장음표시 사용
121쪽
faciliorem eius probandi modii in quo pacto substantialiter probari R examinari possit, deinde ad auru e consequenter accidentale exameni experimentum transit iam faciem v S.
Peinctis imi absolutissima proban, di ratio et in auro largento illa, quae fit
per ignem ' quam fortem , quam cry- sulcam voca imus, de qua ita scriptura loquitur, l)sal m. i. Eloquia domini, eloquiae asta, velut argentum ignea terra examinatu in probatum Sc repurgatum ac sep ties liauefactum Hieremias cap. 6 circa fin. Omiae isti Principes, ait, declinantium, ambulantes fraudullenter,ut ς s& ferrum uniuersi corrupti sinat deficit conflatori una in igne consima pium est plum-buin, frusti a conflatii conflator. Item Malach. cap. 3. Ipse ait, quasi igniscosa flans,&quasi herba fullonum, de sedebit constans&clicundans argentum, purificabit fi-Jios Levi,&colabit eos, quasi aurum quasi argent tim. Ad probationem itaque S examinationem cuiuscunque generi Sargenti, Te-
quiruntur quaedam' ponderales magulae, ex argento ut plurimum, vel etiam e Varro aliive materia compost 'quarum massu- Iarum in quadrangulari forma, pro more ita confectar una, ad designandos denalios duodenos omnm, de quibus saepe lupra, sufficiunt quinquem affulae seu particulae ponderales tantummodo, in quarum naponitur numerus duodenari US I L. In altera vero senariti S 6. In tertia vero te inari US 3. In quarta binariu 2, Et in ultima unita S I. Qi libus quoad denarios argenti tiri, quot eorum in arca qualibet argetico Atineantur de in sint, abunde significatur. Progrediendo verbii tertiis ad ipsa grana, dixi enim denari sim quemlibet sortiri Vicena quaterna grana, ii militer quinque tanti m poderate leuiores mafiulae, proportionabiliter , forma quadrangulari compositae , sufficient , duarum fabri cana placet tale in nauium oculis 1 ubi j
Massulae ponderaIeS. Denariorum
Forma verbiotonum si quis ijs uti velit, sedecim dc granorum 18 haec cile poterit.
122쪽
Per haec leuiuscula ac minutissima ponduscula, omne in uniuersum argentum, quale sit, siue in massis, siue in fabricatis numis existens, probari perfectissime poterit,ad quorum pondulculorum exacti Dsimam rationem habendam, libram quandam tensilem , ad ponderandum Omnia, cidat ventorum, qui obesse solet, artificiose extruetam, in suoque proprio loculamento quiescentem, ordinari conuenit, quam Germanice, cita probier
Bag I assulasque praementionatas, probier gemisti appellamus. Cuius
123쪽
1llis ita institutis, oblataque tibi argenti aliqtia rastula, ponatur dii odecim
12. denariorum pondust in una lancium, in altera vere tantundem ex materia ipsa,tibi adprobandum desumpta, illud ipsum papyri aut pisibi particii te inuoluito, satis erat quoad primam operatione na: Vbi singulariter est rotandum, quod certitudinis maioris ergo, is quis falla-inr, praestet bina vice sumere duodecim denarios, per bis sex denarios. Nam si
residuae particulae binae mere argenteae prouenientes sibi correspondeant, certior inprobaeris. Se quod bene ac eliciter opus succesi erit, si ponderosior una altera prodierit, eris incertior Vti perfectius sequetur. Habebis deinde fornacillam, vel ferream, vel latericiam, qualem ego praefero, Ventosam, hoc est spiritalibus foraminibus, candentibus, carbonibus instructam. Fornacula ita praeparata,&per spa-
cium ni iis dimidiae horae, plus minus a censa, catilloque cinereo imposito, uenti calore calefacto, ac tegula quadam seu operculo, ad amouendum unde quaq; carbones supraposito, ei dein praedicito catili primo plumbi non nihil, iuxta alγparentem intritale cum alo rei nae talli, ad examinandum propositi, imponito. Deinde cum fumare plumbum coeperit, planeque liquefactuna fuerit,iana tem pus est, Vt argenteas in astulas i libra pensili primo appensas. catillis bini sint j cias, qua volui ac reuolui, coqui in igne candenti ac recoqui, itaque purgari sinas, idque forte perhorulae quartam partem Vt
tandem ulterius ibidem nihil sit, aut videri possit, nisi purum putum seseque o D
ferens, promptumque ac parat una exhiben argentum, colore admodum hilari grato, supraque modum nitido, excellenti, ac splendenti.
