장음표시 사용
61쪽
posita corpore non obeso, nec abdomine multoq; adipa; sed mediocri carne,eaque solida, constipata, Signa -- nam calore pinsura quaeq; liquescunt ac defluunt sia, ι, eolore vero rhbicundo, aut si sanguis plus satisse uescit, ut iis assolet, qui loca si uosa incolunt ac torrida,fuico vel rufo, Sunt enim in quolibet corpore
pro aeris ac regionis conditione copi ures calidita- G tis gradus acuarii,quumhuius qualitatistum aliarii tiriratum modi ac rationes. sic Indi Athiopes,Mauri,Aliani homi-
gyotii, Palaestini, Arabes, Graeci, Itali, Hispani, Sarmatae, Germani Galli, Belgae diuerses sortiui ut corporis Labitus,atq; id suo quiq genere aut per singulas species, variat caliditatis differentias conse- ελ υquuntur.Vt enim ignita quaeq; alia aliis sunt magis vrentia, ac pro subiecto fomite,vel ex carbonib.aut glebis bituminosis,naphta, oleo,pice, resina,vel denique e lignis, equercu robore larice, beluia, ulmo, populo salice accessis ignis, focus incalescit modo ardetius, i uodo mitius: scin quolibet corpore pro loci natura,ac victus vitaeq;ratione Vel augescit calor, vel iniminuitur, eoque fit ut calores homicissi. exsistant varii ae capilli diuersi. In omnisquidem Turisa corporis statu calido,cuimoderatus humo r subest, base ea
curis pilis undiq; densis obsta est, ac barba decora pigi.
sed crines paulo erupuntdiuersius atquealios sibi colores,pro caliditatisratione adsciscunt. QNum autepili generantur ex fuliginoso crassoq; excremento Atirino tertiae concoctionis igeti hi evadant, si qua lodem origo. sto vi caloris vapore,excrementum in exacta fuligi Tnd nem mutatur.Crispi Vero essiciuntur atque intorti 1 i pili. propter temperamentisiccitate, luam calor immo Crissi . . di eus insert3 vel meatuu in quibus radiees figiit,an- lugustiam atque exititatem, aegre n. eluctari possunt,
aut rectam viam sibi amoliri quo fit ut inflecti con tingat , atque in obliquu ferri praesertim quibus id Matiuunt,nou ascititium est,uet alterciliis quae se
62쪽
eomunt ac poliunt,tum tortis crinibus erispantiq, capillo gratiosae videri affectant. Omnes itaque qui calidas siccasque regiones incolunt, nigros atq;eXi gui incrementi crines obtinent, tum crispos ac fragiles: Visunt AEgyptii, Hispani, H thiopes,Μaurita ni,& quotquot natura aut coditione iis amnes existunt. Siquidem in singulis regionibus etiam, qui ad septentionem ac polum Arcti cum vergut,com plures spectamus, qui inter exteros potius, quam inquilinos videntur referendi, si crines accolo, em totiusq; corporis habitum ob erues. Sic inter Belgas maritimos plurimi sunt nigro crispantique capillo,ac cute fusca, praesertim qui a triuis mensibus Solis ardorem perferunt, ac laboribus subcundis de cor- tant ait ueti, quamquam haec corporum varieta5 inporum se multaS caussas referri possit,nempe vel regionas narietas. turam,Vel alimentorum vires ac facubatem, et de Imagina- nique an mulieris latentes tacitasq;rro M vis. qnarun 1. Vis tanta eit, tamq; eicax, ut quae sub ipso M item conceptus mometo animo mentique obuersantus intempe- in forium claborentur. QTu enim is sexus lasciuus τ ria. sit ac ludii midus atque oculos in obuia 'Uαqicon tineia ter defigat iit, v naturalis facul ras.' Uae Oper1 formantio perticiendoque in i Lix, eo cogitationes mentisque conceptus dirigat, atque a isticitiam Drmam infanti in ducat, a parentum natura ac conditione prorsus alienam. Sic obseruatum est nostra&auorum memoria, quumImperator Carolus eiuSVnde Bel nominas Quintus, ex Hispaniis in Belgicam instru-ga Hi Da- cti si ima cla ite esset delatus, ac numerosa olientela, n sim sei amplo'; procerum ac stipatorum apparatu has O- Edigesta ras impleuisset, mulieres quae passim gestabantute'
