Joh. O. Stiernhöök De Jure Sveonum et Gothorum vetusto. Libri duo ..

421쪽

summi boni, ultra quod aliud aut non quaerebant, aut non sperabant ignota per resurrcictionem corporum quam omnes ut absurdam abnuebant post hanc vitam alia , animarum tamen immortalitatem plerio astruebant, quidam verein con sectae ejus

ltanter,plures cunctanter. iacit alii eorum ani sophos.

mas qui se e caeno xsordibus voluptatum subduxissent, ad contemplationem naturaein operum Dei reverti crederent in chaos illud divinae deis, therea essentiae,unde desumptae essent liorum vero qui se aiketibus seris aut corporeis voliaptatibus in hac vita abdidissent, ire in porcos,Canes,lupos,Vulpes Sce Epicurei tamen ,etiam ex hoc genere sapientiam professi, quamvis in plerisq; cum

reliquis convenirent, acerrime tamen contra earum immortalitatem pugnarunt, nihil enim immortale esse nisi aeternum immutabile, animas vero hominum arulorum ex traduce cum corporibus incipere,crescere,flare,deficere S ini tentiam materiae , unde eductae essent, recidere, cumq; praeterea Deos,constituto semel natura io. rologio, ad cujus rotas omnia irent, cursum suum tenerent,extra claram mundi hominum oti ari permitterent, nihil mirum si omnem cultum

divinum ut frustraneum spreverint de irriserint.

422쪽

o vanas hominum mentes, peflora caeca;

si valibus in tenebris degitur GExclamat quidam, quo cum nimis quam multi

sit non conclament, consentiunt tamen,quantum'

vis vel maxime religiosi videantur .credi velint. Ceterum sanctior illa philosophorum religio, paucarum geritum, aut verius paucorum in

iis hominum, haut scio an Gothis nostris dari debeat, siquidem Goibi do Gethaei idem sunt ut plerisq; nostratium placet, quod Minutham philosophum

Regem habuerint,in animorum immortalitatem credidisse existimentur. Inde ruendi in ferrum mens prona viris,quod ignavum putaverint, redi. turae parcere vitae. De domesticis nostris de popularibus idem forte censerim. Extant enim lapides in tumulis sepultorum erecti, in quibus litera. tura Runica mentio fit,jam 9tthini,sam Frea',jamri Thori, quem cum propitium defuncto precantur, satis apparet, esse aliquid manes credidisse, nec finem letho animalibus faetum, quo illud etiam facere videtur,quod non,ut reliqui balbari,cadavera mortuorum suorum promiscue projecerint,sed in viridariis suis quos hortos familiae nominabant,ettebassar & passim circa villas etiam hodie conaspiciuntur,honeste cum carissimis sibi rebus sepe

423쪽

liverint, praecipue telis Dalmis,s viri militares fuerant, quasi trophaea secum non de hoste tantum sed de de morte haberent , his iterum aliquando usuri Sed utcumq; ea res se habuerit,constat lauae paganam religionem apud majores nostro P hanape

praeponderas se quam vulgate religione diximu , 'sive quod ubiq recepta fuit, sive vulgo praecipue

placuit,quod ignaru caelestis gloria, incuriosum beatitudinis alicuj a virtutibus xcultu animi, ex lterna tantia, quae sunt corporis,quaeri valetudinem,opes,potentia tonores elicitatem foris de

domi,in pace, in bello, in conjugiori rebus domesticis quae realia bona aestimat,in Deum vel Deos isti

beneficos , qui talia dare possent, iratos vero mi stςb-x metuendos qui abnuerent, ac proinde devotionexcultu in oculos incurrente prosequendos,sive ut darent exorandi essent, si vent parcerent placandi de hac ergo vel etiam in hac, quas leges habuimus,dici non potest, aliquas tamen fuis e dubitari non debet. Si Pigeri Spa capitula extarent, aliquid fortassis de iis tradi posset Credibile enim non est, ut qui posterioribus seculis semper religionis primas partes esse voluerunt, eas prioribus neglexis se Nunc ergo quoquo modo aliunde

tradita,

424쪽

tradita paucis in re profana commemorasse sessi ciat. Religionem majores nostri in Ethnicismo a