Sequitur forma fornaculae, catilli,&m assulae purae. Massula Opura. Catillus cinereusFornacula Tegula.
124쪽
Ecce hic in catillis offert se materia rum, vel ad decem gradus aut denarios. illa arge iuea purissima, excoctissima, me in quo sexta tant sim pars est aqua. 33 racissima, tabomni fece extraneaque impertinenti mundata, immobilis depre dura stans atque persissens, Germanice Voca mustis eur libertoria. Quibusnias ulis ex catillis forciperiti adam e ceptis, ab omni recremeto purgatis, si neutia librae lancena depres terit, sed par triusque pondus e X titerit, experimentum nobisnta una attulit errorem, sin altera librae lancem depresserit, plenum est erroris, itaque id ipsium re iterare oportet.
M Binas deinceps ' magii las puras , pari
pondere existentes, e Xamina, quo pacto cum illa argenti particula, qtiam libratani catillis imposuisti ante 4, in pondere conueniat, vel in quantum disii deat, sit mino studio obseruaracannota. Nam si non leuius, quam imposueris,pondsi sculum ibi ex catillis proueniat,
quod vix fieri vidi pro certo indubitato statuendum erit, argentum tibi ad examinandum propositum, purissimum elle si eius particulae immisi, medieta-
term repereris medietas est argentea pura, altera metalli extrari agantis Atque sic dicimus tale argentum elic--6.
denarior una, vel den. simpliciter prodenario. ubd si proue iuuini pendat denarios, pars duodecima est impertinentis materiei', si decem denarios, sexta Minouem, quarta si octo, tertia pars et aerea, atque idem consequenter de granis
iudicium ferendum. Semper enim diligenti inquisitione&animaduersionem allulae prouenientes, accommodanda sim tim positae particulae arge lateae, illo ad pondus a. dei rariorum, quod bellem scriptores, S communiter artifices marcum vocant, de quo latius in sequentibus. Moli pro pleniori intelligentia praemissorum, utitur hac vini perni ixti similitudine: ut si vinum siet meracissi naum,1 id diceretur duodecini denariorum,& ficabsolutissimae puritatis verum Vinum ad aequilibrium aqua mixtum , si et sex
denariorum Vinum vero cuius pars tertia esset aqua, adlacnario octo cilci pu- Non tamen hic negligas, ut si tibi plumbum illud illachiens , de quo supra
cap. 8. aut simile simplex purum, ad inanias non fuerit, sed aliud forte vulgare, in quo communiter particula aliqua arge iri ea solet residere , illam omnino
particulam is assulis repurgatis sub d
Quod si hac dubitare velimus depuritate istarum assularum, ex catillis desumptarum, certe nihil aliud, quam de antis huius primis principijs certis, cindubitat et praesuppostis, ac presuppone 'dis quaestionem mouebi inus, sine quibus uti haec ita alia scientia nulla poterit consistere solida. Quicquid enim existentibus fragilioribus istis fundamentis superstruitur, sua
in celtitudine aliquando corruat, ac ruinam patiatur nccesse erit, uti natura ipsano Informat atque instruit, iuxta illud ex temper an eum distichon.
Iactis pris rado;visisi redamenta vacillent, Tot. ι timetur ut hinc debilitata r t. inia res' toto coelo aberrant illi, opinio .
qu Ceorundem vacua est, inanis, ridicula, qui existimant argentum ad culmen illud excellens 1 denariorum, sic ab omni extranea materia excoctum repurgarum, redi: ci non posse. Qua de re vaci admodum inconstanter octores no it risunt elocuti, quo ordine Pe stringam. n.' primis Budaeus lib. praecitatos dei , anelio pacto scribit. 1 ea ratio argenti, ut quo purius inueniri non possit, id Cine iacit un& Parisinium vocetur Paris sad sinamam bonitatem excoctura . Et mox subdit. Argent tim igitur Cinericium Parisii uim in prima indicatione censetur, a tametsi a uinina puritate sex gra lnis absit, id eli quadrute denari j Ioan BO-dinus ita clia. O. cap. ut obiter hoc inter se orani, Paris cusis argenti bolaitatem Iuni-muaicit, in qua quadrage Ima sexta paἔs aprici tantum cli admixta.
