장음표시 사용
421쪽
De legitima adgnatorum successione. 3 8 s
decessisse intelligitur. inod quidem aliquando longo tempore declaratur. in quo spatio temporis caepe accidit , ut proximiore mortuo , proximus es.se incipiat, qui moliente testatore non erat proxi
Placebat autem in eo genere percipienda- rum hereditatum successitonem non elle: id est, ut quamuis proximus , qui secundum ea, quae diximus,
vocatur ad hereditatem , aut spreuerit hereditatem , aut antequam adeat, decellerit: nihilo magis legitimo iure sequeutes admittantur. Quod iterum praetores imperfecto iure corrigentes, non in totum sine adminiculo relinquebant : sed ex cognatorum ordine eos vocabant, ut pote adgnationis iure eis recluso
Sed nos nihil perrectistimo iuri deesse cupientes,nostra constitutione,quam de stire pationatus , humaniatate seuerente, protulimus sancim J successionem in agnatorum hereditatibus non esse eis denegandam: cum satis absurdum erat, quod eognatis a praetore apertum est, hoc adguatis este reclusum:maxime cum in onere quidem tutelarum & primo gradu deficiente, sequens succedit:& quod in onere obtinebat,non erat in lucro permissum.
8 Ad legitimam fuccessionem nihilominus
vocatur etiam parcns,qui contracta fiducia filium vel filiam,nepotem vel neptem, ac deinceps emancipar. quod ex nostra constitutione omnino inducitur , ut emancipationes liberorum semper videantur quasi contra a fiducia fieri : cum apud veteres non aliter
hoc obtinebat; nisi specialiter contracta fiducia parens manumisisset. Expositus est primus forum,& quasi suorum heredum B, ordea
422쪽
3 8 K, I t. Lib. II I. Tit. II.
ordo:sequimr secundus , legitimorum heredum. Legitimi heredes sunt, I. Agnati ex lege xij.tab. & quidam cognati, qui ex constitui. onibus pro adgnatis habentur. II. Pater, qui filium contr.eia fiducia emancipauit. ΙΙΙ. Ex senatu nconsultis mater & fiiij. De adgnatis vel quas adgnatis, Zede patre qui filium emancipauit, hoc tit. agitur, de filiis Minatre dicetur duobus titulis sequentibus. Huius itaque tituli duae sunt partes. Prima pars est de adgnatis vel quasi adgnatis.Secunda de parente qui liberos
In prima parte Imper.initio summam rei proponit in prine.ti . & ottendit post suos heredes , qui succedunt ex lege xij. tab. Se post liberos emancipatos, qui iure Praetorio vocantur ad successionem quasi sui heredes, & pdst descendentes ex feminis,qui vocantur ex constitutionibus Principitin,post omnes inquam hos in primo ordine luccedentes, vocari in secundo ordine ad hereditatem ex le- se xij.tab. agnatos proximos. Deinde adgnatorum definitione , & quatuor diuisionibus hanc summam latnIs exponit. Definitio adgnatorum
repetitur 3n f. t ex s. i supν.de legit. adgn.tur. Prima diuisio est: quia vel sunt naturales, versic. itaque ex quo vers. no ta consangu ini talem esse speciem adgnationis .incta de succe scierari. Utιlto.quia consanguinei dicuntur fratres ex eodem patre geniti;) vel sunt adoptivi, qui dicuntur impropn:E consanguinei. per adoptionem. propterea eluddadoptio non affert ius sanguinis fis adopt.t. qui in adoptD-nem 24. Ergo ut proprie dicantur consanguinei,duo requiruntur.Vrium eis, ut sint fratres naturales, non adoptiui. Alterum est, ut sint ex eodem parte.nec refert, viriles sint
ex eadem matre,an non .F. degradibI.vltim. 6.secundo zradu.Secunda diuisio est in si .eatorum, qudd adgnati vel sunt masculi,vel seminae.Hic distinguitur inter ius antiquum,&ius nouum. nam adgnati masculi utroque iure succedunt usque ad decimum gradum: feminat autem non succede hant iure c1uili in secundo ordine, nisi essent sorores consanguineae:sed iure praetorio succedebant in tertio ordine. Iure autem nouo,cuius auctor est Iustin.sublata est differentia inter adgnatos masculos 3e feminas, adeo ut omnes aeque succedant usque ad decimum gradum.
