: Verbum, in quit, domini proiecerunt,&sapientia nulla est in illis. Quod quidem ibinco ne non magis tunc de eis dici potuerit, quam de nobis nunc dici pose sit quia nec uerbis dominicis obtemperamus, S qui uerbis domini non obsequimur sapientiam prosecto in nobis penitus non habemus: nisi fortasse credimus, sapieter nos deum spernere. Et hoc ipsum quod Christi many
data contemnimus, summam prudentiam iudicamus. Et quidem causa est cur hoc ita existimare credamur. Nam tanto cosensu omnes peccata sequuntur,quasi summi consili j cospiratione peccemus. Quaecu ita sint quae ratio
est,ut ipsi nos falsa opinione fallamus existimantes scilicet quia Christiani ipsi csse dicamur quod opitulari nobis inter mala quae agimus nomen bonum ρ ρης possit, cu spiritus sanctus nec fidem quide dicat hominibus Christianis si, ne operibus bonis posse prodesse: Sutiin multo plus est habere fidem cst nomen:quia nomen cst uocabulum hominis, fides autem fructus est men Plus-biletis.Et tamen hunc ipsum fidei fructum infructuosum Apostolus sine ope 'γμ' ribus bonis esse testat dices: Fides sine operibus mortua est. Et item: Sicut ia..., enim corpus sine spiritu, sic fides sine operibus mortua est: addit quoque asperiora quaedam ad colundedos eos,qui sibi praesumptione Christianae fidei bladiunt . Sed dicet aliquis:Tu fide habes. 8c ego opera habeo. Ostede mihi sine operibus fide tua,& ego ostenda tibi ex operibus fide meam.
46쪽
ν LIBERQuo utique hoc indicat , aruis bonos, Christianae fidei quasi restes esse
quia Christianus nisi opera bona secerit, fidem suam penitus approbare non possit:ac per hoc quod probare non ualeat quia sit, sic omnino habendum esse quali non sit. Nam quod pro nullo hoc habendum existimaret, Deo. x in subditis statim ipse demonstrat.dicens ad Christianum:Tu credis quia
unus est deus,bene facis,& daemones credunt di coiremiscunt. Considere/mus quid uoluerit hoc loco Apostolus dicere ne irascamur diuinis testii nonins, sed acquiescamus: ne cotradicamus, sed proficiamus.Tu credis, inquit ad Christianum sermo diuinus, quod deus unus est, bene facis, & daemo/nes credunt,& coiremiscunt. Nuquid errauit Apostolus,ut hominis Chri/stiani fidem damoni copararet no utiq;, sed ostendere illud uolens quod supradictum est: quia sine operibus bonis nihil sibi per fidei superciliu de,
beret. Idcirco autem a daemonibus deum credi, scilicet ut sicut daemones cudeum crediat, tamen in peruersitate perdurent: ita di quosda homines qua/credulitas si credulitatem daemonicam habere,qui cum se deu credere asserat, tamense Q i malo opere non cessant. Subiungit autem ad pudorem & condemnati nem homin peccatoria, non credere solum daemones dei nomen, sed etiam
timere di coiremiscere . hoc est dicere, Quid tibi blandiris 5 homo quisquis cs credulitate, quae sinc timore ait obloquio dei nulla est aliquid plus d.
mones habent.Tu enim unam rem habes tantummodo,illi duas. Tu cre/dulitatem habes non habes timorem: illi credulitatem habcnt pariter X timorem. Quid miraris ergo si caedimur, quid miraris ergo si castigamur, si in ius hostiu tradimur si infirmiores omnibus sumus siue miscriae nostrae, siue infirmitates, siue euersiones, siue captiuitates, S pene improbae seruiututes.testimonia sunt mali serui & boni dei.Quomodo mali serui quia patior scilicet uel ex parte quod mereor. Quomodo boni dei et quia ostendit
quid mercamur: cssi non irrogat quae mercamuriclemetissima enim ac be
nignissima castigatione mauult nos corrigere quam perire. Nos siquideri ruantum ad crimina nostra pertinet, letalibus supplici js digni sumus: scd
te plus misericordiae quam scueritati tribuens, maluit nos clementis censarae temperamento emendare, quam plaga iustae cohertionis occidcre. In/gratu nobis esse quod coimur, satis certus sum.Sed quid miramur, si poc/cantes nos deus uerberat, cum ipsi peccantcs semulos uerberemus et Iniusti iudices sumus: homunculos nos flagellati a deo nolumus, cum ipsi coditio nis nostrae homines flagellamus.Sed ncc miror,quod tam iniqui in hac re sumus natura in nobis N nequitia seruilis est:uolumus delinquere S nolu/mus uerberari,ipsi in nobis mores sunt m seruulis nostris,omnes uolumus impune peccare. Denil si mentior, cum hos consulo. Nego ullum esse qua/tumlibet magni criminis reum, qui se acquiescat debere torqueri. Hinc crago cognosci potest,quam iniqui di praui sumus: alqs seuerissimi sumus . no/. bis
