장음표시 사용
21쪽
scite nunc,quae potestas, en quanta Aur. II l l
His expositis, sequitur,ut agam de consuetudine incinam comitiorum quae a praerogatiua centuria: & jurouocatis fiebant . Ego uero cum apud Asconium talium c mitiorum mentionem reperissem, quorum tu in libris de comitiis non meminisses, quanquam praerogatiuae memineras, addidi, cum prima illa comitia, quibus bis desiadem magistriatibus iudicatum scribit Cicero, satis comstaret euanuisse, uerisimile uideri, in eorum locum inue etam esse alteram consuetudinem binorum comitiorum, praerogatiuae inquam centuriae iudicium ,&iu reuocata rum . cuius consuetudinis quanuis initium esset stac rum; usus tameniaci maxime pateret . Hanc autem cori siletudinem his uerbis in priore re Asione Expono. 2
liquoti post liberatam remp. annos cum iam tributa o euriatis essent inuecta elristina consuetudo es mutat uota e vero meo. Te omnibus enim centurijs unam irae duxerunt, quae primam arati aenopterea P rogatiua diceret M. us cutem sententiano unis comitiss
22쪽
eneandis praemogatiuae apud Liuium memoria tantopere celebraretur imae uerba mea tu tibi multis modis oppugnanda Mux, sti, & quidem, ut uideo, modeste admodum, & minime aspere. Primum enim, inridistis, inquis,m non reponat dquod dicit , tribatorum pro curiatis inuessionem caussam attulisse mum tundae pri inae eo hetudinis binorum centuriatorum in mandando crimmutubalentinam ' Quod quam ridicule feceris , alii iudi cent. neque chim ego,quia tributa pro curiatis essent in uecta sed cum iam tributa pro curiatis essent inuecta,mutatam esse pristinam consuetudinem dixi. Deinde quid magis ridendum, inquis, quam ex eo, quod conius bina quodammodo agnosiit comitia iii aerogatiua,O iure uocati colligere bina fuisscin tegra centuriata, priusquampraerogatiua instituta ess et e In quo tu
etiani, atque etiam ridiculus appares. neque enim apud me est,me ex loco Asconii colligere, ante praerogatiuam . institutam bina fuisse centuriata, sed ex loco Ciceronis, si ita, ut uulgo legitur, legeretur. quod etiam in censoritibus obseruatum lectio quam protuli, uetusta conuinciti secundana uero consuetudinem, quam dixi, inuecta post tributa comitia instituta,me elicere ex Asconii loco. quicum sit locus insignis,& in primis notandus, & in quo uno binorum comitiorum mentio aperte fiat, tamen a te es praetermissus in magno illo comitiorum commentario,ita ut neque iureuocatarum,quae fuerint,mentionem facias. tantum illud libro primo, cap. quarto ascribas:
ApudLiuium, sconium lespmrogatiuam tribum,et iureuocatas, ubi de comitiis centuriatis agitur . quod tamen non in criminis
loco pon0,quid enim hoc me attingitὸ sed ut intelligas; me non sine caussa locum hunc ad rationem, disquisitio
nem ii reuocasse.-locum illum non intellexisti inquis;ccir no quia diis uulgolegatu , Nos fuerat bina omnino de iisdem candidatis
23쪽
tufieri, ego uero te admonuerim, in aliis labris legi,bina denuo,in alii, bina domo,in aliis bina quodammodo, tu uulgatam, inquis, omnium pes mam,omnino,retinuit Zi.quod uerbum vel totum tempussignficat, uel totam rem. quorum utrumue falsum. Ego uel o si retinueroόOmnino, nam me repudiasse, Quodam modo, mea uerba non
indicant sed si retinuero, dicam, hanc fuisse sententiam Asconii, morem filisse, ut de iisdem candidatis bina comitia fierent omnino,i.necessario.quod est,maiore ma gistratus creari non potuisse, nisi praerogatiuae iudicium1ureuocatarum suffragia subsequerentur. ni ita fieret,ui ditiosa fore comitia, neque, si ita dixero, ridiculi aliquid me dicturum, sed ridiculum potius, qui refragetur exi stimauero. Quaeris inde, quando primum abrogata priore bino rum comitiorum consuetudine posterior haec praeroga tiuar,& iureuocatarum inducta sit. si dicam, quemadmo dum tu scriptum reliquisti, & me in libris de iure ciuium R. uel inuitum scripsisse uis, post expletas x viribuscquae fuerunt expletae post annum urbis quingentesimum. tu me in multas dissicultates atque angustias qua si qua dam disputationis impellis; si ante tribus XXXI expletas, tum me quasi reum stultitiae facis, qui a summa tua aucturitate recedam. itaque quo me uertam nescio cum ita toegisse uideam, ut omnes mihi aditus euadendi Boetius ris. tentemus,an ut aliqua laqueos tuos frangere si soluet re non liceat, istos possimus. Praerogatiuam instituta messe post xxxv tribus institutas & scripsisti in libris de co,