Tertia diuisio est in , diste elidon,quod vel sunt veri adgnati,
423쪽
De legitima adgnatorum sucesssione. 38I
gnati,vel quasi adgnati.nam Imper. constituit, ut filii sor ris,quamuis sint cognati, tamen succedant in secundo ordine quasi adgnat LC.delegit re .l.pen. Deinde constituit, ut etiam frater & soror uterini hoc priuilegio fruantur.C. de legit. hered. l.υlt 3 sed n e fatrem. quae constitutio e On-stittitionibus posterior,nec fuit posita in prima,sed tantum in secunda Codicis editione Hodie vero ex Nou.D8. Omnes cognati aequiparantur adgnatis,& omnes sunt heredes legitimi sublata adgnationis & cognationis differensa. Nota primo ex fine huius 6. filios fratrum & sororum hoc iure succedere in capita,non in stirpes: quod an sit correctum per dict. Nov. dissicilis quaestio est, adeo ut utram- qe sententiam innumeri auctores probent. quia vero huius quaestionis decisio magis pertinet ad d. Nov. interpretationem,quam ad hunc locum : tanto in breuiter dicam, mea sententia hunc g esse correctum, & filios fratrum de sororum hodie indistincte in stirpes succedere. Nota secundo, hoc iure fratres&sorores praeferri filiis fratrum : quia sunt gradu propinquiores. sed hoc quoque
Quarta diuiso est,qubd vel sunt adgnati proximi, Vel f. s.
remoti .I.Iustin.docet, proximos adgnatos praeferri remotioribus.6 i pii ει in λν ne.II.In vers. , quantuis, Ostendit, sue unus sit proximus adgnatus , eum solum succedere: sue multi sint proximi, id est,si multi sint in eodem gradu eos omnes simul admitti III.In vel sinam is propm, Ollen dit, si unus sit adgnatorum gradus, puta si tant sim sint fratres,nec sint alij adgnati,tamen huic gradui deferri hereditatem,licet minus proprie dicatur gradus proximus , eo quod verbum traximus est relatiuum,& dicitur proximus relatione habita ad remotiorem. unde cum nullus est remotior non dicitur proprie proximuS.
gnatorum specitetur: quemadmodum de suitate idem declarauit in f .eum autem quarisursupr. tit pro c.ostendit igitur eum adgnatum ad hereditatem vocari,qui reperitur proximuS eo tempore , quo certum est defunctum decessisse intestatum,vel quia testamentum non fecit,vel quia constat testamentum eius quocumque casu non valere.
dum ordine. Obserua successionem esse verbum homony- B b 1 mu ma
424쪽
num dicitur enim successio, vel qua heres defuncto suete dit, vel qua deficiente aliquo herede alius eius locu occupat. Atque haec pol terior significatio debet in praesentia accipi. Imp. hoc loco distinguit tria iura. Primum est ius ciuile antiquum, quo remotiores adgnati omnino exclude' bantur ab hereditate , quamuis proximiores hereditatem quacumque de causa non acquirerent. Secundum est ius praetorium,quo isti remotiores adgnati vocantur in tertio ordine per bonorum possessionem unde cognati. Tertium est ius Iustinianeum ; quo inter adgnatos admittitur fuccessio , id est, placet , ut proximioribus hereditatem non adeuntibus, sequentes adgnati eorum locum Occupent: Msant legitimi heredes. Huius iuris duplicem ratione Iustinianus affert. Prior ratio est ab eo quod minus,ad id quod magis videtur quod enim cognatis, qui solo naturali vinculo coluncti sunt, in iure tribuitur, multo masis ciuiliter& naturaliter coniunctis tribuendum est: atqui praetor cf- gnatis ius dictae successionis tribuit: ergo etia adgnatis tribu endu est. Posterior ratio est a contrario, id est,ab onere tutelae ad emolumentsi hereditatis.quod argumentum Variete did cimtis ex ler ι. a Von.tu.chi igitur in Onere tutelae sit successio;quia deficiete proximo adgnato, de fertur adgn to sequenti:etiam in hereditate eidem succensqni locus esse debet. In verbis,nota inlusim acci Pi pro se-
Secunda titui. pars in s. vlt. est de parente qui filium
emancipauit.Hic etiam distinguuntur duo iura,antiquum i& Iiistinianeti m. Iure antiquo pater filio emancipato non succedebat,nis eum contracta fiducia emancipasset, id est. nisi eum patri fiduciario secunddm antiquam iuris obse uationem venditum,& sibi retro venditum manumisisset manumistbr enim, tanquam patronus , fiebat heres legitimus; siue pater naturalis, siue pater fiduciarius manumisiasti. Iure autem Iuttinianeo sublata est illa venditionis so- Iemnitas,ut didicimus ex pratereasvr quib. mod ius patr.
