De monetis et re nvmaria libri dvo: qvorvm primvs artem cvdendae monetae, secvndvs vero qvaestionvm monetariarvm decisiones continet. His accesservnt tractatvs varii atqve vtiles, necnon consilia, singvlaresqve additiones tam veterum, quàm neotericor

발행: 1591년

분량: 802페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

111쪽

R BU DELII, I

rrae scriptus modus gradum metallis cundum eius picellantiam inuestigandi, videlicet per denarios .grana est hic Coloniae Agrippinae non tantum, t verum in oto etiam vest phalico S a js circulis, nec non in partibus Inferioribus flatus. qtii detri, ut ego sentio, omni limco-

modissim tis, de qua ita Agricola in fine libri . de re metall. scribit Agrippinenses Antu vel plani diuidunt bellem hoc elim arcam in n. quinas drachmas . singula scriptita, quae ponderat mos appellat. Quodque multis distributini in quatuor viginti quaternas siliqua L, qtia nonainant gr Ina, S c Verum quia praeter illum in Germania quoq; es de alius modus inuestigandi gradum metalli, idcircbi perspretii im me facturum putaui, si eius rationem quoque hic aperuero' ut nihil plane praetereatur, aut intactum Z in discussum relinquatur, quod ad praeclarae huius cientia notitiam ac splendorem pertinere videaturi Ligam praedictam, seu arcam nam preciositatas P puritatis argeti, ut ad pra-xim propius accedantiis, rit posteriores V non in gradus in .sed i 6. diuidunt, quo SlOtones, cum Georgio Agricola , appellare

possumus: erimanice, in echs Sol eii

Hinc aduerte Lector, lotones non hic pro semivnc ijs, quemadmodum tractabitur paulo poli, ubi de altera intrinseca subitantiali bonitate ponderati nobis erit sermo, scd pro decima I exta particula bo-I nitatis cintrinsecae materia nihil antialis, poni atque accipi, idque rinelioris&ir5plioris dis iplinae gratia. Ita plus non est

in . istis lotonibus, quam inar supra postis denarijs, neque refert plures aut pauciores gradus constituere unius arcae, modo iussa proportione ad marchamargenti puri sint accommodati, ita in sex denari s nostri stant sim puritatis, quantula octo ex istis lotonibus, reperitur. Et ta-BEM PRIMUS. 29thm faciunt Iolae n. I s. ge. quanthin 14. lotone Sq. γ.uriem admodum enim nos denarium hia C- libet, iuxtὰ modum praescrIptum, in Φ. partes minutiores, quas grana nominaui-

Ita inuoque illi lotos: es singulos in 18. is

grana, vel quaternas siliquas ut Georg. Agricol. dispes cunt. Ex quo habita diligenti calculatione, multiplicatione, exsurgunt Vtrobiq; Vt dix' grana 288. g. .

atque haec res, quoad altrinfundanaen tumpi oportione navitae unius ad alteruti', in V num de dena coincidi . Qiram enim rationem numerus f. 18 si inter se multiplicentur, habent, eandem producunt summam nultiplicatis et . cum num .i 2.

Sunt dii; , inter quos Noribergenses habentur, quit paulo aliter ligam parti isant far, videlicet: quidem primo in i 6.sem iuncias, siue lotones, ct has rursus subdiuidunt inquatuor drachmas, qua quenten, e drachmam rursum in quatuor parte S minutiores, quos ipsi nuntii os siue denario,, psel ullget Vocant, atq; ita secundu in hanc sectionem , facta bina multiplicatione, quaternario numero mediante,

illi, ut dixi, vulgariter in una S, platani gendicunt, quae plurimum quidem numero inter se differunt, cum hicas c. supra verb288. grana, seu partes minutiores arcana puri argenti, eiusdemque culmen constituant, licet quo ad rem ipsam nihil prorsus obs curitatis aut contrarietati Sconti

neant.

Qtiare, quantum attinet ad modum nobis familiarem is statum, cum marca Vna, seu, quod idem est, Octo unciae argenti puri contineant 288. g deunc ijs earundemque partibu S, quo que grana recipiant, sequens tabella ad o

112쪽

Habent Unciae octo

a se . quinti. . seu I. quinti.

Habent

genti ha bet denaorios

113쪽

R. v DELII LIBER PRIMVs.

Sic laconuerso dicimus. Loton den.

a marca puri argenti habet lo c

rones.