narratio. Id, ex crebro H ispanoru contuitu, exactis nouesibus, decvimque anni dodrante, infantes edidisse superciliis capillisque nigris ac crispis, tum colore
uli mitioni undiq i assimili , non quidem triobola '
63쪽
s ac meritorias, quas genti feruidae ac salaci se subiecisi e credi par est, sed spectatae probitatis at l. incorruptςpudicitia matronas huiusmodi affect iis in se suos bile concepisse. Simili ratione, quum Belg s In nnonio
imperat et Maximilianus Caesar ex Pannoniis, hoc est , Austriaca gente Oriundus , scae mina: Ob G cimanorum consiletudinem ac conspectu, fauis ruit liliaque crinibus infantes ederunt , ac Germa iis P rOI-liis a fines Hi siquidem , dc quotquot frigidam humidamque regionem occupant, graciles ac restos rufoique pilos obtinent, ac ii aventes com , barba que aeneas, a metalli calore 1brticitur, quod pili nec a Solis calore, nec etiam intersao adurantur , quippe quum humiditas copiosi lites rani tus permeatu stacilis, excremento: una abundan tia, qui b. aluntur, efficit ut densa sit caesaries, ac de uitio ' ua calor nigerperficitur,im becillis Niger itaquepi fit, luci Coloris p;- deusto vi calo is Vapore excrementum in exactam lorum ca fuliginem elaboratur. Flauus vero , quum Vapor minus torrescit, quippe quod tum est impactum cri rentia. .eti, ac erupturum sit, hau a bilis, non nigrae taculentum excrementum es t. Albus Vero pilus eXpituita
humorequo frigido humido enascitur , rufus, sicut coloris flaui,albique eis medius,sic eius generatio ex pituitosae bilios eque tacis media quadam natura prouenit. i vego inter hoc temperatum traistum colunt, hi crines plurimi incrementi Jcro bustos, modi enigros, mediocriter crassbs,tum nec prorsuscra s, nec omnino rectos edunt. Quas dio Libra et, serentias Galenus singulis aetatibus accommodat. De tem Asseribit enim insentium capillos, quod ad colorem spectat, Gomanis ue florentium aetate , Hispanis aut Mauritanis ; eorum vero qui pubescunt atque in ephebis consistunt , iis qui temperatum locum inhabitant. In corporum quoque naturis ac '
64쪽
cur pueri ac discrimen sehabet Tenella enim ac puerilis aetasim rebo. nuda pilis est aut tenui tantum languine, quod aut nullus existat in cute meatus, per quem erumpere exhalariopossit,in pilorum augmentum,ac desit effluxusseu excremetum taliginosum, ex q uo elaborari ac deduci pilorum stamina soleant. tiumve; opubescere incipiut, paruos atque imbecillosproferunt. At quae floresci cuiret aetas, valetiori essicitur capillo,tum numeroso ac nigricante,quod iam
meatus ac spiracula patescere incipiant ac dilatari, deniq; fumida exhalatio in his partibus redundat, tigenerandis, producedisque pilis sunt accommodae.visiunieaput, mentum, alae, pudenda, nam tametsi thorax,brachia, nemora jiirta conspiciantur in his qui impense calent, &fuliginosus vapor redundet; minus tamen copiose aut assiuenter pili erumpunt, cin ullam longitudinem porriguntur, quod in locis quibusdam aridis ac musculous; nem
pe superciliis & palpebris diquido perspici potest.
