장음표시 사용
451쪽
niui : ut si quidem libertus vel liberta minores cen i tenariis sint, id est, minus centum aurcis habeant substantiam sic enim legis Papiae lummam interpretati sumus, ut pro mille testertiiS unus au -rcus comput Nur 9 nullum locum habeat patronus in eorum successione: si tameni testamentum fecerint. Sin autem Intullati decesserint, nullo liberorum relicto : tunc patronatus ius quod cxat ex lege duodecim tabularum ) integrum scieruauit. Cum vero maior os centenariis sint , si heredes vel bonorum po isello res liberos habeant, liue unum siue plures , cuiuscumque sex is vel gradus : ad eos successones parentum deduximus , patrona S Omnibus modis una cum sua progenie semotis. Sin autem
sine liberis decet serint: si quidem intestati, ad omnem hereditatem patronos patronasque Vocauimus, ii vero testamentum quidem fecerint , patrono Saulem, aut patronas praeterierint , cum nullos liberos haberent, vel habentes cos exheredauei intvel mater siue auus maternus eos praeterierint , ita
quod non possint argui in osticiosa corum testamenta: tunc ex nostra constitutione per bonorum possessionem contra tabulas non dimidiam ut antea,)sed tertiam partem bonorum liberti consequantur :vel quod deest eis ex constitutione laostra repleatur si quando minus tertix pat te bonorum suorum libertus vel liberta eis reliquerit : ita sime onere , Vt inec liberis liberti libertaeve ex ea parte legata , Vel fideicommissa praestentur , sed ad coheredes eorum hoc onus redundet: multis aliis casibus a nobis in
praefata constitutione congregatis, quos necenarios esse ad huiusmodi dispositionem iuris perip γimus , ut tam patroni patronaeque , quam iberi
452쪽
eorum, necnon qui ex transuerso latere veniunt , usque ad quintum gradum ad successionem libertorum libertarumve vocentur, sicut ex ea constitutione intelligendum : & si eiusdem patroni vel , patronae, vel duorum duarumque pluriumve liberi sint: qui proximior est , ad liberti vel libertae vocetur flaccessionem , & in capita, non in stirpes diuidatur fuccessio: eodem modo & in iis , qui ex transuerso latere veniunt , seruando. Pene enim consonantia iura ingenuitatis & libertinitatis in successionibus fecimus.
Sed haec de iis libertinis hodie dicenda
sunt qui in citritatem Romanam peruenerunt :cum nec sint alij libriti, simul & Deditiis& L
xinis sublatis , cum Latinorum legitimae successi nes nullae penitus erant, quia licet ut liberi vitam suam peragebant, attamen ipso ultimo spiritu simul animam atque libertatem amittebant , & quasi seruorum bona eorum iure quodammodo peculij ex lege Iunia D Norbana J manumissores detine-, ibant. Postea vero senatusconsulto Largiano cautum fuerat, ut liberi manumistaris non nominatim exheredati facti , extraneis heredibus eorum in bonis Latinorum ' praeponerentur. Quibus etiam superuenit diui Traiani edictum, quod eundem hominem,si inuito vel ignorante patrono ad ciuita- tem Romanam venire ex beneficio principis festinarat , iaciebat quidem vivum ciuem Romanum , Latinum vero morientem. Sed nostra constitutio- ine propter huiusmodi conditionum vices, & alias difficultates , cum ipsis Latinis etiam legem Iuniam ,& senatusconsultum Largianum, & edi.
ctum dies Traiani , in perpetuum deleri censuimust
453쪽
ut omnes liberti ciuitate Romana fruantur. & mira
bili modo quibusdam adiectionibus ipsas vias,quae in
Latinitatem ducebant , ad ciuitatem Romanam capiendam transposuimus. Quaecumque exposita sunt a titulo de testamentis ad
hunc usque locum .ea pertinent ad successionem hominum ingenuorum vel ex testamen ,ve'. ab intellato: hic autem
titulus eth de successione in bonis libertorum. nam suo .cessio libertorum in hac rubrica dicitur ea, qua succeditur libertis, non qua liberti tu ccedunt. . Primo Imper. docet,qui succedant libertis. ybi decIarat quatuor iura. Primum ius in peincip. est lex xij. tabul.quo iure patronus libero intestato succedit:sed aduersus testa- , mentum liberti,in quo alij heredes scripti sint, nihil iuris habet.Quod dixi patronum ah intestato succedere, sic in telligendum est,ut dicatur succedere tamquam legitimus heres in secundo ordine: id est,post isos heredes. Secundum f. I.est ius praetorium: qo iure patronus
non succedit,si libertus filium naturalem reliquerit e succedit autem ex semisse,si reliquerit filium adoptiuumatem Contra testamentum liberti,in quo alij quam filij naturales sint heredes scripti ,habet dimidiam partem hereditati uerbonorum possessionem contra tabula . . . , .
