Augerii Gislenii BusbequiiOmnia quæ extant. 1. Legationis Turcicæ Epistolæ quatuor. 2. Exclamatio sive de re militari contra Turcam instituenda consilium. 3. Solimanni Turcarum Imp. Legatio ad Ferdinandum Roman. Cæsarem ... 4. Busbequii Legationis Ga

521쪽

s Iz Aug. Binbequii integritas, sed tota esset depravata, non videri caussam, cur Rex tanto jure quaesito spoliaretur. Sed praestare rem relinqui ut

esset, cum eo ut ReX in conserendo honorum & idoneorum Virorum rationem haberet. Ita fortasse fiet de plerisque aliis, ut postquam populi utilitas, & Onerum, qui hus premitur, allevatio multis & magnificis verbis jactata fuerit, postremo tamen Regis vincat utilitas. Qui quidem legem

vestiariam, quam nuper tulit, arcte obse Vandam curat. Nam cum ea Lutetiae, ut

fere fit in ejusmodi legibus, post aliquot

dies negligeretur, ipse suum, ut Vocant, aulae Ρraevostum eo misit, qui compingeret in carcerem, quotquot deprehendisset contra legem Venire. Ducti multi, qua Viri, qua mulieres. Quae res ingentem in eo populo tumultum eXcitaVit, ut minimum abesset a seditione. Quid enim ita seper Ρraevostum tanquam latrones aut pra dones arripi y habere se suos Judices & Ρra toreS, per quOS castigari, si quid secus admissum esset, solerent; nisi absisteret, se ei funestum illud officium facturos. Et proxime minis effectus aberat. De quo factus certior Rex per Urbis Ρraetores, qui eum adierunt, primum graViter eos increpuit, quod per negligentiam leges salutares obluterari paterentur. Ea re se coactum alia

522쪽

i Diso . s I 3 ratione obviam ire. Deinde Lutetiam festinavit, rectaque ad carcerem prosectus, ea de caussa captos omnes dimissit, soluta de suo carceris cultodi pro singulis quae solet mercede. Ab eo tempore legi vis addita. Cardinalis Biragius diem obiit Octogenario, ni fallor, major. Eum aula, suo usa ingenio, quem Vivum non amaVerat, defunctum magnifico funere extust. ΝΟ-men habebat Galliae Cancellarii', sed om-cium administrabat alter. Vir fuit aequit tis amans, ideoque Christianissimae Reginae C. M. V. sororis fautor & amicus, cui successit moribus, voluntate, & instituto dis. simillimus. Urbem Geldriae Tutphen ab Hispano interceptam accipere molitur Auriacus. Comitem Geldrensem, suspectum

Communicatorum cum Parmensi consiliorum, una cum liberis captivum in Zelandiam abduci fama est. Gandavi quoque detecta per Embisium, qui aliquamdiu in

ditione Ualatini eXulavit, Optimatum altiquot contra praesentem urbiS statum conspiratio, in magnum Omnes conjecit periculum ; inter quos & Rhivius, qui fuit

Constantinopoli Orator, Champagneo cer- te, qui potissimus auctor & architectus ejus conspirationis fuit, certum videtur eXitium

allatura. IV. DecembriS, CIO. D. LXXXIII.

523쪽

sI4 Aug. Binbequii EPISTOLA XXX. Λ Meis postremis litteris nihil accidit m moratu, quod sciam , Valde dignum, nisi quod deprehensi sunt quidam apud

A tengonium cum telis, Veluti locati & p rati ad aliquod facinus. Quae res magnam injecit Aleiagonio suspicionem , existimat ii aliquid contra se initum consilii, & sibi submisssos alicunde percussores. Tandem post sedulam inquisitionem Compertum est, non ei factas insidias, sed Feruacquio, idque machinatione cujusdam ab accepta injuria ei ex professo hostis.' Regina senior ad Alemonium denuo prosecta est , cum aliis de causis, tum ut suspicionem, si qua in eo haesiit, deleat. Ad eundem Alenzonium designati dicuntur ab omnibus fere Statibus Belgii rebellibus Oratores, praeteTquam a Flandris, quibus receptio MenZonii probari adhuc non potuit. Ρraefatis

