장음표시 사용
131쪽
ris emancipatis sitecedunt quasi patroni.in de Ieriaten ς.s vlt. 3c ad eorum in pupillari aetate constitutorum tutela VP in igitur tutela vocatur legitima quia ex eplo tutelae patronorum colligitur ex mete & inter pretatione legis xij.tab. ab Ulp. autem appellatur fiduciaria quia emens filiumiam. manumittendum, dicebatur pater fi 'duciarius:& cdm pater naturalis filium patri fiduciario ve-debat hoc pacto, ut sibi retro vcnderetur, videlicet ut ipset
manumitteret, contracta fiducia emancipare dicebatur inst. de ligitima adgn Mecesime siue pater fiduciarius impuberem manumittebat,sive pater naturalis, quia contra cta fiducia emancipauit, is tutor fiduciarius nominabatur lpianust t.de tutelu,6. qui liliaνum,.dc vicem legitimi tuto ris sustinere dicitur. F. ii legit.mt.l. 3.S. vlt.
De Duciaria tutela. Τ i T. XIX. Ε st & alia tutela , quae fiduciaria appellatur: nam
si pater filium, vel filiam , nepotem , vel neptem , vel deinceps impuberes manu miserit ; legitimam nanciscitur eorum tutelam. Qillo defun
cto, si liberi i eius J virilis sextis existam , fiduciari
tutores vel fratris , ' vel sororis essiciuntur. Atque patrono legitimo tutore mortuo, liberi quoque eius legitimi sunt tutores : quoniam filius quidem defuncti, si non esset a vitio patre emancipatus, post obitum eius sui iuris esticeretur, nec in fratrum potestatem recideret, ideoque nec in tui lam. Liber is autem , si seruus mansisset, utique eodem iure apud liberos domini post mortem eius futu- rus esset. Ita tamen hi ad tutelam vocantur, si perfectae sint aetatis: quod nostra constitutio in omnibus tutelis & curationibus obseruari generaliter praecepit.
132쪽
Si parens, cum alicuius ex liberis suis legitimus tutor esset, aliis quo sue liberis perfectae aetatis superstitibus decesserit,
hi in tutelain fiduciariam succedunt . quae etiam tutela legitima dici potest: quatenus nectes in ento, nec a magistratu,
sed ipso iure tutores constituuntur. C. del.ε. sed
quia non ita potest ex lege duodecim tabularum colligi, ut
tutela parentum: idcirco commode & ad diuersa tutelarum genera distinguenda accommodate,parentum legitima horum fiduciaria tutela nuncupatur Porro hac ratione modo pater fit tutor fit ij sui, id esticum auus erat tutor nepoti moriente avo pater tutelam suscipit moddi a ter fratris.modo patruus filii fratris,prout variis modis contingit,ut unus ex liberis tutoris defuncti suscipiat tutelam alterius ex liberis eiusdem defuncti. Quod dixi, patrem fieri tutorem filii
sui fiduciarium, debet accipi cum hac limitatione, ut coangustetur ad patrem emancipatum: nam si integri iuris sit,non video, cur non sit tutor legitimus: quandoquidem ut parens
est similis patrono,ideoque est tutor legitimus ita etiam hic filius non emancipatus est similis filio patroni: quare ut filius patroni sit tutor legitimus post mortem patroni, ita etiam hic,qui est similis mio patroni, debet fieri tutor legitimus: filius autem emancipatus non potest dici similis filio patroni,quia propter emancipationem lege xij. tabul pro extraneo habetur proinde non fit tutor i sitimus sed fiduciarius. Subiiciam speciem,in qua dicti carus coniunguntur,id est, pater est fiduciarius tutor fili j sui,& frater fratris , & patruus fili j fratris. Finge Titium habere tres filios,Primum Secundum,Tertium,&ex primo nepotem Quartum, ex secundo nepotem Quintum. Primum esse perfectae aetatis. Secundum mori,caeteros esse impuberes: omnes autem a Titio emancipali: certe Titius ex lege xij. tab. est tutor legitimus Tertii Quarti & Quinti. iam pone Titium decedere. Primus in tuis telam succedit,&est fiduciarius tutor Tertia fratris sui, &Quarti filij fiatris sui,& si emancipatus tuit etiam. Quinti filii sui. Iam vero. ne omittam huius difficilis tituli analysim, I.Imperator hanc tutelam proponit,& ait vocari fiduciariam , unde hora, aliam es te tutelam legitimam vel ex verbis legis, ut adgnatorum;vel ex mente legis ut patronorii in;aliam esse legitimam & fiduciariam, ut parentum qui tutores sunt ex intepretatione legis dilo cecim tabularum,&ex contractu fiduciae aliam esse tantam fiduciariam,
133쪽
ro 6 Instit. lib. I. Tis. X r.
