장음표시 사용
281쪽
DE FORMA TRICξ p6ΕTua totis illis nouem mensibus quibus fioctus est in utero non operatur etiam semper secundum lactificam, sed solum tunc cum foemina grau1da est : nam in multis nullo unquam tepore vitae secundum eam operatur.Eode modo non siemper operatur secundum generativam. Porro, sicut illae omnes, etsi non semper operentur, propterea tamen non desinutesse nutritiua, seu species eius; ita quoq- generativa, etsi non semper operetur non propterea tamen desinit esse nutritiua; verum nutritiua, uti dico, in genere siumpta .' de qua δε-lum quaestio est. Ad octauum. Nego minorem r falsium en1m est potentiam nutriciuam Operari per actionem immanentem : operatur enim per transeuntem. Etenim omnis, nutritiua agit in alimentum conuertendo vel mouendo illud: conuersio, & motio alimenti sunt actiones transeuntes, minime autem immanentes. An nutritiua specifice sumpta, quae assimilatoria vocatur, quaeque immedia- . testium Corpus nutrit, & Conseruat, agat peractionem immanentem,an transeuntem; non
est opus disputare: quia de ea non est quaestio. Quaestio enim non est an generativa sit nutr1tiua specifice,sed an genetice suinpta. S cit dicere generice sumpsam non agere peractionem immanentem,sed per transeuntem. Omne enim species nutritiuae generice sumptae
282쪽
sumptae, excepta soli1mmodo sere nutritiua proprie dicta seu specifice sumpta, Certo Mabsque dubio agunt per alaionem transeuntem. Sic expultrix, attractriX, retentrix, CO'coctrix, s nguifica, chylifica, spiritifica, lacti .fica, &c. Omnes agunt per actionem traseun tem : quia agunt in alimentum quod est di uersium a Vivente. Dico tamςn nihilominus
etiam de nutritiua specifice sumpta , ipsam
agere peractionem transeuntem .' agitentes etiam in alimentum, vstimate illud conuertendo, &adglutinando corpori viventi,eiunque actio terminatur & recipitur in alime io, & non in Corpore Vivente. Per accidens enim est potentiae, alimento assimilato anima 1e extendere in 1llud & corpus nutriri: perso vero Qtum terminatur in alimento. Et ita terminus intrinsecus eius cit alimentum; ex trinsetcus, Corpus e uti bene Carrerius explicauit. Ad nonum, potest negari, & maior, &minor. Maior, quia calor nativus versatut
circa obiecta formaliter distincta . & tamen ipse non est propterea a seipso realiter distitiactus ; sed hoc parum iacit ad solutionem. Minor potest negari pro utraque parte. quia&falsum est obiectum nutritiuaesesse sanguinem, & talium etiam est obiectum generati- irae esse semen. Obiectum nutritiuae specifico
sumptae est sanguis; ied generice. de qua hi R quaestio
283쪽
218 DE FORMAT Ric E TOETu, e Uuaestio est, non. Sanguis enim non est ob tectum omnium potentiarum nutritiuaru seu omnium specierum nutritiuae sed paucarum tantum. Etenim non est obiectum chylificae equia illud est caro, panis, &c. non etiam spi-ntificae, saltem adaequarum: quia eius obiecta est etiam aer externus : si nimirum verum
sit illum etiam in spiritus conuerti : de quo plurimum est dubitandum: non & sanguificae, quia illud est chylus. Porro generativae obis ilectum non est etiam semen, sed sanguis: generativa enim Cum sit spermatifica, versiatue Circa sanguinem, ut eum conuertat in semen:& sic semen est cmectus eius; non obiectum. Si verum elliet formatricem immutatrice esse generativam, esset verum obiectum generatiuae esse semen : sed illud est falsum iquare & hoc. Ad alterum subsumptum: nego
Obiectum nutritiuae Esse alimentum ut conuenibile in substantiam aliti. Obiectum nutritiuae specifice sumptae, est alimentum ut conuertibile sic : at generice, minime. Obiectum autem huius est alimentum conssideratum in ratione magis uniuersali: nimirum
ut conuertibile vel in substantiam aliti, seu indiuidui proprij, vel in substantiam alterius indiuidui noui, vel in aliquam aliam , ipsi indiuiduo ad actiones necessariam. Etenim stultifica. lactifica, sunt nutritiua, seu species x nutri-