Oratoribus venturis Octodecim torques aurei apud Alengonium conflantur. Ηolla

di autem jam jurasse, aut brevi juraturi in verba Auriaci eXistimantur ; ita tamen, ut supremi Imperii honos AlenZOnio relinquatur. Auriaco prius omnia deficient, quam continuandorum motuum, & noVorum consiliorum facultas. Summus ejus

administer & consiliarius Aldegundus factis

est,

524쪽

etiamnum annis nullum mihi videor videre Otium, nullam pacem in Belgio. Multum quidem profecit Parmensis, sed non mi-nus fortassis negotii restat quam confectum sit. E Vasconibus Aquitanisque parum tranquillae res nunciantur, locis utrimque interceptis, quae per arma repetuntur. Ego C. M. V. hunc annum & alios quam plurumos prosperos cedere opto & precor, cui me humillime commendo. IX. Januarii,

melius conversiae vitae. Ρutabatur acturus Lutetiae dies istos geniales, qui sub qua dragesimam actitari solent, ut consueVerat. Solebat enim dicere , nisii per eos dies L tetiae esset, se sibi visum iri etiamnum esse , in Ρolonia, propter amuentem ejus urbis omne genus Voluptatum & deliciarum co--piam , praesertim certarum mulierum quia hus assueverat. Sed nunc migrare Divo Germano non placet, ubi vita solitudini proprior. Interim conventuS moribus com rigendis , Statuique Regni emendando institutus, continuatur; in quo multa sal

taria quotidie sanciuntur, quale illud est:

525쪽

sI6 Aug. Misequii Nihil est huic Regno gravius multitudine officiorum, quibus ReX illud onerat, dum sibi pecuniam constat. Illa nunc hona eXI arte rescinduntur , abolenturque. Ha-ebat, verbi gratia, ReX ad centum quinquaginta ministros cubicularios. ExauthOrati eXpunctique nunc Omnes, praeter sedecim, aut, ut quidam, Viginti quatuor. Sic factum iri putant de caeteris, cum m gno compendio & alleVamento populi, cujus id totum humeris incumbebat. Quod tamen non fiet sine privatorum querela, qui hujusmodi ossicia praesenti pecunia sua redemerunt. Quibus tametsi ratio inibutur ut satisfiat, non tamen fieri poterit sine incommodo & insigni jactura. Interea non abest suspicio belli intestini renascei tis. Et sunt qui contendant jam a Navar-raeo missum in Germaniam ad conducem dum equitem. Regi certe miles conscri-hitur. Reginam Navarrae putant aut reduisse in gratiam cum marito, aut certe brevi redituram, marime opera & interventu cujusdam Ρernantii Lotharingi, praecipui novae Religionis propugnatoris. Sunt etiam apud Alenzonium Oratores Belgici,

ampliora mandata a suis civitatibus eXspectantes. AlenZonius urget, ut a fratre Regni vicarius constituatur , eadem cum

potestate quam is habuit sub Rege & fir

526쪽

Epimia. SIT ire Carolo, quae sane fuit amplissima; sed

recusat ReX. Itaque parum inter eOS co

Venturum Videtur. Qua ex dissensione discordiae, si bellum erit, etiam graViΟ- res timentur. Quotidie huc transfugiunt ex Anglia conjurationis illius in caput Reginae factae participes. Comitis cujusdam Norisolliti eadem de caussa in carcedem illic dati exitium extra controVersiam .habetur ; sed non item Comitis Arundelli, in quem Reginae clementia propensior Videtur. Sed nec Regina Scotiae omnium, ut arguitur, conscia, magno periculo Vacat. Oratorem quidem Regis Catholici , cui haec conspiratio magna eX parte resertur accepta , migrare Anglia jussiun dicunt. Sunt qui eum Oratorem hac iter in Hispaniam habiturum putent. XII. Februarii,

Reginae senioris febris diuturnior aliquanto , quam sperabatur, Regem a fano

V. Germani huc revocaVit. XV. ejuSdem.

Atrem aegrotantem invisit AlenZonius, - fuitque apud eam aliquot diebus m-tequam 1 e Regi proderet. Postremo HuS, ut Opinor, monitis ad Regem accessit salutatum, tanta cum reverentia & submissi Kk 3 , ne,

527쪽

s18 Aug. Budequit ne , ut diu genu pene terram contingeret. A Rege sublevatus, sermonis initium secit,

ut Regem Veniam oraret eorum, Mae comtra eum secus admisisset. Respondit Rex, nulla opus esse Venia; scire quidem Opunionibus se de quibusdam distentire, in quibus uter rectius sentiat se ad arbitrium

matris referre paratum, staturumque eo

quod illa judicasset. Ajunt datum Alen-zonio consilium, ut sit Regem in partes trahere , & motibus Belgicis pemiiscere Vellet , daret operam ut sibi Joysium &Εspernonium, alios Regis Oculos, conciliaret ; eorum studio atque Opera quovis impelli Regem posse. Quod consilium videtur ampleXurus. Nunt Oratores Brabantiae & Flandriar nam & hi venerunt) facere potestatem Alengonio imponendorum quibuscunque in urbibus praesidiorum, duabus exceptis Antverpia & Gandavo. Iidem Oratores venerunt Lutetiam , Regi