47쪽
bi; indulgentissimi: alijs asperi nobis remissi. In eodem crimine punii nugalios nos absoluimus. Intolerabilis prorsus& contumaciae, Npraeiumpti nis, nec agnoscere uolumus in nobis reatum, & avdcmus de ali js usurpare
iudiciti. Quid esse iniustius nobis, aut quid peruersius potest id ipsum scelus in nobis probabile esse ducimus, quod in ali js seuerit sine uindicamus. Et ideo non sine causa ad nos Apostolus clamat: Propter quod inexcusabi Rom. ilis es 5 homo omnis qui iudicas. In quo enim alium iudicas, te ipsum con demnas.Eadem enim agis quae iudicas. Sed non eadem, inquit aliquis ex diuitibus nos agimus quae serui. Ex seruis enim seres ac sugitivi sunt, ex ser is diui uuis enim gulae ac iugiter uentri seruientes. Verum est esse hqc uitia seruom, sed plura tamen sunt ac maiora dominorum, quamuis non omnium. Exci/piendi quidam enim sint, sed paucissimi: quos ideo no nomino,ne no tamcos nominando laudare, quam alios no nominando uidear publicare. Aeprimum serui si fures sunt ad furandu sorsitan egestate coguntur: quia etia Serui destiati eis stipendia usitata praestentur consuetudini haec magis quam susticien/ νtμrtiae satisfaciunt: oc ita implent canonem, quod non explent satietatem. Ac iper hoc culpam ipsam inopia minus culpabilem facit,quia excusabilis sur/ti reus est, qui ad furtum cogi uidetur inuitus. Nam A scriptura ecclesiasti/ s reminica quali subexcusare quodam odo miserorum omnium noxas uidetur, di/ so accus Non grandis est culpae,cum quis furatus fuerit, furatur enim ut esuri priuesb.sentem impleat animam. In Salomone furatur, ut expleat animam sua: ac per hoc non satis a nobis accusandi sunt, qui diuino sermone excusantur. Quod autem de sertis seniorum dicimus hoc etiam de saga:immo hoc re/ smo ctius de suga quia ad fugam seruos non miseriae tantum,sed etiam suppli/ sugacia compellunt. Pavent quippe actores, pavent silentiarios, pavent procu/ratores, prope ut inter istos omnes nullorum minus serui ilat, quam domis notum suorum ab omnibus caeduntur, ab omnibus conteruntur. Quid amplius dici potest multi seruorum ad dominos suos fugiunt, dum coseruos timent. Vnde illorum fugam no tam ad eos debemus referre qui sugiunt, quam ad eos qui fugere compellunt. Vim patiuntur infelicissimi semulari
optant, di sugere coguntur: discedere a semitio dominorum suorum omni/no nolunt, ec conseruorum suorum cmdelitate non permittuntur ut seruiat.
Mendaces quow esse dicuntur. Ad mendaciu nihilo minus atrocitate prP se oram sentis supplici j coartantur.Siquidem dii tormentis se uolant eximere, men m ou tiuntur. Quid autem mirum est, si positus in metu semus metiri mauult cl sagellari Accusantur etiam gulae re uentris auidi: nec hoc nouum est, ma/gis desiderat satietatem,qui tamem saepe toleravit. Sed esto, non perferat famem panis: certe persere delitiarum,& ideo ignoscendu est, si auidius evretit quod ei uel iugiter deerat.Tu ue nobilis,tu uero diues,qui omnibus In nobiles eronis asiluis, qui hoc ipso deum sancti
48쪽
quod benestetis illius sine cessatione perfrueris : uideamus si actus, non is,co senetos, sed uel innoxios habes.Et quis, ut superius dixi,diuitum praeter paucos no cunctis criminibus insectus est: Et quod paucos excipio, utina plures atq; omnes excipi liceret. Salus erat omnium, innocentia plurimirum. Neq; ego de ullo dico nunc, nisi de eo tantum, qui in se id quod dicox esse agnoscit. Si enim extra conscientiam suam sunt quaecunt dico, nequaquam ad iniuriam eius spectant cuncta quae dico.Si autem in se esse nouit uae loquor,non a mea sibi hoc lingua dici existimet, sed a conscientia sua. c primum ut de uitiis seruilibus dicam, si fugitiuus est seruus, fugitiuus es etiam tu diues ac nobilis. Omnes enim dominum suum fugi ut, qui legem
domini derelinquunt. Quid ergo diues culpas in seruo hoc facis quod de ille. Ille fugitiuus est domini sui, dc tu tui. Sed hoc culpabilior es, nam ille fu