de qua est hic titulus.II Expositurus hane tutelam fiduci
riam, in vers. nam si pater , proponit legitimam parentis , ex qua haec oritur. III. In vers. quo declarat hanc tutelam fiduciariam,& ait,mortuo parente tutore legitimo li- heros eius in tutelam succedere,ita ut fiant fiduciarij tutores filiorum suorum, vel fratrum, vel caeterorum, ut filiorum fratris r quod iam exposui. IV. In vers. atqui patrono, OP- Ponit exemplum filiorum patroni, qui non in fiduciariam, sed in legitimam tutelam iuccedunt: unde idem videtur dicendum de filiis parentis.V.In versquoniam filius,tradit differentiam inter filios patroni,& filios parentis,a me iam explanatam. VI. In vers. ita tamen, quia supra vocaverat filios parentis, dummodo essent masculi, ad tutelam fiduciariam, iam addit alteram limitationem , dummodo sine perfectae aetatis,& generaliter minores viginti quinque annis ab omni tutela excludit.
De Atiliano tutore, es eo qui ex lege Iulia s
SI eui nullus omnino tutor saerat,ei dabatur:is v be quidem a praetore urbano,& maiore parte tribunorum plebis tutor ex lege Atilitia; in prouinciis vero a praesidibus prouinciarum ex lege Iulia dc Titia. 1 Sed& si in testamento tutor sub condi
tione aut ex die certo datus fuerat et quamdiu conditio aut dies pendebat , ex eisdem legibus tutyrdari poterat. Item si pure datus fuerat : quam diu ex testamento nemo heres existebat, tamdiu ex eisdem ligibus tutor petendus erat: qui desinebat elle tutor , si conditio, extiterat, aut dies venerat, aut he
134쪽
De Atiliano tutore. Io7 α Ab hostibus quoque tutore capto , ex his
legibus tutor petebatur : qui desinebat esse tutor, si is, qui captus erat , in ciuitatem reuersus fuerat : nam reuersus recipiebat tutelam iure posti
minij. 3 Sed ex his legibus tutores pupillis desierunt
dari, posteaquam primo consules pupillis utriusque sexus tutores ex inquisitione dare coeperunt, deinde praetores ex constitutionibus. Nam supradictis legibus neque de cautione a tutoribus exigenda , remtiluam pupillis fore t neque de compellendis tuis tqribus ad tutelae administrationem, quidquam ca
Sed hoc iure utimur, ut Romae quidem praefectus urbi , vel praetor secundum suam iurisdit,lonem , in prouinciis aurem praesides ex inquisitione tutores crearent vel magistratus iussis praesidum, si non sint magnae pupilli sicultates.s Nos autem per constitutionem nostram huc iusmodi difficultates hominum resecantes e nec exispeistata iussione praesidum, disposuimus, si facultates. pupilli vel adulti usque ad quingentos solidos valeant , defensores ciuitatum una cum piusdem ciuia talis religiosissimo antistite ,lvel alias publicas personas is id est, magistratus , vel iuridicum Alexan-
drinae diuitatis tutores vel curatores creare:legitima cautela secunduin eiusdem constitutionis nor- .mam praestanda, videlicet eprum periculo, qui eam . . accipiunt. 6 Impuberes autem in tutela esse naturali iuri conueniens est, ,t is , qui petsectae aetatis non fit, alterius tutela regatut ,
Quum ergo pupillorum pupillarumque
135쪽
tutores negotia gerant : post pubertatem tutelae iudI- .cio rationem reddunt. Si nemo si qui ex testamento,uel lege ad tutelam voce 'tur , iudex competens tutorem dat,ut hoc tit. explicatur PHne. usque ad 6. pen. Q ia in parte Imp.primo declarat ius antiquum,id est, legem Atiliam , & legem Iuliam & Titiam: quarum illa Romae, hae in prouinciis pupillis prospiciebant. Hoc enim iure tutorem dabant Romae praetor urbanus, & maior pars tribunorum plebis id est, sex tribuni: cam enim eorum numerus variaverit,tandem placuit decem creari .Hoc autem vi- ,
