장음표시 사용
391쪽
prout ab initio conditum fuit: te quo in g. 9 Ne onu.Hui usiuriSProprium est, ut actiones hereditariae tu activae,quam passiuae tranterantur ad fideicomnii Larium, adeo ut fidei commiliarius pro herede haoeatur, & consequenter huic, actio aes fideicominissario,&In rideicoalmissarium dabat,quali heres esset. a S.C. Pegasianum:
hereditaria: fidei commissarius vero iseo, Co M 4r intur ei,cui pars bonorum
ii p. ti. 'um interponebantur, etiam Abhi, si Vi commisi4tium interponi solitas esse
fidei committario te ei restitutumi m - - dςbitoribuS hereditariis exegerit. sdeicommissarius heredi se ei resti tuum dodrantem eorum , quae creditoribus hereditariis sol Senatii scolassilia, Trebellianum,&d , -- iei iituebantur heres in tur in s. ergo si tui m. Nam si h dei comisi
o .' ζiςQR Hindrium interponi 1iipulationes ein hereditatis, si heres to ana hereditatem sine riseri ituebat Id est, he es quemadmodum romittebat emptori hereditatis se ei restituturum qiiicquid -1 egerit, ita etiam idem promit LCoat ndeicommisiario.Rursus,qtiemadmodum etaptor he- n. a ita etia in fidei commissarius promittebat lieredi U Citellitulusu ii , quicquid creditoribus hereditariis sol-
h Utrique senatusconsulto quia ex Pegasiano heres cogebatur adire & restituere hereo: .axem : ex I rebellano autem transferebantur actiones in f aei commissarium, tam activae,quam passiuae. versic sed si νες ubat.Immo etiam ex Pegasiano: quia Pegasiano Trebellianum ad hunc casu producebatur,id est, cauebatur ut heres 2 a coges. s. g. 6.
392쪽
cogeretur hereditatem adire,eamque fidei commissario restituere, atque aetiones ex Trebelliano transferre. . Tertium tu, m f. st si 'ulationes,estuas Iuttinianeum:
qui a Iulta uitulit senatuseonsultum Pegasianum:& quod in
eo vcile erat, transtulit ad Trebellianum .Huius iuris Propria haec sunt I Fidei coinmissariat hereditates relli truuntur indistincte ex Trebelliano. Nam Iustinianus Pegasianum Iustulit: quoniam ex eo interponebantur stipulationes,quIbus res a fidei commissario stipulabatur sibi restitui quod Iolui set,& inuicem promittebat te ei relli tuturu m quod exegit siet: commodius est autem vitare hunc circuitu & actio. nes recta via transi e ad fide commissarium,quod fit ex lena. tusconsulto Trebelliano. II. Juarta pars hereditatis manere debet penes heredem,nisi heres t ponte tua malit totam heis reditatem restituere.III.Si heres quartam retineat actiones hereditariae inter eum & fideicommissarium diuiduntur: ita x pro quarta parte maneant penes heredem, N pro dodranis te transeant ad fideicommissarium. Si vero totam hereditatem restituat,omnes actiones tam activae, quam passiuae insolidum transeviit ad fidei comitarium. Iv. Si heres nolitatis cogitur ex Trebelliano hereditatem adire,de reitituere, ita ut nimi commodi , vel incommodi sentiat, sed omnia emolumenta & onera transeant ad fidei commiliarium haee
dicta sitit de tertia diuisone' . - , . . o
Quarta diuisio est in s. quod fideicommisso oner
tur aut heres institutus ex asse, aut inititutus ex parte : Seuterque vel rogatur restituere totum quod accipit, vel par
Ad quintam diussionem pertinet. g. si quis Cum enim tellator rogat heredem ut hereditatem restituat: vel ei permittit ut retineat certam rem,puca tuli diim , siue certa res, put1 fundum & aedes: et certam luminam , puta centum: vel partem hereditatis,ut quadrantem: vel nullam detractionis mentionem facit,sed simplies er iubet hereditatem restiuere. Primo secundo calli eam rem vel res,liue summam labet quasi legatari is , id est , non sultinet onera herediaria, sed omnia transferuntur in fidei commissarium. Temio casu pro ea parte , quam retinet, actiones hereditariaeam activae , quim passimae ad eum pertinent. grmixti detrahitn partem, creditoribus hereditariis pro
iac parte tenetur,& debitores hereditarios Pro p .