Non negligendum hic erit, quod preciositas argenti, ironiam non semper est

certoriim denariorum, aut loton una, semper pro I 8. granis l. loton.& pr 2 granis

denarium constituendum est e, iuxta doctrinam paulo ante traditam. Ita ex epli causa Tellones seu Capitones in Gallia usi tenent puri argenti

Imperiales Thaleri habent puri argen

De praestantia, virtute, atque effectibus auli.

sura Virtutes octo constitistitutur.

1 surum admodῆ est durabile, nec ab igne, aliq1 h ementis absilmrtur.

ctumsaepius. CAPUT X. MEt lium numn altero multis qui

dem partibus antecellere, inter C-mnia vero praestantissimum aiir esse, existimo omni carere contrΟUersi . . Quo lino pacto definiri potest Auriel cfossile corpus, densiam, lucidum, nullo Odore&sapore infectum i quabilo, nor z5bustibile &immutab Ile,quod non solun rim primit lecti, vertim etiam in omne n politionem daci,igne&arte queat. 'i dum enim est durabile nec ab igri mitur, nec ipsum acria corrod Zn , . De 'tium viis aliud concipit, nec sordes mantas, latissime dilatatur utpote cui ciae etiam in septingenas: Quinquat bracteas quaternu utroq; HGitor

114쪽

ssu DE MONETIS,

super omnianetur ac texit triariae mOdo, S sine lana ut habet Plinius lib. ἐζ cap. 3. fulvo etiam colore, licet ipse tefraget tir, caeteris metallis praestat, verba Plini j haec si int: lyiaecipuana giat iam huic materiae, de aurea loqttitur, is ea ibitror, non colore, qui inargento clarior est, magiiq;

diei similis,& id eis militata bus signis pamiliarior, ouo nidis longius fulget, manifesto errore eorum, qui colorem lyderum placuisse in auro arbitiantur, cum in gemmis, ali)lqtie rebus non sit praecipuus. Vide Georg. Agricol. In princi p. de pre c. metallorum, i monet. SI Plinius . cap.

3 sius. Vbi inter caetera scriptum ire liquit, pondere dc facilitate materia picti bocedere, in quo minus sinii liter Carolo Moli

nTO placet, num 7. 68 infin qui ibi concludit, aurum plumbo p ponderare, si Z nos obseruauimus, quantum ut Spit m bum, quod ce itum est, mollitis sit, sed rarius, ideoque fricabilius, operi minus idoneum. Itaque aurum , ait, quo puriuS,

eo est ac dilatabilius mollius. Hinc at probatis auctoribus octo singulares auri colliguntur virtutes, e fectus. Primo propter optimum color m, puritatem ac fulgorem eximium unde ab aura aurum dictum existimatur is splendore, ad similitudiuem coloris aurorae. Is dorus lib. Elymo i 6. cap. ir. Hinc Poeta Faustus Andrelin. cecinit:

Clarasitidem profert Phoebeiis lumina stor, Purm est aurium. pleiadidini micat.

Secund habet proprietatem exhilarandi, unde limatura eius ingreditur medicinas melancholiae,&alo petiae, ut Avicenna ait, confert doloribus ac tremoricordis, nec non timori animae,& data cum succoboraginis, auxiliatur sycophantibus ferti b, ponderositate sua ac solidita te superat omnia metalla, cum duplo ponderosius sit argento, re, stanno, habetque ex sua soliditate puritatem tenerositatem super omnia metalla Ide, preciosius,durabilius, tractabilius, omni tempore fulgens recreans visum,&caeteros ela-sus, ut dicitur in libro de natura rerum.

Quarib, quia aurum secundlim Physicos

teniperatius est omni metallo, unde virtutes habet mirabiles confortandi cor, sto-naachum,& caeteros senius dii into, malleo non resistit, nec frangitur, ut Vasterre-υ , sed si malleo percutiatur, ei cedit, in omnem partem dilatatur. Sexto, quia verum aurum diutius.& durabilius in sua permanet Opcratione , quam aurum sophistaticum, Beato Thoma teste, quod tales virtutes non habet , cunctis i itaque corporibus nobilius est, ut dicitur in allegat. lib. de nat. rer Rex eorum, de Dominus. Quia nec terra , nec aqua, nec aere, nec igne corrumpitur aut minuitur, sed ignis redii ficat ii id humectat, nec id