125쪽
ripudaeus paul post eod. lib. Est autem ea ratio indicaturae dixi stipi a Biacie-um vocabulo abluti in auro argentoque communis, ut quod excoctissimum sit, vel aurum Vel argentum, in eo alieni metalli pars octava decoqui non possit Verbi gratia, In t auro sexta&nonagesima pars cmuscunque massi, in argento odia ua&quadragesima pars Siquidem non eadem est formula ina irri argentique exploratione, nam omne corpUS aureu, in quatuor viginti ceratia partiuntur,&pro Odo temperaturae varias notas faciti t. Sun)- ma alite in nota lauri in quarto de vicesimo est ceratio, ad quadranten abso litto: ut quadrans tant tim cerati in tota massa sit aereus aut argenteus , sed illa quo ad aurum ad caput tib sequens perti
Argenteam autem massam, ait, in duodena denaria partiuntur, quae latine duO-
dena sunt scripula Culmen igitur bonitatis in is scripuli si duodeviginti granulis este aiunt. Hoc est argenti preciosissimum est II. den.&48. g t. In auro 23. car. I 8. Gq.
Vel vii nos rectius secunddm dota
ctrinam supra traditam 23. car. -& . Da . Mox Ribdit ad quadrantis quadrante nil l. I iid excoqui posse per viros quosdam Onetales, seu praefecto viata nautariorum obtentum. Sed demum pro priori nostraque sententia licet timidius videtur concludere, quod male habet Molin eum. In - trit, enim, Argentum ita decoqiri posse,
ut nihil praeter merum argentum supersit, atque cum haec scriberem tale in urbe fuisse, ex aliorum relatu habeo, n: hIl ominiis tamen hibit sim fuit, ne an precioso adnumorum fabricationem monetalc Sargento terentur dinu bd ita tiritati deesset, hoc non tam Monetariorum quam Principum , eorundemque , UO- rura nomine I aucto ita te excuditur .lucro cede se deberct, de quo quaedam iupra cap. 6. siliat dicta.
Ex praedictis constat, admodum mul-
tiplex per viros monetales 3 auri abros argentiam constitui ac haberi perque Omni una gradu una notas transmutari posse. Licet Molin. trium potis snali in specierum ni eminerit subsequenti una Prinὶo argentum vocat is egium, quod est riden.&I g . Quale etiam Parisiense vocari communIter asserit Secundo illud quod a culmine sex tantummodo granis distat estque A II. den.&I8sse. Illud que Ciner accum appellitat, quamuis ' illud Cine raceum aliquando purius elle possit, ita vici culmine 2 3. a Ut .granulis, pro diligentia artificum, distet, Si ita contra l idaeum infert. Tertio,' quoddam ait argentum esse is purum mer una putum, illud est duodecim denariorum, hoc est ad summum gradum puritatis excoctum, pullulatum boni auctore vocant Sueton. enim alibi ita
loquitur. Exurgitque ingenti fastidio
acerbitatem uinum asperum , arssentum pustulatum, aurum obrys una, ut plerique omnem collationem palam recusarent. Meminit quoque eius IIudinis lib.3. dea D se. Alij de forte rectiu et, ut Molinaeus lectionem restituit, pusillatum Vocarunt. Coua T. Vet. coli. num. cap. 7. g. i. Atque i ud purum putum argentum haberi posse, Molinaeu Spern gat.