393쪽
Conuenire potest.Differentiae inter huius & superlorum castium decisiones ratio est quoniam actiones & onera iteredi taria non sequuntur res hereditarias, quae non sutit partes hereditatis, sed ipsam hereditatem .sad νraeli. . l. g. erra.Vltimus casuS omittitur in contextu: 1ed eius de cisio non est obscura.odm enim dictum sit , heredem possuquanam deducere,si velit: certe, si eam deducat pro eadem Parte fidei commis ario reis tuat , omnia onera in eundem
lation o . Expostus est Prinius casus principalis id est,c diu heres institutus oneratur fidei commisso. Secundus casus est in g.tria rea, cum fideicommisso on latur heres ab intestat O.Hic notatur , fideicomia..ilsi vale Canon solum ex testamento,sed etiam ab intellato quam iii legata non valeant, nisi ex tellamento, de qua lcgatorum de
fideicommitatum differentia supra dixi.
Tertius casus estin 6.ρ .cam fidei commissastis fidei coma misso oneratur,id est,cum ille,qui ex causa fidei commissi he. reditatem accepit,eandem hereditatem, vel partem eiu . , vel rem singularem,puta fundum,iubetur alteri restituere. Nota, huic fidei commissario,qui fidei cominista oneratus est , non
dari detractionem quartae...ai SC.Trebellu . mulier.2 . . tit.
Haec de tertia tituli parte. Quarta pars in f .et It. nouum ius constituit fauore ultimae voluntatis, ut fideicommissa valeant,etiamsi per nullos i stes probari possint, si modo testator heredem piaesentem & audientem rogauit hei editatem restituere,ac fidci commissarius de calumnia iurans, eidem heredi iusiurat dum deserat. nrmheres vel cogetur iurare id fidei suae commissum non luisse, ut hereditatem alteri restitueret: vel si iurare nolit,fideicom mi ssum soluere compelletur. Nota primo, hanc decisionem non obtinere in fide; commisso relicto ab herede absente: quoniam a bsens hal, t iustam ignorandi caulam: ideὀque cogi non debet de te sibi ignota iurare'ancepa periuri uni subire.
Nota lecundo, unum esse in hac decisione speciale ut fideicommillium coram nullis,vel paucioribus quam quinque te stibus relictum debeatur,quia ut dixi ipse heres praesensatellatore rogatus dicitur. reliqua spectasia non sunt, nec huius casus propria , nempe ut fideicon missarius deferens
394쪽
318 Instit. Lib. II. T it. XXIII.
iusiurandum,prius iuret de calumni .f. de iureiurandI. usta rano n. is ad pecunim 34. q. qui iusiurandum. & ut heres. cui iusiuran dum delatum est,aut solvere,aut iurare cogatur. d. l. usiurandum, se ad pecunias .f.ait prator. Nota tertio, Tribonianum in hoc si .vocari quaestorem sacri palatis, ut & in s. Ut t. vers. sed hoe etiam, supra qνihm alis. tic.vol non.tiam in prooemio appclletur exquaestoremimirum
quia prooemium post quatuor Institutionum libros confectos conscriptum fuit : quo tempore Tribonianus hoc magi ibatu functus fuerat. Nota quartd verba illa , postquam negauerit , quae in qui-biisdam exemplaribus habentur, in extremo 6 recte abesse alibri, scriptis, & a Theophilo videri ex falso Accursij olossemate irrepsisse in contextum : delenda igitur sunt, ut facile quatiis fatebitur, qui diligenter expendet superiora verba huius 6.& verba t.vit.C.ce fidei ον misi. cuius sententia hoc loco refertur. Denique Imperator non punit mendacium eius qui fideicommissis oneratus est, ut fals3 Ae- cursius existimauit , sed eius perfidiam; quia quod se soluturum non recusauit, testatori roganti, id iam soluere nolens, fidem expresse, vel tacite testatori datam fallit.