comburunt sulphura, quae alia combur sit corpora. Natura quippe eius S complexiore ista est, ita quod non est in eo additioneque deminutio. Et iterum: Aurum in igne positum non comburitur, sed probatur&purgatur, nec aurum rubigo ulla, nece rugo eius bonitatem consumit, pondusque minuit Septim b, quia verum aurum caeteris metallis est preciosius, virtutem habens conseruatiuam , ne conquam putrescit, sed i putrida resoluit incorrigit, adeo quod secundi in Avicennam caut rium melius est,& sanabile, quod fit ex auro, nec vulnus ex auro fastum, corrumpitur in tumores, immo usturae factae exaureo instrumento meliores sunt, quam ex alio metallo, quia non cauterigantur nec

cris pilantur. Et sunt qui dicunt, aurum valere ad tu uentutem conteruandam, multi modernorum, teste Arnat. de Uill nou. in tracta. de Vino, ex nobilioribus maxime praelatis faciunt bullire petias auri in coquina eorum,d ali utuntur tenendo frustum in ore, i aliuam deglutiendo. Inueniuntur praeterea riui illud in aquani potabilem conuertant , faciunt aurum potabile, S sufficit modica quantitas in vice, in auro est conseruatiuum sani

tati S.

Oeta ubi A vltim b, aurum fistulas&haemor hoidas sanat, ulcera putridai tetri odoris elliendat, corpori que humano maxime

115쪽

n IV DELII,

maxime congruit. Ita quod in cibo sumptuna, iuuat inutium, ac vinum in quo extincta Rierunt laminae mere aureae candenteS, plenetico S iuuat. Quadere ita scripsit Plin. Nat. histor .cap. S. lib.37. Atirum plurimis modis pollet in remedijs , vulneratisque, Minfantibus applicat tir, Vt minu Sn Oceant, quae inferantur veneficia. Est ipsi superlato, vis malefica. Gallinarum quoque pecorum foeturis, remedium est abluere illatum, spargere eos qui b. mederi velis: haec omnia proprie huc ad. auri praestantiam faciunt, habenturq; explicata fusius per Barth. Chasian in Catalogo Gloriae mundi, opere praeclaro, pari. I. considerat. 61.& seqq. Item maxime, &

sidera. 0s .ubi Matth.Vegium allegat ineleganti sua .iucundis sina a disputatione, si fecit de excellentia terrae, Solis,& auri, quod illa risit excellentius, ubi concludit aurum excellere . Vide ad hanc rem

Guilhelm. Benedi c. in c. Rayn ut tu S, in Verbo, duas alias,nume. Ioo.& consequenter,

pulcherrime Min longum Vbi omnes istas proprietates, aurique virtutes ad Regiam maiestatem transfert, eidemque admodum concinne S eleganter accommodat. Quibus adiunge de auro dialogos tres ab Abrahamo e porta Leonis, Mantuano

medico editos, Sc an .is84 Venet ijs rece ter excusos. Nec non tre S libro S a Ioan Francis. Pic. Mirandulae, de auro tumue stimido, tum coficiendo,tu utendo, composito S,&post Auctoris mortem dudum, anno S 36. typis mandatos. Vbi de arte Cli emica, qui

. Graeci Chr3 sope iam iocant, eiusdemq;

artis cultoribus, quodque aurum factum artificialiter, praestantius sit auro naturali de nativo in longum disputat contraque osores SI conremptores Chrysopeiae inuehitur. Nobis autem hic sermo est potissimum de auro nativo S in terrae visceriabus,diuina gratia accedente, reperto, illudque, si cum alijs metallis permixtumst, posse ad sumnasi puritatis culmen reduci, Vita ad multa conducere, libenter cum multis doctissimis viris et in medica facultate exercitatis, consentimus. Interim

non ignor alariis, quid excellentissimi viride haca: te Chemica senserint quondam, de adhuc hodierno die, quorum quosdam allegat Erunus nume. 18 ubi Alchymiam aliam veram aliam dicit sophisticam , nimis lubricam atque incertam, ubi etiam de magno Alchymistam morabile refert experimentum. Vide quoque Georg. Agricol in epistola Operi de re metall. prae

fixa.