Δ -- Copia itaque ac densitas capillorum ex humorvmpiliorum redundantia atque influxu; color vero a caliditate opia. intensiore prouenit. Omnes itaque illae partes in corpore humano maxime hirsutae sunt ac setosae, quibus calor inest uberior: ita is vaporosos halitus, qui ex humoribus emanant, allicit, atq; in pilassem naturam effingit:eoque fit ut adolescentium prerique nullo sint barbae apparatu, nec ullae rartes pilorum segete sit escant. Qi'circa quiane adeunt, -ιli t. ac consilium captant, quo pubescant, venustaque languine mentum decoletur, meatos laxos efficio adhibitis iis, quae calorem in his partibus excitant, humoresque eliciunt , atque in usum pilorum
immutant ac concoquunt. Tale enim liminentum a me confici solet, quod recipit radicis arudia MeuηΔ nis,quaeTheophrastoDonax dicitur,Latine aquatica
M. mn radicis bironiae, betae, Iaphini , iridia, cepae,
65쪽
DE COMPLEXIONII. LIB. I. 'singulor a partes aequales, seu trientem, hoc est ,Vn- pr cias quatuor, ficus pingues minutatim incisas sex, dueenda adianthi, quae vulgo capillus veneris dicitur,abrO- barbam tani, anethi, singulor in fasciculum manuale, hoc est, quantum manu complecti possis coquantur in
vino odorifero,deinde effuso expres que liquore, pistillo subacta per cribrum adigantur;adde butyri
recentis tib saliti mellis electi singulorum sex tantem,seu uncias duas, olei amygdalini dulcis &amari, olei de si famini unciam plus minus una,oxrmel, scyllitici semunciam,farin seminis int,melanthii, vulgo ni illae,foenugraeci cribro pollinario accurate excussi, pusillum unum; ladani unciam vitai haec igni 1dmota tantisper bacillo aut rudicula agitentar,dum inlinimenti formam coalescant. Elicit.n. crines cuicumq; etiam corpori adhibetur, ac meto
malisque glabris, si eo delibuta esse contingat,decoram barbam conciliat .Relaxat siquidem cute densam atq; humoribus, ex quibus calor emolliri solet pilorum germina,facilem trasitum perficit, ac vias
patefacit. Quod non aetatis aut senectutis ratione, i ed vel ex morbo, aut vitiosis humoribus ut corpo -
ribus morbidis, ac lueVenerea colanii natis assolet, calvitium eo tractum est, quibus vladique omniq; ex Simile apa 1 te, etiam abditissima, crines defluunt, Vt arbori- salsugine busfolia,ubi salsugine, a venenato aliquo liquore consi. radix perfusa est, pr aesentaneum etiam remedium adsert, modo corpus a contaminatis foedisque humoribus primum vindicetur, atque adhibitis purgationibus sordes internae eluantur. Caeterum, Ut Mulier incepta persequa mulieres eadem qua impuberes capite se. ratione toto corpore glabrae sunt; ac laeuore perpQ- pillato, litae, praeter caput ac vertice, in quo capilli affatiam non ιu1ι. erumpunt ac cumulantur, quod vapores in subli- mea: nuenter afliliant. In caeteris vero partibus pilis nudata cutio est, quod humor calorem supeIet,
66쪽
Quae vero inter has prurire incipiunt, ac tentiguae a i in abditis partibus, ipsisque faucibus ac vestibulo, quo viri illas ineunt, copiose frondescunt, ac densia pilorum segete luxuriant: eoque fit, Vt quo densius fruticentur pili, eo sint congren' virilis a- de se-rilitar Ogenerandi impoten
uidiores,magisque foecundet. Qv d autem nonnullae non concipiunt, licet excremento igenitalitabundent, caloris penuria essicit. Vt enim in solo palustri ac uliginoso, terraq; plus satis humida suilo cantur sata: nec in stirpem emergunt ; ita in utero lubrico conceptus non perficitur. Simili ratione iuuenes quidam inito primam coniugio, in me cudi sunt, ac quamlibet se concubitu fatigent, ac generandi spe excidunt, ac speratae prolis desiderio si u- strantur: quod virili robore destituti sint ac genitura frigestat, ipsaq; sit,quam par est, dilutior. Catoris itaque ratione hirsuti sunt viri, dc magis , quam sexus muliebris audaces . Q d si supra mediocritatem calor in virili corpore augescat,atq; accens ebili sanguis inflammetur, in desperatam feritatem ac rabiem nonnunquam devergit. sit,ut plerique irritati ac vel publicis vel priuatis odiis lacessi-titi, crudeliter in hostem saeuiant, atque immatu. farore grassentur. Mocirca quo quisque plus fatis
calescit,atque ultra temperamenti moderationem excurrit, eo corpore magis hispido est, animoq; ferociore. Quod Iuli enalis scite expressit,
Hi pida barba quidem, se dura per brachia sita
Ιntchsus si quidem calor animosis homines esti cit,feroces, ira cudos, callidos, verupelles, indust rios, solertes, quibus non solii in extimo corpore, sed internis etiam partibus pilos innasci proditum est. od de Aristomene ΛΙimento refert Plin. qui stratagemate ac astu militari integris cohotesselus pressista .