1 Quod alterius voluntati committitur, necessitatem non inducit. M princ., Heredis fideicore in istum non praestantis perfidia co&cenda est 6. I. Θ g. vir.3 Fidei commissa sunt fauorabilia. ut Inutile est testamentum, in quo nemo heres instituitur.
s Qui semel est heres, non potest desinere esse haes. f. s. coniun. I. .f.sed quod Pupinianus, is de mmoribus 9 I ei qui soluendo.88σ.de herad.instis. Vide huius regulae exceptionem in bJer contrarium,ἰnsen de here . qua ab si Fidei commissarius pro herede habetur. d. g. 3. conivn:
1 Circuitus est vitandu S. 6. 7. 8 Eadem est ratio totius ad totum, & partis ad partem S. 8.& S:.versvιt.cOmun.,.s yem Inam supra de leta.
395쪽
De silvulis rebus per fideicom. relictis. 3 9
I.qua de tota. 76 f.de rei viaditat. s Onera hereditaria sequuntur hereditatem non res here ditarias.L6.9.coniun.I. I. S.' Loreb I ad S. C. Trebel
io Fidei commissa tam in testamento , quam ab intestato relinqui possunt: legata vero nisi ex tellamento non
II Qui iusiurandum defieit, prius de calumnia iurare de-
De sngulis rebus per fideicommissim relistis. Ti T. XXIV.
Potest tamen quis etiam singulas res per fideicom
missum relinquere: veluti fundum, argentum , ho minem,vestem, f& J pecuniam numeratam : vel ip sum heredem rogare , ut alicui restituat. vel lcgatarium,quamuis a legatario legari non possit. Potest autem non solum proprias res test tor per fideicommissum relinquere : sed S: heredis, aut legatarii, aut fidei commissarii , aut cuiuslbet alterius.liaque & legatarius de fideicommissarius non solum de care rogari potest, ut eam alicui restituat, quae ei telicta sit: sed etiam de alia, siue ipsius , siue aliena sit. Hoc solum obserualiduni est, ne plus qui qud mrogctur alicui restituere , quam ipse ex testamcntoc pcrit ; nam quod amplius est, inutiliter res inqui tur: Cum autem aliena res per fidei commilium relin- qtiit uirilectili est ei, qui rogatus , alit ipsam redi-n:ere , & praestarc , aut aestimationem eius sol iere.
396쪽
1 Libertas quoque seruo per fideicommissim dat i
potest , ut heres eum rogetur mainimittere, vel lcgatarius , vel fideicommissarius. nec interest, utrum
de suo proprio seruo testator roget, an de eo , qui ipsius heredis, aut legatarij, vel etiam extranei fit. Itaque alienus seruus redimi S: manumitti debet. Quod si dominus eum non vendat: si modo nihil ex iudicio eius, qui reliquit libertatem': recepit; non statim extinguitur fideicommissatia libertas, sed differtur, quia possit tempore procedente, Vbi cumque occasio serui redimendi fuerit, praestari libertas. Qua autem ex fideicommissi causa manumittitur, non testatoris fit libertus , etiam si testatoris seruus sit, sed eius , qui manumittit. At is , qui directo ex testamento libet esse iubetur, ipsius testatoris libertus fit, qui etiam orcinus appellatur. Nec alius ullus directo ex testamento libertatem habere
potest, quam qui utroque tempore testatoris fuerit, di quo faceret testamentum , & quo moreretur. Di- recta autem libertas tunc dari vidctur, cum non ab alio seruum manumitti rogat, sed velut ex suo ic- stamento libertatem ei competere vult.
3 Verba autem fidei commitsorum haec maxime in usu habentur , peto, meo, volo, mando, fidei tua co .mmitto. quae perinde singula firma sunt, atque si omnia in unum congesta ellent.
Quemadmodum fideicommissum uniuersale est, quo relinquitur uniuersias, id est,hereditas :ita particulare est, quo singulae res relinquuntur. atque eiusmodi fideicom- . missa sunt a Iustin. exaequata legatis. . Prius. Primo Imp.Ostendit eiusmodi particularia fidei commissa iure recepta e Te,adeo ut singulae res per fidei commissum re- ' linqui possint,in; νine .lῶt. Secundd docet quinam fideicommilio possint onerari et &-fidei commissum relinqui posse
397쪽
De singulis reb. per fideicom. relictis. 3
non solum ab herede, sed etiam a legatario: quamuis a te
gatario legari non possit. vers. ve iNota primo discrimen fideicommissi & legati: de quo dii crimine supra dixi.