Graecisac Romanis aut certe communem cum illis

habuerunt , nec refert quod abiithino ex Scythia latica primum introducta censeatur, quis enim credat non antea fuisse s Thorus certe anteiith,

num fuit, sed, a iasica illa religio communis fuit cum Europaei, quoad Jovem reliquamq; Deorum turbam ex ejus prosapia,ejusq; cultum per sanguinem .sacrificia , quamvis alibi atq; alibi sub

Beu , Hammonis, Isidis de aliis nominibus laterent. Ac ut de Deorum numero primo dicam, in eo valde variarunt Graecia,Obstetricantibus poetis,foecunda Deorum genitrix, plures Deos habuit,&plures adhuc audia Republica Romani, ut ad extremum nec hominibus tantamin virtutibus, sed& vitiis & morbis templa ponerent, quae res religionem cum ceremoniis suis ludibrio multorum4 contemptu exposuit, et tempora illa in athei uminclinavit. Quanquam enim non Philosophi tantum, sed et sapientiores Rerum publicarum rectores nugas has viderent et riderent,passi tamen

sunt prophanum vulgus errore labi,ut fabulas pro historiis falsa pro veris crederent,sive quod vulgus subti-

425쪽

subtiliorum rerum non esset capax, cum sub in. volucris ejusmodi fabularum mysteria, se- cretiora artium c scientiarum semina latere, nec nisi melioris notae ingeniis pandere vellent, sive etiam quod qualemcunq; religionem sussicere arbitrarentur ad continendos in ossicio homines. Quid enim essicacius multitudinem regit quam superstiti, quare non facile permiserunt religionem hanc violari. Socrates certe, quod ejus contemptor esset, cicutam bibere coactus est, Ar, Itoteles de Prothagoras poenae damnati,i quicunq; Λογον illam pro agmento haberent aut etiam symbolietarent. Majores nostri ex hac discipli. na, simpliciores tamen, tribus tantum Diis majorum gentium contenti fuerunt, Thoro, 0deno Frea hac femina, illis maribus, quorum quaedam simulacra vel statuae etiam hodie in templo p sensi ostentantur, rudes Limpolitae, nec ad eam sane templi magnificentiam, quod olim aureumri

catena aurea circumcineium fertur. Thorus primus maximus Deorum erat, cui Et eorum

innniversum imperium uerum summam detu Iez lerunt Hic Jupiter noster erat fulmine potens, qvod cum in gigantes, qVibu cum bellum gereret,

426쪽

strieturus videretur,tympanorum Maeris strepitΠ, etiam missis in altum aculis suppetiatum ibant, hoc uno quo poterant modo, devotionem Mu-dium suum erga summum Deorum professi Per hunc etiam quidam ex vulgo hodie superstitionis Vetustae , prava a majoribus asserendae veritatis

consuetudine accepta jurant, etho Sut h/id est,

per Thorum vel Jovem Denm, quem etiam cum tonat,vehi, vel Thorum senecionem invehi,nescio an

credant,dicunt tamen etho Subben uter. Huic primum anni mensemri quintum hebdomadis diem consecrarunt, quae nomina etiam hodie in

usu retinentur.

Proximus a Thoros tenvi vel ithinus erat, qui ex a veniens ideo etiam Asdictus magicis artibnsvi praestigiis tanquam miraculis sibi divinitatis opinionem conciliavit, & ex peregrino civis excive Rex ex Rege Deus factus , maximum toto Septentrione sibi cultum vindicavit , felicitatem in bello adversus hostes pollicitus, opes divitias domi, ideo majorum nostrorum mi erat Mercurius, praeponderabat tamen Mercurius, quo plures essent qui pecuniam quam bella mallent, adeo ut hodie quidam male feriati non Vereantur, Pro

427쪽

pro pecunia mutuo vel gratis accipienda numen lixa compellare, quorum mentes Diabolus sub larva istius numinis fascinat, eludit,ut cum maxime accepisse&habere videantur, nihil tamen nabeant. Huic quartum hebdomadis diem consecrarunt, nomine etiam hodie retento.

