장음표시 사용
461쪽
tempus bonorum possessioni praennitum excesserit expectatur: sed statim caeteri ex codem edicto ad mittuntur. In petenda autem bonorum poIlessione dies utiles singuli considerantur. 1 Sed bene anteriores principes & huic cauta prouiderunt, ne quis pro petenda bonorum polle iasione curet: sed quocumque modo admittentis eam iudicium s intra Itatuta tam n tuli pota ostenderit, plenum habeat earum bendiici. m.
Absolutus est per multos titulos primus modus acquirendi per uniuersitatem, nempe hoe editas: i equitur secun-clus modus non absimilis, id est, bonorum posscisio. nam bonorum possessores vicem herediim obtinent i v a tis./ mersi sed cum eis adeo ut interdum appellen cur heredesα eondit. Er demonstr. l. in e 6uisionibus 1,.ssipaιi Onu . cν de merb.signa hereditari, IPirmo docet cur bonorum possessones sint a praeibi e i troductar: quia posset alicui videri sussicere legitimam hereditatem. Itaque Imper.duas caulas bonorum possessio ais afferten ρrane. ιtr.Vna est ut ius ciuile emendetur:veluti campra tot dat bonorum possessionem contra tabulas testamenti,quod iure ciuili valet. Appellatione eniendationis continetur etiam,quod praetori upplet,& addit iura ciu: li, vς-luti curri adluccessionem vocat cognatos, qui iure ciuili neglecti reperiuntur.Altera causa cit, ut insciuile coti fit.
metu quia nostra interest habere plura remedia,& elures vias aliquid consequendi.verbi gratia sui heredes succo dunt in primo ordirae ex lege xu.tab. vel accipiunt iure ,
praetorio bonorum posscssionem,unde liberi. i secundding.quo -upe H declarat effectum bonorum pos. 6.et. sessionis .quia v t paulo ante notaeui bonorum possessor non est proprie heres,ted habetur loco heredis. Tertio in vercadibue. docet multas esse bonorum possesesiones.ciuarto declarat sngulas species,& cdm omnis bonorum possessio vel sit ordinari vel extraordinaria,initium sumit
462쪽
ab ordinariis, de quibus duo iura proponit. Primum est ius
Vetus in f,lunt autem,quo iure sunt decem bonorii potns. siones ordinariat,videlicet duae ex testameto,& octo ab intestato I. Contra tabulas quae tellamentum euertit,&iis datur, qui non lunt scripti here ges in testamento Hanc inquit Impeti dari liberis praeteritis in tellamento paterno. I tellige praeteritionem , quae non habetur pro exheredatione : alioquin cessat bonorum pollestio contra tabulas, agendum querela in officiosi tellam. ut cum liberi a ma tre, vel avo materno sunt praeteriti. de ex e erilib/ν g. vlt. Θ g. de bon. poli. contra tab. t.' pen. Et adde quod datur etiam patronis contra tellamentum libertii supra de cegliberi.*.qua de causa. necnon parenti
contra tabulas fit ij, vel nepotis,quem emancipauit, is si
a paren. quis man. l. I. U. Secundum tabulas, quae datur
directa scriptis heredibus, eo quod praetor in testamento scripturam requirit supra detestam f. sei prεdicta. f. seq. Vtilis autem datur heredibus institutis in testamento nuncupativo. C. de bonoν. potis .c. tab. l. quod testamentum valet iure ciuili. Ult. III. VA-
delibe i , quae, ut S pleraeque aliae , sumit appellation a primis verbis edicti, ac datur liberis ab intestato su cedentibus. IV. Viae legitimi , quae datur heredibus legitimis , veluti adgnatis. V. Vnde deceκn persena, quae competit decem personis in contextu enumeratis , ut patri, matri, &c. in bonis emancipati . nam iure ciuili emancipato siticcedebat is , qui eum manumiserat, quasi patronus. sed si contingebat, ut extraneus manumisit Iet ideli, pater fiduciarius , citi pater naturalis filium suu in vendiderat: tunc praetor ei patri fiduciario praeferebat defuncti patrem, vel matrem, vel caeteros in contextu nominatos Sed haec bonorum possesso non potest hodie habere locum: quia hodie nulli sunt patres fiduciarii, sed antiqua illa emancipandi formula per imaginarias venditiones ab aula recessit. Αρνὰ quibus modis ire . pat. potest. I olia. . raterea. VI. Unde eunari. de qua supra satis superque dieitum fuit.VII. Tum quem ex fan ilia , perquam ad incces sonem vocantur qui sunt in familia patroni. VII '. Vnde patroni S c Diceς,quomodo patronus vocatur post eos quis uni in familia ipsius patroni Respondeo cum Theoph. pa Itonos bis vocari ad successionem.nam quarta bonorii pos se istox