Hic ego recordor istius, quod Reuerendissimus atque Illustrissimus Princeps Elector Coloniens. Ernestus lauariae Dux, S c. Dominus meus Clementissimus, nuper auri aliquot uncias per me, nostrumque specialem docimas an aurifabrum, i ista tractari ,3 per Antimonium aliquot vicibus, maiori, ut fit, cum foetore, quam foenore, liquefieri ac adhibito catino ferreo, fundi ac refundi iussit, ut ab omni extranea de aliena materia meracissimum, ex coetissimum, simplex, iurum putum existeret, dubio procul optime intelliges, Ut rerum istarum abstrusarum diligentissimus indagator&inquisitor , multis sibus tale aurum septies, ut scriptura ait, purgatum exploratum, accommodari post C. Neque etiam illud genus experimenti displicuit expertissimo D. Medicinarum Doctori Adamo naumo, cui sinat liter Dominor si Flectorum Rhenesium Zygo-

states generalis, 1lmannus vi chraidi, vir optimus integerrimus, me presente 3 negotium dirigente, num una quendam duorum S ultra lotonum, ad culmeni absolutissimam probitatem auri reduximus. deinceps trium Sanctorum Regit imaginibus Sams avi procurauimuS. Haec

rara hiat, Synon palsim obuia reuera tamen non aspernanda secreta.

De Iga, seu preciositate auri. SUMMARIA. aurum in a. Caractas dii isibile, locose praestant tinti M. Cerarium unde dictiim t.

116쪽

3 DE MONETIS i socabula artis sunt retinenda. - Siliqi a quid st.

Indicaturae contra su sum acceptio. Caracta quilibet in La. graria di ribulin

13 Molinaei error priori mullio ab urdior.

ι At rum argento latius dilatatur,o quo PCAPUT X.

D Ictu in est cap. praece delati de virib'

atilile est e libra satiri, maxime priri puti, Quod etiam ab omni materia aliena purificatum expurgatissimum & meracis Simunt,de facili trabeii post elatius prδsecltra infra Hic nunc de multiplici liga ac preciositate allta nobis II Cndumetit, sina ili prope modo quo de argento, cap.8.4 nobis est factu in . Auri itaque bonitatem seu preciositatem hanc intrinsecana, aliam Ii atra nomi- nauimus, in partes seu graci xi gilui quatvlor, quos ceri .apia, vel viligariter catacta dicimus distribuimi: s. Cui iis gradiis a talutate est, coici dabo miai mrnu Iadi te, ona trique meta Ilo, quo cum vel nati araliter, vel artificia iter naisceri possit, algciato, aere,pli imbO,llatino, ferro, SI, reliqtiise X cocti ictre Mingat una ex illit, quove praestantius, sublii uius, ac subtilius ni illum habeti, vel excogitari ulla humana ratione pollit. Et sectet, numerii mistunat . caraei. transcedere nodeberet . quippe cum haec sint artis lauilis quai pratnasi incipia, qta ibi is haud alite i , quana unitati Arithirietici, artifices

huius insistere, Mab hsdem ne latum qid-

dem ungtiem deflectere debebunt Viden, da xi supra de algetrio. Palum hic me mouet, quod praeter Bodin. allag. de Republ. lib. . cap. q. nonnullia 3 1ac nostra state, etiam docti homines, . viris monetalibus nimium S praetet meritum, uti opinoi , infesti, inueniantur, qui haec vel ba, ceratia, Caracto S, denario S grana, Mid genus alia artis vocabula, magna obi cui ita te parere, solumq; ostentationis studio, SI quo ars haec moiaetandi apparatior&vendibilior videatur, di, ij idem excogitata esse Minuenta obiiciant. Quasi Velo pr clarissima hec&iuch idissima scietia digna non sit, quae proprijs suis terminis Se vocabulis, uti reliquae omnes , quae uis etiam Meclianica Opificia, conitaret&explicaretur. Ego ita genue fateii cogor, accommodatis imata cotienientissimas haec arti sese Vocabula, vix alium modii miradi pol- se, per quem rectius aut perfectius funda-nὶ ntain eius e X plicari,ac quaestiones dil-sidentes,c3 mmerios tenebi is immersi, dissolui,ac conciliam pol Sit, quare ab omni-b' merit b, ta antiquis, qtia in rccetio lib.

