Initia disciplinae pathologicae auditorum in usum edita

291쪽

1ΠDITsS SYMPΤΟΜΑΤΑ.279 pathicum, deuteropathicum comitari solet, excipit surditas, auris internae humorem auctum, mut tum, nervum irritautem accusat. Quae ex morbil- Iis, scarlatina, angina est, tubas Eustachii con 'cretas; quae post catarrhum, morbum ga Stricum, arthritidem, cerumen meatum obturans, quae pOStapoplexiam, originem in cerebro quaerendam monis strat; quae ex cephalalgia Syphilitica, ulcera, cariem, quae haemorrhagiam narium, periodum menstruam praecedit, congestionem designat, a

que Sic a cauSSarum et Symplomatum cognitione ad naturae mali adscendimus notitiam reique Pe ObSCurae occultoS a sensuque remotos fontes detegimus gravique symptomati aut morbo salutarem

curationem admovemus.

709. Superest visus, sen8us omnium praestantissimus, ad lucem atque aethereo' tremores factus, Cuius in Strumenta Oculi summo artificio Strucisti maximeque compositi sunt. . Nam Oculi bulbus, orbita reconditus ossea , multaque pinguedine Circumfusus , tutaminibuS apparatuque organorum lacrymalium munituS, in omnem sensum mobilis, tum musculi S, tum nervi8 propriis, ex membra nis constat et humoribus diversissimis: externa

292쪽

280 SYMPTOMΑΤΑ VISUS. scierotica sit, rosa, quam intus obducit choroide Opaca, cuique antrΟΓSum imponitur cornea pellucida, tanquam alteriuS Circuli Segmentum, utraque tecta conjunctiva eaque lamellata. Sequitur

humor aqueus eiusque membrana Corneum VeS-iiens, in camera anteriori. Corneae ex adverso iris e St, orbiculo et corpore Ciliari cinctus, foramen εive pupulam habens, alteruo motu dilatatum COI tra Ct Umq le, accommodate ad eam, quae incidit lucem. Pone iridem, Cuiu S po8terior pars UVea di, Citur, tela S e8t, cum cap Sula, pellucidae pariter, Corpore Vitreo, membrana hyaloidea contento, Comprehen Sae. Postremo retina expanditur ne . V ea, nervi optici terminatio, ad recipiendas visionis species. Extus tutamina: palpebrae, SutS muSCulis praeditae, tarsis Cartilagineis ten Sae, Cilii S oris natae, Supercilii S terminantur; tum in orbita lacrymalia organa : glandula extu S et Superne oculibulbo adjacens, caruncula, puncta, di Clus, Su cus lacrymalis, in narium cavitates patens, Pariter Oculos tuentur atque humectant.

10. Acutus nimium visus est, ubi vel modicam lucem refugiunt oculi, photophobiam vocant, aut noctu magis, quam interdiu Videndi facultate valent, quod nyctalopia dicitur. Nimius retinae sensus ex oculi inflammatione, Conge8tione, pupulae dilatatione, lucis desuetudine, aut nimia organi contentione; morbi Capiti8, nervorum acuti, ChrO-

293쪽

.n1ci; virium infirmitas ab inanitione, pervigilio,

lucubrationibus, Saepiu8 a Ccu Sanda Sunt.

711. Ex liac amblyopia oritur, imbecillitatis

nerveae Sive in Corpore universo, Sive in oculo Signum, Cui cognata , Seu nocturna Caec tas, quae inclinant in amauro Sin, nervi optici re-εolutionem, a retina Sola, vel quod saepius a cerebro, aut reliquo nervorum genere laeso, oppreS

212. Aliae caecitatis species ab oculi tutaminibus, aut a Cornea, pupula, lente Crystallina eius Ue Capsula, humore vitreo denique luci imperviis: quorsum plosis, macula Corneae, Staphyloma, pupilla occlusa, cataracta, glau Coma referuntur, morborum magis, quam Symplomatum nomine diei debent. 13. Depravatae Visioni8 Symplomata Sunt myopia, pre8byOPia, Vasiae rerum SpecieS ante oculos ob versanteS: μ αρμιαρυγαὶ , φωτοφάνεια; Strabismus, vertigo denique, quae tam a mente, quam a CorpO. re proficiscitur. Prius vitium ab oculi, Corneae, lentis convexitate, impedit quominus res longinquae acute cerni possint. Alterum ex contrariis caussis ad res proximas distinguendas ineptum oculum facit. Tertium a nervorum, V a Sorum, humorum allectione e8t, aciem oculorum prae StringeH- te. QuartUm, oculis spasmo, convulsione, paralySi perversis Contortisque, a musculis est. Quintum