suam caussam probaturi. AlenZOmUS paucos dies cum Rege moratus se recepit ad castellum Theodorici, unde Venerat, reVersurus huc ante solemne Ρaschalis. ΕXeu tem tota aula magno strepitu sequuta est,

sed praecipue Joylius & hspernonius, diu

missique sunt ab eo cum multis magnae benevolentiae notis. Rex videtur suae tutelae Cameracum facturus, eoque nescio quaS

528쪽

quas copias, nomine tamen Atengonii, transmissurus. In ore omnium est bellum Contra DamVillam , quem nunc Ducem M0n orancium vocant. Is est Gubernator Provinciae, quam Languedoccam di-Cunt. Ρraefecturae hujusmodi nullis termianis definiri, sed vitae aequales esse solent. Successor non datur nisi rebellibus, aut Maiestatis convictis. Regi fixum est ei

Provinciae praeficere Joysii patrem ; sedi donimocinctus non videtur ejus possessione cuiquam cessiirus, nisi eX ea peduhus trahatur. Dedit ReX Operam, ut a Partamentorum suorum Consiliariis caussa

max & rebellis judicaretur. Ajunt post Pascha Limpium iri hoc bellum, Legatum Regis fore Mengonium, quo testatiussit ejus erga Regem obsequium. Res ea in magna eXspectatione est. Magnae sunt in illo tractu Mon orancti Vires, multiplex siccietas & confoederatio ; multi ejus ruina ad suum exitium viam muniri suspiti Cabuntur. Nuper parum abfuit, quin Rex in concilio quiddam admitteret regiae clementiae non fatis consentaneum. Erat in eo conciso eques Mallensis, Ρriorem Campaniae VOeant, Vir ingenio turbido, &non satis eircumspecto ; cumque ReX nescio qua de re, gravissima tamen, sedulo

529쪽

szo Aug. Busbequii dissereret, eique Ρrior iste refragaretur, eo dilapsus est, ut his verbis utererer :Si verum, Rex, Velles dicere , meministi&c. Quibus verbis, ut in suam Conmmeliam prolatis, ReX Vehementer eXcanduit , Et quid, inquit, egone tibi mentiri videor 3 cito procumbe in genua, & Veniam precare. Quod cum esset ab illo lactum , Rex quidem illi veniam dedit , sed cum hac conditione, ut statim abiret e conspectu suo. Quod cum ille cunctantius faceret , aut aliquid obloqueretur , sic ira Regi referbuit, ut educto gladio eum transfiXurus fuerit, in retentuSab iis qui aderant. Episcopus qLidem Ρarisiensis adhuc vulneratam gerit manum, dum eam nudam m gladii aciem injicit. Sic sere Rex in concilio facinus paenite tiam profitente indignum commisisset. Deprecantibus multis Rex et ignovit , ita tamen, ut absistat aula, neque 1nquam sedet in suum conspectum. Quod qutidem non est supplicii parum lic ni in aula educato, & qui nullam alibi quam in aula felicitatem novit. Don Bernam dinus ille de MendOZa, conscius, ut se tur , & particeps tragoediae Ar licanae , venit Lutetiam , ubi nescio cujus rei a

Rege Catholico responsum exspectat. Sunt qui

530쪽

Epistolae. 62I qui ambire legationem istam arbitrentur.

EPISTOLA XXX ΙΙΙ.

Λ Lemonius reversus ad Castellum Theodorici in gravem morbum incidit , quo cum magno vitae periculo aegrotavit. Hinc fabula Vulgo orta, propnatum venenum. Et tamen nunc me ius factum dicitur. Sunt qui propter c piosum sanguinis vomitum , pulmonis vitium esse suspicentur. Mater ad eum invisendum profecta etiam nunc abest.

EPISTOLA XXXIV. Flandri se nihil apud Alemo

nium proficere viderent, neque spem relinqui in Gallicis auxiliis , domum revetii aliter sibi consulere, & de reconciliatione cum Ρarmensii agere coeperunt. Comiter accepti ab eo illorum Legati,& cum muneribus dimissi; eademque ratione habiti a Gandavensibus , quOS eo vicissim Parmensis misiti Sic ejus negotii evitus in eYspectatione est. AntVe piensibus alia mens est , Omnia potius perferendi quam redeundi sub antiquum