Nota secundo , non solum heredem , vel legatarium, sed etiam fidei commissarium posse onerari fidei commilib. λ'. .prox. Θ supν.tit prox.f. an. denique omne5 i Ossunt rogari, ut aliquid restituant , qui quovis titulo aliquid ex testamento acceperunt. Sed qui non sunt a testator Aonorati,non possunt fideicommisso onerari. C e Idet mm .
Tertio in g. I. declarat,quae res possint per fidei commisesum relinqui. ubi dat regulam,qubd testator potest ira relinquere vel res suas,vel res heredis, vel legatarij, vel fideicommiliari j, vel cuiuslibet alterius, id est,extranei, cui nihil est in tellamento relictum. Quod distum est de fideicommissario,intelligi debet de eo,qui fidei commissum prae- 1lat,non de eo,qui accipit: quia scuti res leSataria frustra ei legatur tol .δε ugat.*.sed Jirem.ita etiam res h dei commissarii frustra ei relinquitur. Dicimus ergo rem fideicommissariis per fideicommissum relinqui posse: quia qui iure fideicommissi aliquid accipit,rogari a testatore potest,ut illud ipsum, vel aliam rem alteri restituat,& ita & Iustin. interpretatur in verciliaque. Addit Imper.limitationem in vers. r solum. quia non potest aliquis rogari ut plus restituat, quam ex testamento supple, vel alia defuncti voluntate) coeperit.
verbi gratia,cui io o. a testatore sunt relicta,hic non tenetur restituere a oo.Nihil autem refer utrum per se coeperit,
quia sibi relictum est,an per alium, puta quia filio ipsius,
vel seruo relictum Deinde in vers.c n autem , declarat effectum illius fidei commissi, uo res aliena relicta est,nimirum ut rogatus eam rem pratare,cogatur eam emere,& fidei commissario soluere; vel, si non potest emere,sue quia dominus eam vendere nolit, siue quia immodicum pretium petat, arctimationem eius fidei commissario solvat. Confer hunc vers. eum f. si νεs Alle supνa δε legM.quod enim ibi de legatis dictum fuit, hic de fideicommissis repetitur. quapropter eius loci interpretatio huc transferri debet. Post haec in f .libe=tm docet etiam libertatem per fideicommissum relinqui posse non solum seruo proprio,vel he-Z s Iedis,
398쪽
redis,sive legatari j , aut fideicommissarii , sed etiam seruo
alieno, ita ut quandocuque possit redimi ,redimatur,& manumittatur. Intellige redimi posse,siue dominus eum vendere iusto pretio velit. f. de legat. 3. t. non dubium. I . g. vle. sue vendere cogatur, ut quia aliquid ex eodem lastamento accepit.C. desidet comm si liberi. l. si te. 13 Differentia autem ponitur inter libertatem fidei commissariam, & libertatem iure directo relictam: quoniam hanc seruus immediate consequitu a testatore, ita ut vocetur libertus orcinus, ab orco quia est libertus ipsius defuncti: fidei commissariam vero a cipit ab herede vel ab alio qui manumittere rogatus est,&huius manumittentis fit libertus, non defuncti. Quarto in f vlt. proponit verba maxime usitata in fide, commissis relinquendis.
x Nemo potest rogari,ut plus restituat,quam 1 testatore, capiat. f. I., Nemo potest dire id libertatem ex testamento capere nisi tam tempore facti testamenti, quam mortis tempore facti testatoris, in eius dominio fuerit.6.1.
