장음표시 사용
111쪽
tinere , nepotem v cro vel neptem manumittere , vel , cmnes sui iuris e fi aere. Eadem & de pronepote Sc
pronepte dicta cile intelligantur. 8 sed & li patet filium , quem in potestate
habet, avo vel proauo naturali secundum nostras constitutiones super liis habitas , in adoptione dederit : id est , ii hoc ipsum actis interuenientibus apud competentem iudicem manifestaverit , praesente eo , qui adoptatur , & non contradicente , nec non eo f praesente, J qui adoptat i soluitur quidem ius potestatis patris naturalis : transit autem in huiusmodi parentem adoptiuum , in cuius per sona de adoptionem ella plenissimam antea di
9 Illud autem scire oportet , quod si nurus
tua ex filio tuo conceperit, & filium postea emancipaueris , vel in adoptionem dederis , praegnante nuru tua : nihilominus quod ex ea naicitur in p O- testate tua nascitur. Quod si post emancipationem, vel adoptionem conceptus fuerit : patris sui emancipati , vel aui adoptiui potestati subiicitur. io 8 Et quidem neque naturales liberi, neque adoptiui ullo pene modo pol sunt cogere parentes,
3otestate sua eos dimittere. res modos exposuit dominicae potestatis constituendae,atiuitatem, captiuitatem,& venditionem3 ac totidem mo-os,quibus patria potellas constituitur, natiuitate,le it ima-ionem,& adoptionem: nunc docet potestatem dominicam uno modo tolli, id et imanumissione, de qua supra satis dictu uir, ubi adieci interdum contingere, ut serui sine manumis. sone libeat talem consequantur: patriam vero potestatem niuitis modis ostendit dissolui: quorum alij spectantur in persona parentis, ut mors,at i in persona liberorum, ut dignitas alij in utraque persona simul ut emancipatio: alii in au
112쪽
mibus modis impotestatis Atatur. 8s
terutra persona , Ut deportatio. rursus alii faciunt ut liberisnt sui iuris,ut mors patris δε emancipatio:alij adimunt liberis ciuitatem una cum familia, ut eorum deportatio , vel etiam adimunt libertatem, ut eorumdem conden natio in melinum alii potestatem in alium transferunt, ut adoptio: alij ius patriae potestatis suspendunt, ut captiuita S. Primo Imp.nectit hunc tit. cum superioribus. Secundo in Prisc. vos quidemi,loquitur de seruis liberandis. Tertio in et εν hi incipit loqui de patria potestate tollenoa, ac loquitur de morte parentis,qua liberi modo fiunt sui i uris,modo recidunt in alterius potestatem, ut morte aut iecidunt in potestatem patris,nisi pater antea de potestate aut exierar, r. adoptas pater 1 liam. 1. Sed iure nouissimo,etiam si pater de potestat eaui id est, patris sui per dignitatem exiit nihilominus nepos in eius potestatem morte aut recidit. Nov. Quarto in loquitur de deportatione patris, S. r. vel si ij,quae ciuitatem damnati adimit,& conlequentes tollit patriam potestatem,qua ciuium Romanorum proprium est.supra de patria potes. ψ.iu aDtem. .restitutio autem a Principe concessa ,non minus patriam potesatem quam alia iura restituit. Alia ratio est indulgentiae , quae solam poeia; m
Quinto in s. reserat ,tractat de relegatione patris,uel filii, 'quae non tollit patriam potestat Om,quia nec libertate π, ne c. ciuitatem adimit. Sexto in s. ω η,agit deseruitute poenae, quaelibertatem, S. S.
ciuitatem , familiam Si patriam potestatem todit : sue in persona paritS,siue in persona fili j comi rgat vel bi gratia, da natus in metallum dicitur seruus poena, quia nec est seruus Caesaris, vel fisci, nec alium domitium habet,quam ipsam poenam , ideoque non potest ei in testamento aliquid
relinqui. Τ.de his qua. pro non scrip .Hab .l. 3 in s/i r . de poenis Isunt f Midan . 17. n princ. & quamuis Imp.in contextu non loquatur,nisi de seruitute patris, tamen certum, estipatriam .
potestatem similiter extingui, si filius fiat seruus poenae. sed nouissime Iustinianus hanc poenam sustuli ἔ. Nou. λλ.
