장음표시 사용
871쪽
nem,ut bonum maxime conveniens, scri per scire cupit homo naturaliter,Juxta tritum in ud Philosophi. i. Met . q. s. idq; non insto falcem appetitu, sed etiam elicito& necessario. Namq; liber appetitus quoad specificatione indifferens est, ac proinde potest appetere, aut non appotore. Sed homo nequit scientiam odisse,imo secus eam appetit necessario. Quod si qui videntur eam odi Lis, labor ibi odio habetur , scientiae comparandae comes, sed non scientia ipsa,cujus inexhaustum natura se vit in humanis mentibus appetitu . Intellectus enim scientia ut habitu congruo perpolitur. Quapropter illam adipisci omni conamine allaborat, quasi sitibundus ore hiante sitim cxplere quaeres. Hinc s t, ut nulla proposita utilitate,sed saepe etiam magno cum rei familiaris & valetudinis dispendio in illam summo studio homines ferantur. Testis est
Cicero L. 2. de Finibin honor. Natura, inquis, cupiditatem ingenuit homini veri inveniendi, quod facile apparet, cu vacui curis etiam quid in coelo fiat, scire avemus. Et Lib. s. FD. Tantus est innatus in omnibus cognitionis&scientiae amor , ut nemo dubitare possit, quin ad eas res hominum natura nullo emolumento invitata rapi ivr.Curiosum nobis natura ingonium dedit,& artis sibi ac pulchri tudinis suae conscia, spectatores nos tantis rerum miraculis genuit, perditura fructum sui ui tam magna,iam subtiliter ducta, tam nitida & non uno genere formosa solitudini ostenderet. Nullius a icin usus magis gratia , quam propter fugam ignorantiae causae cognoscendi ipsum scire prosequuntur homines. Lib. I. M apb- p. r. Hac voluptate captus, solertissimus ille coelestium orbium non perscrutator tantum, sed etiam inritator,Syracusanus Alchimedes, ita saepe studio intentus fui Ah legitur, ut in ipsa Syracusanae urbis direptione prius hostilis gladii cuspidem corpore exc
perit, quam urbem in hostium potestnem venisse sentiret. Solorici iam, cum in lectulo morti proximus, decumberet, inaudissetq; assidentes amicos de re quapiam, submisse, ne ipsi molestiam parerent, disputantes, cretio, ut potuit, jam semimortuo capite, rogallet eos perhibetur, ut aliquanto loquerentur clarius, sibi, si or iam moriens aliquid discere potui illat, discessum c vita ucundior rem
872쪽
rem fore. Cum autem quaedam intellectus humani sphaeram transcendant, S: naturali rationis luminc indagari non possint, quid quod in disquisitione rerum naturalium saepenumero lux mentis caecutiat, ut noctua interdiu ; ideo certos intra limites illud sciendi desiderium coercendum est, & omnia divinarum literarum arcana ad amussim veritatis revelatae, juxta conscia tum Ecclesiae orthodoxae examinanda simi, ne extra hanc cynosuram transversim rapti in tenebrosum periculosorum errorum bar thrum prolabamur. g. II. Hujuspie memores absolutis osculationis principaIioribus circumstantiis, quaestiones quasdam non adeo vulgares proponimus,ne quidquam malignumJudae factum concernens, praetermisisse videamur. Quaerent igitur sorte curiosi homines, quales jam Chry solli mi aetate extiterunt, primo
αuare Christus Propositis Iudae non muta
verit pRes .PessimaRecutitorum natio multas & crudeles blasphemias dolosis linguis in Sal vatorem nostrum vibrat, ac si igia arus fuerit, quid Judas contra se machinaretur. Ita enim ex Hebraeis Seb sianus Munsterus in Evanzec inatthaei Cap. 26. Tomo 6. Criricorum Sacrorum , Col. 717. scribit e diuomodo foti in Chrso se Spiritus consilii, cum in D da infatuaverit consiliam ejus, ct u is