Tertiam Deorum Friggin sive Fream semiva p, uasem ytthinus peperit cujus neptis suisse perhibetur, δ' Regina quondam formae venustate conspicua, mater te facta voluptatis, de foecunditatis annonae frugum, nec minus liberorum ex felicitate conjugii , ideo QOres nostra fini de Venus, unam enim divam diversis votis sussicere rati, nec praeter necessitatem Deorum numerum esse multiplicandum. Atq; hi tres Dii ex magnis fuerunt: non desunt tamen qui Thoi m quendam cum Thoro confundant ac a se diversos existimant Deos Friggam quoq; alii Pilam dicunt, a quo tertium hebdomadis diem dici volunt, quem tamen modo Mirti dedim',qui nobis olimas Germanismsus vel

vulgo usitatius t vel l, ut in aliis multis, praemisso,

428쪽

Friti m alii GiZim velGibum a qua alter anni mensas Februare nome apnd nos invenisse creditur,et nunc filia,nunc uxorem0ιthis fuisse perhibent, de quare non est quod scrupulos se inquiramus. DeSaturno dubium est, videntur enim & humanae victimae& dies ab eo dictus cultum ejus arguere, homines enim,praesertim pueriin juvenes, nonnisi Saturno immolabantur , ideo a poetis pueros devorare fingitur m dies ultimus hebdomadis quondam

ctoordaρ dictus fuit, qui hodie mutata litteragdorda gh ahiloclerda gh dici putant a layacro, quod postridie ad sacra ituri illo die potissimum

se laventri praeparent. Hoc ut incertum in medio relinquo, de ad Deos minorum gentium AEV rum nomina saltem nostra sunt,uenio. Hi fuerunt Niordio, Reius , nepotesttthini, per quos etiam, ut supra dictum,jurare solebant. Refert Pohamnes Mag- quosdam merito inter ignobiles ist-nores gentium Deos,Methotim, Fro, Hothrum, gno-stum, Hadimum, os iophum, Finaiovem , Ronarum, qui veneficiis &insolitis patrandis clari, pontifices vel sacerdotes,aIiquando etiam Reges facti,postremo benignitate vel simplicitate gentis nostr exhominibus in Deos evaserunt, ad imitationem Romi

429쪽

norum Graecorunt, qui suis Regibus bene meritis

etiam divinos honores tribuerunt. Et haec quidem de Diis isorum numero&ossicio quatenus hactenns cognitum. Caeterum qui & quot sacro' hi sit e, rum horum antistites fuerint, singuline Dii suos Siministri habuerint flamines,sacra, templa, lucos, an communia & conjuncta Fuerintne sacerdotes solis sacris dediti,an etiam aliis civilibus fune ionibus devincti, quibus deinde legibus honoribus,praemiis sacra peregerint, res non est satis clara Mevidens. Scriptor ille Noruerinta cujus saepe antea mentio

faeta est , cum memorat ex Scythia in Speciam primo pertihmum sacra haec translata asserit ab eo.

dem duodecim constitutos fuisse sacrorum prς clos, quos Dios appellarunt, nescio an non Graeca voce, quasi dirimos, quod divina tractarent, qui fuissse vitientur,quod olim Dryades apud Gallos,magnae authoritatis Maestimationis, quod jus etiam populo dicerent Ohamu Maguo pilatii an dicuntur,fortassis a pileo vel tiara, integumento capitis quo usi sunt sacerdotes. Nescio an non' ec ossicii ratio .dignitas manserit penes legisti os vel Numarcha/,ante Christiana sacra Cum enim pastalia religio a Christiana oppugnari coepit, con-

430쪽

stat communem plebeculam superstitionibus deditam, hisce authoribus quam maxime restitiss*, nulla aliorum sacerdotum , qui acerrimi religionis suae propugnatores es se solent, facta mentione. Et quia sacrificia anniversaria per duodecim praefe- istorum sive provinciarum praesidum ministeria per vices ambularent, qui quasi praesides victimarum in Collegio sacro fuerunt Tifergilde verisimile est nullos alios sacrorum antistites fuisse. Sed sive ii sive alii in ministerio. sacrorum fuerunt, sacra ipsa,si conferantur cum iis, quae cum Christiana religione paulo post introducta sunt , ut alia omnia seculorum istorum, simplicia& rudia fuerunt, unico in aliae cultu, paucarum praeterea civitatum, excepto Constat intra lucorum suorum umbram torrorem siclisse,& si ex reliquiis paganismi,quae nostro seculo in ultimo Septentrione supersunt, judicandum est, magis ut homines aliquid fuisse,quam quid fuerint, certo scire possint. Hos tamen Deastros majores nostri, ut aliae gentes, sanguineri cruentis sacrificiis etiam hominum propitiare soliti, ut modo dictum. Ideo jura in novis sacris achmi fide vetant ejusmodi hostias

sanguineas caedes, en gin tali ei laudoni biota

quod