mitiis,&nunc etiam ut cum maxime asseris.argument tris autem hoc modo. raerogatura centuria nonpotest esse si te trisu praerogatiua,tribus praerogatiua non fui nisi postquamclassii m rit turiae ad diuisionem ita uumpertinuerunt atqui uerba uti libranse
24쪽
mo aperte indicant, tum demum Serasi mutata diuisione Assum reclurias ad tribuum distributionempertinuisse, postqua expleta sunt xviribus. Nihil validius. quid tamen si propositionem utranque negem,non me doctis probaturum existimas λ quid
si tibi ips, nisi pertinax esse uolueris, illud idem persuadeam Θ Nam quod praerogatiua centuria non fuerit sine tribu praerogatiua,unde educebatur, id quide postremis temporibus conuinci Ciceronis auctoritate uideo. quin autem primis sne tribu esse non potuerit, ut omnes centuriae non aliter, quis, omnes tribus iis sortem coniic rentur , ita ut quae prima sorte exisset, prima sententiam rogaretur, ne tu ipse quidem, ut puto, uerisiinile esse negabis. Verum non si in hoc controuersia. sit, ut est, in ςo, quod inquis,ex Liuii auctoritate, praerogatiuam noni isse,nis post triginta quinque tribus expletas. verba
Liuii sunt haec: mirari oportet itane ordinem pu nunc est,possexpletas qu inque o triniata tribus,duplicato earum numero centuriis iuniorum,seniorumq; ad institutam at Ser. yiosum m non conu niπ.quadrifariam enim urbe diuifr,regionibus,collibusque,que habitasiantηrpartes ribus eas appellauit. neque hae tribus ad centuriarum di lutione n merumq; quicquampertinuere. Dico,te rectam horum uerborum sententiam non assequi. primum enim in quis centurias Servii regis tempore ad tribuum distributiQΠςm,numerumq;non pertinuish,atque hoc etiam in libro de coinitiis repetis,cum Liuius dicat, trisus centuriarum 4 ibutione numerumque.& quod mirabilius est,inquis Ite me huius mi adstipulatorem habere, cu in uerbis, quae profers, meis, ego tribus ad centurias, non centurias ad tribuν tradu stas dicam. Interest autem pluomum', ut' omo dicas.nam si dicas,centurias traductas adtribuirat
distrib utipitem, nu erum,tribuum numerum auctum
25쪽
concludas, non centuriarum,si tribus ad centurias,centuriarum,non tribuum. Liuius intelligit, numerum cent riarum maiorem postea esse factum , quam qui a seruio ' fuerat institutus. Adde,quod,Duplicato ruam numero,inte pretaris multiplicato centuriarum numero, atque in v 'troque,ut nuc demum sentio,iaberis. neque enim de cetituriis intelligit Liuius, sed de tribubus, nec multiplicata
centuriarum numerum, sed uere duplicatum tribuum numeru . Nam cuSeruius praeter quattuor tribus urbanas, quarum hic meminit Liuius,multas etiam rusticas coiistituisset, ut omnes essent x Ino, quemadmodum ego Livii ,& Dionysii opinioni conuenienter factum In obaui in primo de iure ciuium R. cummi; post aliae, atque aliae inceps additae sint, quarum nomina sunt apud Liuium; ita ut iacitae sint xxxv, uere dixit Liuius, post expletas
tribus numerum tribuum esse duplicatum, cum axxxxv peruenerint. Loquitur enim Liuius de numero centuriarum, qui quoniam maior erat aetate sta,quam fusint aetate seruit, & haec res poterat admi rationem asser re,inquit: P oli mirari,orinem centuriari m nunc est post platas x-ν tribus, non comunissatinae centuriarum S in io.eten cum duplicatussit numerus tribuum,ct tribus sint tirudis L. ad diuisionem centum rum, contra atque Seruius instituerat, propterea octus est numerus centuriarum. Neque uero post x viribus
' expletas existimare debes,tribus priecipue traductas esse d. distributionem centuriarum, quia traduci etiam a te id temporis coeperati sed maximum centuriarum n merum praecipue euasisse post expletas XXXV tribus. Quo obrem noli quaeso ea conci usione uti,qua uteris,cum iam
. quifriit ergo constitutum GH testimonio non privspertinuisse classac turias adtribuum distributionem,quam Iisma tribus xxx , fueritat.