Dida c. quoque Couar. bi hac inpar *7 te non fidit, ita alle g. paulo ante loco inquiens Ararii liis proditum ell, aurum argentum non poste ita excoqui, Quin alia quam habeat, etiam stinam a diligentia excoc Luna, alterius metalli portionem. Secundi in hoc argent serit purgati: simum, cui tantum mistus et alterius metalli denari quadrans, ne 'apEA8. Par S. Uc .inalii argentum purum putum ha --beri non potest quid et quod tam lolicit ei exquisite IIo et de illo loquantur atque tradient Prus frὰ sermo instituitur de eo, quod per rerum naturam haberi non potest Et saluberrimas Imperi Constitutio-F ne S
126쪽
DE MONETI si Tnes de duodenis denarijs, seu quod in derecidit is lotonibus argenti puri,&'trantum ex arca tali, siue auri sue arge tui fabricandum sit, passim loqtictes, vacillare, nihilque certi constituere nec est e solet, si modo de eius rei certitudine, demonstrationes cestarent , de fundamentum altis nobis deficeret, quod opinati vel defendete velle, pro absurdo ac impio habere
9 Pictet ea non subsisteret eorum sententia, qui affirmant, qtiondam ex purissimo argento num os fuisse fabricatos, d lo c. Coti arr. udaeus Georg. Otiam Atari C. I bro . de pond.& temp. ita scriptirna reliquit. Ex ptiro argento sunt tenuissi. sima illae veteres bra et ea in Miscena erutae, in quibus olores sunt impressi Similiter priri numi sunt, qtii non preci perloluendi causa , sed muneris dandi, solent percilii, hi Diuoruni Principum Clarorum virorum imagines exprimunt,&varias historias tam sacra quam profa
Hinc equidem constanter affirmo, lo-30 quantur ali quid velint, me saepisti me ex meracis simo Se puro puto argento nu- mulos animi causa, Mut alijs gratificarerobraritatem cudi procuraste. Cuius rei etiam et ii dentissimum potest esse experii metuum in ni assulis illis te catillis cineric eis delumpti. Nam si eaedem denuo, adhibita aliqua plumbi particula, ut eo citius liquescant, catillis nouis imponantur, altera vice in igne, donec sistant, seseque constantes immobiles exhibeant, agitari patiantur produstae massulae eiusdem, cuius anica fuerunt, ponderis prodibunt, de quo per aequilibrium ad oculum constabit.
Probatio auri duplu fit modo. Ponderales m. 1ιia quot coiistituenda. Fabii in assularum poli cratiam.
Marca quo pacto per Georg. ur Icolum
Siliqtusimplices granorum quartis simi
Veneti quomodo marcam di*sant. Aurum etiam per via las ista , quibus at gentum,potest probari. to Probamli modus aurum prasiribitur. I Argenteo additamento in proba est opus, quare. 1 Tubida additamenti pondus indicans. ιν Caracta cum denari's, qualiter comeni
I. Additamentum ex puro argento sumendum. I furtim tantummod cum argento permixtum quando habeamis. Ib Argentum quiliter abaliro per aquam valentem extrahatur.
ι Colorum diuersitas in ampullis vitreis stendit qualitatem probae imposita. I Experimentum probationis recte insti
modo consciantur rem ille. a A qua Valentis vis rabilis. a Doctrina singularis, quantum auri, a
genti, Maris, in magast cognoscen
a Aurum putum purum hoc est obrysum movi aqua valentis post haberra Aurum purum putum sicundi Ilinium haberi non pose.
a sudet sintentia de uiro purissimo. a Budaeus adsente uiam νιτὶ orem 2 auctoris proxime accedi. a quadrantis ad quadrantem impuritas explicatur. a Auctoris expilicatio quadrantisfacilior. a Molineisententia de auro obrys. a Coliar.
127쪽
R. BV DELII LIM Comirruuis Budaei sententia videtur a quiescere. go Georg. ric deauroparopulo opinio. 31 Bilibaldi Patriti, Noribergens deauropurissimo mens. 32 Bodin opinio de auro puro se puto.
33 Argenti bonitas Parisens qua sit. 3 Albertus Brunus, quid de auro purifimo sentiat. 3 opinio Doctorum praemissori reiecta de
3 Experientia optima rerum magistra. 3 opinio Doctorum praesessa Imp. Constitu- tutionibus, ct artis priircipi, obuersatur.3 aurum obrUum, seu putum purn, omni haberiposse. 3 Aurum ad culmenpuritatis reducere, nouconducit emper. st Viri monetales, ipsassi ratio,auctorissentetiam conprinant. 1 Peritis art lipalma tribuitur indubjs. a micus Plato, Socrates sed magis in careritas,. Errorise subjcere, indicium temeritatis est. Errcneissentemjs insistendum non erit. J Communis intentiae non semperflandum.
