장음표시 사용
431쪽
De Senatusto ullo Tertulliano. 39s
cum personis legitimis concurrit. i. cum aliis,quam cu fratre de lorore coiit anguineis. Hae constitutiones ita cf. stinguebant: Aut mater habet ius tritim, vel qtiatuor lioeroru, aut non habet. Priori casu, si conchi rebat cum traire, Cognato, vel cum patruo, vel cum eius nito,siue nepote,luc cedebat ex besse. frater autem, cognatus, vel patruus , &c. succedebat ex mente. Sin autem concurreon cum aliis agnatis,eos excludebat. Posterioli casu succedebat ex triente,adgnati autem ex besse. G Thood. ιle ferit. hereda.1.2.
, .Sed ex Iustiniani constitutione mater praefertur omnibus legitimis personis , praeterquam quod succedit un1 cum fratre & sorore siue consanguineis, siue uterinis : &cum sororinus quidem succedit ex parte dimidia, cum fratribus autem, vel cum fratribus & ibroribus succedit in partem virilem, ut deciditur in dicto 3.sed chmantea,versic. ita tamen. Hodie verbindistincte mater & tratres, vel sorores succedunt in capita. Nou. 18.e . . Quarta pars explicat duo,quae tam iure antiquo obtinebant, quam hodie obtinent. Primum est in quod mater non succedit filio in aetate pupillari defuncto, si tutorem et non petierit, cum tutore egeret .coniun. l. 1. 3. l. 92.1.qui petaut.vel curat.
Nota I. idem obtinere in auia, s h. .li. S biliA.&caeteris legitimis heredibus. D it.hared I Ganr. IO. Nota II. excusari maircin minorem 2 s. annis. C. s a u. Secundum est in s. test.qudd mater filiis quibuscumque succedit,ideli,non solum ex tulto matrimonio procreatiS, sed etiam vulgo quaesitis.Ratio cit: quia noua iura , id est, lex. xij. tab. posteriora,inter quae est hoc senatusconsultum Tertullianum, non respiciunt ad vinculum ciuile, sed ad Coniunctionem naturalem ' de cap. in in .l. 7. quae coniuncti reperitur etiam inter matrem & filios vulgo quae siros.
x Mulieribus iura fauent propter partus periculum. g. Casus tonustus uua debet alicui praeiudigium afferre.
432쪽
PEr contrarium autem liberi ad bona matrum intestatarum admittuntur. ex senatusconsulto Orphitiano, quod Orphitio& Rufo consulibus e fectum est, diui Marci temporibus , de data est tam filio quam filiae legitima hereditas etiam si alieno iuri subiecti sint i dc praeferuntur consa vineis& ad gnatis dcflinet ae matris.1 Sed cum ex hoc Senatusconsulto nepcn es & neptes J ad auiae successionem legitimo iure non vocarentur:postea hoc constitutionibus principalibus emendatum est,ut ad similitudinem filiorum filiatun que & nepotes & neptes vocentur. 1 Sciendum autem est huiusmodi successiones , quae ex Tertriliano Sc Orphiciano senatus consultis deseruntur,capitis detriinutione non perimi, propter illam regulam , qua nouae hereditates legitimae capitis deminutione non pereunt . sed illae solae, quae ex lege duodecim tabularum deserun
Nouissime sciendum est etiam i lios liberos,
qui vulgo qtiaesiti sunt,ad matris hereditatem ex hoo senatusconsulto admitti.
Si ex pluribus legitimis heredibus quidam
omiserint hereditatem, vel morte, vel alia causa impediti fuerint, quominus adeant: reliquis, qui adierint , adcrescit illorum portio : & licet an te decesserint , ad heredes tamen eorum perti
433쪽
Vt matres filiis ex senatu consulto Tertulliano,ita filii
matribus luccedunt ex senatusconsilio Orphitiano,quod Consequenter explicatur.Huius tituli quatuor sunt partes. n.
