Initia disciplinae pathologicae auditorum in usum edita

301쪽

MOTRICIS FACULTATIS SYMPTOMΑΤΑ.289het, an harmoniam VeliS, aut Concentum vocare, generiS V a Sorum et nervorum, musculis prospi cientium turbatum, Sive Virtu 3 nervea peccet, in tegra actione vasorum, eaque vel exceden S, Vel deficiens, ut in Subsultu tendinum eSt, Seu Vasa culpanda et sanguinis stimulus nimius nirniSve Parvus, quae convulsionum po8t haemorrhagia 3 ratio est. Quapropter vasorum pariter ac nervorum turbis sese crebro comites jungunt Spasmi tam Salutares, quam perniciosi. 735. Quod voluntatis imperio subtracti mu Scu-Ii automaticis motibus agitentur, qui arbitrio Caeterum regi solent, illud a nervorum spinalium cum intercos talibuS connubio, quod nec cerebralibus deest, proculdubio repetendum, organiciS nervis animalium provinciam invadentibu8. 236. Ad spasmorum explicandam geneSin etiam

notanda est arcta inter vires sentiendi movendi que consensio, qua sit ut immodico cuivis sensui animique affectui crebro spasmi Superveniant a C- Si horum ope avertere aut eXpellere malum, de

bri medullaeque spinalis connexione viri docti interpretantur.

37. Proclivitas ad spasmos posita est in magno systemati S motus Sensu et irritabilitate cumque aliis regni nervorum provinciis Sympatheta. I38. Effectus spasmorum in musculi 3 vitae ani-

302쪽

290MOTUCIS F1CILTATIS SYMPTOMATA. malis, vegetativae, quamplurimi Sunt ac diversi simi alias aliasque functioBeS SpectanteS, nec Semper detrimentosi, quandoque Saluberrimi, vereque medicati. 39. Multa deinde spasmorum distinguenda ge inera Sunt. Alii magis universales , alii particulares, id iopathici, sympathici, dynamici, adyna mici et illi quidem subinde critici, Cuius generis

est rigor eiusque leviores gradus horror, horripilatio, ex spinae medulla Originem trahent s. Hi morbos acutos graviores, inflammatorio S, febriles, motus automaticOS, criti COS, SuppurationeSinterna S et magna 8 qua Scunque ac Subitas aut Praecedunt, aut comitontur in corpore ac genere praeSertim va Sorum mutationes. Alii in Cute et

capillaribus culaneis peripherici, in febribus intermittentibus, ut, immodicis evacuationibus, an iami commotione ex genere nervorum Sympathicorum, spinalium oriuntur. 40. Est etiam in motibus voluntariis musCulorum loquelae, artuum, aliorum, agilita 8 et v Iubilitas spasmodica , convul Siva , quae mentem invitam praecurrunt: vitium mobilibus, irritabilibus haud infrequens, cuius in chorea Sancti viti Summu S gradu S Cernitur, quodque nec a motibus spontaneiS abest et saepenumero animum perturbatum indicat. Cunctis communis est irritabilitatis in mu

303쪽

culis exceSSUS, quae peculiaris harum partium dos est, Sive in his ipsis male allectis, sive invasis, aut nervi S prima mali origo lateat, quod medici scire plurimum interest, Si quidem Spa Smis et convulsionibu 3 aptum et utilem medicinam sa-Cere Cupiat.

41. Si asino oppositum Vitium paralysis , P

resis, atonia, extinctam ponit facultatem Inotri- Cum partiumque movendarum inertiam. In paralysi perfecta pars et Sen Su et motu orbata, tandem nec rite nutritur, in parest, quae imper 1DCta, Sen SuS Supere St; in atonia, legitimus deest 1ibrarum muscularium tonu8. Tarii late paralysis, quam sibi a irritabilis extenditur. In musculis voluntariis, quia voluntatis arbitrio non Parent, parente S antea, haud diis ulter dignoscitur; in caeteris dissicilius, nec nisi silente, sine dolore, a Ctione.

742. Tot caussas habet, quot motus musculorum legitimus conditiones: Cerebri, Cerebelli, me dullae oblongatae, SpinaliS nervorumque vitam, virtutem nerveam languidam, deficientem, muta tam subricam, commercium cum fibris motricibus interceptum, Sanguini S V a Sorumque in nervos vim potestatemque imminutam , Suillaminatum , aut Contra nimiam, harum partium vitam OpprimeΠ-tem, laesam denique sibi arum muscularium inte-

304쪽

292MOTRICIS FACULΤΑTIS SYMPTOMATA, gritatem. Atque hae conditiones Vel Seorsum,

vel junctim paralySin Creant. 743. Quocirca liquet, sedem eiu S Valde dive sam sore in nervi 8, vasis, mu8CUli S, interdum a parte immobili remotissimam: Unde paralysis idio- pathica , sympathica , Plethorica , rheumatica,

Odynamica, atonica, SCOrbuti Ca, Ca CheClica, Ca- Cochymica; nec minuS Varia S e88e in Variis partibus functionum turbas in adparatu motorio, re8piratorio, circulatorio, ossicina digestionis, nutritionis, secretionis, generationis, Sen Suum Cael. tum generales, tum particulares.