284쪽
- QUAESTIO Ix nutritiuae generice sumptae, & tamen earum Dbiectum non est alimentum ut conuertibile in substantiam aliti : quia individuum neque. spiritu neque lacte alitur; sed ut conuertibile in spiritum , qui est substantia adactiones necessaria; vel in lac quod est alimentum alterius indiuidu; ac noui. Eodem modo obiectum generatiuae est alimentum hon neces a io ut conuertibile in substantiam indiuidui, sed ri conuertibile in semen, id est
in substantiam noui uiuentis. Ad hoc, quod subsumit Carrerius ex D. Thoma obiectum potentiarum Vegetatiuarum esse ipsiuin Corin Pus vivens, respondeo, id esse falsum. Etenim corpus non est obiectum siuarum potentiarum, .cd subiectum : Sc est illud quod agit per potentias, & non illud in quod aut circa quod potentiae agunt: Si corpus uiuen, esset obiectum potentiarum , esset agens & pMtiens simul: esset entes illud quod agit, re illud in quod; & circa quod agitur; quod est
impossibile'. Porro ipsam non esse obiectum potentiarurn vegetatiuarum, sed alimentum; aperte docet Aristoteles a. de anima cap. q. his verbis r si ita sit, atque prius eIiam obiecta qua ista scilicet operationesi conrepuri .pora reat; primsi profecto de illis propter eande causam, ut de alimeto, de sensibiti, is intesii bibili determi-ηgre oportet. Qmbus mauiseste ostedit obiectu
285쪽
vegetatiuarum sic esse alimentum, sicut scrisibile sensus, & intelligibile intellectus. Ad locum D. Thomae,dico, ipsum ibi impropria sumere nomen obiecti pro fine, in quem potentia intendit: quod satis clare videntur eius verba indicare, quae habentur parte i. quaest. 78. articulo 2. & sic sonant. Reeetat sum enim, ut dictom est yabet pro obiecto ipsum corpus vivens per an iniam : ad quod quidem corpus tripis e operatio est necesaria; una qui dem per quam esse acquirat, se ad hoc ordinatur potentia generativa; alia per quam corpus acquirat debitam quantitatem, se ad illud ordin itur vis augmentativa; alia vero perquam virtus viventis saluatur in e spe, se ad .ec or-d natur virtus nutritiua.Vbi ex verbo, ordinatur, patet ipsum velle illa esse potentiarum vegetatiuarum finem; seu emc Operationes ad quas tanquam in finem potentiae tendunt, Zc non obteistum. Finis enim gerieratiuae est ut vivens constituatur in esto illud autem coiti- tuere in esse est operatio ipsius: & finis augmentativae est ut Corpus augeatur, augCre autem est operatio eius, in quam Ipsa tendit La . quam in finem; & sic de nutritiua. Ad decimum , nCgO potentiam generativam producere membra Cum certa figura. Etenim generativa non producit aut Conformat mebra;
sed anima geniti. Generativa non facit nisi generationem & non producit nisi animam' substan4t
286쪽
substantialiter quidem in plantis, & brutis :
dispositive vero in hominibus. Conformationem & immutationem ad substantiam OG sis, Carnia, &C. faciunt formatrix, & immuta- quae sunt potentiae animae geniti, no ge nerantis. Porro varij sunt tum Μedici tum Philolphi assi rentes generatium realiter es,
fC eandem Cum nutritiua, prout nos iam asseruimus, Gentilis, Vallesius Dubertus, Caro. Terius, Durandus, Conimbricenses, Mercenarius, Ruuio, alij que, probant variis argumentis. Verum quia procedunt ex falso.
fundamento, errant omnes; eorumque argu- menta sunt vana, & nullius ponderas. Suppo . nunt enim esse generationem quae non est
generatio; &esse generativam quae non est generativa. i Conimbricenses in s. Aristotelis de anima capite 1.tenenxes hanc sententia, probant eam sic: potentia generativa no dita fert in alio a nutritiua, quam quod illa ge- neret totam carnem, , totum os de nouo nutritiua solum generet particulam , &s ad Praeexistens, illae rationes non sufficiunt ad constituendas potentias realiter distinctas.. Ergo. Verum argumentum nihil probat; quia sapponit illam potentiam, quae os, carnem :totam de nouo producit, esse generativam:
hoc est falsum, ut 'stendi, & adhuc probo.