463쪽
De bonorum possisissenibus. 4 a s
sessio,Vnde iathimi,eis competit, R per eam praeseruntur iis qui sunt in familia sed si eam amiserim , ut lapiti te poris, de quo dicetur in s. ' si intra. poterunt hanc octauam petere: nec possunt conqueri 'ir bd p.,stponantur iis, qui sunt in familia;quia hoc i lotum culpa euenit,eo quod ἰ 'antecedentem bonorum Pollessionem petere neglexerunt. IX.Vmie vir uxor. per quam Uxor marito , vel maritus uxori silccedit.X. Unde manumisso i , quae cognatis patroni competit. Secundum est ius nouum in sed cas .vbiImp. quatuor 6. 3. bonorum possessiones tollit tanquam lupe tuas, nimirum,
admittit & probat Haec omnia diecta sunt de bono' u possessionibus ordinariis,id est quae certo ordine deferuntur. Postea in vers. sun a,iubiicitur bonorum possessio extraordi uaria,id est,quae non habet certum locum, nec refertur inter bonorum possessiones ex testamento, velabi intellato, sed generaliter iis , praetore promittitur,quibus lege , vel Senatusconsulto , vel constitui one principis desertur 'Ouinto loquitur de tempore petendae bonorum possessionis: de quo tres quaestiones Occurrunt I. Quaestio est, intra quod tempus petenda sit bonorum possessio. II. Quis sit effectus,s intra illud tempus non petatur III. Quomodo hoc tempus computetur,i d est, utriam sit continuum , an utile. Est autem tempus continuum , quod continenter currit omnibus diebus indistinete enumeratis etiam si sine dies feriati. utile autem est, clim ij tantum dies compia fantur,quibus aliquid fieri potuit, puta quibus potuit litigari. vel bonorum postes Sio peti , vel aliquid aliud fieri pro
subiecto argumento. Ad primam quaestionem respondet Imp.in vers. eum igitur, liberi S & parentibus annum tribui ad petendam bonorum posses,ionem,carteris autem personis dari centum dies. Rationem huius edicti affert imperatori quia nisi certum tempus heredi praeitituatur ad successionem amplectandam, vel amittendam, alterum duora incommodorum accidet, Ut ves creditores diu impediantur ius suum persequi, cum iacente hereditate nemo sit, quem conuenire possint vel mittantur in polles sionem bonorum hereditariorum,quod durum est, nec facile concedi debet . Nota in ii, huius b. aut delenda esse illa vel ba
464쪽
a lanath vel cognat; . aut cum Theoph. addendum vel extranei : sed malim ea verba deleri,quia a quibusdam manuscriptis absunt, generaliter omnes aliae personae, praeter Iiberos & parentes, habent centum dies.ὰ Ad secundam q i .eltionem respondet in f etsi intra, per' distinctionem,aut enim is cui bonotum possessio desertur voluntatem suam non patefacit, aut bonorum possessionem sibi delatanti repudiat. Priori casu exspectatur lapsus totius temporis,intra quod bonorum possessio peti potest,& eo tempore elapso si 1lii sint in eodem gradu,eis accres cit portio omittentis bonorum possessionem: si vero nulli sint in eodem gradu tunc bonorum possessio sequentibus defertur secunddin eum ordinem,quo bonorum possessiones pro postae fuerunt in eas, di 6. eq. Vbi notandum, inter caeteros ipsum quoque,qui exclusus est, admitti. verbi gratia, filius amissa bonorum possessione, unde liberi, potest petete, unde legitimi :& hac quoque amissa , eotest petere, unde cognati s de Occessis dict. l. I. f. sed υἰ endtim. Posteriori casu non expectamus lapsum temporis, sed statim ac aliquis bonorum possessionem repudiauit,aliis accrescit, vel defertur. c. h./. tertiδm quaestionem respondet in s. an. tempus pe- tendat bonoi uin possessionis es e utile, non continuum,id est,eos dies tantum computari quibus bonorum possessioperi l otest uis er o in boo.pig. serua. 1. Sexto is 6.etiti docet quomodo bonorum possessio peti possit: & ait non esse opus ut aliquis pro ea petenda C μret, id est, si solicitus, quia non eit opus solemni petitione,quae olim requirebatur C.comma, . D Ossa a. o 2 sed sufficit quocumque modo voluntatem ostende e ampletiendae bonorum possessioIiis.