Veritatem occultans , mendacium comomittit.
probatione auri cuiusque,&sitie illi id monetatum, siue rude ad hi ic sit, tracitatum sub ij cere,quae probatio non uno, tide argento diximus, sed duplici modo,&t quidem difficiliori expeditiin, abi l
Posteaquam enim secundum ea quae praecedenti capite a nobis sunt tradita, in massis, s e numis aureis Vt plurimum aerea, plumbea, aliaque aliene materi pars, praeter argenteam, quacum maiori ex parte commiscetur, insit, idcircb dupliciis dicamento remedio ad expurgandum aurum , ut excoctissimum & meracissimum, ideoque plane obrysum sit, opus
Quantum ad primam medelam attinet, ad inferendam lamouendam omnem materiam, praeter argenteam laureana, accipe iis assulas ponderales, simili quo su
Cara et Et totidem minores astulas, ipsa grana significantes, cum numeris i)s dei pia grana designanteS. --I2- 6 3-2-I-ge. Fabrica massularum talium haec esse poterit. Caractar.
128쪽
Haec admodum pulchre atq; apposite, licci pert alia vocabula explicuit doctis. Vii Georg. Agii c. infin. lib. I. de re metall. quae huc de verbo quasi ad vel bui fistuli.
Minorem e libra in , ouam nostri appellant maicam, Romani bessem nominarsit, aeque ac maloiem, Monetari j, qui cudunt aurum, partiuntur in quatuor&viginti binas sextulas singillas bina sextillas, in qira tuor semis extulas . singulas semis extulas in tres quaternas siliqtias Singulas prεν terea 'tiaternas siliquas quidani in quatitor siliqtias: s ed plerioue omittentes semis exilitas, mox binas sextulas diuidunt, indito decim quaternas siliqtias nec has partiuntur in quatuor siliquas. Itaque ait, primi maxima particula, quae bes est, pendit quatuor viginti binas sextulas se cilida duodecim: tertia, sex: quarta,treS: qtlinta,duas: sexta, singulas siue quatuor semis extulas septima, dua Slemi sextulas: octava, unam: siue tres quaternas siliquas: nona, ducis decima, unam. Atque ita iuxta praescriptum modum nullai plicatis q.binis sextulis per . semis extu Ias proueniunt 96. semis extariae. Illis per tres quaternasi si quas multiplicatis
δε--288 quaternael siliquae. Quod si secuti dum quosdam ulterius
progredi velimus, ijs per . sectis i 2. siliquae proueniunt. Sic quoque multiplicati 2 . per in . hoc eli, ut ipse loquitur, binis sextuli 24. per tr. quaternas siliquas similiter resurgii quaterna siliqua seus e A. 288. Et sic tot constituuntur, secundiam Agric. qta a ternar sili quze, quot nobis grana: Et tot siliquar, quot
nobis granorum quartae, leto cest-- IIS 2. ---
Sic best em Ueneti partiuntur in 8. Vncias, unciam in . sic ilicos sicili cum in siliquas sex δἴ triginta , qui duodecim particulas
faciunt, numerumque siliquarum, ut dictum. II a Infert ibi lio pacto Agricola boni anat Veneti dr-stribuunt bessem in siliquas mille centum quinquaginta duas, quaterna sit cauae ducentae octoginta octo, in quot nostri diuidunt bessem, efficiunt totidem silicuas.