proinde nullus est hodie pater fiduciarius, sed
indi itindit pater naturalis filio suo emancipato fit heres Issitimus
425쪽
i Fratres adoptiui vocantur impropriὸ consanguineia quia non sunt ex eodem Langiane.6.L. x Ulim commodilis videbatur, ita iura constitui, ut ple- hereditates masculis deferrentur.f. t. 3 dini icitas est legibus amica.d. 6.3. 4 Non in omnibus iuris articulis deterior est conditio reminarum,quam masculorum .d.3. .coniun. . sed hae quidem supra de exherad. libὸν. licet in multiss Vbi est eadem adgnatio, debet esse eadem successio. l.
6 Proximi appellatione continentur etiim plures, qui iunt in eodem gradu.6.s.7 Proprie proximus ex pluribus gradibus intelligitur: sed α li unus sit, proximus dici potestiat.f. io.coniun.
g Successorium edictum tam in adgnatis , ouam in cognatas locum haber' Qui sentit incommodum,debet etiam sentire commo '
' IN Iςψλxio censetur quasi contracta fiducia De Senatustonsulio Tertulliano. T a T. III.
LEx duodecim tabularum ita stricto iure vied batur , ' & praeponebat masculorum proge-
426쪽
niem S & eos , qui per sceminini sexus necessitudinem sibi iunguntur , adeo expellebat, ut ne quidem inter matrem & filium filiamve ultro citroque hereditatis capiendae ius darettanisi quod praetores ex proximi tate cognatorum cas pei sonu ad successionem i bonorum possessione, unde cognati, adcommodata,v
1. Sed hae iuris angustiae postea emendatae sunt. Et primus quidem dititis Claudius matri, ad solatium Iiberorum amisi brum, legitimam eorum detulit her
ditatemfa Postea autem senatutionsulto Terniliano, quod diui Adriani temporibus factum est , plenissime
de tristi successione matri,non etiam auiae deserenda cautum est: vi mater ingenua trium liberorum ius habens,libertina quatuor,ad bona filiorum filiatumve admittatur intestato mortuorum, licet in potestate parentis sit: ut scilicet cum alieno iuri sebiecta est.
iussu eius adeat f hereditatem , J cuius iuri subiecta est. 3 Praeferuntur autem matri liberi defuncti', qui sui sunt,quive suorum loco sunt, siue primi gradus,sive ulterioris. Sed& filiae suae mortuae filius vel
filia praeponitur ex constitutionibus matri de funistae, . id est,auiae suae .Patcr vero utriusque, non etiam auus& proauus matri anteponitur, scilicet cum inter eos solos de hereditatς agitur. Frater autem consanguineus tam fili j,quam filiae excludebat matrem: soror au-' tem consanguinea pariter cum matre admittebatur. Sed si laetant frater & soror consanguinei , & mater liberis onerata : frater quidem matrem cxcludebat, communis autem erat hereditas ex aequis partibus, fratribus de sororibus.
427쪽
De Senatusconsulto Tertullia/st. asi t
sed nos constitutione, quam in Codice nostro nomine decorato pol tumus,matri lubueniendum esse existimavimus, respiciendes ad natu iam , puer-pe: ium,& periculum, ex saepe moi te in i x hoc casti maia tribus illatam. Ideoque impium est cieti id imus, calum fortuitum in eius admitti leti timenti im. ii enim ingenua ter vel 'iberti na quou er non pepetit, immo ito defraudabatur successisute tuo uiti libeIorum . quid
cnim peccauit ii non pimes aed paucos peperit 3 Et dedimus ius legitimum plenum m. iii ibus siue ingenuis, siuie libertinis ix si non ter enixae fuerint vel quater, sed eum tantum vel eam, qui quaeve morte intercepti sunt,ut uc vocentur in libriorum tuorum legi timam successionem.