auctorii, qui hac de rescripta nobis sua

telique Iunt, recepta ac reicia Pa fuerunt. Hinc Mol m. alibi Eil, ait, communi I O-dus loquendi artificuna molaetariorum cui est tandum. Et alibi: Ne termini, quos sis agri te artes peculiares habere debent, coiani. . Stur. Ceratium titaq; metapli orice,a j

Graeco vocabulo ir Tur nomen traxit, iuta est in Budaeus flati in ab initio libr. 3. dea: i. d. pari eiu S,R paulo poli scriptuma liquit. Ceratium, ait minuti ponderis est, a grano sit 'ia aedis una, qui iuditis et arboris Italicae praedulcis, digitorum hominis longi iidine di pollici si ilitudine, nos inqirit, in ira urbe importatum vidimus, in lirs sunt grana, quae ceratia dicuntur, uomine cum fructu conanti inicato. Latini ver Ot siliqu)m vocant, ut tradit Columel. li Abro de arbor. is Sili quam Graecam , quam

quidam l. 7.. vocpnt. 4li J cara ster S, seu caractos urbe' ara caractas vulgariter appellitant. AIb. Bri in . num. I. de monet. M

117쪽

rte celati uni non ad

Tlae tamen in pa

pondus veteris cerati , aut etiam siliquae,rt se. encit lina est, sed ad auri piaritate ira , ut de denari; s stipra in argento diximus Licet igitur vocabilium caraetorii in Budaro 'ti Oci; mitrias arrideat, nos tamen, quia vulgatum est recept mn intei attifices, nectan de vellorum elegantia, quana de reb'

ipsis nobis agendii mill libenter illud cubi olinae o&alijs recipimus. Qila milis prae

terea Brid. lib. 2. de atie. bolaitatem auri re-

tisi inae inr . carasti scolas urnianari dicat, tanteii Vt annotauit Molin. isto eleg, ii vocabillo ibidem indicaturae, licet sequii tu Seum sit Dida. Couar. alij, abutit tri , accipientes illi id pro nota atque gradii bonitati saturi intrinsecae, cum magis ac propiti Spro extrinseca, ita num oriam aestimatione accipiendi in sit. Plin. in praefat. Natali istor. Nec ii diicia operista arcest, sed indicatura. Indicaturam ita describit Molinae. quod sit solida,& vera est sinatio totius rei Caract.. nam arca puri auri habet Caractos 3

vel quaelibet aestimatis o voluntaria, e sic proi rie bonitatem extrinsecana, cu imposititiam significat, non autem tantii mbonitaten intrinseca ira, videlicet tialitatis, ut ipse. Quae omnia coexacti tr discutio X cxplic ut perfectissime omnia, de quibus in posterum seqtietur, intelligantur: tau; verbo indicat uiae pro extrinseco illo,&imposititio valore pertranscursum S nos

utemur.

Singula ergo caracta latiri pini non in partes feta gradus Vti supra dedit odenis denarijs inargento est tradithim, veru

inor. grana vice versa partimur, atque ita militiplicati 1 . per M. exstirgi In granat liciem, quot in argento 288 grata. Est

de lotonibustalia in uestigandi puritatem

auri ratio apud alios magistros moneta-IO. qt loqtie sitata, cuius memini sit prξ capite d. ita argento. Cui tabula subsequentes poterunt inseruire.

Nunc

118쪽

N DE MONETIs. ET RE NUMARIA, Nunc quo pacto lotones sese habeant erga Caractos, simili modo Tabulateqtiens sui tibi esse poterit.