Septimo in s. liu farn.loquitur de dignitate: vi modus S. q. tollendae patriae potestatis spectatur in persona fili j, non patris.Inquit esSO IMP. solam patriciat L s dignitatem liberare
113쪽
filium a patria potestate. sed Neti. 8 t. idem cauetur de digna-tate consulari,& aliis qtiibusdam .Patri iij hic vocantur quasi patres Principi si quae fuit noua sub Imperatoribus dignitas. nam aliter Patritii accipiuntur,cuin opponuntur, plebeiis, Uriupta Atre naturis. Die s.Haec patriciatus dignitas summa in conteX tu vocatur,non quia sit maior consulari: hoc enii: salsum esse constat ex Cassi odoro maria=.lἱλ6. cap 1.sed quia summus dignitatum gradus est illustratus,patrici j vero nu merantur inter illustres:& cum illustrium nonnulli sint su- Perillustres, in numero sunt patrici j. Quinque enim ut hoc obiter addam gradus dignitatum in itire celebrantur: I. ii lustratus,quo continetur etiam superillustratus: II spectabilitas: III .clarissmatus: IV. equestris dignitas : V. perfectissi matus . tres primae dignitates sunt senatoriae, secunda ell propria equitum, ultima conuenit etiam plebeiis. Octauo ing i sui sibus,tiactat de captiuitate patris, vel fili 1,quae quidem ut supra attigi suspendit patriam potestatem: quia si captus ab hostibus reuertatur, iure postliminii fingitur temper in ciuitate fuisse, consequenter patriam PD- testatem,& omnia alia iura recipit. sed in his , quae sunt facii, ut in possessione fictio postlimini j locum non habet Me
apud hostes moriatur, lege Cornelia singitur primo captiuitatis momento mortuus esse. J si hostibus, F. qui testam. f c. osen .Uere Postliminium, ut Iustiniano Scaevolam sequuto placet, dictum est a limine Si post: quia ex hosti uiri potestate euadens,redit ad limen, quod amiserat, id est . ad finem, seu terminum Romanae dicionis .d.f. si ab hostibus.Seruius autem Sulpitius nihil putauit esse in hoc vocabulo notandum praeter particulam ροβ: nam illud timis um, esse
tantum productionem vocabuli, ut timus infinitimus , Ieserente Cic.in Topic. Nono in s. p teroa, g. βq. stat de emancipatione,quae est actus legitimus, quo paretes liberos suos de potestate dimittunt,ac sui iuris faciunt. De hac Imperator tria docet: num est, quo tu plex sit emanci 'atio. Est autem triplex, ne- De Legitima, Anastasiana,& Iustinianea. Legitima fiebat ex lege duodecim tabularum, per imaginarias venditiones, Scnianumissones, ut explicant Theoph. hic,& Caius lib. I. IV. Boet. in Topia. C, .sed in desuetudinem abiit.
Anastasiana fit ex resalpto Priucipis. Iustinianea fit auctori
114쪽
tate iudicis competentis apud quem parentes voluntatem suam liberos emancipandi declarant. .f. tWaterea,is r. e ca-I ite min. tis. l. 3. I. ι em nes . lil. l. penult. or l. vlt. πψ-. 8 i. Secundum est , qui pi notat emancipari. docet ait tem Imperat . vel uniim 's puta filium, aut nepotem posse emanci 'ari , vel p ut es,sue c ncs liberos. Tertiunicii, qui sint effectus emancipationis. I.I.s elus est, quod patria potestas soluitur,& filius sitae nepos fit sui iuris. II. Eneehus est,quod pater succedit filio emancipato ad exemplum Patroni succedentis liberto,ins . O l ν it. gnat. Mete . . et D III Effectus est, quod si emancipatus si impubes,parenS tutelam eius legitimam nanciscitur.i .dcDeit ma par. lutei. Haec de emancipatione methodice non Omnino seruato contextus ordine, retuli. Decimo etsi, loquitur de filio dato in adoptionem, quo modo patria potestas ab eo , qtii in adol,lionein dat, in adoptantem transfertur, dummodo adoptans sit innumero parentum naturalium ti .st ox. 6 se 1 o Ge. Vndecimo duo declarat adoptioni S emancipationi communia. Unum est,qudd si nurus mea praegnans sit antequam filium meum emancipem, vel dcm in adoptionem, nepos
nascetur in mea potestate. Si vero post filii mei enaancipationem praegnans fiat, in potestate patris id est mariti sui filium pariet:quod si post filium meum in adoptionem datum fiat praegnans, nepos in potestate adoptantis nascetur, ita it in omnibus his casibus spectetur tempuS conceptionis, ut licitaui supra ad titultae patr.potes. Atque hoc primit m habetur in s. enui . ' Alterum est ἰn 6.et tr.quod fili i non possunt regi ariter co- θ.υI'gere parentes, ut ab eis de potet late dimittantur, id est,eman
patio, ut & manumissio, non est contentiolae, ted voluntae riae iurisdictionis. st δε obie roeensi L.
