Johannis Wandalini Scriba edoctus ad regnum coelorum, sive explicatio divinæ Christi parabolæ, de scriba patrisfamilias instar e thesauro suo nova ac vetera depromente, Matth. XIII. comm. 52. propositæ ...

발행: 1663년

분량: 126페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

31쪽

II1et , qui alis, in Rabbanim Oeaftur Oe. At Rabbassim sunt xl agistri sive Doctores maxime excelletites. Hinc Drusius Quaest Ebr. lib. III. c. I. dicit Scribam deri esse, quod Supinis aut Mi gistir,eoq; sensu sum apud Hieronymum in Math. VI. Epist i et Paulus inu pia conjungit, sed non con sundit, Scribam nostrum cum Giω,δε cum, et I Cor. I. ro. Illustris Scaliger ilia mi Trinares cap. XI. notat Paulum heic allusule ad tria Doctorum genera, qua ea tempestate interJudaeos obtinebant,ncm pQ o O .nEt Syrusq. iidem ibi nomo interpretatur Na ct stulatorem, Arabs in P pio fundum in m sit c pro qVo Athi ops: Volgatus habent inconvenienter conqui tarem hujus rendi. Sed non semper dixertos esse V I it l, Scribam Iapientem, jamjaminonuimus. Dissert Verocin , qui rationibus cum aliis collatis diiquirit bicuti vis ocis Graecie uxta ac Syriacte patet e collatione loci Mar. IX 6. qui in acu-rilliniis quibusvis quaestionibus X pendendis,an primis mysticis es legoricis Sc anagog cis etaplicationibus, Omnem aetatem

conlumit. Nam sicut commematio subtilis, quae a lensu Graii malico ac literati, tanquam obvio ante pedes posito, recedit, Ἀγγsticum ceu sublii τ iorem , consectatur, Ebraris no vocari solet , nempe Elia Levila Interprete a pac Ret TRULe exposimo ius non imp ceratione comscitur , ted caute fieri dicitur secundum sen um re-eonditum, vel allegorice , ut Mercerus interpretatur Aben Earam comta in Hos. IV. 3 cuus abusum darmia Apostolus i. Tim. i. . it. I. q. ita Docst res, qui hoc in studio occupaba Lir fve vocari solebant idem nempe ii od:,pud Syrum est domos habebant plures Hierototyniis , inceleberrima illa gentis Judaica Academia, ubi docebant quae ardes dicebantur TQ i. e. ο-m 'ita in isnu monum. Consulatur Buxior fit LeΣicon Chald almud Rabb. inrad. m. Discrimen proinde fuit i. er hos eααααπι iu , quandoquidem hi sensui Scriptinae Grammatico cla literati adhaerebant, eumq: populo ex nonebant, verbis ad cantra vulgi accommodatis, reti-

Locus I. Cor. I. O.

expendi d

mea isto

32쪽

rgxetinentes, &Joquentes ἀμαθῆ ον γῆ αφ τηον; optrin Gh saluberrimo instituto, quod antiquitus obtinebat , antequam curi sivi male feriati homines perniciosam ilia, allet oiarias passim fingendi conluetuduae in inveherent. Videatur Nic. Fullerus Misceli Sacr. LIII. c. 7. ubi & Driis intcrpretatio, de Ipndri P mi. e. peritis scienti. Pusca ab Apostolah. indigii alis tanquam rejicitur Conserantur etiam Camero&Lud de Dieu ad h. l. Tandem his quoq: Scribis αC v im legis peritis Christus Luc. l. a. tribuit, i V clauem si ii , quam eos sustulisse& sibi vendicasse a harmat. Erat veronaec clavis apud Judaeos ita ligne Doctoratus, sivei dignitatis doetoralis eminentis, quando nimirum inim pugilis laribus erat conjuneta. Unde de quodam Rabbi Samuelelcri

i. e. quod postquam mortuus es t ipse, postueram clavem pugillares ejus in locul ipsis, e quod non meruisset habere silium , scit cui haec Doctoratus insignia post se relinqueret. sam obsiervationem debemus eruditissimo Viro J0h. Cameroni mosv-

.e TH nudistis, teste Drusio de II l. Sechis lib. II. c. I νομοδ- ,οι c. Epiphanio Haeres. XV De talibus loqui ur Syraei des c. XXXVIII. 25. rv pio καμματεως ὀνή κα e χολῆ . i. e.

s. lamia Scriba in vortiinitate otii. od vero cum autoritate magna inter cives suos pollebant, uti vel unius Gamalie lis exemplo constat Act. V. 34. etiam judiciariam quandam potestatem conjundiam obtinuerint, id everbis Christi Matth. XX. 8 Marc. X. 33. pparet, quibus ipse se Sci ibi unicum Pontificibus traditum atq; condemnatum iri praedicit. Unde colligere licet,quod etiam Sc ibo pars Synedri fuerint,

quod Grotio placet in Matth. II. 4.&Sigo aio de Rep. br vl Seldeno de Inediiis Ebr. lib. u. c. F. G. Forte

33쪽

rucianumero ponitur quidam Eleazarus a Macc. II i tibi

Syius habet Maton et I iisceps Scribarum. At ab Omlius Scr. bae, tam in Synagogis, quam incon,iviis prima loca ap- Peteoant Matui. XXII l. 6.