Loton. Cara et gram

Ad haec omnia, si quis non nimis oscitanter aduertat, idifficultatem illa nullam prae se ferunt: Quia tam et video Atidae una lib. s. assis, tum etiam Molinaeum nil n4.778. a quibus non videtur recedere Odinus, alle g. cap. R. pel peram admodum, contra- qi tela a tetrias per magistros Monetales, aliosque artifices, S irarum rerum petit OS, obseruataria consuetudinem, in his versatos idcirco ad detegendum talem errore, ex alimum haud dubie prescripto, per doctissi in os istos viros sta sceptum, haec aliquanto planius explicare non grauabor. Et si enim illi nobii cum bene sentiant atque loqtlant tir, puritatem argenti in it. denariis S aturi summitatem in in Caractis consiliare ac consummari. Ait si qui dem Molinae. Absolutissima pio bitas, culmen ai geti est inti. denarijs: summitas vero bonitatis in auro est ad 2 . gradus, quae ceratia nos caracta, peculiari SI apta dia Ἀτω vocamus, quod vocabulum magis placet ait, ex quo ad id natum Sc inuentu omnino videtur. Attamen in eo rauiter labuntur, quod ista tim&indiffere ter singula caracta auri puri, pariter singulos argenti puri denarios, in quatuor viginti Irana: S rursus singula grana, in et . parteS, qua Vulgo ocant charobas, has rursus charobas, per 2 . minutis sina a partiantur. Quae omnia quo pacto cum ijs a nobis paulo ant c, loco certorum ait is principiorum, propositis, conueniant, facile est animaduertere Nain quantumuis denarius in argento a .iecipiat grana, neque de eo aliquis dii bitet, longe tamen dispar ratio est in auro. Caracti ina enim in 12. grana diuiditur, atq; ita exsurgunt utrobique grana, Vt aliquot es dixi 288 neque ego unquam aliter a quoqtra:n ira in inratus, neq; alite in I inperio obsestiatur inod si in Car.idio 1 grana es lentconstitenda an dii plica litur ille num rus granorum prorS8.exsurgerent rana

A. 176 Et sic inulta inde absurdis

sima seque lentur. Nam i ubi nos dicimus aurum ad quadrantem usq; cerati ex octum, effero. Cara t. minus p. granulis, illi secunddia 3 eois p r suppos ta, dicerent 4ecte esse . ni si ad et . cara et latinus o granis expurgat una, quae alterius essent metalli: Piopo

119쪽

Proportio siquidem eadem est in tr. 288. aditi mei um 376 quae est tornari ad senarium,& senari ad duodenarium, uti ex calaulo elucet. Et illo incontiententi dato atq; concesso multiplicatisq; granis s76 pcharobasa . prodiictum uisu pei et q. mintitissimas partes protieniret charobae

illo de hoc absurdis eqtieretur, quod illud

aurum quod nobis elicio. carael.&6.gran. illis ei set to .cara c. ω6. gr. ita ininanib. Ex quo euidenter apparet,ac pro Lesbia ac infallibili regula habendum crit in

re cestii, quoad huius artis fundamentum summum, non plus in a . Caradii S, indeque prouenietibus granis, quam 2. denari)s comprehendi ac constitit enduin esse,qubd nisi ponamus, cpro indubitato credanaus errat qui credere nolit frustraneum in hac pr clara scientia laborem impendimus, quasi incertis sedibus ac doctrinis lubiicis vagamur, inamboleum,

ut dicitur,&operam omnem perdimu S. Hic me non fugit modus ille quo Veneti pastinam communiter visitair constituentes fili quas unius arcae siue belsas ii S 2. quae si per quatuor diuiderentur, e X surgCrent 2Υ8. quaternae siliquae, quae nobis sunt grana, tam in auro quam in argento, si Ve-rh secundum Molinaeum in Caiacto quolibet 24 grana forent collocanda iam ad

minimum i 76. arca contine rei, quae I l ααJῶν distant, inter se. Hac iterum aduertendum erit e praemissa falla praesuppositione, Molin una in absurdiora muliti prolabi, vi certe admiratio e dignum sit, qu bd aure si astensum talia persuadentibus praebuelit. In subsequentem enim modum praecitato loco ita loquitur Carolu S. Et sic graduum bonitatis auri habitudo dupla etsi ad algent una, procedit enim deo .caractis, ut supra in quo duodecim

tantum gradu, numerantur,qUOS Moneta

tis peculiari sermone, denario S. Vocant.

Cuius differentiae ratio est, non sol sima ior preciosita Sauri, qubstanthminutius diuiditur,4 parcius tractatur, sed etiam natura S proprietas auri, tu quod latius deducitur, Z in numerosiores partes spargitur, tum quod purius excoquitur ab

omni extranea macula repurgatur, qua argentum. Et quae sequuntur ibi de S c. Et idem audior paulbpolf. Aurum tamen Plenius excoquitur , et ad maiorem puritate reduci potest,ritiam argentum.