Vtrique idem sentiunt,ait,etsi Venet Ibes
scia minutius concidunt. Plura apii de undem videre est. Praemis Iar particulae decem , probationi materiae aureae sufficienter inseruire poterunt, ijs si destituaris, habeasque ad manus pondus cula supris relata, cap. praecedenti, quibus iuxta diuersitatem denariorum&granorum probari diximus,l; C dem .hic quoque in probatione auri cuiuscunque libere ac secure uti licebit, quam ego doctrinam a meis piae recordationis parentibus, alijsque viris monetalibus exercitatissimis hausi, eaque ad trucquotidie , quando tempus ita postulat,
Sed hic obseruandum est,ut pro numero duodenario qui est in prima particula, infigas, aut saltem inesse fingas,tibiq; presumas, numerum Vicesimum quartum S
consequenter pro senario duodenarium, pro ternario senari una, pro binario quaternarium ponas, propter notabilem considerabilenaque disterentiam denariorum duodecim ci . Caraetorum . sic enim particulae istae denariorum proportionabiliter huic rei recte inseruiunt. Quantum ad massulas ponderales, per quas grana designantur. attinet, quoniam dictum est in prscedentibiis . tot granam arcae puri argentii ne se, quot nihil tam arcae puri auri, idcir-cb utrique eae a assulae commode poterutin seruire, sunt enim plane unius ponderis. Quibus pondusculis ita compositis, tithm de materia tibi ad examinandum exhibita icipe demas , qtrantum priori la&t maior pendat particula ponderatis, deinde hoc ipsum iuxta nodun4 cap. praecedenti num. 9 pra monstratum, pluiarbo aut papylo inuoluito, cum additione pondusculi argente alicuius, prout innitus declarabitur aperti US. Qtiae additio&mixtura argentea propterea est necessaria, quod Onani extranea materia,Praeter aurum ' argentum in fornacula absumpta, deinceps quoque La quae Chrysulcae s eu valentis, ab auro argetum reduci ac extrahi possit. Addenda igitur portio illa est pro modo assulae probatoriae.
129쪽
batoriae. Quanto enim aurum silerit preciosius excellentius, tantb maioris ponderosioris argenti portione , quanto vero vilius dilutius , tanto leuiore pus erit. Qita res suam habet rationem ex eo, quod in debiliori argento, forte I . 6. vel 18. Carach. exilis enim variatio et parsi fuerit argen
ua hic non curatur plus argentea materia quam in praestantiori forte 22. 23. aut Zq.
Carast. sit, habeaturque, ex quo sequitur in his fortiorem argenti additionem, qui in illis omnin requiri. Ego eroi UXta subsequentem modum temperamento Vt Psolebam.
Hic notandum erit, nihil referre siue dica
Vel scribam, T. den siue a1. Carael. siue D. den. siue et q. caraci . siuea . dena siue 48. cara et ex quo a . caracta faciunt 11. denarios. Quae omnia perfectius oculari inspoctione ac demonitiatione, sitqeMUO-tidiano, quam praeceptis, maxime quoad additamentum argenteum, addascuntur. Veritas enim magis calata sideri u imperaures animis hominum infigitur, ut inquit Iustin. ing. fin. Instit de grad. cognat. Vide ea quae seq. cap. in fin. sunt allegata. Obseruandum praeterea,tit hoc addi tamentum ex purissimo fiat argento quos destituaris, poteris quidem alio commixto uti, sed superfluitas aliarum materiarum tibi erit subducenda, tant,plus ex illo sumendum, quanto est impurius a
I Labitis ita praedictis massulis aureis, argentum quoque papyro inuoluatur,4 exinde ad socia aculam: catillos cinereos calefacios ei it progredie dum, e tam diu ab idem pei manendum, donec aesa plumbum exhalent, is assulae binae leuiusculae, ab omni extranea materia,&superflua scoria, sari adhuc adhaeserit, repurgatae, costate immotaeq; sese offerat,ac Regio Ore colore grato admirabili operati de se repraesentet. Omnia purgat edax ignis, inquit Ouid. vitiumq; metalli, Excoquit. Habes tune mixtum auro S argento metallum tantum, ita ut porr,requiratur nouus modus duo illa preciosa metalla separandi. In quem finem accipe astulas itas binas ex catillis desumptas, easdem' que malleo super incudem,nertim pantur talὶδ en, percussas, aliquoties vi candentis ignis mollificatas, in bracteolas dilatato,&tandem tranq; bracteolam in fistulae figuram tenuiter flectito, in ampullam vitream immittito : deincep aqua Chrysulca infusa, ampulla lanto igne calefacta , apparebunt quidam spiritus coloris duier si modi, ex quibus conspicatur, quo pacto in subiectas fistulas praediacia aqua Valens operationes suas ex Cr-ccat, argentumque ita clanculum ab auro