67쪽
tum eximiae admirandaeq; fortitudinis argumenta.
tau m enim vir is ter centum Lacedaemo rios confecisset, at nis astu ab isiis semel at iterum captius esset, per cauernam elapsus tia. vi, angustos vulpium ac mustilarum aditus equuti ue. Ruri' deprehensi s vitis epultiri mno ac vino custodibu,
ignem aduolutuι, lora quibus deuinctus erat, cu corpore ex-
IF . Tertium capto Lacedaemoniiperi ου H ecuerutit, vindendi caussa, hirsutumi cor repertu est. Ex his coniicito, quatum virilis c loris ac roboris Sampsoni inerat; Sam 3- qui mandibula asini miri viros confecit, qui auulses postibus nis vir-
ac repagulis,urbisportas in montis cacume extulit qui ruptis tus.
funibuου ac loris, qu iba,vinctus erat, insidiatiorib- intrepi- Dd. I s. de opposuit, qui co uulsis columnisiuibus triclini ultis erat,numor tim hominu multitudi=ue oppres t. Nec minus spectabilis aut admiranda Dauidis virtus exstitit, qm I. Reg. I impetu facio in leone , tr um,qus; pecora inhiaret, υtrum Dauidis prostrauit, deiecit formidabili hoste opima dolia, amplai robor. trophaea ac victoria insignia inv=bem retulit. Unomine Iud. 3. etiam apud Nebraeos Sangar Anathi filius nobilitatus est,quisexcentos palaestinos vomere vel ut alii verterunt fui id quo boues imulantur, confeci se memoratur. Et quamquam huiusmodi coditionis hominis roagna ex parte excelsi inuictique animi magnitudine ac robore e xsistant, plerique tamen eorum praecipites ac temerarii improba quada cupiditate ad patranda facinora impelluntur, qui cum virtute duce ad res praeclaras eniti possent. nec his consectandis de In nia sint adminicula, ad vitia defect it,at l. insidiis, do- probai, Jis, fraudulentiis, rapinis, cqde, sanguine,ad opes, adproborum 4mperia, ad potentiam tibi aditum patefaciunt, qui com er
a magnamitate ac fortitudine alimenti, audaei aecio depra- potius ac crudelitatis, quam fortitudinis nomen, merentur : praebeiit quidem se animosos in adeundis periculis, atque audaces in obeundis rebus ar- Temera- duis, sed cupiditate priuata ac crudelitate inhu-ria aud-niaria, nc ut omne3 suos conatus ac in ollimina non cia.
68쪽
ad utilitatem cominunem,autRei p. commoda,sed ad nias cupiditates, priuatasque libidines referant maximo ciuium ac populorum dxtrimeto. Sic plerunq; obseruamus si mae exspectationis maximae spei a descentes,in quibus elucet generosae metis irtuti- indoles, improborum commercio ac consuetudinebus vitia degenerare . atque amorum integritate desciscere; permix- oux c vistute possint innotescere ae celebres ei n- M. ci , malis artibus potius id tentare pergunt an quibus non minus se praebent industrios acdolertes,
quam ubi ad res praeclaras aditum sibi pyterueiunt. ix quemadmodum homines igWauimentisque inertis,ac somniculosae in neutia artem memorabile aliquid moliri solent, nec sublime quidda vehi ag redi, vel meditari: sic isti adquaevis sunt appositi a seu vitia,seu virtutes spectes, nec quisquamin conspectandis perficiendisq; rebus illis aut operosum rest,aut diis cite; adeo ut quacunque via grassari ve- lint, qua ratione ac modo se illustres tr stare, id ia- a br. 6.de cile assequantur ac perficiant. Qu'mihi recte Plato i o. iudicasse visus
ranis mequitiam non ex ignavosupidos ingenio, sedgen: ο- se potius educntione corrupto medere. Suntautem huiusni dico ditionis homines calidoxorporis habiti tu , qui illis ad obeunda facinora est incitamqnto.
qualitate lida imbut est, ijdngenio sunt, variu ac
uid. νο- versatili,vivisio, lacri, erecto;lingua fluxa ac flexanima, quae articulare ac significanter verba pro&siam eὰ- iat,sonitu vocis no exili:nam Iobustam vocem em- Mai. eit partim pectoris acήvocalis arteriaciamplitudo, paltim insitus calor, unde emergit impetus animi,
mentis 'e ardor & concitatio. isod si pioba desiectas ti0,nes animo cultus adhibeatur,versipelleg
69쪽
plerumque evadunt, veteratores, subdoli. a tuti, in compiland s rebus mire destiri, auinio inquieto ac tumultu6so; ingenio vero vafro versatili,ventoso,mobili, infido, rerum nouarum auido, - cui tris, a bella Arine LIra insidias, is noxia erimina corsi i lib. I.