44. Hinc intelligitur, quae morbos chroni OS comitatur debilitas, et acutos praesagire Solet Iassitudo spontanea eiu Sque Variae Species Veteribus commemoratae. Nec ob Scura ratio est, i8tius,

quae Spa Smum Sequitur quamque nimia fibrarum extentio inducit atoniae huiusque altioris gradus, resolutionis paralyticae. An tremor huius loci

745. Vocis et loquelae symptomata in morbis virium corporearum, mentalium indicia praebent haud tuto negligendo, nec tamen rite eXplicanda,

305쪽

sYMpTOMATL VOCIS ET LOQUELAE. 293 nisi intellecta rite in8tramentorum Vocalium com p0sitione. 746. Instrumenta vocalia Sunt: pulmoneS, trachea, larynx, fauces, Os, dentes, labia; quorum princeps laryn X est, Cuiu S parte8 Sunt mucosa tunica, ligamenta, cartilagines, muSculi, ner-Vi, Va Sa, quarum Singularum, junctarum laesio vocem ipsam laedit. Vox Vel magna, debilis, vel acuta, graVis est, Vel Sonora, ObtuSa, Vel articulata , inarticulata, unde distinguitur in voce contentio, tonus, Sonus, loquela; quae singulae dotes in morbis mutatae, quum a singulis pendeant huius adparatus partibus, tonus a glottide eiusque rimul a , Sonus a larynge, Contentio a pulmonibus, loquela ab ore, dentibus, labiis, eas animadvertere oportet, ut Symplomatologiam vocalem probe

247. Vox debilis fit, fractis aut oppre8SiS Organorum spirantium Viribus, deficiente energeta ne Vea, mu Sculorum irritabilitate, sanguinis in ipsa impulsu, in senibus, exhau Stis, ex febre nervoSa, a dynamica decumbentibus, phthisicis, spasmo,

congestione aliave caussa Oppre8SiS. Eius summus gradus aphonia ex iisdem CauSSiS eSi nervos opprimentibus, debilitantibus: ex Spasmo, conge Stio ne, animi Commotione, paralySi, Sive critica Cum activis Symplomatibus, Sive Symplomaticu Cum

Aingultu, artuum frigore, allectibus paralyticis,

306쪽

294 SYMPTOMATA VOCIS ET LOQUELAE. Dervosis, vitae discrimen Summamque virium imbecillitatem denotans. Alia est ex laectione mechaniis Ca, organica : Vulnere, Ulcere, luxatione, fractura.

248. Vox acuta, stridula, pipiens est glottide,

Iarynge eX Spa8mo, Phlogosi, pseudomenbranis Contractis, angu Statis, obturatis maximeque in moris bis spasmodicis, convus si vis atque in angina la-Tyngca, Polyposa animadvertitur. Vox clangosa sit gravi spasmo et assectione nervorum, in febribus acutis, capitis inflammationibus meta staticis, εpatio, quod partes istae circumscribunt, insolentius aucto, detruso mUSCulorum vi larynge, dilatataque glottide. Cuncto S illos novem Inu Sculorum vocalium motus ligamento vocalia tendentium vicissim et relaxantium glottidisque rimulam coarctanistium aut dilatantium accessorio nervo regi, quem motorem faciunt, Vago sensui prospicienti adjunctum eundemque Voculem, nuper a viris doctis prolata e8t sententiu .

749. Atque ab his motibus varius sit aeris vibrantis in illas partes earum que parietes impul-ous ; a quorum parietum conditione sonus in Voce Clarus, obtusus potissimum editur. Quamobrem

Vox rauca Organorum Vocalium tremoribus Propter tracheae, laryngis Siccitatem, Catarrhum, Conditionem inflammatoriam inaequalibus, parumper cohibitis debetur, nimioque clamore, Vociferatio

ne, ab usu Spiritu OSOrum, animique commotione

307쪽

sYMpTOMATA VOCIS ET LOQUELLE.esscitur, tum etiam rigiditate, osteοgenesi senili . 750. Organi vocis orificium, apex, tuba os est constans faucibus, lingua, dentibus, labiis, quae

vocem a mente principium ducentem singunt et te minant eiusque sonos distinctos et pressos esticiunt. Horum praesertim artificiosa fabricatione labiorumque novemdecim musculi S ad omnes litterarum formas eXprimendus aptis, ad loquelam unus exanimalibus factus est homo. Itaque loquelae vitia a faucibus, lingua, ore, dentibus, labiis viti

tis, aegrotantibus, aut ab ipso Cerebro, mente nas-Cuntur: quorsum referuntur insolita loquelae sive tarditas, Seu celeritas; haec in acutis, phrenitide, nervosa versatili, hypochondriaca, hysterica passione, in iis quorum nervi, vel animi vehementer agitantur, illa in iis, qui spirandi et loquendidissicultate animove perturbato laborant, in ne vos a lenta ac chronicis multi S, virtute nervea Oppres Sa, languente, exhausta. Nonnunquam plane desicit, ex vitiis partium organicis, virium alienatione, Suppressione, cerebro graviter laeso. Notanda quoque loquendi dissicultas sive ha sitatio, tum balbuties connata, acquisita, mentis, cerebri Commotionem, suturam aut praegres Sam a poplexiam indicans. Denique vox nas alis, gutturalis vitiosam ab ortu consormationem, laeSam, depravatam morbis Structuram, ni Cotianae abu Sum, ea tarrhum, pravam consuetudinem significat.