detur contra ius intercessionis sauore pupilli receptum esse: quoniam alias plus poterat unus tribunus dissentiehs, quam omnes alij consentientes: sed hoc casu consensiis maioris partis praeualebat. Porro haec datio quatuor casibus locum habet. I. Si nullus omnino sit tutor,id est,necr. testamentarius, nec legitimus. in priue. II. Si pendeat conditio sub qua, vel ex quo tutor testamento datus est. Dico testamento; quia lex tutorem pura constituit,non ex die,nec sub conditione. g. 1.III. Si tutor in testamento pure sit datus sed effectus testamenti pendeat, & haereditas iaceat, nemine adhuc eam adeunte, dos Versitem si ρ.νὲ. IV. Si tutor testamentarius ,vel legitimus in hostium potestate sit: interim enim tutor a magistratu datur. ab ho sibunQuid si captiuus reuertatur ab hostibus; Tutelam re-- cipiet: ergo dativus tutor esse desinet... g. ab .bsibus. Ouidi s ille apud hostes moriatur Cui acius & Hotoman is legitimo tutori locum faciunt. Mihi probabilius videtur eum tutorem manere,quem magistratus dedit, arg. l.quasitum. 11.
Secundo in si sed ex docet, quando,& quam ob causam hae eges in desuetudine abierint;ac docet desisse tui res ex his legibus dari,ex quo dari ex inquisitione coeperui, primum a coli libas, deinde a praetoribus;quod fuit coiistitutionibus Principum introductum f. consνm. tui. t. I. S. I.
Suet. in Ctavio.c. ip. 23. Ratio cur dictae leges displicuerint,sumitur a duplici earum limperfectione:quia necessaria duo in eis praeterruistatuerunt.Vnu est ut tutor satisdet rς. pupilli
136쪽
. pupilli saluam sore: de qua satisdatione dicetur 14.
Alterum est,ut tutores nolentes administrare cogantur: debent enim capitis p gnoribus coisceri .ιnfra μrise
Tertio in g. sed hoc i-,exponit ius nouum quo itire tuto f. 4.
rem Romae dat praesectus urbi, vel praetor secundi m suam iurisdictionem; id est praefectus tutorem de illuli ibus, spe- ietabilibus,& clarissimis personis. C de tutor. vel cuis . illubir. person I. I. praetor caeteris Non tamen hoc tutorem dandi ius habent vi iurisdictionis. sed quia nominatim hoc eis concessum est conititutionibus Principum sup Ha trox. f. de tutet .L6.f. rLto i, da io. Nisi distinguamus inter iurisdictionem urbanam, S prouincialem:ac dicamus tutelae datio- , nem esse partem iurisdictionis urbanae , non iurisdictionis , prouincialis, ed in prouincia ei copetere, cui nominatim lege, vel senatusconsulto,vel constitutione Principis concessaesh d. I.6. tutoris datio .Ex hac concessione tutorem in prouinciis dant praesides,aut,si pupilli facultates exi uae sint,magi-sitatus,id est, duumviri iussu praesi8um; non est enim exilit mandum, duumviros vi mandatae iurisdictionis tutorem dedisse quia cum tutoris datio praesidi non competat iure magistratus, sed ex speciali concessione, ut modo exposui,lnan dari numquam potuit.1. de officio eiu l. I. Quarto in declarat ius nouissimum, ut si pu- 6-pilli facultates non excedant quingentos soli flos id ei au ireos,quorum duo & septuaginta libram coeffic et aiar. C de sui epistrii'./. tutorem ei dare possint, non solam praesides' aut magistratus iussu praesidum , defensores ciuitatum Vna cum Episcopo, ves magiitratus, id eis, duumviros, vel iuridicum Alexandriae. Vide l. bo. tu MI e . Hic explicit tractatus de tutela d uiua. Iam igitur exposita sunt
omnia genera tutelarum,& omnes modi,quibus tutelae con- .ssituuntur.