Tertium ius es,lex Papia in F.; cistea,cuius iuris summa haec est Si libertus sit centenarius,id est,habeat Ioo. millia sestertium,seu quod idem valet ioo.sestertia in bonis, &pauciores relinquat quam tres liberos,lunc patrono in hereiuitate liberti pars virilis debetur Quare si libertus duos filios relinquat,patrono tertia pars debetur,si unum,dImi dia,quemadmodum & tunc accidit,cum libertus sine liberis testatus decessit.Dixi testatu , & ita in contextu lego
cum Theophilo & Cui acio:quia cum libertus sine limis
intestatus aecessit patronus non ex dimidia parte , sed ex asse fit heres 1.do bon.liber.Uiborta 17.e' de suis urit. .m princi .Sestertius est quarta pars denarii: valet enim duos asses cum dimidio,vnde dicitur sestertius quasi semis ter tius,quia scilicet valet,duos asses integros,& tertium dismidiatum.sestertium autem valet mille sestertios.
Quartu ius in. Ssad nostr est constitutio Iustiniani,quae S. 1.
454쪽
416 In tit. Lib. LII. mi. VIII.
est Luit. CNe ἰ-.patrona .cuius summa continetur quinque regulis,I.Centenari iis dicitur,non qui habet centum scit er-tia,leu cendum millia sestertium,sed qui habet centum aureos. Aureus autem Iustinianicus est septuagesima lecunda pars librae,& valci sestertios 66. cum duobus rrientiolis II.
Liberto intestato defuncto lucceditur hoc ordine: prim sim vocantur liberi ipsius si ueriti deinde fratres eius & parentes:tertio loco patronus: postea liberi ipsius patroni usque ad quintum gradum:tandem qui ex transiuerso coniurieti sunt patrono,similiter ad quintum usque gradum.III Siue liberi ipsius. patroni, siue transuersales luccedant, tantum proximiores succedui,& quidem in ca pila non instirpes,
cessante omni iure repraesentationis. IV. Patronus per bonorum possessionem contra tabulas tertiam partem hereditatis au fcri heredi scripto a liberto,si libertus sit maior cu-tenario,& proprii liberi ei non succedat.V. Liberi patronorum, vel libertorum in hoc traetatu intelliguntur, qui sunt na; urales,quamuis dati in adoptionae non adoptiui, qui licet in potestate adoptatis sint,tame pro extraneis habetur. vit. Secundo in s. sit.docet,quibus iliariis succedatur:&repetit, uod traditum fuit in =.υis supra delibera. sublatam esse differentiam inter libertinos: quia cdm olim essent tria libertinorum genera,nempe ciues Romani,& Latini, Mdedit iiij, hoche sunt omnes ciues Romani ridcirco regulae supra traditae,in omnibus libertinis atque locum habet.
x Iniquum est,patrono filium liberti,non naturalem, sed adoptiuum praeferri in prine. 2. Omnes liberti sunt ciues Romani. f. est.
Tiae. VIII. IN summa s quod ad bona libertorum s attinet J
admonendi sumuo censuisse senatum, ut quamuis
455쪽
uias ad omnes patroni liberos,qui eiusdem gradus sunt, aequaliter bona libritorum pertineant e tamen licere parenti, uni ex liberis ad lignare libertum, ut post mortem eius solus is patronus habeatur, cui adsignatus est : & caeteri liberi, qtisi ipsi quoque ad eadem bona, nulla ad lignatione interueniente, pariter admitterentur, nihil iuris in his bonis habeant : sed ita demum pristinum ius rccipiant, si is, cui adsignatus est, decesserit nullis liberis relictis.1 Nec tantum libertum, sed etiam libertam , Mnon tantum filio , nepotiue,sed etiam filiae neptive adsignare permittitur. Σ Datur autem haec adsignandi facultas ei, qui duos pluresve liberos in potestate habebit, ut eis, quos in potestate habet, adsignare libertum liberiatamve liceat. Vnde querebatur, si eum, cui adsignauit, postea emancipauerit: num evanescat adsignatio Sed placuit evanescere, quod & Iuliano& aliis plexisque visum est.