1 Sed cum antea constitutiones iura legitimae successionis perii rutantes , surtim matrem adiuvabant, partim eam pia grauabaiit , nec in Iolidum eum vocabant, sed in quibusdam calibus icrtiam ei partem abistrahentes, ccitis legitimis da oant personis, an aliis autem contrarium fac icbant : nobis visum est
tecta&simplici via matrem omnibu; personis legi- . timis anteponi , & sine ulla deminutione filiorum suorum sticcessionem accipere : excepta fratris & sororis persona , siue consanguinei sint, siue lola cognationis iura habentes : ut quemadmodum eam totiali j ordini legitimo praeposuimus, ita omnes traires& sorores, siue legitimi sint, siue non ad capicndas hereditates simul vocemiis: ita tamen , ut si quidem solae . sorores adgnatae vel cognat e , & mater defuncti deldestinctae supersint:dimidiam quidem mater , alicta mucro dimidiam partem omnes torores habeant. Si vero matre superstite de fratre , vel fratribus loli , vel
etiana cum sororibus, sine leSitima,siue sola cogna-
428쪽
uonis iura habentibus, intestatus quis vel intestata moriatur : in capita distribuatur eius hereditas. 6 Sed quemadmodum no matribus prospeximus,lta eas oportet suae soboli consulere : scituris eis, quod si tutores liberis non petierint,vel in locum
Icmoti vel excusati,intra annum petere neglexerint: ab eorum impuberum morientium successione merito repellent ur.
Licet autem vulgo quaesitus sit filius filia-ve: potest flamenJ ad bona eius mater ex Testylvano
senatusconsulto admitti. Dictum est ge heredibus te timis,qui succedunt ex irge xii tabul.vel ex constitutionibus de eadem lege factis, id,est de adgnatis,uel quasi adgnatis, & de patre, qui filium ancipauit: deinceps videndu est de heredibus legitimis ex senatusconsultis, vel ex constitutionibus ad ea senatusconsulta accommodatis.Sunt autem matusconsulta duo, nempe Terrullianum, quod legitimam filiorum hereditate defert matri;& Orphitianum,quod e contrario legitimam matris hereditatem defert filiis. Hic titulus est de senatusconsulto Tertulliano. diuiditur autem in tres partes. In prima parte declarantur tria iura S.C.Tertulliano v iustiora.Primum ius est lex xij.tabul.qua mater repellebatur ab hereditate filia, vel filiae M pνns.s rit. Secundum estius praetorium, quod matrem vocat in tertio ordine per bonorum possessionem unde cognati. versia, quod Tertium ius est constitutio D.Claudi j,qui matri, ad so- Iatium liberorum amissorum, legitimam hereditatem in
dulsit. 6.t Suet. in Cia d. p. lo.
Secunda pars est de Tertulliano Senatusconsulto, Mde constitutionibus ad illud factis. Hoc iure multa requiruntur, ut haec legi tima successio matri deferatur.I Requiritur,ut ea, quae vult succedere, sit defuncti vel defunctae mater, non auia,vel proauia f. postea, in prinι. sed hodio omnibus parentibus utriusque sexus Iegitima hereditas
destietur Nou.r I 8.e. 2.II. Requiritur, ut haec mater habeae
ius trium liberorum,si ingenua;vel ius quatuor libero
429쪽
rum , sit libertina. habe autem hoc ius, quae tot filios petierit, vel hoc ius a Principe impetrauit. Pali'. lib. 4. sent. tit. 9. Hoc requisic uin a Iustiniano paulo post abrogabitur in s. e noi III. Requiritur, ut si haec mu lier sit in poteitate patris, hereditatem fili j, ves filiae adeat iussu patris. nam patria potestas nuptiis filiorum, vel filiarum non tollitur.C- condici. incert. l si uxore r.