AD originem horum Scribarum quod attinet , nec eorum Opini λ rem admittimus , qui illorum ordini parem eum ' η' lege Mosaica vetustatem largiuntur, frustra urgentes vim vota prim Gen. XLIX. o. quae non proprie, 'ρ' 'sed νομολώω designat. Sacerdotima enim olim munus erat te - gem in t rpretari. Nec cum iis a mis , qui vesci l Davidis, vel ad bolaphati aetatem horum natales reserunt, quia ' uo una ulla veri specie ex Historia lacra exsculpi potem cum ibi nul-

La Ἱργηαμαα ii ostrorum mentio occurrat. Neq cum aliis collam initium in tempora nativitati Christi proxima, quibus Hil Sehammai Hoxuere, rejicimus AEUOd conquientima Omina cta falsa traditione Z Orima , ab H eio: lymo in Fla VIII commemorata fidei sacrorum codicum ad Versit tir. 'cium eorum sententide accedimus,qui molpost solutam cap tivitatem Babylonicam Scribarum ordinem introductiam itestatu uili, ubinitiis tempti secundi, ea fere tempestite, qua Propheti. donum in ala hia e sp ravit,&Sacerdotes, quorum alia sis γ' erat de teliabili, meα α νυ Vitio obno-Σu , plus negoti spoliticis ac civili gubernationi , quam legis P editationi, plebis instinition vacare coeperian Unde Occasio nata est, imo necessitas, ut nobilem sacri ministem parte Π, a Sacerdotibus aliud agentibu neglectam, S ribae pes rum ero se signanus facile fuit lieor i: istius autor, vel saltem instaurator, divinus Ezras Pro in P 'rarum Haggaei Zachariae, Malachiae συγ μο, γ, qui ea βῆ Propter non modo distat usas pillatur , sed di cum elogio har. V. s. hem -- ni Libro EZ tertio C. VI H Qui tirulus: aliis it Qq ςcribis con 'erii ἰ, tuerunt a quan S. S ripitiro Lector si ibi ci zrii te hri -

34쪽

modo legis , quomodo profiteris natans s Leetor smi nes 4, illud quod in lege scriptum est , de praecepto pro impetranda vita

arte a obiervando Ezras Vero etiam hoc enco rio oritata r

terpreteir. Iunio, peritus rerum , quas praecepit Dominis, ctylatum sues ius in fraeieci mo comm ret ab Ataxerxe Rege Persarum in i pistola Aramo a ipsi inscripta salutatur,rta zr Nna προ in Scriba legis Dei coelorum consummaim. Quomodo vero ille legem publice praelegerit populo, quidem maltiore cathedra constitutus , videre est Nehem. VIII 3. 4. Quocirca duplici nomine falluntur, qui Scribarum institutum Scribarum pro secta hiabent. Nam primo nomen ossicii ac ordinis fuit ea institutum notio, veluti jamjam ostendimus adeoq; Scriba a Card. Ba- non erat ronio perperam statuuntur se sto Pharilaica pars sive mem sectu brum fuisse in quam sententiam e loco Act. XXIII. 9 male in tellecto adductus fuit, veluti egregie docet lac Casiubonus Exerc. I. adV. Baronium sect. IX. Uni poterant Scribae e tribus illi sed is amplecti, quaecunq; cuilibet maXime placeret. Scribadi Beti . Theophil actus ad Luc. XI distingvit Pharisaeos a Scri-ηersit bis quod illi essent instar Monachorum , qui se ab aliis segre Pharsiis. bant : hi vero essent Do flores, qui quaestiones legis solverent Alph. Tostatus in Vat in XXVI. quaesti discerni. eos eo modx quo differunt Grammaticus o Dialecticis , qui tametssi distingvantur , tamen idem potest esse Grimmaticus si is Dialecticus. Sic Phariseum esse ferat habere certum vivendi motum stridui Scribam esse, erat e te sipientem in lege. Et tam dis acci it eundem e se Phari sese in , Sibam e doctum in Q . Hinc Pe tavius Anim in Epiphan. Hae XV ardinali Ecclesia suco secta re pr mali, contradicere haud dubitat Scriba ait, pleris Dbari mi ira a , mn tum n omnes: Iemadmodum inter Theologos misi Mona. Musoria hi, Darim spita roses res Deinde etiam ectarum ludaica humis natales Scribarum origine recentiores sine dubio sunt.