1 Qui ciuitatem amittit, pro mortuo habetur. f. I., Vbi est eadem ratio, debet esse idem ius d. ver a=ἰ 'F rati ea
115쪽
. I 8 Infitit. Lib. I. Tit. XIII.
3 Restitutio in integrum omnia iura amissa restituit. d.6. I. vess. μή s. 4 Dignitas regulariter filiosfamilias non liberat a potest te patri .f.4.s Valet argumentum aflirmative ductum ab eo quod minus est,ad id quod magis et d. ; .s Idem operatur fictio in casa fieto,quod veritas in casia
et Filius in eius potestate nascitur, in cuius potestate con
TRanseamiis nunc ad aliam diuisionem persona
rum. Nam ex his personis,quae in potestate non sunt, quaedam vel in tutela sunt , vel in curatione, quaedam neutro iure tenentur, Videamus ergo de his, quae in tutela vel in curatione sunt. Ita enim intelligemus caeteras personas, quae neutro iur tenemur. Ac prius despiciamus de his, quae in tutela
1 3 Est autem tutela ut Seruius definiuit in vis
ac potestas in capite libero ad tuendum eum , qui propter aetatem se defendere nequit, iure ciuili data 'ac permilla. α Tutores autem sunt, qui eam vim ac potastatem habent , exque ipsa re nomen acceperunt. itaque appellantur tutores, quasi tuitores , atque defensores: sicut aeditui dicuntur, qui aedus tuentur.
116쪽
De tutelis. 89 Permissum est itaque parentibus, liberis imp
beribus, quos in potestate habent , testamento tutores dare. Et aoc in filios, filiasque procedit omnimodo .nepotibus vero neptibusque lita demum parcntes possunt testamento tutores dare , si post mortem eorum in potestatem patris sui non sunt recasuri. Itaque si filius tuus mortis tuae tempore ita potesta te tua sit: nepotes ex eo non poterunt f ex testamento tuo tutores habere , quamuis in potestate tua suerint : scilicet quia mortuo te , in potestatem patris sui re ea suri sunt. Cum autem in compluribus aliis causis post- humi pro iam natis habeanturi in hac causa placuit non minus posthum is, quam iam natis testamento tutores dari poste: si modo in ea caiisa sint,
ut si vitiis parentibus nascerentur, sui theredesJ, Min potestate eorum fierent.1 Sed & si emancipato filio tutor a patre datus fuerit testari ento e confirmandus est ex sententia
praesidis omnimodo, idest , sine inquisitione.
Exposita est hominum diuisio in eos,qui sunt sui iuris, &eos qui alieno iuri subiecti sunt: iam explicanda est subdiuiso eorum qui sunt sui iuris, ut tractatus de personis,ac primus Institui.liber absoluatur. Primo Imperator in trine. tD. diuidit personas sui iuris: quia vel sunt in tutela, ut pupilli,vel in curatione,ut adolescentes,& furiosi,vel neutro genere tenentur ; ut vi i perfectae aetatis,qui sunt sanae mentis & dicendu proponit de his, qui in tutela,vel curatione sunt. Obiter nota differentiam
harum potestatum, dominicae,patriae,tutoriae,culatoriae.nam dominica,patria & tutoria sunt in personam. su . defui, et aliari iuνis sunt in tit.prox. f. rota. curatoria est in res, seu bona. C. ae nupt. ι in eoρuiandi . 8. Rursus dominica potestas ei utilis est,qui potestate habet: tui ria-curatoria et,qui in potestate est patria utrique. Deniq;
117쪽
qui est in Patr s, vel domi: potestate, dicitii alieni itiris: citatverb est sub imore, vel curatore, citi itiir nil unis. Hinc sol uitur contradictio , quae ei det tir c sse in verbis contextUS. nam Imper. hic infir ait,eort m,q ii in potestate non iunt, Quosdam esse in tutela, vel curatione: mox in I. tutelam definiens dicit esse vim potestatem deinde subiicit luco res esse, qui eam vim N potest, tem habent: qui igitur in tu tela est, in aliena potestate est, ac nihilo mimis dicitur in potestate no iv esse. Parue dic 'nd im est potestatis verbum esse
homonymum. de ve=b. n. l. potestat. : is de eum,qui in tu
tela et L non esse quidem in ea potestate, qisae facit esse aliena iuris, id est,in potestate pati la ; vel dominica , sed esse in r. POIeilate,in qua qui nitat, nihilominus tui iuris sunt.