nescierit quid sit in corde Iehuda 8 Auts ipse fuit Deus, quis potuit is
eum tradere ' Si autem non potuit scire, quid esset in corde Iehu a, is non erat Deus, sed is quid mali cogitarait Ieburi,aut quam proditio- ,, ne ecit, cum Iesius ob id venerit in terram, ut traderet se ip- ,, sum in manus hominum es occideretur. At vero contumelias hasce excaecatorum gravissa inas, &a Christianorum mentibus longe alienas prolixis verbis retundere, nihil attinet. Ecquis enim furiosorum deliramenta responsione dignari cupiat. Sciamus interim ex sacrarum literarum Pandectis, Christo Theanthropo Omnis cietitiam vi unionis duarum Naturarum in una Persona, tanquam necessarium apotele a competere. Ira
ipsa mim omnes thesauri sapientia ct scientia obsconditi sint,
873쪽
Colos. 2. v. I. Non opus habet ut quis te moniumperhiberet de Mine , ipsi enim ciebat qui esset in homine. Iob. a. as. Scrutatur corda ct renes, quema modum dicis milis is hominis, meni omnes Teia sis quod ego is , quiscrutatur corda ct renes Apoc. 2.23. Illa momni scientiam comprobavit variis argumentis dum fidem paralyticita ba)ulorum vidit, Matth. ρ.a . . Dc Nathanaelevtile Iob. I. 9.Lazaro mortuo Iob. 2. H. Vere igitur Petrus dicit Dia 2I. 17. ms- Domine tu infesti somnia. Et Damasienus lib. 3. cap. 21. Orahod. Ad scribit: Unum Christum eundemq; simul Deum & hominem omina scirc: In ipso enim omnes thesauri sapientiae ac scientiae absconditi latent. Et Lib. II. cap. aa. Orthod. Fid. Eis enim Christus ejus esset naturae, quam futurarum rerum cognitio fugiat: t men ob peribiralem cum Deo verbo unionem, omnium reruti,
cognitionem habebat: id quod non gratiae, sedpersonali, ut dictum est, unioni tribuendum est. Idem enim ipse & Deus erat αhomo. Allatam autem quaestione laudatus si omis alio scrupulo excipit, Tomo 3. Opercio m. i 87. de Proditione Iudae, taliter di terens: Quomodo Iudas corrigi potuit, sponte an invitus si invitus , nulla correctio est, nam mentis malitia neccssitate non tollitur. Si sponte, omnia quae meliora re animum poterant, audiavisse cognoscitur, de si remedium respuit, non medici vitium est, sed languentis. Omnia crudelis contempsit , & DEUS illum . non traxit invitum. Et quoniam bona atq; mala in nostra Deus potestate posuit, electionis liberum donavit arbitrium. Et nos
invitos non retinet, sed volentes amplectitur. Nam non sponto bonus mali riam non amittit. Et ideo Iudas nimiae cupiditatis praecipitatus ardore, caeca quadam improvisione deceptus, luam vendidi i animam, & suae salutis mercator cxtitit. Dederat ei Daem num potestatem,gehennae tormenta monstravit, coelorum regna
promisit, secreta ejus mentis S praedicebat ,& non publicabar. Pedes ejus cum aliis lavit, mensae fecit participem, nihil penitus praetermisit; sed ille in malitia sponte duravit, di omnibus admonitionibus spretis proditor malignus emersit. Et uteum posset mutari, sed corrigi noluisse cognoseas, postquam eum tradidit, iacta-
874쪽
jactavit triginta denarios ti dixit: Peccavi tradenssanguinem in nocentis. Quid est, quando ab eo mirabilia gerebantur, de rebus ostenditur, non dixi mi,peccavi traden anguinem: sed, quid stumihi dare, se ego vobis tradam eum Z &post factum scelus, post commi ilum dei ctum, completam proditionem, post perfectum peccatu, cognovisti peccatiann.Hactenas iste. voluit omninoChri
stus in rectam viamJudam revocare, ut a cruento tacinore,cui a
cessum iam ante quae si verat desisteret:Id quod ex comminatione poenae gravissimae colligitur, qua Christus horrendo velut tonitru lapideum pectus percutiebat: cili inquit, ἐμέ - δἰ ἔ ή