Quae insignis ille vir Parisius noster de duodenario numero perfectione tua quoad argentum, quo vero ad auru de Icenis quaternis cerati j dixit, verissima sunt, usitata, ac recepta,&in praecedentibus per me satis superque explicata. ingvero velle inferre e concludere, maiore bonitate praestantioris intrinsec valoris, inesse cerat ijs vicenis quaternis, qua duodenis denarijs, tam est huius nostrae artis primarijs praeceptis SI fundamentis, ipsi etia rationi, supra qua est radicata, quam lux tenebris, aqua igni cotrarium, imo absurdissim si quod res est dicere cogor. Ostendimus enim superius , quantum ad culmen auri et argenti, summamq; eor ut dem puritate attinet, nihil referre duodecim, an vero quatuori Viginti, vel plures gradus constituantur, dumodo hoc ipsumpi oportionabiliter, accomodate,&absq;

vlla confusione fiat. Sive enim 24 per Iz. sue e contra a gradus per 2 . parte multiplicentur, similes aradus prouo niunt-

Ex quo sequi est necesse, aurum non purius aut perfecit ius, qu5 in suo genere argentu, excoqui aut expurgari posse. Ouod ver,illud latius forte quam argentum C tendi, ac malleo dilatari in partes numerosiores possit, parunt aut nihil ad propositum facit, cum illud ipsum non tam gratia maioris fiat puritatis, quam ub desita natura magis sit ductile ac tractabile, quae confundenda neutiquξm erunt, eaque onania lucem ab ijs, quae in posterum dicentur, percipiunt. I Is

120쪽

SI Ud It eos num os omnino puros ais clo in

sesaepe a I .irifecit. 3 Experimentum scax in comprobationem suusententia. Quo pacto argentum probetur. SUMMARIA.

a Probalidi modus duplex. Argentum qyotuplex probetur. Probatio rem per ignemo aquam et t.tm sacrarnscripturin se testinoma praeferIInt.1 Ponderulis assula requiruntur in probatiorabit certae.

I Argenti quanti m inviassas ingestigatio.

δ Argentum ad instar vini prob iri. ab Plumbi examinatio se iditur. ι Artis pri icipia debent esse certa,

a Fli Id.wremofragili existente Omma deia superion ris laetorri lint. ι Error corum qis puritatem negant argenti.

a Budaei opiniosis per puritate argenti qu.ilis

at Argentum Parisinum quesest.

a Argento probato permanet pars I. imis munda, ut qui oransiens lunt. a surum ad quadrantem excoqui posse. a udaeus communi nostrae sententiae .gis accedita Molinaeus tres potifimum steries in argento constitiuit. ab Argentum putum purum essecia denario

rum.

a Co arruttias argentum purum haberi non posse dicit. a Purum putum argentu omnino haberi posse. Ordinat. Imperi, volunt. C A PI X. OVoniam omnia metalla, praecipue

ver b aurum, arget una, cra S, de qui-btis potissim sim aginatis, ramisi ineptira, ut plurim lina vel inter 1 e perini xt ad confusa habemus Naturaliter erat in , ut loqtiittar Agri .li. io . de re metal. potissimum auriri is arda in portio inest in argento in aere argenti quaedam in auro, in aere, inpit imbo nigro, in serio aeris aliqua in auro, in aere, in plumbo nigro, in ferro:

plumbi nigri aliqua in argento, sciri deniqtie qriaedam in aere dic. Iccirco ordo a nobis instituti is requirere radet hir, pari simplicitate ac breuitate, quo pacto haec ipsa metalla, utpote precioliam a vili, ac econtra a precioso vile possint secerni ac separari, ita quantum vel auri, Vel a geneti, ris auet plumbi in maignati tua, siue numis oblatis sit e reperiatur, deinceps explicem US. Hanc probandi auri argentique artem Voca natis, cuius memini ex Plin. cap. 6 libro si quae tam fili accepta pop. Romano, ut ar Glatidiano qui de erigenda schola, in qua illa publice possit doceri, legem tulerat totas statuas vicatim dic, uerint. Illamque duplicensit constituere pollumus, nam videlicet substantialem 1 et intrinsecam, altera in accidentalein, vel extrinsecam. Substantialis ea est,quq ipsam metalli substantiam quantitate n-ve, quan Puna auri, argenti aeris in m aD sis aut numis sit, ad amulsina, id unumvsque aut semigranulum de monil rat: Accidentalis vero Sc extrinseca est, quae non essentialiteri necessarib, sed accidentaliter, sina licia crudi quadam notitia, nec ad anuit sim sed imperfectius, quali rate in1netallii ligam sub indicati fletidit. Dicam autem l primo de argentos opter facilio-

SEARCH

MENU NAVIGATION