294쪽

ab animi commotione, Vi phantasiae, congestione,

inanitione, narcoticis, Vino, aere noxio, celeri motu: navi, Curru, rerum e X ternarum, quo sit,

ut hae circumagi, Vel proprium corpus vacillare videatur ac tandem humi procumbat. 214. Quemadmodum vultus indicat mores et in vultu oculi praesertim animi habitum declarant, sic in morbis etiam dignoscendis nulla facile corporis pars tot tamque graVia dat Signa, quam oculus. Is quum valeat aequali virium duarum tributione, earum pupula rationem ostendit. Arctior pupula cerebri, latior sympathici vitam Superare testatur:

bant, quae in morborum potissimum nervosi generis febrilium, febre expertium dignotione usum maximum habet. Oculorum nitor, Splendor, lan- guor, adspectus torvus, tristiS Vitae viriumque coriaporis ac mentiS Conditionem, rubor phlogosin, flavedo morbum gastricum, palpebrarum inflamma tio, tumor, caeruleus color Scrofulosin, hydropem, Statum VenOSum denotant et in ophthalmiis

pars oculi affecta, decursu S vasorum et Color, humorumque Secretorum Tatio Collata cum aegri habitu, caussis, Varioque doloris sensu Variam ipsius inflammationis naturam OStendunt. Systematis motus in oculo assectus convulsionibus, quibus agitatur bulbus, cognoscuntur. HiS crebro Te'

petitis, Per ertuntur, quamobrem epileptici, mania-

295쪽

sYMPΤOMAIA VISUS. 283s ei strabones fiunt: aut 8pasmo in unam rem dcfixi sunt, qualis Catalepticorum, melancholicorum ad spectus est. Haec igitur reputanti tot tamque gra via signa, quae oculi praebent, perspicuum minimeque obscurum Videbitur, VetereS quo Summo excellebant observandi studio, ea tam religiose colligisse, comparasse, notasse iisque Cum in prognosi, tum in diagnosi morborum tribuisse plurimum.

L E SIONES SENSUUM INΤERNORUM.

715. Laesiones sensuum internorum interpretaturi ad rem accedimus arduam, dissicultatis plenissimam. Nam ii Sorum organon Cerebrum CSt, cuius arcana fabricatio magi Sque areanus u Sus et

munia ingenii humani ociem fugere videntur. Nec mirum profecto, si multis dubiis prematur symp- tomatum, quae sen Sus externi in morbis osterunt interpretatio, quam plurimis premi internorum ;quocirca caute ac prudenter hic procedendum, ne

716. Mens, animus, voluntas, ubi libertate reinguntur et corpori imperant, insania esse nulla potest; quam primum Vero pathematibus abri Piuntur, aut corpori Serviunt, vitae psychicae turbata harmonia eSt.

296쪽

LAESIONES SENSUUM INTERNORUR

717. II uius turbatae perpetuo harmoniae sistnia in est delirium, in quo, tanquam Somnio vigilantis, variis rerum imaginibus addicitur mens, conturbatur animia S, Volunta 3 libertate privatur. 18. Itaque multiplex huius symptomatis di- Versitas est, prolati alias aliasque harum faculta tum laesiones creaverit, aliisque partibus magis fuerit intesta aegritudo, ipsaque aut levis, aut graViS, nascens, vigen8, intermittenS, Temittens, continua: unde delirium univer8ale, particulare, si Xum, Vagum, perpetuum, interruptum, mite,

19. Tribus hisco facultatibus tres conducunt SyStemati S nervo Si provinciae, animo Sympathi Cus, qui etiam in cerebrum pertinet cuique praeterea in capite nervum trigeminum fecere consimilem, menti cerebrum, Voluntati denique cerebel-'Ium cum medulla spinali.

20. Solet mentis morbus ab animi aegritudine proficisci, quod sensus organici aberratione declaxatur, quae deliria febrilia, sebre expertia, maniae monomaniaeque parOXySmos antecedit, quamis' obrem in systemate Vegetativo Saepenumero in Sa- 'niae adparent Symplomata prodroma. Haec si cerebrum ipsum adtingant, somnia singunt, quibus mens abducitur multisque et variis commotionibus jactatur.

721. Mens alienata, pathemalum imperio pam

297쪽

rens, libera esse desiit, nec ratione, sed caeco instinctu ducitur, Sive in unam cogitationem, aut cogitationum seriem delixa, quae SaepiuS Cum tristi animi affectu et a thymia conjungitur: haec monomania, sive Cum furore et ira sit, quae mania adpellatur. Et quemadmodum monomaniacval te meditantium habitum reserunt, Sic maniaci iratorum et furentium oculis, Vultu totoque Corpore exprimunt imaginem.