De codicilgu. . T I T. XXV. ANte Augusti tempora constat codicillorum
ius in usu non fuisse. sed primus Lycius Lentulus t ex cuius persona etiam fideicommissa ei IeJcceperunt) codicillos introduxit. Nam ciam decederet in Astica, scripsit codicillos testamento confirmatos, quibus ab Augusto petiit per fideicommis sum , ut faceret aliquid. Et cum diuus Augustus voluntatem eius implesset : deinceps reliqui eius auctoritatem sequuti, fideicommissa praestabant : Sc. - ' filia
399쪽
filia Lentia lilegata , quae iii re non debebat, soluit. Dicitur autem Augustus conuocasse sapientes viros, interque eos Irebatium quoquc, cuius tunc auctori-
α Trebatium luasisse Augusto , quod diceret uti l .ssimum & necessarium hoc ciuibus elIc propter magnas & longas peregrinationes. quae apud veteres illient : ubi siquis testamentum facere non possiet, tamen codicillos posset. Post quae tempora cum Labeo codicillos fecisset: iam nemini dubium erat, quin codicilli iure optimo admitterentur. i Non tantum aut cm testamento facto po
test qui codicillos facere , scd i & J intestatus quis
decedens fideicommittere codicillis potest. Sed cum ante testamentum factum codicilli facti erant: Papinianus ait , non at iter vires habere , quam si speciali postea voluntate confirmentur. Sed diui Seuerus & Antoninus rescripserunt, ex iis codicillis, qui testamentum praecedunt, pol Ie fideicommii sum peti : si appareat eum qui testamentum s cit a voluntate, quam in codicillis expresserat, non recessisse., Codicillis autem hereditas neque dari, ne que adimi potest: ne confundatur ius testamentorum& codicillorum. & ideo nec exheredatio scribi .Directo autem hereditas codicillis neque dari neque adimi potest:nam per fideicommissim hereditas codicil lis iure relinquitur. Nec conditionem heredi instituto codicillis adiicere, neque substitutae directosquisJpotcst. 3 Codicillos etiam plures quis facere potest ,&nullam solemnitatem ordinationis desiderant. '
400쪽
Codicilli,cam a testatore fiunt,testamento acciduntietin lautem ab trutilato, vicem exhibent testamenti. J. d. ii ν eo diciti. l. iab intestato. 16. nam codicilli sunt linamentum lquoddani imperfectum. idcirco heres in codicillis institui non potest. hoc eod. l.quod per m
Primo, Imper. originem codicillorum declarat , in prine. o. In summa codicilli sunt introducti in gratiam eorum, qui non possunt iacere testamcntum. intellige eos non posse facere testametum propter impedimentum 1acti, veluti quia in loco peregrino testari volum, ubi septem ciues Romanos reperire nequeunt , sine quorum praesentia testamentu recte confici non potest nam si si impedimentum iuris, codicillis locus esse non potest id est qui non potest facere testamentum, eb quod non habet testamenti factionem activam, ut deportatus , vel pupillus , hic ne quidem codicillos facere
potest. Ien is lxonficiuntur. 8. 6.eediculi.
Secundo proprietates aliquot codicillorum declarat,quibus codicillis a testamentis distinguuntur. Prima proprietas est in g. i.quod codicilli fieri possunt ta ex testamento id est, ante,vel post testamentum quam ab intestito et & cum ante
testamentu fiunt,non reuocantur per sequens testamentum, dummodo quavis ratione appareat testatorem non mutasse voluntatem, quam in codicillis expressi. de iur. codicia.
Secunda proprietas est in g. en.qubdin codicillis hereditas iure directo nec dari, nec adimi potest Cuius iuris duplex ratio affertur:altera hic, ne confundatur ius testimentorum, di ius codicillori :altera a Papiniano in I qaod per munm 1 D. . eod. quia per reitamentum codicilli.& per institutionem heredis testamentum confirmatur. quare si heres in codicillis institueretur , per codicillos, qui ex testamento valent, testamentum confirmaretur: quod est absurdum. Quod ait Papinianus de institutione heredis de de exheredatione dici potest: quoniam exheredatio quoque ad testamentu con- 'firmandum valet. supra de exher. tibeν. in ρνine. unde initium testamenti olim vel ab heredis institutione,vel ab exheredatione sumebatur. f.de heνed. infiit.l. i. ἰn priae. Ex dictis colligit Imperator,si heres in testamento pure instituatur, non
posse huic institutioni conditionem adscribit in codicillis. quia in defectum conditionis hereditas adimeretur 4s da leo in insit Aquitam in Do 17. in s. Fdeicommissum ta-