I Praetor ius ciuite modo corrigit, modo supplet modo
. . a Haeres non fit a praetore,sed a lege,velesia iuris ciuilis parte, quae vim legis habeat.
Ius succedendi non est refringendum, sed dilata
465쪽
s Creditorum actiones non sunt diu differendae6.3-νc
ε Creditores non facile mittendi in possessionem bon rum debitoris , licet defuncti. d. vers. .iam
7 Tempus petendae bonorum possessionis est utile, non
De aequi*ime per adrogatim em. T i T. X. Es t & alterius generis per uniuersitatem successio.
quae neque lege duodecim tabularumareque printoris edicto,scd eo iure,quod c sensu receptum est, introducta est. t ' Ecce enim cum paterfamilias sese in adrogationem dat,omnes Us, eius corpoTales di incorporale .. - :quaeque ei debitae sunt,adrogatori antea quidem pleno . iure adquirebantur:exceptis iis,quae rei capitis deminutionem pereunt, quales siunt operarum obligat m. nes,& ius adgnationis. Vsus etenim & v sessivistus, tiacet his antea conruamerabantur,attamen capitis dem nutione minima eos tolli prohibuit nostra constit ilo. a Nunc autem nos eandem adquisitionem,quae per adrogationem fiebat, coarctauimus ad similitudinem naturalium patentum.Nihil enim aliud ,nisi tam tummodo ususfruetiis tam naturalibus parentibus, quam adoptiuis per filios familiarum adquirittit in iis rebus, quae extrinsecus filiis obueniunt,dominio eis integro seruato. Morino autem filio adrogato in adortiua
466쪽
tiua familia etiam dominium rerum J eius ad adroga torum pertransi tria iiii supersint aliae personae , quae ex constitutione ii oltra patrem in iis , quae adquiri non
3 Sed ex diuerso,pto eo quod is debuit, qui se
in adoptionem dedit: ipso quidem iure adrogator non tenetur, sed nomine filii conuenitur:& si noluetit cum defcndere , permittere creditoribus per competentes nostros magistratus bona,quae eius cum usu chia fu
tura suisse tu,si se alieno iuri non subiecisset, possi
dere, Si legitimo modo cadii ponere. Expositi sunt duo modi acquirendi per uniuersitatelli,
hereditas, & bonorum posse: lio: sequitur tertius moduS, nimiruria acquisitio per arrogationem. Tres namque sunt arrogationis effectus. Unus m persona arrogati spectatur, qui lubiicitur potestati arrogatori S. ιιδνὰ de ado t. .pen. Al ter ad arrogati liberos pertinet, qui transeuiat in potest item arrogatoris,quasi nepotes. supra Ae ption. f. penuit. Tertius in rebus cernitur:quia res adrogati acquiruntur arrogatori, ut hoc tit. declaratur. p=ἰisj. Primo Imp.nectit hunc titulum cnm praecedentibus.c Secundo in vers. neque declarae originem huius ac quisitinnis,quae moribus introducta est non scripto iure. ὰ i Tertio docet,quaenam res ita acquirantur aut iure vete-' ri, ut iure nouo. Ius vetus explicatur in s. r. v bi datur regula.qudd omnes res siue corporales, siue incorporales adrogatori acquiruntur pleno iure: id est,plenum dominium, non tantum nuda proprietas,nec tantii in Eusfructus a rogatori acquiritur.Additur exceptio earum rerum , quae per capitis deminutionem,id est,per adi ogatjonem pergiit. quod enim perit; alicui quaeri non potest. tiarum rerum exempla aliquot subiicit. Primum exemplum sunc operae. Nota I. Operas defit,iri diurnum ossicium. I. Oper. ti
Nota II. Operas deberi vel a libertis, ut in rict. ρἱ . de
co intcuigere oportet operas libertorum, non seruorumi quando
467쪽
De Mquisitione per adrogationem. 42 .