sit forsitan malum dominum,dc tu bonum. Incontinentiam uentris qua inieruo arguis, in illo rara est per indigentiam, in te quotidiana per copiam. Vides ergo apostolica sententia te potissimum uerberari: immo te solum, quia in quo alium iudicas,temetipsum condemnas, eadem enim agis quae iudicas: immo non eadem agis,sed maiora multo ac nequiora. In illo qui P. Pe ctiam infrequentem uentris intemperantiam punis, de tu assidua distea uarsuriis. deris. Furtumquoque, ut putas, seruile uitium est: dc tu furtum diues facis, quando a deo vetita praesumis. Omnes siquidem surta faciunt, qui illicita committunt. Sed quid ego tam minute, de quasi allegorice de hoc loquor. cum facinoribus apertissimis non furta tantum diuitum, sed latrocinia comprobentur Quotus quisl enim iuxta diuitem pauper, aut intactus, aut tutus est Si quidem persuasionibus praepotentum aut sua homines imbecibli aut etiam seipsos cum suis pariter amittunt,ut non immerito de utrisque mi is personis sacer temo testetur, sic dicens: Venatio leonis onager in eremo, sic pascua sunt diuitum pauperes. Quamuis tyrannidem hanc non paupe/Dignitas sub/ res tantum, sed pene uniuersitas patiatur generis humani.Quid est omni/simi η . um aliud dignitas sublimium,quam praescriptio ciuitatum: aut quid aliud quorundam, quos taceo, praesectura quam praeda Nulla siquidem maior pauperculorum est depopulatio, quam potestas. Ad hoc enim honor a paucis emitur, nisi ut cunctorum uastatione salictur. Quo quid esse indi/gnius aut iniquius potest z Reddunt miseri dignitatum precia quas noncmunt. Commercia nesciunt, de solutionem sciunt Vt pauci illustrentur. mundus euertitur. Vnius honor, orbis excidium est. Denique sciunt hoe Hispaniae,quibus solum nomen relictum est. Sciunt Africae, quae fuerunt. Sciunt Galliae deuastatae . sed non ab omnibus, de ideo in paucissimis ad/huc angulis uel tenuem spiritum agentes,quia eas interdum paucorum in/tegritas aluit, quas multorum rapina uacuauit.Sed evagati longius sumus
dolore compulsi. Ergo ut ad superiora redeamus, quid est in quo non seruilibus
49쪽
libus uit is etiam nobiles polluantur, nisi sorte ideo, quia illa quae in seruis
peccata puniunt,ipsi quasi licita committunt. Deniq; ad has peruassones. quas ut supra dixi, nobiles agunt, semus nec aspirare permittitur: quamuis mentiar. Quida enim ex semis nobiles facti, aut patia, aut maiora feceriant.
Sed hoc tamen imputati seruis nequaquam potest, quod quibusda serubiis coditio tam seliciter cessit.Homicidia quoq; in semis rara sunt terrore ac nomicidia dimetu mortis. In diuitibus assidua spe ac fiducia impunitatis, nisi sorte ini/ uisum qui sumus,hoc quod diuites faciunt ad peccatum reserendo: quia illi cu ocicidunt seruos suos ius putant esse, non crimen. Non solum hoc, sed eodem priuilegio ctiam in exercendo impudicitiae cccno abutuntur. Quotus enim Diuites in pu
qui sinest diuitum conubi j sacramenta obsemans, quem n5 libidinis furor rissimi rapiat in praeceps cui non domus ac familia sua scortum sit c dc qui non in quamcunq; personam cupiditatis improbae calor traxerit,mcntis sequatur insania Psecundu illud scilicet quod de talibus dicit sermo diuinus P ut insa Hiπe snientes in taminas facti sunt.Quid enim aliud. quam de se dictu hoc pro/bat,qui totu periradere uult cocubitu,quicquid concupictit aspectur Nam de concubinis quippiam dici forsitan etia iniustu esse uideatur: quia hoc in
comparatione supradictoru quasi genus est castitatis,uxoribus paucis esse Gem rastra contentu, dc intra cerni coniugu numerum sienos libidinum cotinere. Con i iugium dixi quia ad tanta res impudentia uenit ut ancillas suas multi uxores putent: atq; utinam sicut putantur esse quasi c5iuges, ita solae haberene uxores. Illud magis tetrum ac detestabile quod quida matrimonia hono/rata sortiti, alias tibi rursum semilis status coniuges sumunt, deformantes sancti connubi j honorem per degeneris contuberni j uilitatem, non erube stentes maritos se fieri ancillarum suarum praecipitantes fastigiu nobilium matrimonioru ,in cubilia obscoena seruarum, digni prorsus etiam illam statu, quarum se putant dignos esse consortio. Non dubito ex ins plurimos, ut sunt nobiles, aut uideri nobiles uolui superbe de aspernator accipere, quod