3 Nec interest, s an J testamento, quis adsig
net , an sine testamento , sed etiam quibuscumque verbis patronis hoc permittitur facere ex ipso Senatusconsulto, quod Claudiani temporibus f
ctum est , Sabellio Rufo & Asterio Scapula consulibus. Quod superiori titulo dictum fuit, liberos patroni succedere liberto, recipit hoc loco limitationem: quia si pa- .eronus uni ex liberis suis libertum assignauerit, id est,attribuerit, cassignare enim libertum , est testificari, cuius ex liberis eum libertum esse velit. isdexo . ljlle solus erit heres legit1mus liberti. Primo Imp.in Primis tituli verbis docet hanc assignationem ex senatulconsulto receptam esse.
456쪽
secundo in vers. υρ post mortem , declarat effectuin huius assignationis : quia ille solus inter liberos patroni liberto succedit,cui libe tus fuit aut gnatus. Tertio in g. i. quaerit quis assignari possit,ac docet assignari ta n libertum,quam libertam. Quarto depersona cui assignatur,dat duas regulas.I.Non solum assisti tur filio, vel nepoti,sed etiam filiae, vel nepti: pdeo ut neque sexus,neque grad*s vlld rati9 habeatur.d.I, II. Regula est, Assignari potest iis qui sunt in potestate non liberis emancipatis, immo si is,cui patronus libertum assignauit,postea emancipetur, assignatio evanescit,*.datur. Noranda est huius regulae exceptio: quia etsi non potpsi libertus assignari soli nilo emancipato,tamen simul assignari potest duobus filiis,quorum alter sit integri iuris , alter emancipatus, quod enim emancipatus non potest habere per se,id merito fratris in potestate constituti citin quo estniunctus, cqnsequi test fώ. t. l.virum.9. Firit. Quinthing. et it docet 1ssignatio ' fieri e min test mento,quam ab intestato. 'Sexto in versio etiam,ostendit,quibuscumque verbis . assignationem fieri posse. Septimo in vers.ex ipso, Moet quq tenipore, & quo i*m
Quod peruenit ad eum casum a quo incipere non po-- test,extiNuitur.Huius regulae exemplum est hic ias. α .ubi assignatio liberti facta filio integri iuris , peri eius emancipationem perimitur, quia non potest' emancipato assignari. Eiusdem regulae exceptionem
y . Interdum aliquis per alium consequitur quod persi consequi non potest.4. x.conium s
457쪽
T i T. IX. IV3 bonorum possessionis introductiim est a prae
tore emendanai veteris Iuris gratia. Nec solum in inrestatotum hereditatibus vetus ius eo modo pra tor emendmie, sicut supra dictum est: sed in eorum quoque qui testamento facto decesserint.Nam si ali nus posthumus heres fuerit institutus:quamuis heredutatem iure ciuili adire non poterat cum instirutio non valebat,honoratio tamen iure bonorum possessor efficiebatur,videlicet cum a praetore adiuua tur. sed
εe is a nostra constitutione hodie recte heres institui tur. quasi dc iure ciuili non incognitus. Aliquando
tamen , neque emendandi, neque impugnandi v
teris iuris , sed magis confirmandi gratia f praetorJpollicetur bonorum possessionem. Nam illis quoque, qui recte testamento facto heredes instituti
sunt, dat secundum tabulas bonorum possessionem. Item ab intestato suos heredes , de adgnatos ad bonorum possessionem vocat. Sed de remota quoque bonorum possMone , ad eos pertinet hereditas iure ciuili. ' i - I Quos autem solus vocat praetor ad hereditatem , here es quidem ipso iure non fiunt: nam Praetor heredem secere non potest, per legem enim tantum, vel similem iuris constitutionem heredes fiunt, veluti per tenatusconsulta, de constitiκmnes principales : sed eum eis praetor dat b norum possessionem, loco heredum constituuntur,
458쪽
lc vocantur bonorum possessores. Adhuc autem alios complures gradus praetor secit in bonorum possissionibus dandis, dum id agebat, ne quis sine successore moreretur. Nam angustissimis finibus constitutum per legem duodecim tabularum ius percipiendarum hereditatum , praetor ex bonodi aequo diu auit. a Sunt autem bonorum possessiones ex testamento quidem hae. Prima, quae praeteritis liberis
datur, vocaturque contra tabulas. Secunda quam
omnibus iure scriptis heredibus praetor pollicetur, ideoque vocatur fecundum tabulas. Et cum dercstamentis prius locutus est . ad intestatos transitum fecit. Et primo loco suis heredibus , & iis,
qui ex edicto praetoris inter suos heredes connumerantur, dat bonorum possessionem, quae vocatur unde liberi. Secundo , legitimis heredibus. Tertio, decem per nis, quas extraneo manumissori praeferebat. sunt autem decem personae hae; pater, mater, auus auia, tam paterni, quam materni: itent filius, filia , nepos, neptis , tam ex filio , quam ex filia : fratcr, sororue, consanguinei vel uterini. Quarto, cognatis proximis. Quinto, ramquam ex familia. Sexto, patrono patronaeque, liberisque eorum, & parentibus. Septimo , viro &Vxori.Octauo, cognatis manumissoris.