Et quoniam calor lumbos incitat, sunt hi magna ex parte impendio salaces, atq. in Venerem proni, omnes'; corporis voluptates profusii mi. C at vi- tio si impotentius succumbsit ac supra mediocrita- Veneristem stini dediti, ob immbdica humoris pro, isto- modera-nem, praemature calvescsti; atq.inanteriori c.ipitis
parte quae sinciput dicitur,eificiuntur glabri; color quoq; his deflorescit; oculi caligant ac lippit idine
vitiantur; tempora collabuntur; tibiae clunesque gracilescunt atq. extenuantur, labascit vigor,facies macie deformatur, omnisq. corporis decor ac ve-
nustas obolescit ae deperit. multisque aliis incommodis sunt expositi. prima hoc est siquaIlido malo l. habitu, febri hectica, quae intimis partibus infixa, atque ossibus medullitote penituet inhaerens corpus tabe conficit. ii eiusmodi costitutionis homines tuendae conseruandaeque sanitatis rationem habeant, ac corpori tuentiq. vllam curam adhibere pergant, prae caeteris valetudine fruuntur' inculpata, nec facile morbis eos tentari contingit , aut aliquos humorum aceruos congeri, qui corpori putrefactionem aut corruptelam infe-xant : ab iis enim moderata caloris innati sirbstantia illos liberos praestat atque immunes. QSociz- ea optima instituenda victus vit aeq. ratio, dc praeter Res non haec quae corpus humanum conitituunt, sex illae res nam quae nos conseruare possunt,modo iis commode Y- les. 'tamur nam ita nostrae electionis de arbitrii, naturae parens esse voluit) accurate obseruandae: vocantur autem Galeno causia conservatr: es, qY c Pr
70쪽
mstri constitutio=nem conseruare idonea sunt, modo tu commν
deat, opportune utamur. Recentiores Μedici res non mume naturales vocant; non quod praeter naturam exsi- dica8s. stant, sed quoniam extra nos constitutae sunt, nec Caussae cο- nobis insitae tum quod usu enectuque suo, ac qua seruatά- litatis aut mensulae ratione naturam, eiusque faces. Cultates vel laedant, vel vitient si sinistre ac parum apte adhibeantur. Cuius generis sunt aer; q ut nos ambIt, alimenta, motus & quies, somnus & vigilia, e cretio & retentio affectus animi. quae calor nati uias ad sui consentationem ac tutelam exigit. Pri- Aeris . mum en in aer sit binde tacite ac latenter, subinde
manifeste in corpus se ingerit, ac spiritus cum foedo halitia: tum salubri affatu vel vitiat vel reficit. Murripe plus autem detrimenti infert aer insalubres, aura- silens. que contagiosa &pes ilens, quam venenos e qualitatis cibus; iste enim vomitu excuti potest , quum
aer ac liquida quaeque, si quando vitalia corripiunt
ac venas subeunt, ita inhaerescant ut aegre eXpugnari queant : qui mi itaque circumfusus aer corpora nostra varie assciat, nam praetor exhalationes pestiferas, quae se pulmonum fibris insierunt, vel plus er vitio iusto calefacit, exsiccat, frigefacit,humectat sed usu, cibo lo sib: quisque prospiciat, ne quid noXae aut incom-
mcentiori modi eX illo contrahat: nam quum te peratis corporibus saluberrimus aer accommodus, qui nulla extranea aut vitiosa qualitate infectus est, aut tem periem viriat, ita a temperamento delapsus is aer contraria inducendus in quo corrariae qualitates e uperant: contrariis sic calido aestuatiq; corpori frigidus icco humidus expuana - accommodatus , quod etiam arte moliendum est,ri. ubi ille desit, aut alius obtineri nequeat. Quocirca in morbis calidis siccis, aut statu coeli aestuoso,
ΛΠ. Io. qtium Sirius ardor Canicula - I sitim morboses ferens mortalibin agris i 1. I ascitur ac laus contrisat lumine corium,