quandoquidem Imper. ait operas per capitis deminutionem interire : operae autem seruiles capitis deminutione non pereunt. .6 orer .seria ι.1. Ur vs ure laga.2. Nota Iu .alias esse opera artificiales,alias ossiciales. Ioeandiat in e non θον 'ni 16.6 lib., tus. Iustinianum autemi praesentia loqui de operis ossicialibus non de artificialibus: quoniam arissic ales cuicumqtie deberi, & ad quem-cuirque transferri possunt: ossiciales autem soli patrono debentur non alij: proinde non possunt arrogatori acquiri. , σι et erili ert.lfabrate: .6l.ueνἀ 9.Secundum exemplum estius adgnationi f. vide a Addit Iae p. usum & yium fructum olim fuisse in harum rerum
numero,quae minima capitis deminutione pereunt : nodie vero ma ere etiam post capitis deminutionem us r. . Gu- fruct.f.vit. Ius nouum subiicitur in f .nune auten . ubi constituitur, Vt an atori non quaeratur plenum ius,sicut olini,sed tantum. vlus fructus; mortuo autem filio arrogato etiam dominium acquiratur arrogatori, nisi supersint aliae personae, quae arrogatori praeferantur ex Iustiniani conlli tutione,
quae desideratur. Probabile autem est intelligi liberos &
simo iure fratres ex utraque parente coniuncti, ac taliqm fratrum filij simul cum parentibus succedunt. Novell. I I 8.
Quarto in g. vl . declarat effectum dictae acquisitionis. ecum enim bona arrogati transferantur ad arrogatorem, consectuens est,ut etiam aes alienum ad eum aliquo modo transferatur:quamuis ex contractu arrogati non teneatur ipso iurς id est,non teneatur iure citat litamen nomine filii arrogati conueniri potest. Nota, hoc casu creditores, qui eum arrogato contraxerant ante arrogationem,posse agere,vel contra ipsum arrogatu ex edjci' de capite minutis. Uri cap.min.l. 1.3. I. vel co tra patrem qui arrogauit.hic autem conueniri potest, vel quasi defens br filii, vel de peculio Ae ac t. l. acquirent. Is.
lseq quasi defensor fili j in solidum conuenitur & si
nolit eum defendere, creditores mittentur in possessionem bonorum,quae arrogatus ad arrogatorem transtulit, Vt hoc Ioco Iustinianus docet. Actione etiam de peculio conue
468쪽
.quae non est in solidum, sed pro peculii quantitate Insais ρveterea. & hac actione dici potest conueniri suo nomine. .depeeun.constit. l. Idae solui. I sitasi,uiatus .s φ.quia haec datur in patrem;non in filium; dici etiam potest conueniri nomine filia. d. quibu, ex carusis te sed eat. I. Tactione . quatenus non ex suo,sed ex filia contractu conirenitur.Sed verba contextus ostendunt
Iuttinianum hic loqui de actione , qua arrogator, non depeculio,ied fili j nomine conuenitur,ut vel silium defendere,vel missionem in bonorum . quae ad arrosatum pertinem bant,possessionem pati cogatur.
x Operarum ossicialium obligatio est personalis , quarpei sonam non egreditur.f. I. a Ius adgnationis minima capitis deminutione perit. ι. g. r coniun .vltoupra deletit.aon. tutel.