Post haec ἰo 6.st n.docet finem tutelae:& inde ἰn .vh.ecilli- 6.pen. git eius effectum. Finis est ut pupillus a tutore regatur, quia se ipsum per aetatis imbecillitatem regere nequit : cdm non sit perlaetae aetatissid est,pubes Obiter nota aliam esse aetatem legitimam, seu perfectam Hi τι , aliam απλακ : nam Quod ad hoc ut aliquis non egeat tutore, legitima & per-
Iecta aetas est pubertas. C. si marest ἰn demn. reui I. a. non est
tamen haec aetas omnino & smpliciter legitima,& perfecti. quoniam
137쪽
1io . Insit. Lib. I. Tit. XXI.
quoniam adhuc eget curatore: sed simpliciter aetas legitima: seu perfecta incipit post annum vigesimum quintum
Effectus praecipuus est quod post tutelam pubertate, vel alio modo finitam tutor rationem tutelae gestae reddere tC netur iudicio tutelae directo , quod durante tutela moueris non potest. st de ration rahend.l. I .f.vltim. ET Lsupr.iudicium autem contrarium datur tutori contra eum, cuius tutelam gessit,si forte pro eo aliquid utiliter impendit,uel pro eoise obligauit. in oblig. qua e* qu si contr.
Naturali aequitati consentaneum est,ut is,qui est impersectae aetatis,alterius cura regatur.*.penuti. De auctoritate tutorum.
AVctoritas autem tutoris in quibusdam causis necessaria pupillis est, in quibusdam non est necessaria, ut ecce si quid dari sibi stipulentur .
non est necessaria tutoris auctoritas: quod si liis promittant pupilli, necessaria est tutoris auctόtitas. Namque placuit meliorem quidem conditionem licere eis facere etiam sine tutoris auctoritate r deteriorem vero non aliter quam cum J tu toris auctoritate. Vnde in his causis , ex quibus Obligationes mutuae nascuntur, ut in emptionibus luenditionibus , locationibus ,conductionibus, mandatis , depositis : si tutoris auctoritas non uuenia ueniat ipsi quidern, qui cum his contrahunt,: obligantur
138쪽
/ De auctoritate tutorum. III obligantur, at inuicem pupilli non obligantur. 1 Neque tamen hereditatem adire, neque bonorum polsessionem petere , nuque hereditatem ex fideicommisso suscipere aliter possunt, nisi tutoris
auctoritate quamuis f illis J lucrosa sit) ne ullum
a Tutor antem statim in ipso. negotio praesens debet auctor fieri, si hoc pupillo prodesse existimauerit, post tempus vero , vel per epistolam i terposita auctoritas, nihil agit. 3 si inter tutorem pupillumque iudicium agendum sit: quia ipse 'tutor in rem suam auctor esse non potest: non praetorius tutor ut olim constituitur , sed curator in locum eius datur : quos curatore J interueniente iudicium peragitur, & eo
peracto , curator esse desinit. Vis ac potestas tutelae administratione & auctoritate tutorum maximὶ cernitur: nam vel ipse tutor gerit,Vel pupillo gerenti auctor fit: hinc duo sunt tituli in f & C don p. ruet de auctoris. tu . De administratione locutus est Imp.in fine tit.praeced. ubi docuit tutores administrationis suae rationem,tutela finita,reddere debere: consequenter it que tractat de auctoritate tutorum. Auctoritas est consensus praesentem alterius actum confirmans : nam auctoritas in ipso negotio gerendo interponitur.f. tuta autem alius est
consensus actum praecedens,qui vocatur iussus, rei mandatum: alius actum sequens.qui appellatur ratiliabitio. Quod ad seriem contextus attinet. Primo docet Imp. in quibus causis auctoritas tutoris sit pupillo necessiaria, ubi dat treS resulas .Prima regula est:Pupillus sine tutore potest fa-Cere conditionem suam meliorem,non deteriorem: proinde potest alium sibi obligare,non ipse alteri obligari . n prine. Secunda regula est,Ex contractibus vlud citroque obligatoriis is qui cum pupillo contrahit,obligatur sed pupillum inuicem obligatum non habet. Excipe, nisi pupillus dolum commiserit,aut locupletior factus sit.Tribus enim ex causis