287쪽
DE FORMATRICE FOEΤvs generantis, quae aurem os, Carnem, in primcipio generat, est potentia animae geniti DNnique, quia productio ossis, carnis de nono, id est in primo vitae exordio, non est generatio; sed actio generatione posterior, & actio geniti, non generantis. Secundo, quia, quando afferunt generativam esse realiter eandem Clanutritiua, vel loquuntur de generativa primaria quae est in parentibus: vel de illa generativa instrumentaria, quam ponunt in semine, quam vocant Conformatricem, & quam iptimet fatentur non esse potentiam vitalem, et Potentiam animae, sed solum virtutem quandam i hysicam, instrumeatu generativae principalis. Si loquuntur de hac, errant & nihil probant. Primo , quia certum est virtutem illam Physicam non vitalem, non p0sse esso ealiter ipsius geniti nutritiuam : m. quod hutritiua geniti sit potentia vere vitalis. Secundo, quia Cum illa se tencat ex parte generantis, certum est non posse esse realiter eandem cum nutritiua geniti. Potentia enim seu virtus generantis non potest esse virtus geniti. Tertio, quia fali adsumunt eam generare ossa & carnem, sicut nutritiua geniti. modo enim potentia non vitalis potest generare ossa & carnem Unde cum nutrititia generet ossa dc Carnem, illa non; patet
288쪽
bare intendum. Certum est illam, quae de
novo, &in primo vitae exordio, totum os, refotam Carnem, dec. produxit, esse realiter
eandem cum illa quae postmodum nobis natis particulas ossis, Carnis. &c. producit ad praetexistens : sed falsum est illam quae hoc in primo vitae exordio fecit esse generativam. Hoc enim fecit Qrmatrix animae geniti,quae a potentia generativa plurimum est diuersa. Vallesius 2. controuersiarum quire 29. Candem tenens opinionem probat eam sic: in nobis uult, ilemanet quaedam virtus formatris , quae deciduos dentes regeno rat , Sophronisteres producit , arterio
neribus restaurar, &c. illa est eadem cum illa, quae produxit membra in primo vita: exordio illa est vera nutriti*a ; ergo do haec. Verum etiam male probat : quia e eodem fundamento, quo Conimbricenses. Supponit enim potentiam, quae prima mem.
hra fecit, esse generativam, qu0d est uisum.
Nam, ut ostendi, illa non est generativa, sed quaedam. vii tus immutatrix Maturae; ge niti, quae tum d um exoritur Cum. gerilitum est fictum de noui hominis gene- aptio iam abibluta, Verum est remanere in uobis quandam virtutem Qrmatricem,
εc illam eta candem cum illa quae secit
289쪽
membra in prima generatione : sed falsum
est illam esse generativam. Si argumentum teneret, sequeretur generativam seu potentiam generantis remanere in adulto, & generativam generantis fieri nittritiuam geniti di generatiuam parentum adhuc anno octogesimo aetatis producere in nobis sophrooisteres, posteaquam ipsi septuaginta nouem annis iam essent m ortui. Quae omnia sunt lo-ge absurdissima. Confirmat interim argume- . tum exemplo sumpto a plantis. Eadem, inquit, virtus facit ramos, folia in herba adulta, quae fecit in primum nascente: in primumascente fecit generativa; ergo Zc in adulta, M E contra. Sed minor est falsa. Notienim prima illa ilia fecit generativa, quae se tenet ex parte generantis: 'sed nutritiua geniti quae
realiter eadem est Cum prima immutatrice. Caeterum argumenti error promanat a Galeno lib. i. de facultat. naturat. Capite sit. dicente, alterationem siue immutationem seminis quae fit in utero, esse speciem nutritionis Scesse eandem, qua postea in adultis, caro, ossa, nerui regenerantur; in hoc solum differetem, quod ea in utero producantur os, Caro, dcc. de novo; in adultis: ad praeexistens. Qui uti errat,ita etiam suos sequaCes facit erraro. erohat Vallesius secundo, capite m. sic. iisdem particularibus actionibus Completur gene-
290쪽
ratio, quibus Hutritio: Completur enim Vtra que alimenti attractione, retentione, couersione in substantiam aliti et ergo sunt eadem actio. Verum argumentum etiam est nullum;
quia supponit primam ossis, Carnis productionem cise generationem, & perfici iisdem actionibus ministris, quibus nutritio in adultis, quod est falsum; ut iam dictum est. Iou-bertus Commento in caput o .llib. I. Galeni de facult. naturai. tenenci eandem opinionem,illam conatur probare sic Quarum actionum, terminus est idem; illae sunt eaedem. actiones enim specificantur a termino: & quarum pD-tentiarum actiones sunt eaedem, illae sunt eaedem : sed idum est terminus nutritionis, &generationis. Vtriusque enim terminus est caro, os, nerui, &C. ergo sunt eaedem; & co- sequenter eaedem potetiae earum. Peramatus libro de facultatibus naturat. Corpus nostrum dispensantibus, conatur iespondere ad argu mentum, dicendo: ideo actiones esse diuersas, quod una faciat rem de novo, & totum; alia particulam, & ad praeexistens. Veria neque valet responsio Peramati,neque argumC tum Iouberti: non resbonsio Peramati: quia terminum de nouo produci, vel produci aa praeexistens, non facit specificam, sed solum accidentalem differentiam terminorum Scconsequenter nec actionum. Non argumen