At vero sudas sana fascinatus se leve Mimcn pcrpctrare Iudic bac, quoniam juxta monitum i menandri apud Stobaeum,
anium suum sit crimen haut quisquam videt , Dum peccat; sudreperacta conspuit. Eandem ob causam Christus in coena proditorem omnibus Apostolis non manifestavit palam, sed inlccretoJohanni,& dixit et nus ex vobis. Hieronymus in cap. 26. Matthaei. Qui de passione praedixerat, etiam de proditore praedicit, dans locum poenitentiae, ut cum intellexiiset sciri cogitationes suas, & occulta consilia , eum poeniteret facti sui. Iseo .homitia 82. in Matthaeum. Vide quomodo illi valde indulget, non enim dixit, illa metradet, sed unus ex vobis, ut rursus poenitentiae occasionem latenti meliorem praeberet. Itaq; maluit omnes illos terrere, quam huic poenitentiae irritamenta non dare. Leo Sermone 7. de Palfune cap. Notam sibi esseProditoris conscientiam demonstravit,non aspera, nec aperta impium increpatione confundens, sed leni ac tacita admonitione conveniens, ut facilius corrigeret poenitudo, quem nulla deformasset ariectio, cum autem reliquis Apostolis Proditorem suum Dominus vellet significantius indicare, dixit, Qui mecum manum intingit inparo,idem; quod nolidum exacte
capiebant, igitur Petrus ad Johannem conversuo innuit, ut scisci-Ppppe tarctur
875쪽
taretur, quis cilci, de quo loqueretur, ut omnes individualiter cognoscerent. Quapropter cum recubaret Iohannes super pectus Iesu, dicit: Domine, quis si Respondet Jesus, iste est, cui ego intinisam buccellam porrexero , ct cum intinxiset, praetem dedit
g. II l. Per buccellam inti inctam ac Iudae oblatam illum ii
nuit, ut vaticinium Davidis Psalmo o. compleretur e qui Mityanem meum, magnifica vit seuper mes plantationem. Oragenes Tractaru 3 s. in Matthaeumscribito Videns cos de se ipsis timentes, demonstravit proditorem indicio Propheticae vocis, dicentis : qui manducat panem meum , ampli cavit adversim me supplantationem: nec enim discrepat illud ab hoc, quod dicit, qui tingit mecum manum in paropsidem hic me tradet. Hieronymus in cap. io. Matthaer.
O mira Domini patientiat Primum dixerat, ius vestrum me traditurus cst. Perseverat proditor in malo, manifestius arguit,&tamen nomen proprie non designat. Iudas caeteris contristatis& retrahentibus manum, & interdicentibus cibos ori suo, temeritate & impudentia , qua proditurus erat, etiam manum cum Magistromittit m paropsidem , ut audacia bonam conscientiaria mentiretur. Chrysost homilia 32. in Marth. Quidam asseverant, ita illii in impudentem fuisse , ut parvipendendo Magistrum cum ipso tangeret : mihi autem vidctur Chri iti hortatu id quoq; iactum futile, vcl ut magis Iudas assiceretur, vel ut maiore detineretur pudore , etenim in hoc non parvus est allectus. Confer Theophylae I. in Cap. atthaei citatum. Hic quaerit Nicolam Ormmo concione I 6. ρ. 182. de Iudae proditoris Apsa ι it, edit. in8. Dua , cur panis intinctus a Domino Iudae traditin t i ta respondet: hoc factum est ad rei my sterium, ut falsum a veris Discipulis discern ret, nec enim alteri quam Iudae panis intimitus datus cst , ut eum notans pinguemcn, anu Christi recipcret. Nec desunt Eccles stici, inquit I h.'ines Maria Capasia libro qui vocatur Arca Silutis,
qui Iudae luem hodie imitentur, qui ad solam pinguedinem munem Ecclesi uti ci& beneficium obtutus defigentes anhelant, rcnuunt autem quaecunq, non sunt conspersa pinguedine temporalium
876쪽