130쪽
e tirgat,3 in aquam quasi co uertat. iniol autem Maior rubor inani pulla apparuerit, eo melior SI fortior aqua iudicarilr, qui rubor postquam evanuerit, bullulae admodum candidat, margariti S, nota figura modo Verum etiam colore similes, iiDdem fistulis insidere conspiciuntur: quod ubi animaduertit tir, post breue tempuMa- qua valens effudatur, S infundatur paulbpost fortior ac valentior, quae cum rursum ex ipsis fistulis bullulas ad instar aquae bullientis pluuialis, candidas excuteie Visitur, est undatur se cun d b, 5 fiftillae
exima IJtur, atque ter quaterve aqua pura fontana noli nihil calefa ista, laventur,m
gis verbcoquantur ex eadem bulli elue: iram colore clarior splendent postea in auream Phialam, aut Catillum praeparatum cinereum coniectae, sensim leui ignis calore eccentur, mox Phiala in ardentes carbones co docetur, ac ijs suprapositis tegatur,ac oris vel folliculae flatu modico inspirentur, tunc flammam caeruleam emittet Ad extremum vero fistule ita prorsus purae, forcipe excipiantur,ci appendantur, quibus, uti in argento supra dixi-ia mus, si pari pondus fuerit, bene operatum, artificem laborem non frustra insumpsisse firm iter erat credendum , secus vero si ponderis eiusdem non extiterint. Postremo vero omnium in altera idcium
fistulae positae coniungantur,4 diligenti
animaduersione ponderent tard& sic illis coniunctis pondusculis , quantum aurina assar, seu numis propositis insit, facili negotio explorare, ac dijudicare poteris. De praemissis omnibus,3 quo pacto a- qua Chrysulca, nec non is orta mola illa cum catilli S, praedictaque de caetera instrumenta ad hanc rem pertinentia, conficiantur atque formentur. Vide ad satietatem usque Georg. Agric in egregio suo operedere metall. libr. 7. de Io. pertranscursum. Tum etiam La Zarum Fckerum in suo opusculo Germanice consscripto, quod in
A quae Chrysulcae meminit etiam suis
daeus dicto lib. 3. de a T. δύ pari. eiu S, Vocatque eam medicatam, cuius operatione in
singularem, admodum, ut ipse loquitur, stes pendam, per quendam obscurae t ortis hominem ad inuentam recenset, adimenda in videlicet, quantulumcunque auri particulam argento, aut i cuiuis metal 'lo illi tam aut confusam, nullo prorsu SdI-1pendio, ita ut inauratis nihil iam deporeat mundo, nisi quod vi interteritur, manente etiam quod magis mirandum vasculi forma quassa interdum e nani, veluti quadam Idea a materia abstracta, quam lauandi officinam Crysoplysium, auctorem Crysoplyten vocat ibidem Bu
Rara est, ac singularis quaedam doctrina, quam hic neutiquam negligendam,
sed quas albo lapillo signandam, ideoque
fundamentaliter explicadam, iucundum utile iudicauimus. Videlicet, quo pacto, non solum quantum in numis seu in
particula aliqua aurea, auri habeatur, V rum etiam quantum argenti, quantum etiam aeris in eadem sit,&contineatur, accuratissime inuestigari ac sciri possit: solent
enim, ut dixi, tria illa metallorum genera, aurum, algentiim, Maes, ut plurimum coniungi Atque illud hac ratione tibi erit indagandum. Obseruabis primo additamentum argenteum ad momentum usque, quatum pendat deinde quantum isti m assulae in igne decedat: Tertio, quid Se quanthni per aquam chrysulcamilli ademptum sit. diligenter conscribe, e sic facile deductis deducendis, uniuscuiusque partis podus ad amussim cognosces. Exempli gratia .r . Caractos pendit ipsam assula examini subiecta sit addita
aentum argenteum O. Caraci Atque ita totum quod catillis imponitur, erit 64. Caraci Iam veris proueniunt auri SI arget simul ex igne Carael. 61. extranea idcirco materiae duo caracta absumpta sunt, ta-dem diminuitur illud pondus via quae valentis, Vsque ad Caras . I 8. Ergo subtracto
additamento, quod est o. Canact. inra Carach. aerei S, necnon 18 aureis Carael. faciunt