139쪽
pupillus obligatur sine tutore.I. Si pubertati proximus do .lum commina I i. Si locupletior tactus sit. sepos. l. A pu illum. IV. Si obligatio sine consentu ex re veniat, ut quia socius pupilli in rem communem impendit. 1. obie. Er.t furiosus. 46. Nota in pupillum locupletiorem- factum dari actionem utilem ex constitutione Diui
ex ea conritutione factam esse obligationem ciuilem, sed . nihilominus manere naturalem. tit .l. s. in Pine. Ergo ex naturali obligatione interdum actio datur fA. Obte. O
Tertia regula est:Pupillus haereditatem sine tutore acquia rere non potest , nec iure ciuili,nec iure praetori': & neque iure directo, neque per fidei commissum f. r. quia licet nae reditas siluerosa tamen pupillus non potest eam acquirere . quin implicetur oneribus & obligationibus haereditariis, iam autem diximus eum sine tutore non posse obligari. Unde notetur differentia inter haereditatem & contracius: nam contraias pupilli potest claudicare, id est. fieri potest, ut contrahens cum pupillo obligetur quamuis pupillus ei non teneaturi.haereditatis autem acquisitio non potest claudicare quia non potest pupillus eam acquirere, quin eius onera subeat.Disserentiae ratio est: quia qui cum pupillo sine tui ore contrahit, cum id sponte faciat, si quod damnum p tiatur,sbi debet imputare: quoniam auidicit aut scire debet
conditionem eius, cum quo contrahit.fdo diuers et . iuri l. qui cum a ιιo I9.creditoribus autem haereditariis non potest imputari, cur haereditas ad pupillum , quo cum non comtraxerunt peruenerit. 7. Secundo in Sautor,docet quando,& quomodo auri'ritas tutoris interponaturi nempe interponitur cora, & in ipso negotio id est dum negotium a pupillo geritur,non post tem ,nec per epistolam tutoris absentis,nec per nuncium. Tertio in f .vι im.docet,quo casu tutoris auctoritas non admittaturi nempe non admittitur in rem ipsius tutoris: veluti si tutor litem habeat cum pupillo : proinde hoc casia dandus est pupillo specialis curator ad litem Sed nouissime constitutum est,ut creditor,vel debitor pupilli non admittatur ad tutelam. I. nisi mater. Non sq. c. I. Velauia,quae matri comparatur. Nov. ior. αρε . & si post tute
um susceptam incipiat esse pupilli debitor,aut credit
140쪽
Ruibus moris tutela sinitur. II 3
adiungatur tutor vel curati, Intellige hoe procedere,si is qui pupilli debitor, vel creditor est,totis tuistor sit;nam si habeat contutorem, eo aut ore lis peragetur,
nec erit opus noua tutoris, vel curatoris dationedi. de Admn. tui. Is plures C .de in litem dando ruta. I.
I Pupillus sine tutore conditionem suam meliorem facere potest,non deteriorem να Ex contractibus vltro citroque obligatoriis is, qui cum pupillo contrahit obligatur,sed pupillum inuicem obligatum non habet bi . a Pupillus haereditatem sine tutore acquirere non potest, nec iure ciuili, nec iure praetorio:& neque iure directo, neque per fidei commissum.*. I. 4 Fauor pupilli facit contractum claudicare, item hereditatem, vel bonorum possessionem,eed .F.s Auctoritas coram in ipso neb otio interponi debet. f. 2.ε Tutor in rem suam autior fieri nequit. 3. vltim. coniun. I. I in prine. .hoc rit. o t. I. f. D3i i 3 quasitum , ad
Finita causa finitur effectus .ii. g.vit.
Ausim modis tutela finitur. T i Τ. X II. PVpilli pupillaeque, cum puberes esse coeperint
f a J tutela liberantur. Pubertatem autem vel res quidem non solum ex annis, sed etiam ex habitu corporis in masculis aestimarI volebant. Nostra autem maiestas dignum esse castitate nostro-xum temporum i existimans, i bene putauit : quod in sceminis etiam antiquis impudicum esse, visum est, id est, inspectionem habitudinis corporis , hoc