um redituum , quae autem pinguia conspiciunt, noniolum porrecta suscipiunt, sed & invicem & e manibus distribuentium, quo possunt conatu, extrahere moliuntur. Secundo dat intinctum p
nem, & jure sordidatum, ut se sordidu Iudas agnoscat, dea Christo
dari, ut res piscat, ut mente peccata recoleret,quae etsi ut inmum struat orent, ct tincta ut coccinum, tamen adstersa hyssopo λυ-rupossiepenitus contritionis conversione emundari. V crum quia intinctus panis nullatenus emundari Mabstergi possit,cujus juris immunditia intima panis intrat penetralia, Iudae peccatum designat, quo totus contaminatus ipse existebat. Immundo Iudae panis de belut immundus,cujus omnia sunt immunda. Sed quia habitaculum suorum praecordiorum immundo spiritu praeparaverat, sibi mystico sensu panis immundus porrigitur, & ut agnoscata nemine se posse mundari, nisi ab ipio porrigente, & suam necessitudinem significante, secundum quod scriptum est Iob. I . diuisροι- es facere mu/dum de immundo c nceptum semine, nonne tu, equisoluses ' Caeterum buccella intincta non fuit corpus Christi, quia materia Eucharistiae fuit purus panis, non tinctus. Paschalis itaq; non solum sed& vulgaris & sacramentalis coena fuit finita, cum Chri stus panem intinctum traderet. Solebant in feriis Palatialibus loco bellariorum apponere in acetarium ex inlybis & lactucis ααrestibus paratum, in quod embamina panem aZymum intingebant. Illud una cum pane & vino etiam post coenam in mensa relinquebatur, uti ex Rimali Hebraeorum Ge ardus in Harmonia cap. i7a. refert. Ergo panis vel intinctus fuit in illud embam ma , vel in vinum, uti Vonum Paraphrastes Iohannis statuit, scrubens : Intincto pane extremo in poculo vini pleno impudenti
Judae panum praeconem sui interfectoris lucri cupiditate capti
dedit. g.IV. Assinitatem cum prius adducta quaestione habet χ μα: are Christi Iudam in Colligium Apostolorum adsciverit, cu ux-ra testimonium Iohannis cap. 13. I 8. - Actor. I. 16. Diabolicus vir
Res p. Vero maxime & rationi consentaneum est udam cum
877쪽
a Christo ad Apostolatum vocaretur, virum bonum fuisse, neq; enim conveniens R decens fui iter, a Christo eligi ad Apostolatum hominem pessimum atq; perditum, cum ipse ad quoslibet Ecclesiasticos gradus, non nisi viros bonos promoveri iubeat. Hanc sententiam passim Ecclesiae Doctores amplectuntur, eo si numero superant, qui negativae favent, quod ut luculentius pateat,ve ba illorum bona fide dabimus. Chryse omus Tomo s. operumsermone 1.de jejunio fol. 7 4. a. Sciebat Salvator, quod Judas traditore siet, cur igitur eligitur ξ ut commendaret excellentem misericordiam, quas dicat, quod in me est, & Apostolus es,&cum discipulis te numero, quod si tu indignum te declaraveris, conspicua erit quidem excellens mea misericordia, sed de manifesta erit prodigiosa tua malitia. Nam d mat stipium illi suarum rerum concrediderat, non ignorans quod iuraretur, sed volebat dando hanc potestatem mederi illius avaritiae. Sciebat igitur&praedicebat Non solum praescius erat, sed insccpe praed icebat . Iram ex vobis me tradet. Cur igitur accusaretur, quod malitia sua boni dispens tionem implet 8 Sed qui cum elegit, non proditorem coegit fieri,
sed Apostolum. Sed neq; Apostolum fieri coegit. Nam quod
ex nece imitate fit, ipsum dicitur fieri, non fit. Continens ex necessitate non cist continens, eo quod necessitas sit. Non enim vinculis virtus, sed electione vitae constat. Idem homilia ro. depa