I U. Requiritur , ut nulla sit perlbna, quae matri in successione praeferatur. alij nainque matri praeferunt ar, alij postponuntur , aliJ simul cum matre succedunt. Quod ut planius intelligatur , distinguenda sunt quinque membra. Aut enim mater defuncti, vel defunctae concurrit cum liberis eiu S , aut cum parentibus,aut cunafratribus, vel sororibus consanguineis, aut cum aliis personis legitimis, aut cum cognatis. Singula haec membra seruato contextus ordine decidamus. Cum detunctus, vel defuncta matrem & liberos superilites relui-quit , di beri praeferuntur matri, & soli succedunt. 3. ρνὰ
feruntur , in prisc. is vers. I. Mater autem concurrit cum
aliis parentibus tribus casibus. aut enim superstites sunt pater, & mater : aut avus , & mater: aut avus , pater, &mater. Quod dico de ati', itam intestige de proauo. I. Casu pater praesertur matri, & solus succedit. II. Catumater succedit, excluso auo. III. C: sit auus succedit exclusis patre & matre. d. praferuntκr , vers pater , ct f. eod. vlt. Hodie vero mater succedit una cum patre,vel cum auo Paterno, quia hereditas inter adscendentes ita diuiditur, ut pars deteratur adscendentibus per lineam paternam,pars adicendentibus per lineam male nam,&proximiores remotioribus in eadem linea paret tibus praeferantur. Nou. II 8. eap. a. Similiter cum fratribus & sororibus con Languineis mater concurrit tribus ca-sbus.aut enim concurrit cum fratre, aut cum sorore, aut cum utroque.Idem intellige,si concurrat cum multis fratribus,vel multis sororibus. I.Casu frater excludit matrem& solus succedit. vers farra auten iII.Casu mater & soror,
vel sorores simul succedunt ita ut si defunctus sit masculus,hereditas diuidatur in capita.si vero defuncta sit femina , matri deferatur semis, Sc alter semis diuidatur i
tii. r. III. hereditas eluiditur intes
430쪽
fratres & sorores pro aequis partibus. versic. si fueran/. Sed hanc postremam decisionem Iustinianus corri et in s.
sed cum an a,N ita Denique ex dicta constitutione ii 8 fratres & sorores, si per viri inque parentem sint defuncto coniuncti,succedunt una cu parentibus.sin miniis, - ex clii dunttir ab hereditate: quia cedunt parentibus defuncti. Placet,antequam Ulterili, p3ogrediar, exponere quaedaverba d. . Moram μν quae non carent obscuritate.Cum aielisor cunct , ne intelligas liberos defunditos ,sed liberos ipsius defuncti Ita ut verbum liber, sit in numero multitudinis in recto casu:& verbii te uncti in genitivo singulari. Deinde cdm ait filia filiam sua vocat quae est sui iuris,
ut possit habere heredes. Deinde cisim ait m i Wi l uncta dest .auia sua, intellige matrem defunctae,eandemque auiam filiorum defunctae, ita ut verba mairi, o aut e sua sint dativi
casus singularis : Se verbum defuncta si genitivi singularis. Deinde cum ait Utriusiquo, ioc verbo significat filium, vel filia. D sensus est, siue masculus,sive femina deoriserit, ta-ter eius in successione praefertur matri eius. Deinde cum ait infer eos solos. significat quaestione de hereditate esse inter patre, & niatrem, ita ut nec avus,nec proauus extent. Deinde cd a ait liberis onera a,Cujac.mauult libeνis honorata: hiaec enim locutio est frequentior,&elegatior,& magis huic loco conuenire videtur,in quo non agitur de onere,
sed de priuilegio, & beneficio succedendi, quod propter
liberos matri tribuitur.Quando mater concurrit cum aliis personis legitimis, hic caliis in praesentia praetermittitur, sed explicabitur in i. od euoi an re . ltimus caluS,quando mater concurrit cum cognatis defuncti, vel defunctae, omnino in hoc titulo praetermittitur, sed certum est,matrem cognatis praeferri. cum enim Iustinianus in d. g. sed elim matrem praeferat omnibus personis legitimis, praeter fratres & sorores csis anguineos,sine dubio pra fert ea multo magis cognatos;quis ut posteriores legitimis heredibus. Tertia iit.pars eli de conititutionibus Iustiniani, quis η. quaedam ex iure antiquo emendauit. I. In f. ad nos, abolet secundum requisitum , & idem successionis ius tribuit omnibus matribus , quamuis non habeant ius trium, vel quatuor liberorum. II. In g. ed elim antea, arrogat quasdam constitutiones s. s. pertinentes ad casum illum supr. praetermissum,quo mater