Vienti ac Urannidem agenti serviens, in prava facinora fertur, quo cerebellum ac SyStem a Spinale, adparatus motuum primaria organa, in mali societatem trahuntur, quibusque nervus faciatis et hypoglossus prospicit musculi et Spirandi instrumenta et artus agitantur. Hinc delirantium minae, hinc Vociferationes, hinc clamores, hinc brachiorum jactationes intelliguntur.

23. In dolirio febrili, feroci, acuto irritata

esse aut inflammata cerebri membrana Serosa eius-,Ve pars corticalis, in typho, apoplexia, hydro phalo, en cephalitide ipsa pars interior cerebri

magi S aegrotare videtur: unde typhoinania, deli-Tium mite, taciturnum, SpecieS SOmni Omnia quoevitae cerebralis oppre8Sae, eli hau Stae adparent indicia. 24. Haec dynamica vitia organicorum: Commo tionum, Vulnerum, laeSionum cerebri, cerebelli,

298쪽

286L1ESIONES SENSUUM INTERNORUM. medullae sedes, enectus, Signa, praesagia poterunt illustrare utque in illis a Sympathico nervo orditur symptomatum chorea, ita in hisce in sympathicum desinit. 725. Opposita maniae amentia, ανοία, huius et monomaniae, epilepctiae, apoplexiae, aliarumque neuroSium Capitis exitus, mentis imbecillitate, idearum deficiente connexione, voluntatis privatione, infantili prorsus vultu et habitu declaratur,

quae si congenita est, vitio cerebri non rite evoluti, cranio compresso, parvo, facie magna, prominente, idiotismus Vocatur, a C Subinde Cum magna nervi vegetativi et genitalium evolutione conjungi visa est. Tum instinctu sensuque organico ducitur homo omnisque obest species praestantiae humanae, extincta prorsus in homine humanitate. 726. Caussae remotae huius SymplomatiS nu- morantur: 1 Sanguis in encephalum eiusve membranas maiori copia, impetu impellens, explethora, congestione, phlogosi, motu febrili. 2 Irritamenta quaevis idiopathica, sympathica, has partes vellicantia: Spirituosa, narcotica, Contagia, animi pathemata, morbi ab dominis, genitalium, nerVorum. 3 Laesiones et Vitia organica : CommotioneS , Vulnera, fracturae, absceSSIS Cranii, cerebri.

4 Εiusdem ex inedia, inanitione, pervigilio, Stu diis, morbis deficiens, impedita, perversa nutri

299쪽

L ESIONES SENSUUM INTERNORUM. 287727. Seminiis adscribunt: temperamentum nera,veum , cholericum , melancholicum , irritabile , acquisitum, haereditarium, pueritiam, pubertatem, sexum semineum, inprimis ubi gravida aut puerpera femina. 28. Proclivitas ad delirium exprimitur forma

corporis: cranii, thoracis, abdominis, tum reliqua Tum partium, tum suorum ipsorum ratione habita, ex quarum cavitatum comparatione cognoscitur Singulorum hominum ad animi, mentiS, Voluntatis aberrationes prae aliis seminium.

229. Delirii fontes indicabunt, quibus stipatur

Symplomata: generis vasorum, nervorum, ViSGerum assectorum ' signa in Vultu, Oculis, Ore, Voce,

habitu corporis, decubitu, motu, excretis, in aliis deliriis alioque morbi tempore, alia.

morbis peculiarem esse animi habitum: acutis, chronici8, nervorum, Vactorum, musculorum, membranarum, Viscerum, cuius generis sunt phren

ticorum, maniacorum ferocia, iracundia podagri' corum, tristitia animique dejectio ictericorum, scorbuticorum ; phthisicorum spes vitae, hypochon-driacorum desperatio , apathia hydropicorum. Qui

locus de animi habitu in morbis notando a vel ribus perstrictus et adumbratu S, nondum satis a medicis pertractatus eSt.

300쪽

73l. Vita animalis sensu motuque Constat. Illius nervi, huius musculi instrumenta Sunt, quae magna inter Se cognatione continentur, ut alter alterius ope indigeat. 232. Ad movendi igitur adparatum pertinent musculi, propria vitae dote praediti, tum etiam

.peculiares nervi cerebrales, spinales, nec non huius adparatus primariae in Systemate nerveo par tes: cerebellum spinaeque medulla.. 233. Musculorum aegrotantium Symptomata Sunt: spasmus et paralyses, quorum ille motus e8t s1.brarum mUSCularium Vehemens, involuntarius, incompositus, in quo si alterna Sit antagonistarum

quam sibrae irritabilis dominium patet. 234. Quaerentibus phaenomeni Cau88as, plures OCCurrunt remotae: reS irritantes, seu stimuli psychici, dynamici, organici, mechanici, chemici, idiopathici, sympathici, universi S tamen Una Communis subest conditio vitae, aequilibrium scili