308쪽

WMpTOMAT1 V0CIS ET L0QUELAE.7ol. Quae horum organorum morbos sequuti tur Vocis et loquelae Symplomata, ab aliis alia, Suam singula edunt voce vitiata significationem: a dentibus, faucibus, naso in senibuS, Scori, ut

cis, anginosis, syphiliticis, scrofulosis, phthisicis, phreniticis, mente captis et quam plurimis eX alio alioque valetudinum genere aegrotantibuS hominibus ita discrepant, ut tot vocis atque loquelae alienationes ferme, quot valetudinum genera aperito medico observatore distingui possint atque ab hac diagnostice vocali gravissima peti mori, Tum Signa. Qua in re veterum diligentia lauda da est posterisque exemplo proponenda, quod Se quantur, dignissimo. Quot quantaque inde Commoda in artem diagnosticen manarent, is quamOptime cupiet, qui, quot quamque magnos progreS 5us fecerit harum partium anatomica, physiolint gica, pathologica cognitio, memoria recolat.

52. Vitae animali alterna quiete opuS eSt, tam

borem et contentionem diurnam Compen Sante, Cui

diei noctisque vicissitudo respondet. Ea quies BOmnia S est, dormientibus externis sensibus ac . motibus musculorum, qui arbitrio parent, silenti bua, vigilante vero et vigente vita organica. SOm-

309쪽

s OMNI AFFECTIONES. 29 1ius in morbis vel nullus, Vel imperfectus, vel excedens, Sive potius inordinatus conditionis huius vitae et organorum ad ipsam spectantium indicium dabit gravissimum. 253. Somni defectus, pervigilium, agrypnia ,

frequens morborum comes a perpetua est cerebri incitatione, ob graVem quemcunque in Sensus impulsum: doloris, anxietatis, pruritus, famis, sitis, circuitum SanguiniS et impetum in caput auctum, nimiam nimisque protra Ctam mentis Contentionem, animi pathema graVe, nervorum Sen Sum acutiorem, vitam pla Sticam torpentem languen temque nutritionem. Perpetuum acutorum Vigentium: inflammationum, febrium Symploma est,

quodsi persistit, Vel delirium portendit, vel insaniam. Praeterea motus febriles ciet, accendit febriculam hecticam, habitum extenuat, phanta Siam exagitat, neTVOS Conturbat. 754. Α cerebro oppresso, exhausto, alti somni species na8citur in comate, lethargo, Curo, BPO plexia, typho. Coma, cataphora, levior somni morbosi gradus sine delirio et febre, dormientem ita premit, ut levi quidem stimulo expergefieri possit aeger, Sed vix pulsus Somnus denuo TeVer latur. Carus altissimus sopor dicitur ne potentissimis quidem stimulis discutiendus. Lethar gus, SiVe Veternus inexpugnabilis paene dormiendi neceSSita S eSt, quacum sobris, mentis hebetudo et

310쪽

298s0MNI AFFECΤΙONES. deliri a conjunguntur: cum hac typhomania convel,

nit; disteri ab ea somnus a poplecticus, in quo plena sensu S motusque abolitio eSt, cum respiratione molesta, SteriorOSa, uec multum mutata initio

saltem Sanguinis circulatione. Quidquid cerebri vitam opprimit, aut infirmat, laesione dynamica, organica, mechanica: affectu S animi tristes, corporis labor nimius, cerebri plethora, congestio, haemorrhagia, Commotio, Capitis vulnera, fracturae, frigus nimium, nimius CibuS, vinum viniaque Spiritus, Venena narCotica nimium eumque morboctum Somnum arCeSSunt; cuius tamen alia erit, alia aetate, Vitae Conditione, rerum externa

Tum affectione, animi corporisque habitu significatio.

Incommoda somni nimii Sunt: Vitae torpor, earum maXime a Ctionum, quarum integritas ab an mali nervorum Systemate vigente pendet. Subinde salutaris est Somnus protractus, crisin Vel faciens, Vel firmanS. 255. Somnus perfectus cubantis habitu somni que tempore ac Tatione CognOScitur, qualis ad naturae veritatem in scriptis Hippocraticis adumbratur. Imperfectus est idem ac particularis, aliis partibus vitae animalis dormientibus, vigilantibus aliis. Itaque sensus externi dormiunt, internis cerebroque agitatis, ut est in comate Vigili, seu typhoinania, soporis quadam vigiliarumque conso