3 Filh arrogati comparantur filiis paturalibus. f. con iun. , in plurimis. Dpra de adopt. θ g. adoptiu .su μὰ da exheri liber.
De eo cui libertatis causa bona addicuntur. ΤΙΤ. XI.
ACcessit nouus casus successionis ex constitutio ne diui Marci. Nam si ij,qui libertatem accepe-xiint a domino in testamento , ex quo non aditur hereditas, velint bona sibi addici libertatum conseruandarum causa, audiuntur.
1 Et ita diui Marci rescripto ad Pompilium Rusiam continetur. verba rescripti ita se habent: Si Verginio Valenti,qui testamento suo libertatem quibusdam adsci ipsit,nemine successere ab intestato ex
469쪽
stente, in ea causa bona eiusJeise coeperunt, Vt veniare debeant: is, cuius de ea re notio est , aditus ration m desideri j tui habebit, ut libertatum tam carum , quae directo , quam earum qiue per speciem fideico inmissi relictae sunt, tuendarum gratia addicantur tibi : si idonec creditoribus caueris de solido, quod cuique debetur, solueneso. Et i i quidem, quibus direel a libertas data est, perinde liberi erunt , ac si hereditas adita eslet. Ii autem , quos heres manu mittere rogatus est , a te libertatem consequentur: ita, ut si non alia conditione velis tibi bona addici,quamvriis Jetiam, qui dirccho libertatem acceperunt, tui liberti fiant. Nam huic etiam voluntati tuae, si ij, quorum de statu agitur, Consentiant, auictoritatem no stram accommodamus. Et ne huius rescriptionis nostrae emolumentum alia ratione irritum fiat : si fit cusbona agnoscere voluerit, & ij, qui rebus nostris attendunt,sciant commodo pecuniario praeferendam es.se libertatis causam i & ita bona cogenda , ut libertas
iis salvast,qui eam adipisci potuerunt, ac si hereditas
ex testamento adita esset. ιχ Hoc rescripto subuentum est Si libertatibus, de defunctis,ne bona corum a creditoribus possideantur & veniant. Certe si fuerint hac de causa bona addicta:celsat bonorum venditio , existit enim defiincti defensor, & quidem idoneus, qui de solido credit
3 In primis hoc rescriptum totiens locum habet,quotiens testamento libertates datae sunt.Qii id erisgo si quis intestatus decedens,codicillis libertates dederit , neque adita sit ab intestato hereditas: fan J λ-iror constitutionis debebit locum habere Certe si ii
xςsi tua decesserit , dc codicillis dederit liberta-
470쪽
63α restit. Lib. III. Tit. XL.
tem competere eam : nemini dubium est.
Tunc t enim J constitutioni locum esse
verba ostendunt,cum nemo successor ab intestato existat. Ergo quandiu incet tum erit, utrum existat , an non: cessabit constitutio. Si vero certum esse coepexit , neminem existere : tunc erit constitutioni lo
1 Si is , qui in integrum restitui potest, ab
stinuerit hereditate et an quamuis potest in integrum restitui, possit admitti constitutio ,& bonorum ad
dictio fieri 3 Quid ergo si ' post addictionem liber Q
tatum conseruandarum causa factam in int grum sit restitutus : utique' non erit dicendum teliocari libertates et quia semel competi
- 6 Haec constitutio libertatum tuendarum causa introducta est.Ergo si libertates nullae sunt d tae r , cessat haec constitutio. Quid ergo si vivus dederit libertates,vel mortis causa;& ne de hoc quaeratur, utrum in s audem creditorum,an non factum sit idcirco velint sibi addici bona,an audiendi sint3 Et magis est,ut audiri debeant,etsi deficiant vetba constit
ν Sed cum multas diuisionin eiusmodi consti- . tutioni deesse perspeximus,lata est a nobis plenissima constitutio,in qua multae species collatae sunt, quibus ius huiusmodi successionis plenissimum est essectum , . quas ex ipsius lectione constitutionis potest quis co
Uoc titulo declaratur quartus modus acquiredi per uniuerstatem com defuncti bona, nemine hereditatem, vel bonorum possessionem admittente,attribuuntur libertatis causa,