Nam,

35쪽

. ira

Nam se Da post excessiim demum Prophetarum exortae credimitur: qu udo iudia omni dololatrii, ob captivi atas diuturn aerumnotae memorialia , prorsus excussaac elicta ,

in partes abire coepere in infactione si vidi, litesq non necessalias de religione, doctrina partibus, auteX terno cultu serere,clim hi deculendi, componcnduq, nullus amplius Pro pheta ε πω Lς si s resset, cuJUSatitoritate pervicaces honi in scoercerentur. Cuius mali principium ipsi quidem Judaei ad Salaballatum Culliatum , ejus generum Manassen Ἀ- dAum referunt Iucha in p. XIV. et inde natae disputationes,c nantib us oraculis Propheticis, contr. riae sententiae exorta, imo accedente pertinacia 6 ambitione , secta ac Lureses: Ea veibus ilio in familias abiit, Duces cum tempore nacta famosos, ille lem&Schammai indeq; tres illas propagines Peperit, Pharisaeorum Sadducaeorum,. Es orum id quod Casa ubono, Cunaeodi Spata hemio antea est observatum. A Scribarum vestigia multo antiquiora in historia . . deprehenduntur, qua in aetate captivitati proXimamGdo ostendi se, ibi cie. inus Et poli ea etiam in historia Maccabaica eorum menti cissilui mo urrit i. Macc. V. 2. VII. I 2.M 2. Maccab V, 18. De capi. Bab.. quibus iam intelligendum venit, quod dictum est a Jacob exii ero.

μεν . Cujus moris scripturam publice legen i Vel autores ac principes, vel saltem restauratores fuisse EZram Scribam Collegas ipsius divinos, Elias Levita praes tombussuis in Ma4ram, .R. Gedalias in Catena Cabaia affirmant. Videatur Buxior fit hiberius in p. XI. XII. S rib, hi nostri Ecclesiastici veluti equavis tribu originem Scribarum

36쪽

Drusus de tribus seditis lib. II. c. et r. Ita neque in sela urbente

ro dymitana reperiebat ur sed in omnibus ditii. eae locis . . Synagogae erant, eos offendere licebat, veluti liquet e vlatch. V. i. dc Marcessi et ubi mentio fit seu πων semi εμο- Pristineo mi in ad dist mctionem eorum, qui aliis in urbibus vi verum abi hant. Eorum inter udaeos priscum habri in descrmit Epipha niti H ei. x ninamim quod gestaverint vel his sa, M pallia quaedam habentia a ras et uύγος, quatuor an Ios, quibus pendebant ρρ-οι i. e. orymbi, Vel 1 obest malis

punicis similes quam vestem ait similem filii Dalmaticis, et colobiis, quae lamplioribus ex purpura siegmentis erat an exta, ct ab illis usurpabatur, tanquam signum πολmis , sive iustituti ipsorum , cum fuerit ea ad pompam istentatio- Epiphami nem captandaq; spectantium praeconia composita. Velum opinio ea quod ad ρ- illos attinet, in eo hallucinatum esse Epiphani. de re una cerasset caligeris Duc rishaer. c. xvi quod eos umnius Judostorum Pontile solii it ora tu icae gesta erit,d quidem non nisi in templo, atq; ει ά At Petavius existimat, hos diversos ab illis ecte potitisse cum numero , tum ma- teria alii, i id genus sicut differebat Et si id summi Sacerdotatis ab Ephod ceteror in Sacerdotum d LeVitarum , mori Laicorum initu te ion in 'Iph DE Har XV. Id quod ni s i a medii rella uinari Forian eadem veri specie Tatim mm sterius libri Esthm , ante septennium a Franc altero Asa Lo Latin editum , t 1ibuit Ahas vero Regi Persiarum ejuimodi vestem habentem IV. angulo , a quorum suis tintinnabulum aureum mal pr natum pendebant, cap. VI. LO. Sonu

uret plane nugatore Apella dignum. XIII. T Jus modi alem jam descripsi natas, Servator

SmO oc hei intelligit, qu in interpretes Latini reddunt Scribam Dc huc excep. o Casstalione, qui habet eructus Syrus, Arabsisti:ιr. , Vocibus itidem Scribam exprimentibus, quales etiam exhibent tr.m sationes ruthio ica Persica Hispanica, irasea, Galli Anglica: Luther 'Dem Bel