nitentia : Innuit ante bonum fuisse Iudam, quam proderet. Ii das, ait, A positolus erat, sed pigritans factus est proditor. Didymus Alexanarinus Tomo . Bb. I .pag. 266. librio contra Manichaeos in initio : Non erat natura malus, Judas) pariter cum omnibus discipulis audivit, ecce, ego vos mitto tun ruam oves in medio lup rum , si lupos dicit eos qui peccant, oves vero, qui virtuti operam navant. Iudas autem natura malus erat postea, non erat ovis Christi, quia non aptus est ad vacandum virtuti, qui malus natura est. Imo nec ipse Diabolus tecundum naturam malus est, sed ex mutatione liberae voluntatis. Non erat talis cum unus ex Apostolis esIet,&una Domino ministrabat. CAmbrosius Commeniar. In Epis. aa Roman. cap. p. Tomo 3. Oper. col. 37. de Iuda lscariothe
878쪽
rio the dicit Petrus Apostolus A I. i. qui ortitus es hortem minis ris hujus,i est,ta solati. Quomodo igitur ministerium sui tare potiretur,' nisi esset bonus. In sorto enim Dei judicium adfuit , dignum illum fuisIe tempore, quo electus est. Sed nihil ei
profuit propter Charitatis defectum. D. Hieronymus Lib. 3. contra Pelagianos cap. a. Interroga Christum, curJudam elegerit proditorem Cur ei loculos commiserit, quem furem esse non ignorabati Vis audire rationem , Deus praesentia judicat non fu- rura, neq; condemnat ex ptae scientia, quem noverit talem fore, qui sibi postea displiceat. Sed tantae bonitatis est&ineffabilis clementiae, ut eligat eum, quem interim bonum cernit, & scit malum esse futurum , dans ei potestatem conversionis & poenitentiae. Cyristus Alexandrinus Lib. a. in Iohannem cap. 3 o. p. m. FI . sis Christum cum Apostolis loquentemfacit : Ego vos, ut bonos elegi, non ignorabam, sed cognoscebam ut Deus corda vestra, sed rapuit unum vestrum avaritia deceptum Diabolus. Liberum enim animal homo est, de potest sive dextrum sive sinistrum velit iter virtutem dico, aut vitium, eligere. Idem in Iohannem libro 9.
cap. IO. p.m. 6l2. Tomo I. Oper. Eit. Paris in L Enno I 6os. Euriret aliquis primum si omni cire Chri u creditur, cur Iudam, qui turus proditor erat, elegerit Z Cur enim cum aliis eum connumeravit,
quem non ignorabat quaestus cupiditate capium in Diaboli laqueum esse easurum ' Deinde icalcaueumsuma esus Christum levavit, ut adimpleretur Scriptura , non fuit fine ipsius rei ca a, sed τώ illa quae adimplere Scripturam omnino cogebat. Ad haec nos breviter propter communem utilitatem respondentes, primu illud dicimus, is nunquam hujusmodi rationes nobis dcfuturas, nec finem un-ri quam nos esse facturos increpandi, carpendit Deum, qui prop- ter immensam suam misericordia manihilo ad esse omnia voca. ovit, si sic imperite assicisti erimus, ut in omni bris quae a Deo facta ,, sunt, similia velimus excogitare. Quid enim prohibebit Deum,, incusare ac dicere: Cur in Regem Saulem elegisti, quem scieba gra- istiam tuam esses returum Z Dem cur primum e terra homine orma - si, quem haut ignorabas mandata nonservaturum. Ascendet haec
879쪽
is oratio etiam in superiora. Cur enim Angelorum naturam
,, creasti, quam ut Deus praevideris suturam nonnullorum rebel- lionem. Ex istis caeterisq; hujusmodi porro illud sequitur , ut , , praecognitionis causa, aut nihil omninb creare debuerit, aut in- ,, sentatam solummodo naturam producere, unde nec natura esseis Deus cognosceretur. Illud igitur maximopere considerandumis est, quia rationali creaturae liberam potestatem creatorum la A gitus cst, ta suae voluntatis habenas cui l commisit, ut in eo sit,
, , quicquid probaverit, eligere. Qui ergd ad meliora flexi sunt,