in yrinc.titui. explicat dictum senatusconsultum, Id est,quo tepore factum sit,& quid noui iuris constituat, In Suma,ex hoc senatuscos alto filii & filiae' matribus suc-
Cedunt, taquam heredes leg imi cita ut non solum praefe- Tantur cognatis,sed etia cos angi linei 8e reliquis adgnatis. Secunda pars in f .r .adiungit constitutiones supplenteS,quod senatusc. Orphit. deest, id est, vocanκs ad succes-
Tertia pars di o declarat utrique senatusconsulto com- 6. 2. munia.Vnum est in si quod successones ex his senatusconsultis delatae non amittuntur capitis diminutione: si baudi minima, veluti emancipatione atque hoc probatur ex generali regula, quod nouae hereditates legitimae capitis diminutione non pereunt,id est , hereditates quae deferuntur ex iure xij. tabul. posteriore non amittuntur per capitis deminutionem, per quam tolluntur successiones ex lege xij.tabul. delatae. Dicrentiae ratio est: quia lex xi stabul respicit ad vinculum ciuile, dum sitos, vel agnatos ad heregitatem vocat: haec enim nomina ciuilia sunt, suus,& adgnatus nouae autem leges,& noua senatusconsulta respiciunt ad vinculum naturale, dum ad successonem vocant matrem, vel auiam , vel filios, vel nepotes: quandoquidem haec sunt nomina naturalia, id est,significantia naturalem coniunctionem: stimus autem per capitis deminutionem ciuile vinculum tolli,non naturale. f.prio Deit.adgn.tut.6.vIρ ut emancipatione desinit esse suus, vel a/gnatus, non desinit autem esse filius,vel nepoS. Alterum est in si penult. quia sicuti mater succedit filio vulgo quaesito, ex Tertulliano sufri . ita hic filius vulgo quaesitus matri succed t ex Orphitiano , ob rationem modo dictam,quia haec senatusconsulta naturalem coniunctionem specitant,quae coniunctio manifesta est inter matrem & filium vulgo quaestum , utpote cilira mater semper certa sit, quamuis pateris demum certus sit, quem
nuptiae demonstrant. f. te in voe. . .
, arta pars in s. ut continet doctrinam omnibus suc- s vis. cessionibus legitimis communem nempe si plures sint in es dem gradu, vel ordine, ut simul ad hereditate vocesntur,
434쪽
aliquo non adeunte, eius portio caeteris adeuntibus a crescit. Quid si nullus eorum adeat λ Iam didicimus exf. sex. Jfra ie Geeu. hereditatem sequentibus personis deferri.' Sed finge tres simul vocari aci legitimam liereditatem: verbi gratia, tres patruos, Primum, Secundum , & Τertium: piimus & secundus hereditatem adiuerunt:postea secundus decessit relicto filio Sempronio. tandem tertius repudiauit hereditatem. quaeritur utrum portio tertij accrescat soli primo, quia solus ex tribus illis patruis est superstes , an accrescat etiam Sempronio filio & heredi secundi patrui Iustin. respondet portionem tertii utrique accrescere, tam primo, quam Sempronio ratio est: quia portio portioni, non personae accescit: proinde cdm secundus patruus' pro sua parte hereditatem adiuerit,& ad filium suum transmiserit,aeque haec portio ad se trahit partem tertij vacantem , atque portio primi.
Nouat hereditates legitimae capitis deminutione non
Post suos heredes , eosque, quos inter suos he
redes praetor & constitutiones Focant, & post legitimos quo numero sunt adgnati, de hi, quos in locum adgnatorum tam supradicta senatusconsulta, quam nostra crexit constitutio proximos cognatos
1 Qua parte naturalis cognatio spectatur nam adgnati capite deminuti, quique ex his progeniti sunt, ex lege duodecim tabularum inter legitimos
435쪽
non habentur , sed a praetore tertio ordine vocantur : exceptis ibi is tantummodoi fiatre M sorore emancitatis , non etiam liberis eorum , quos lex Anastasiana cum fratribus integri iuris constitutis vocat quidem ad legitimam Datris hereditatemuiue sororis: non aequis tamen partibus,sed cum aliqua de iputione, luam facile est ex ipsius constitutionis verbis colligere.Αliis vero adgnatis inferioris gradus licet capitis deminutionem passi non sunt, tamen anteponit eos,& proculdubio cognatis. α Eos etiam, qui per seminini sexus personas ex transuerso cognatione iunguntur , tertio gradu proximitatis nomine praetor ad successionem Vocat.
3 Liberi quoque,qni in adoptiua familia sunt.
ad naturalium parentum hereditatem hoc eodem gradu vocantur.