37쪽

is stat

idi Quod verδ Christo juxta ac Prophetis familiare esse solet, ut Nomen a Dominibus in Synagoga v. T. Judaica receptis quandoq; de Synagog sagnent cum dona, tum munia, quae in Ecclesia N. . Chri ad Ecclesistraria sutura essent , id heic quoq; factum observare licet. Sic amoriiij enim Joel Il. 28 dc et II gratio la&extraordinaria Spi latum. xitus S. dona in N. . super Apostolos eorumq; discipulos es Sicut aliis uia exprimuntii per Vocabola T. propria , ut per eo in locis. τάειν , φήσω Hε 'ri, ἡ πτι , qui modi di vince revelationis inter illos erant , quibus Deus olim usus suit LXVI. ubi gratias T. praeriguratur, inter alia protinittit Dominus, ex artis istis gentibus A nationibus, quas ad Ecclesiae communionem se vocaturum praedicit comm 8. 19. o. se quoq; assiimpturum nur 2 'onse is Sacerdotes, in Levitas, d. e. ministros novo foederi convenientes Atq; ita heic etiam Voce καμι ατε - ynagoga Iudaicae usu recepta , munus mini strorum Ecclesiae Christian D designat Christus, A tam Apostolos indice digito demonstrat quam eos omnes, quos Paulu, nomine F si in op commendat et Cor. III. 6. Qui vero heic Scribae vocantur, eoq; titulo apud Judaeos gaudebant, illi a Christianis appellari solebant δεδαπι αλοι i. e. a AIasChri-gistri, silve Dociores tametsi Sc haec notio synagoga Judaicie stianis di-- magistris tribuatur Luc. II 6 Ioh. III. Io Rom. II. Zo imo cebautuε ipsi quoq; Doctorum Doctori Christo Macch. V ID. 29. IX. II. - , Ioli. Xi II. I . Sed frequent iis tamen de Doctoribus Q T M. usurpatur ut de ipsis Apostoli I. Tim. II. . a Tima. a. ubi Paulus semetipsum vocat δεδάσκαλον ἐθ conjuincta Voce cum si λο tubaru de aliis quibusvis Ecclesia Christiana Magistris Act. XIII. r. i. Cor. XII 28. 29. horis Inlac. III. a. Ebr. V. I et Videatur Bezaad Act. XIII. . XIV. V Erum ne falso sibi persuaderet talis N T. Doctor, satis es.se, si ea legis scientia ,rerumque eo pertinentium cognitiones instrii tus, ut Scribae nomen mereri: obtinere possit, addidit Christia subiecto, re uί insignena dimeren ta ma

s ima Scribis isti legalibus, populi u aica Viso disse r-

38쪽

buere, sive docendo ad Idem Chias lanam a ducere, de oli. IV. i. explicatur per μαθητω ποιῶ , Syrus ac Arabs apud Mattha aim λαθ ά τε reddunt sen, Persicus interpres ibidem adsidem ac religionem meam reducite Tigurini stipulate, ad ver

opicus Ἀ- αι- in loco Actorum vertit introduxerunt mul-

ω, scit . in domum Dei, ovile Christi Tigurini disipulis. Viarem int, Vers Germ Soc in aere Vm erae machi. Differt vero a in uis, in est eos oce e qui a magisterio

doctrinatiostra alieni fiunt ut diicipuli reddantur: it

o A est ii cere eos, qui jam discipuli redditi sunt, mossio magisterio addicti Qtianquam optime concurrant dii, istae notiones Matth. XXVIII. 9.ao ubi utraq; locum habet. Deinde& passiva significatione adhibetur Matth. X I. Τ7.

rtim apientia instituto Act. VII. a. tum de Paula ad pedes Gamalielis educato patria legis erudito Act. XII. 3. Unde nec Ebraeum particesium 'hes qu, din Evangelio Matthaei Ebr. Munsteri demit inquarb. M. eritat, ejus emphasin exhaurit, quod has occurrit in fontibLs I. Parat. XXV. . ubi ei apti l LXX respondet δελ- γ ιim. Nec inerum e iisdem sorinae na, quod invenitii P atri LVIII 6 nativam illius hi exprimit, quamvis ita rotis videatur Nam hoc participuam LXX. ibi reddunt per πῖ ' At