26쪽
ex quo consequens est , non potuisse prius praerogatiuam tribum quam xxxν tribus Romae fuerunt. noli inquam ita coneludere.
immo quoniam Liuius non centurias ad diuisionem tri buum, sed tribus ad centuriarum pertinuisse dixit, colluge,m imum centuriarum numerum,qui admirationem facere rem ignoranti poterat post expletas demum xxxv tribus fuisse,non autem praerogatiuam tribum post rabietas xxxv tribus institutam esse . praesertimuero cum Liuius praerogatiuae,& iureuocatarum multo anteexpletas
xxxv tribus ide meminerit. ut libro v. annoccc ii. Haud inuitis turibus P. ticinium G maerogatiua tribunum militumereat. omnes ; dem socia io m emannirefici apparebat. qisi priusquam renunciarentur, iureuocatis tribubus permissu interiegis P. Licinius ita uerbafecit. & libro decimo: Cum primo uocatae a sebum eonsulem dicerent omnes centuriae.& post. emini tablutari, quin ud Fabius omnisin consensu destinaretur,eum; praerogatiua, O primosocata omnes centuria consulem dicebant . Nam quod obiicis,ut hunc scopulum uites,praerogatiuae nomen his in locis improprie usurpatum non pro centuria sorte educta
sed pro priore quadam iudicii sui significatione, & iure
uocatas per prolepsim dictas in eo neminem,ut spero habebis setiatorem. Cum enim opponat praerogatiuae iure uocatas, ut secit Asconius loco commemorato, &ipse post libro vigesimo septimo cum dixit:Galeria iuniorum,qua
forte prae gatiua erat,s Fulvium considem dixerat, demq; iureuocara istanassent, satis ostendit, se eodem modo sumere, quo alias sumpsit. praesertimuero cum P. Licinium interregis permissu prius,quam collegae renunciarentur,quos re iappareret, ad aureuocatas locutum inducat, ut eas ab eo consilio deterreret.quae inania essent omnia, si iureuoc tae iam tum non essent institutae, aut si iam tum mos non
27쪽
fuisset, ut iureuocatae omen ipsius praerogatiuae sequerentur, aut denique si praerogatiuam remoueres, & iure uocatas improprie dictas desenderes. Neque uero est, quod ea te res moueat,quod in his locis uulgo legatur
,nsi praerogatiua,eamq; lectionem ego ante annos XI I.
in quinto libro laudarim. nam utraque lecticiost uetera librorum,& ut nunc sentio,rectius legitur, qua
praerogatiua utroque in loco. ut primo uocatas in decimo
dixerit,quae primae post praerogatiuari uocarentur, lucibi dixi. Cum ergo constet, praerogatiuam,& iureuόcatas extitisse,ium cum P.Licinius ad eas locutus sertur, qui suit annus ccclvii, verisimile, aut certe improbabile non per ea tempora, quae annum illum praecesserunt ό institu tas esse,ut quanquam certum huius iustitutionis annum; quem a me curiose nimis exquiris, tradere nequeamus itamen obscuros temporum eorum limites assignarς pos
simus. & siue ea causis instituendi sueritiquam Festus, si ue ea, quam Varro prodiderunt ,nihil impedimenties quin ad ceteras ea quoque adiungi potuerit, quam ego tradidi, de qua tu plus, quam aequum est, laborare uid
ris. quasi uero tu non aliam binorum comitiorum caus. sam tradideris,quam Cicero, atque eam probabiliorent esse,non ausus sis affirmare. Plura in hanc sententiam diacerem,nisi uetus Ciceroniani loci prolata lactio,quam Ggo germanam esse censeo, per se multas tuas reprehemsones etiam me tacente restiteret. Ex his autem, quae ducta sunt, illud statuo,genus unu binorum comitioru sitis. se, cum curiata lex serebatur, ut ii magistratuu haberent, quos populus,aut plebs centuriatis,aut tributis comitiis designasset . quod primis temporibus obseruatum post obsoleuit; alterum, cum praerogatiuae centuriae iudicium
28쪽
DE LEGE/C UR IA TA. 29 iureuocatinini suffragia subsequuta sunt. quod a primi stemporibus usque ad postrema permanavit.quorum alierum Cicero significauit in agraria,alterum Asconius,a cedente Livii,& Ciceronis testimonio aperte prodidit. Ac de lege quidem curiata magistratuum hactenus . .
Detigermina imperatorum. Cap. II I.