4 Vulgo quaestos , nullos habere adgnatos manifestum cst: quum adgnatio a patre sit, cognatio a matre , hi autem nullum patrem habere intelligantur. Eadem ratione ne inter se quidem possunt videri consanguinei ςlse : quia consanguinitatis ius species cst adgnationis. Tantum ergo cognati sunt, sibi, sicut & matri cognati sunt. Itaque omnibus istist exJea parte competit bonorum possessio,qua
proximitatis nomine cognati vocantur.3 Hoc loco & illud necessario admoneri di sumus : adgnationis quidem iure admitti aliquem ad hereditatem, etsi decimo grada sit: siue de lege duodecim tabularum quaeramus, siue de edi, quo praeror legitimis heredibus daturum se bonorum polli,sionem pollicetur. Proximitatis vero nomine iis solis praetor promittit bonorum
436쪽
6oo Insiit. Lib. III. Tit. V. 'possessionem , qui usque ad sextum gradum cognω tionis sunt, & ex septimo sobrino sobrinaque nato
Absolutis duobus heredum legitimorum ordinibus sit-biicit tertium ordine,qui non est ciuilis,seu legitimus,sed tantum praetorius.Nam qui in hoc ordine ad successionem vocar tur, nimirum cognati,non fiunt iure ciuili heredes, sed iure pi a torio bonorum possetares:idcirco magis pertinent ad tit in . 6 bon. esus quia tamen bonorum posses fores pro heredibus habentur, adeo ut etiam apellatione
He verb. Inisi ha Aeditatἱs appellatio I 3 8. non sine causa hoc loco considerantur. Huius tituli duae sunt partes.
In priori parte,ex qua inscriptio sumpta est, declaratur
successo cognatorum.In qua parte primo Imperator is Ira op .generaliter ad successionem vocat proximos c
gnatos in tertio ordine,id est,post suos, vel quasi suos, post legitimos heredes.
g. I. Secundo exponit eas personas quae appellatione proximorum cognatorum continentur, & ad hanc successionem Ioeantur. Hae personae sunt. I. Adgnati eapite demia nuti, id est,qui per minimam capitis demimitionem gesis runt esse adgnati mon tamen desierunt esse cognati: quia emancipatio sustulit adgnationem ciuilem, non sustulit naturale ius sanguinis. quocirca hae personae amiserunt ius succedendi in secundo ordine tamquam adgnati, sed retinent ius succedendi in tertio ordine tamquam cognati. Excipiuntur fratres & sorores emancipati. quae ex mptio ut intelligatur, distinguenda sunt diuersa iura. Primum est ius xij.tabul.quo iure non succedunt. Secundum est ius praetorium,quo vocantur in tertio ordine per bonorum p'ssessionem unde cognati.Tertium est constitutio Anasta ,quae facit eos hereges legitimos, At vocat eos in secundo ordine;sic tamen ut aliis quidem adgnatis Se cognatis praeferantur:sed si cum aliis fratribus & seroribus non emancipatis concurrant, deminutionem quandam Patiuntur,adeb, t fiatres integri ius duplum consequantur, quam emancipati, auctore Theophilo hic. nam con
stitutio Anastasiij,quae extabat in priori editione Codicis, postea
437쪽
postea a Iustiniano abrogata. se in secunda editione Coindicis reiecta est .Quartum ius cibi ustin.constitutio, id est, I.vit. C.de lexit. hiria quae corrigit hunc g.& abrogata Anastas. constitutione, iubet omnes fratres & 1 orores tam emacipatos,qua no emancipatos ex aequis partibus succedere,quia omnes sunt heredes legitimi quod priuilegium fratribus S sororibus emancipatis hoc iure tributum,nouissime productum est ad omneS cognat OS. Nou. O8.cap. 3.
III. Liberi naturales qui sunt in adoptiua familia eo , . tempore quo pater naturalis moritur.*libeνί. coniuncte f. '
IV. Vulgo quaesiti. 6 dicta sint de successio- g. .
In posteriore tituli parte,quae est in ponitur dis- S crimen inter secundum & tertium heredum ordinem , ideli,inter adgnatos & cognatos: quia successio defertur adgnatis usque ad decimum gradum, cognatis vero regulariter usque ad sextum,interdum usque ad septimum,ex quo gradu succedunt tantum filij sobrinorum, vel sobrinarum, propterea quod hi soli filiorum loco sunt,quia inter transuersales inferiores collocantur in loco transuersalibus aequalibus proximo.nam a Datruus,& alij in eodem circulo collocati, nec non abpatrui & similium filius, filia, item propatrui & similium nepos,neptis, ponuntur inter transuersales superiores: ide6que non sunt loco liberorum , sed parentum. patruelium autem & consobrinorum pronepos proneptis,necnon fratris, Vel sorori S at nepos aineptis, quamuis aeque sint in septimo gradu, tamen pro remotiori-hus habentur, quia remotiores sunt a transuersalibus aequalibus,proinde non videntur loco filiorum, sed illi loco nepotum, hi loco pronepotum.
, Vulgo quaesiti nullos habent adἡnatos. 6. ., Adgnatio est a patre, cognatio a matre.6. . 3 Vulgo quaesiti nullum patrem habere intelliguntur. S. eod. naian 6 si aduerses. sep .de nupt. Consanguinitas est species adgnationis. . f. .