dum consideramus lim talia quae locuti sumus minus flagitiosos diximussimos quosdam esse Φ dominos. Sed cum hoc ego no de omnibus sed de his qui tales sunt praedicauerim,nullus irasci omnino debet, qui nequaqua se talem cognoscit ne hoc ipso quod irascitur,de coetu ipsoru esse uideatur. Quin potius quicunq; ex nobilibus haec mala horrent,irasci talibus debet, quod facinoribus sordidissimis nobilitatis nome infamet: quia licet hi qui tales sunt omnem grauent populia Christianu specialiter tamen illos sordibus suis polluunt, quom pars esse dicuntur.Diximus ital nobilcs quosdaesse semis deteriores:quod diximus,coprobamus. Ecce enim ab hoc scelere uel maximo prope semorum numerus immunis est. Nuquid enim aliquis ex semis turbas concubinarum habet nunquid multaru iamrum labe pol ea, , o se
luitur, ut canum uel suum more tantas putet coniuges suas esse quantas po um mos d , tuerit
50쪽
tuerit libidini subiugare. Sed ad haec responderi potest, quod sacere seniis
ista non liceat. Nam prosecta faccrent si liceret.Credo,sed quae fieri non uideo.quali saeta habere non possum. Quantumlibet enim in eis improbae mentes quantum libet malae cupiditates sint,nullus pro eo quod no admit/' tit scelere punitur. Malos esse scruos ac detestabiles satis certu est. sed hoe utiq; ingenui ac nobiles magis execradi, si in statu honestiore peiores sunt. o fit ut ad illum perueniri exitum rei huius necesse sit, no ut serui sint areatu nequitiae suae absoluendi, sed ut plurimi diuites magis sint seruoruin Romana comparatione damnandi. Nam illud latrocinium ac scelus quis digne elo/ωγρ- qui possit, quod cum Romana Respublica uel iam mortua, uel certe extre/τributorum naum spiritum agens,in ea parte qua adhuc uiuere uidetur,tributonim uinm' u culis quaisi praedonum manibus strangulata moriatur: inueniuntur tamen plurimi diuitum ,quorum tributa pauperes serunt.Hoc est inveniuntur plurimi diuitum,quoria tributa pauperes necant:& quod inueniri dicimii lurimos timeo ne uerius dixerimus, omnes. Tam pauci enim mali huius erapertes sunt,si tamen ulli sunt, ut in ea parte qua multos diximus,omnes pe/Remedia in ne diuiteS poismus reperire. Ecce enim remedia pridem nonnullis urbibus hi M data quid aliud egerunt quam ut cunctos diuites immunes redderent, mi serorum tributa cumularent: ut illis demeretur uectigalia uetera istis ut adderentur noua: illos ut etiam acccssio minimarum functionu locupletaret. istos ut accessio maximarum amigeret Illi ut corii quae leuiter serebant im minutione ditescerent,isti ut eorum quae etiam ferre non poterant multiplicatione morerentur: ac si remedium illud alios iniustillime erigeret alios iniustissime necaret: alius esset sceleratissimum p initimati s sceleratissimum uenenu. Vnde aduertimus, quod nihil et sedc diuitibus sceleratius potest, qui remed is suis pauperes perimunt: de nihil pauperibus infelicius, quos etiam illa quae pro remedio cunistis dantur occidunt. Iam ucro illud quale. quam sanetum,quod si quis ex nobilibus ad deum couerti coeperit statim Religio qui honorem nobilitatis amittit: aut quatus in Christiano populo honor Chritum f. t sti est ubi religio ignobilem facit Statim enim ut quis melior esse tentauo g Rh φ rit deterioris abiectione calcatur: ac per hoc omnes quodamodo mali esset. IO .s coguntur,ne uileS habeantur. Et ideo non sine causa Apostolus clamat Soculum totum in malo positum est. Merito enim totu esse in malo dicitur.
ubi boni locum habere non possiant.Siquidem ita totum iniquitatibus plenum est,ut aut mali sint qui sunt in illo,aut qui boni sunt multorum perse/cutione crucientur. Itaq; sicut diximus, si honoratior quispia religioni se ap/plicuerit,illico honoratus esse desistit. Vbi enim quis mutauerit ucstc, mitat protinus dignitatem.Si fuerit sublimi sit despicabilis. Si fuerit splendidis limus fit uilissimus. Si fuerit totus honoris,fit totus iniuriae. Et mirantur
mundani quidam de infideles,si offensam dei aut iracundiam perseruti bi