,, hi gloriam atq; retributionem clectioni suae consentaneam . ,, inveniciat. Qui vero improbis cogitationibus seipsos deprava- istunt. cupiditatum fluctibus ad scelera deducti, non iniuria ut, ingrati atq; improbi aeternis vexabuntur suppliciis. In hoc statu ,, libertatu dico fuit angelorum natura constituta. Quare, quiis principium suum servarunt, in gratia confirmati stabilem ac tir- mam bonorum possident sedem, qui autem principio relicto suo is ad peiora delapsi sunt, catenis tenebrarum seipios adstrinx morunt, S perpetitae damnationi servantur. Sic & primus homo in is paradiso& spiritualibus deliciis ac gloria positus, servasset pri- . ma profecto naturae bona, nisi crimine inobedientiae mandata ,, sibi divinitus neglexisset. Sic de Saulem unxit in Regem, fuitis enim primo non improbus , cumq; postea solitam sibi probita- ,,tem non scrvaret, non injuria vexabatur. Sic Iudam quo p . , ipsum legit,&cum XII. collocavit :'aptu seni in in initio erat, , , qui ad sequendum Christum eligeretur : verum quoniam posta, , ea lensim turpi quaestu ductus Diabolo adhaesit, & ad prodenis dum usq; delapsus est, merito repulsus fuit. Nihil ergo in eum, , possumus dicere, qui probum elegit, qui si voluisset, non ceci-- disset, qui poterat totam mentem atq; animum suum in chari- o talem Christi collocare. Nemo autem putet, ut breviter et iam alterum peragamus, idcirco quae a Prophetis dicta sunt, in exitum venire, ut adimpleatur Scriptura. Nam si sic esset,lai, dari potius quam ViIuperari tanquam Scripturarum Ministri,ne-
., quam homines poillant,quippe nec deliquisse omnino videren-
880쪽
tur, si coacti fecissent. Nam si adimplere Scripturam necesse ,, esset, illi per quos adimpletur, nullo crimine profecto teneren- is tur. Praeterea in Scripturae auctorem culpa redundare videre- ,, tur, siquidem, ut adimpleretur scriptura, vi quadam mala commiserint Sed quis adeo rationis ac mentis inops erit, ut Scrip- ,, turam Sancti Spiritus peccandi causam attulisse homini un- quam credere possit e Non ergo ut adimpleatur Scriptura, nec ,, ista de causa iacta iunt a quibusdam quae Scriptura praedixit, scdis contra : quoniam ita nonnulli sponte facturi erant, idcirco,, praesciens Spiritus S. futura praedixit. Quum igitur facta sunt ,, qui praedixit, pignus fidei praedictionem habenies cum jam ,, cognoscimus, de quo ista praedicta fuerunt. Euthymim in Iohan-xis cap. o. Nihil, inquit, novum, quod Judas cum eligeretur, bonam habuerit voluntatem, postea autem sit immutatus tanquam libero usus arbitrio. Theophytictus in Lucae cap. u. Judas pro tempore bonus fuit, de Apostolatu non indignus, ut dis amus, quod non propter futuram malitiam DEUS quenquam a pernetur mala operaturum, sed propter praesentem vi tutem cita honorat quem scit futurum malum. Confer eundem in Marci
g. v. inter illos qui negant Iudam fuisse initio bonum,agmen ducit Augu nus Tomo 8. Oper. ami in Isalmis. p. m. 222. C. I. Verba ejus sic sonant i Sciens Dominus elegit Iudam , unde tibi solatium faceret nescituro , quos devites. Poterat enim ille non eligereJudam , qui noverat Iudam, ait quippe discipulis Iob. 6. Aonne ego vos i a. elegi, cst unus ex vobis Diabolus es ' Ergo & Diabolus electus est aut si electus non est , quomodo ia. clegit, A non potius undecim Electus & ille est, sed ad aliud. Elccti undecim ad opus probationis , eis chus unus ad opus tentationis, unde possit tibi exemplum dare ne si ituro , quos devites malos, quos caveas fallos& fictos,incolentes&abscondentes.Iom. 9. p expo- A. in Evangel. Iohann. ιractatu a 3. cap. 7. pag. ysi. An eo tor