3 Sed eas quidem praetoria introduxit iuriudichio i a nobis tamen nihil incuriosum praetermiusum est, sed nostris constitutionibus omnia corri-Εzntes , contra tabulas quidem & secundum tabulas bonorum possessiones admisimus , ut pote necessiarias constitutas: nec non ab intestato unde I
btri ννήν. leaitimi bonorum possessiones. Quae
459쪽
autem in praetoriis edicto ιluinto loco posita seerat , id est , vado decem per tia , eam pio propo
sito , dc compendioso sermone fit per iracuam ostendi - mUS. Cum enim pi t Lita bonotuin postellio dccem
coni itutio , quam de emancipatione liberorum fecimus, omnibus parentibus , e sdcmque mairit milioribus contracta fiducia. manum:sionem facere dedit: vi ipia manum si o corum l. c in ic habeat
priuilegium , dc superuacua fiat uipra ilicia bonorum possessio. Sublata igitur praedicta , quinta bonorum
pollessione , in gradum eius sextam antea bonorum pollessionem induximus: es quintam fecimus, quam praetor proximis cognatis pollicetur. Cumque antea fuerat septimo loc o bina ovum possi fio tam quam ex familia, dc octauo unde patrem patronaque ct parentes eorum utramque per T constituti noma nostram , quam do iure patronatus fecimus penitus euacuauimus. Cum cnim ad ii militudinem sucia
cessionis ingenuorum, libertinorum successiones po- suimus , quas vique ad quintum gradum tantummodo coartauimias , ut si aliqua inter ingenuos & libertinos disserentia : susticit eis tam contra tabulas bonorum posscisio , quam νn e unde co a nari , ex quibus pollunt sua iura vindicare Lao ruat scrupulositate & inextricabili errore istarum duarum bonorum possessionum resoluta. Aliam vero bono rum possessionem, quae unde vir er uxo sellatur,& nono loco inter veteres bonorum possis iones posita fuerat, & in suo vigore ferita uinalis,de altiore loco, id est, sexto eam posuimus:decima quoquc bono itum pollesilotae, quae crat, eo'nari manum,
460쪽
a 12 Innit. Lab. I II. Tit. IX.
foris, propter causas enumeratas mcrito sublata:vt sex tantummodo bonorum possessiones ordinariae permaneant, suo vigore pollentes. Septima eas secuta, quam optima ratione praetores introduxerunt. Nouissime enim promittitur edicto, iis etiam bonorum possessio quibus vi dctur , lege, vel senatusconsulto, vel constitutione comprehensum est: quam neque bonorum possessionibus , quae ab intestato veniunt , neque iis quae ex testamento stini, praetor stabili iure connumerauit: sed quasi vitimum & extraordinarium auxilium c prout res cxegit in accommodauit, scilieet iis , qui ex legibus,
senatusconsultis, constitutionibus ve principumex nouo iure , vel ex testamento, vel ab intestato veniunt. Cum igitur plures species successionum praetor introduxissct, easque per ordinem dispoisseisiati de in unaquaque specie successionis saepe plures exstent dis pari gradu personae et ne actiones creditorum differremur, sed haberent, quos coninuenirent, δc ne facile in possessionem bonorum d iuncti mitterentur, dc eo modo sibi consulerent: ideo petendae bonorum possessioni certum tempus praefiniuit Liberis itaque de parentibus , tam naturalibus quam adoptiuis in petenda bonorum possessione anni spatium, caeteris autem J adgnatis, vel cognatis, centum dierum dedit . . , Et si intra hoc tempus aliquis bonorum possessionem non petierit: eiusdem gradus personis ridcrescit: vel si nullus sit, deinceps caeteris bonorum possessionem perinde ex successorio edicto pollicetur , ac si is, qui precedebat, ex eo numero non citet. Si quis itaque delatam sibi bonorum possessionem repudiauerit, non quousque