E IN C E P S sequitur ut agam de lege curiata, i quae magistratibus ad bellum, aut in prouincias profecturis est lata. qua de re integra adhuc mihi tecum remanet controuersa. Est autem quaestio eiusmodi. Cum Cicero scribat, euriata comitia obiciorum caussa
imansisse, satis autem constet, ipsius tempore, quo obs letamtriorem de magistratibus legem curiata diximus ;curiatam alteram de imperio usurpatam, quaenam huiusce legis itis,ac sententia st.Cum autem haec lex nemii j Iata inueniatur nisi dictatoribus, consulibus, & praetori . bus cu ad bella,& in prouincias ire uellent,cum , eadςin rem militarem continuisse , eadem militaris fuisse dicatur, facile in eam opinionem iampridem adductus sum,ut cre hanc legem de imperio, ut dixi, militari auspicato mandando esse latam.liquidem qui auspicato rem gesserun auspicia illa a populo accepisse,auctor,ut postea ostendemus,estCicero.Tu uero eandem esse putas,quae magistratibus omnibus imperium primum in urbe dederit, dei de idem in prouincia continuauerit. perium autem militare ut in ipso magistratu insitum, sic cu ipso etiam magistratu mandatum censes. ego uerb & a magistratu seiuctum, & alio modo, quis magistratum ipsum, delatum opinor.Quare haud leui de re inlutuitur disputatio, m
29쪽
3o . C AR O L ΙγSIGONI et i quaerendum,idem ne sit magistratus atque imperium. idemne consul,& praetor,atque imperator. Quoniam au tem haec expediri qua stio non potest his alite quid magistratus,& quid imperium sit,cognoscatur,primum de magistratu deinde de imperio statuamus. 'i . . Qid sit magistratus. cap. Τ. i
AGISTRATVS igitur uoco potest ues
mneS eorum, qui res humanas, quae quidem ad remp. pertinerent,publica auctoritate curarunt. Horum autem quattuor ferme iuerunt iura, unum impe randi alterum iuris dicendi tertium agendi,quartum au
spicandi. Imperium tribus in rebus fuit positum in edictdo,in uocando, in prehendendo. Edictorum duo generastere,unum, quo iurisdictionis suae sermulam initio m gistratus proponebant,alterum,quo pro magistratus ad Goritate,ut res tulisset, quae uidebantur, imperabant Qui porro uocationem habuerunt, ii etiam ius prehensionis assecuti sunt,atque lictoribus,& uiatoribus, di semvis publicis usi sunt; qui prehensionem tantum, ii uiatorem tantum cum seruo publico adhibuerunt,qui neutrii, ii seruis publicis duntaxat stipati incesserunt. Iurisdictio uero duas habuit partes,unam decretum,alteram iudicii dationem. nam cu ius dicere nihil aliud esset, quam ius, quod in legibus aut in edictis contineretur,ei, qui id po poscisset, reddere, profecto tum ius reddebant, cum aut ipsi re sine consilio cognita decernebant,aut iudices, qui rem cognoscerent, dabant, atque eis hidicandi formula praescribebant. Aduo uero eam habuit vim, ut qui hoc ius lubuerunt i dc ad senatum resem,& ad populum fer
30쪽
re possentale iis,quae ad remp.pertinerent .A uspiciorum autem ratio triplex. una fuit obseruatio de caelo, quae ad comitia siue impedienda, siue uitianda pertinuit. altera auium inspectio, quam in omni strine re publice aggredienda adhibuerunt. tertia pullorum tripudium quae militiae inprimis est obseruata. Haec autem iura conueneri ita mi gistratibus, ut non omnes tamen his praediti su rint uersi imperii, ac iurisdictionis partem aliqua omnescosecuti sint.De edictis res nota est, & a me aliis in libris tractata. De uocatione,&prehensione, quia res sagitat,
recitabo uerba Varronis ex Gellio. In magistratu tabenturi quit, alij uocationem si' prebrasonem iij neutrum; vocasionem, is consules ceteri qui habent imperium; prehensionem ut tri uni pl. et in , qui bilem uiatorem; neque uocationem, neque pMγensi em , ut quaestores,erceteri,qui neque lictorem habent,neque maiorem.qui uocationem balent, ijdem prehendere tenere, abdu ere possunt. O haec Omnia, siue assunt,quos uocant,sive acciri iusserunt.tribuni pl. uocationem basent nullam, qu)d,utibi inquit Gellius, antiquitus creati uiden tur non iuridicundqsenec cavis, querelisq; de absentibus nosiendis, sed intercessonibus faciendi qui spraesente Dissent, ut in ii, quae co-ν- oent in rceretur,ac opterea iusta se uocandi ademptu quoniaurian feri uetarent, uitate eorum, praesentium oculis opus erat.
item alio loco ex eodem Varrone. Quipotestatem neque uocationis populi uirium habent que pretensionis os magistratus a pri- nato in ius quoque uocari Upotestas.N.Laevinax aedilis curauis a priuato ad praetorem in ius in eductus.nunc stipati struis publicismon modo p inendi non possunt,s de Uubrosummou eulpopis imiEx qubbus intelligi potest, qui minorem coercitionem licit,ue runt eos potestatem hes uisse,qui maiorem,imperium . . Itaque dictatoris, consulum,ac praetorum non potestas solum,sed etiam imperium extitit; tribimorum uero pl.