Secundo generaliter de tutelis loquens, tria tradit, nimirum tutelae definitionem, s. i. tutos is definit on , Se tuto ris Clymologiam g .rtit ον. Tutela est vis D potestas accipe pro id est, ut & λ 6 Mispine ηι, n de in te, . in capite libero, id est, in tutore, quem necesse est esse hominem liberti: nec refert utrum sit pater,an filius tam .infra tit. . x. ad tuendum eum subaudi pupillum quia tutor dacur personae, I Cn rebus.inctis. yyox.6.ceνta. nisi per consequenti λm, quatenus res ad pupillum pertinent.ins de excresa . f. d tus
qui per aetatem pupillarem se defendere nequit, iure ciuili data ac permitin .aut enim ius ciuile,id est,tex, nihil reterr ut id in sit lex duoi dicim tabularum, an pollerior, ut lex Atilia, Iulia, SI Titia, de quibus in tit. Eo. dat tutorem , t linC-que vocatur tutela legitima, f. de terit. rnt. l. 2. in princ. aut alius permissis legis dat tutorem, tuncque appellatur tutela
Ergo tu Θia dariti est vocabulum homonymum: quod late sumntum, compleo litur tuae tutelam te tamentariam, quam a magi tritu datam: angultu vero acceptum , hanc solam G ' gnificat, i testamenta: ia ieiunetam. Similiter est vocabulum holaionum una : quia tutor honorarius modo voca cur is, quem Magi iliatus dedit, ut supra dixi: mod bis is,
118쪽
is,qu; non administraruit,sed honoris eausa constitutus est.
dst istut. l. quo/s forte Iq. f. i. . Tutor est,qtii eam vim &potectatem habet in pupillum. Tutor dicitur quasi tu itor, non quia pupillum litetur , sed quia tueri debet. nam haec appellatio non ab actu,t d ab ot licio tuendi deducta est. Tertio .nfit ad species tutelae explicandas.& quia tutor legitimus & dativus locum non habent, nisi testementario deficiente, merito incipit a testimentaria tutela: id est, quae in testannento , vel codicillis testamento confii uiatis clata st. . de tesam. xl.l. 3. Scin hoc tit. docet , qui, dc quibus possint tutores dare reliqua de tutela testamentaria expositurus tit.ρq. Tutorem ex permissu legis duodecim tabularum dare potest parens filio impube i in sua potestate constituto: item nepoti & p oncpoti in alterius potestatem non recasuris secus morte aui,aut proaui in potestatem patris sint recasuri, , .pe mi mn. Item tam liberis post humis,quam iam natis, dummodo sine posthumi sui, non alieni, id est , dummodo in ea causa sint ut si vivo parente nascerentur,sui haeredes ei nasceren
Si quis autem tutorem in testamento de filio emancipato, dato ipso iure non valet,sed confirmabitur a magistratu si ne inquisitione an sit tutor idoneus quia standum est iudi
Cio patris. b.vit . , st. de censem. tiat.t. 3 tantum igitur quaeret magistratus,an haec fuerit voluntas patris, ut hic sit tutor. F OLI. confranando 8.1. de tesam.ti t. l. 3. Hic igitur tutor est potius testamentarius,quam dativus: alioquin non confirmaretur testamentum. unde tutor confirmatus praesei turlegitimo, post quem vocatur dativus.Interdum tamen praetor negligit Voluntatem patris , ac dationem tutoris non confirmat,videlicet si pater per ignotantia n tutorem dederit,iam falso putaret eum esse idoneum ad tutelam ge rendam.maior Cnim ratio habetur utilitatis pupilli, quam
119쪽
1 Cognito uno cpntrariorum cognoscitur & alterum. ibid. coniun. dictuin .princ)upra de his fur, vel ab ne tu is sunt a Posthumi habentur pro iam natis. 6.pen.coniun. l. .ct L penuit. 1 . de statuaomin. α
taui tectamento tutores dari possuEt. Τ i T. XIV.