438쪽
Hoc loco necessarium est exponere, quemadmodum gradus cognationis numerentur. Quare in primis admonendi sumus, cognationem aliam supra numerari,aliam infra, aliam ex transverso, quae etiam, latere dicitur,superior cognatio est parentum, inferior liberorum,ex transuerto fiatrum sororumve , eorum qui quaeve ex his generantur : & conuenienter patrui,arvitae,auunculi, materterae. Et superior qui Oem & inferior cognatio a primo gradu incipit etat ea , quae ex pravsuerso numeratur , I secun-
Primo gradu est supra pater,mater: insta filius,
filia. . a. Secundo gradu supra auus , aura:lntra nepos ineptis ex transuerso frater,soror.
3. Terxio graduJ supra proauus, proavia r infra
pronepos , proneptis: ex transuerso statris sororisque filius,filia,& conuenienter patruus,amita , auunculus matertera, Patruus est stater patris , qui Graece appellatur.Avunculus est stater matris,qui Graece dicitur, & uterque promiscue
ρppellatur:amita est patris soror,fquae Graece σου appellatur. Matertera vero matris soror, quae Graece dicitur , M utraque promistu est uus, abavia r in Da
439쪽
abnepos, abneptis : ex transuerso fratris sororisque nepos neptisve et & conuenienter patruus magnus, amita magna,id est,aut frater dc soror, item auunculus magnus, & matertera magna , id cst , aut frater soror,consobrinus,consobrina, id est,qui quaeve ex soro-tibus aut fratribus procreantur. Sed quidam tecte consobrinos eos proprie dici putant, qui ex duobus sororibus progenerantur,quasi consororinos. eoS vero , qui ex duobus fratribus progenerantur , proprie fratres patrueles vocari. Si autem ex duobus fratribus filiae nascuntur,sorores patrueles appellari.At eos, qui ex fratre & sorore progenerantur,amitinos proprie dici sputant. J Amitae tuae iiiij consobrinum te appellant,
adnepos , adneptis : ex transuerso fiatiis sororisque Pronepos , proneptis : & conuenienter propatruus, Proam ita, id est, proaui frater & soror : f dc proauunculus& promatertera, id est, proauiae stater & soror. Ilcm fratris patruelis,vel sororis patruelis consobrinita: consobrinae,amitini & amitinae filius filia. propius sobrino,propius sobrina. hi sunt patrui magni, amitae magnae , auunculi magni , materterae magnae , filius; filia. 6 Sexto gradu supra tritauus,tritavia r infratrinepos trineptis: ex transiuerso statris sororisque ab- Depos, abneptis:& conuenienter abpatruus , abmita, id est, abavi stater & soror: abavunculus abamaterte- ca,id est, abaviae stater & soror. item propatrui, pro- amitae,proauunculi, promaterteiae,filius filia.item propius sobrino sobrinave filius filia .litem sobrini,sbbria oae, id est, qui quaeve ex statribus vel sororibus p .xuelibus vel consobrinis vel amitinis progenerantur.
440쪽
Hactenus ostendisse sussiciat, quemadmo- ldum gradus cognationis numerentur. Namque ex
his palam est intclligere , quemadmodum ulteriores quoque gradus numerare debeamus : quippe semper generata periona gradum adiicit, ut longe facilius sit respondere , quoto quisque gradu sit quam Propria cognationis appellatione quemquam deno
8 Adgnationis quoque gradus eodem modo
Sed cum magis veritas oculata fide , quam
per aures animis hominum infigatur : ideo necessarium duximus post narrationem graduum, eos etiam
praesenti libro inscribi,quatenus possint & auribus &oculorum inspectione adolescentes perfectissimam, graduum doctrinam adipisci. Io Illud certum est,ad seruiles cognationes illam partem edicti, qua proximitatis nomine bono- um possessio promittitur,non pertinerqmam nec Vbia antiqua lege talis cognatio computabatur. Sed nostra constitutione, quam pro iure patronatus fecimus quod ius vique ad nostra tempora satis obscurum, atque nube plenum & undique confusum fuerat) &hoc humanitate siuggerente concessimus , ut si quis in seruili constitutus consortio , liberum vel liberos habuerit , siue ex libera, siue ex seruilis conditionis muliere : vel contra serua mulier ex libero vel seruo habuerit liberos cuiuscumque sexus: & ad libertatem his peruenientibus , ij, qui ex seruili ventre Dati sunt, libertatem meruerint , vel dum mulieres liberae erant, ipsi in seruitute eos habuerint, & po stea ad libertatem peruenerint:hi omnes ad successio-Nm patris vel matris veniant, patronatus iure in hae