si is est, qui alicujus diiciplina eii imbutus e prose Γ',

39쪽

relationem habet ad eum, cui sed scipulum praebuit Ara Arabicabicam versionem . I. Pet. Hirstentus in notis ad Evangel pes ex- Matth ante o annos editis, ita intellexit, ac si verbum Nnditur. 'labri activa significatione sumeretur, & sensus esset, Scriba qui docebiici id quod ipsi magis placet, contextui convenientius videtur, quam passivus enses in reliquis linguis, nempe doctus. Sed lahitur procul dubio Nirstentus, dum verbum Arabicum active interpretatur, sortassis a Rapheleiagio de ceptus in Lex Arab. . Fallitur quoq; Corn. a Lapide, qui Arabem interpretatur, qui docebit pro regno se i s . Nam Verbum quadriliterum ortum ab Ebrora radice Noe, --terprete doctissimo Golio in Lexic, Arab Lat. cst scipulus fuit , unde n discipulus. Adeoq; Latina versio, quae Arabi cum textum ad verbum exprimit, in Bibb Polygi Walton. h. l. habet , qui discipulis sit regu caelorum. Neq; activa signifi catio textui magis consentanea est, quam passiva, ut vult Kir-nenius, sed vice versa Graecum Vero μαθ ABk Beza, Tremellius Castal. sistator reddunt edoctio, Gall. Genev bienapprins,in in margine, docteur biensi sent, Angi in fructed, Luth geldrt Belg. ondam eis Optime omnium Diodat Ital ammaest ut , quod bene exprimit Erasmus, qui ex discipulo, vi factu es Doctor, Vers Germ. Socin in marg. iii Niligerginia doti XV.

terpretamur cum Erasino, Flacio, Ar Montano, Calvi resiumno, Tremellio, Tigurinis, Piscatore, ad regnum cariorum: quan caelorum

quam Vulgatus meeta malint m regno caelorum, Belgae inhet toningrij dcx emunx item German. VersioJohan. Echen Vulgatum secuta in f immurtio l& Hispanica misi, ne delοι elos quorsum: respicere videtur Castalio regni cae- te sis res edoctus. Et hi quidem praepositionem si pro es ac piunt, eluti etiam in simili loco Colost 'V. II cujus enalia i laria I. I es exemplum adducit Bera ex Sophoclesii 'ces gest. Vςr mi, myjuin y ἐμο εώ θκῶ τοῦτον εἰ δόμους μένειν, id est,c δομο iς. Allei tati insuper lectionem Aemplaris sui vetustissimi, qtiae pro si

40쪽

βα nλt is habet, ειν, βαρο ἰα. Qua de re etiam tessimonium perhibent variantes lectiones Graecae N. I Bibliis Polyglottis Waltonianis in appendice adjeetio, ubi eadem testio producitur ex eodem codice Evangeliorum raciorum Graec. Lat quem Academiae Cantabrigiensi BeZa donavit Forte il- Iius codicis lectionem expressit textus Matthaei Ebraicus a Munst. & Quinquarb editus, ubi eodem modo extat nT,Iaz I in regno coelorum. Ita etiam legerunt Augustinus, Hie- ronomus, Chrysostomus Hilarius in suis lucubrationibus ad h. l. Et sane non inconveniens est haec sive lectio,sive quae Particula indefluit interpretatio. Nam si vel lectio ista nos deficeret,

2 QUI tamen si pro e facile accipi posse largiremur sicut Matth. II

sicutJud. XVIII. 6. RHG, p, in textu Hebneo est, quod

pro Q. M. Sic vice versa isse in reperitur Matth. V. 36. collato cum commate proxime praecedente J.M Luc. VII. 1 . Cujus permutationis exempla complura etiam apud profanos autores observavit Seb. Piochenius Diatrib. de Ling.Graec. N. T. puritates I. ut in κογρον apud Euripidem in Rhesuv. 2 pro ἐν- ρω ibid. 4 3. 0 ct pro ἐν ταχει apud eundem in Hippol coron. v. 'I sit Hi ρ δερ ρ pro εν,63 uinti,4-

Diversa iud Sophoclem in Electra, 7 8.&c. Quin & sensus iatis consita ibi: gruit , si hoc modo verba Christi sumantur, ut mens ipsius fue- sensis rit , quod Scrba hu)uimodi debeat es e bene instruci us &Hic in scipulus redditus in regno coelorum, id est, in Ecclesia, ubi De-dus us in hac vita regnat sive in doctrina coelesti, quae in Ecclesia sonat qu metonymice regnum caelorum dicitur, veluti accipitur βααλεία πήροινων hoc eodem capite Matthaei comm. 3. 4 . 3. Unde Galli Genevenses in Margine Bibliorum habeat, quan ita rotrive da Use. Et licet haec Iocutionis

istius

SEARCH

MENU NAVIGATION