D Ari autem tutor potest testantento non solum paterfamilias , sed etiam filius familias.1 Sed & seruus propi us testamento cum itinbertate reiste tutor dari potest. Sed sciendum est ,
eum & sine libertate tutorem datum , tacite libertam tem directam accepisse videri ,& per hoc recte tutorem esse.Plane si per errorem . quasi liber , tutor datus sit, aliud dicendum est. Seruus autem alienus pure iniuiliter testamento datur tutor : sed ita cum liber erat , utiliter datur: proprius autem seruus in tiliter eo modo tutor datur. α Furiosus, vel minor viginti quinque annis i tor testamento datus, tutor tunc et it, cum compos mentis , aut maior vigintiquinque annis fuerit fa
3 Ad certum tempus, vel ex certo tempore, Vel sub conditione , vel ante heredis institutionem Polye dati tutorem non dubitatur. Certae autem rei oel causae tutor dari non
pote': quia personae non cauis , vel rei t tutor J
1 Si quis filiabus suis vel filiis tutores dederit et etiam posthumae i vel posthumo J dedisse vi-
120쪽
taui amento tutores dari possvnc 9 3, detur : quia fili j vel filiae appellatione & posthu
mus & posthum a continentur. Quod si nepotes sint, an appellatione filiorum de ipsis tutores dati sint Dicendum est, ut & ipsis quoque dari videantur: si modo liberos 'dixerit.:Caeterum si filios : non continebuntur. aliter enim fi , aliter nepotes appellan
tur. Plane si posteris dederit tam filij posthumi, quam
caeteri liberi continebuntur. Pergit in explicanda tutela testament ri . n. .. Et primo loquitur de iis, qui tutores dant,ac docet, qui 'possint testamento tutores dari, unde inscriptio huius tit .supta est.Saepe enim in his libris videre est,ex prirna titul i parte rubricam concipi,ut fu να tit. ι εν Io.Θ tUr -2ο. 4. tr I 6.hic autem dantur quinque regulae. I. Tutor dari potest, tam inustam. quam paterfam. in trine. quia filius iam . in publicis causis pro patresam. habetur,veluti vi magistratum gerat, ut tutor detur 1 a his quἱ sunt sui vel Hieni iuris,ltatiussam. 9. tutela namque est minus publicum.infri de excuc fur .in prine. II.Seruus proprius, id est,testatoris,potest dari tutor,vel S. I. cum libertate,vel omissi libertatis datione: quia nisi testator per errorem id est, falso putans eum esse liberum tutorem dederit,libertatem tacite ei reliquisse censetur, vel iure directo.6.i .vel per fideic5missum. C., e fi eicom.here I .etsi non adscripta s. nam haec duo possunt cocurrere praetenim poli exaequationem legatorii & fidei commisibrum a Iustiniano faciam, per quam effectumeit, ut legatum etiam fidei commissi, de fidei commissum etiam legati im habeat. infra de Ie-g-t.6.sed non isque. ita ut electis ini talior leruo detur, viro modo malit ad libertatem peruenire. Et si quidem libertatem iure directo cosequatur,fit libertus Orcianus .id est defudit.
Si vero tamquam ex causa fidei comissi manumittatur,nt libertus manumittentis infra de sing. - .per sdeac. relict. 6.yen. III. Seruus alienus non potest dari tutor pure,sed iubcodi- .ri One,cunx liber ν t.quare si pure tutor detur,lnutilis erit da tibia.*.i. Intellige inutilem quantum ad hoc, ut pure, id eIt,stptim tutor fiat non tamen est omnino inutius quia1uoauditur ea conditio, cum. liber eris.f. de testam.tMι .l.si heredito