장음표시 사용
521쪽
.. Graece etiam. fideiussor it, accipitur, τ' ἐμηώς, --ἰγω , id est,mea fide ivseo ego. sed dixerit J Ἀλω, siue c. --,id est,tγου, sed dc φημ. idesticisma: pro eo erit, ac si dixerit λεγω , id est , dico. 8 In stipulationibu, fideiutarum sciendum est hoc seneraliter accipi: ut quodcunque scriptum fit' quis actum , videaturi etiam actum. Ideoque Com
.star', siqtris scripserit se fideiussisse: vide i omnia so-
YMe ρ Rumis, fideius or ab Utoisi sore di quia expro nisissim it suscipit in malienam obligatione, Mi ibius obli ut;ia Vt id pro quo expromittit,non sit obligatuS; vel quia ah. vitio tota oblinatio in sola expromi rem colar-tur;vel quia ex pὁst factu principalis debitor per nouatiq- hem liberatur, & obl1gatio in expromissorem transfertur: fgemisor autem ita obligatur, ut nihilominus etiam reus brincipalis,pro quo fideiubet I sit obligatus. imn ' ex Nou. .sidcis si or congeniri non potest ante reum principalemyx pussuris. Tandem fideiutar differt a pecuniae constitutκ i ' ruta constitutum fit pacto ' nudo. ιnfra de
522쪽
hSri constitui, nisi quod iam debitum
passim. fideiussor autem ut paulo ante dixi ta pri- cedere,quam sequi principalem obligationem3potest. III. Ouia constitutum semper habet diem adiectam rei ex prel- ,vel saltem tacite,quia subauditur tempus decem die
per dicitur fieri in diem: fidei ubere autem possumus non solum in diem,sed etiam pure infra hoc tit 6 deius re Nota secundo, in omni fideiussione tres per1onas spectari, nempe debitorem principalem,Pro quo fidei ubetur;c'd1torem apud quem fidei ubetur ,& ipsum fideiussoremntem tres obligationes,primam, qua principalis debitor tenetur creditorζ, unde vocatur obligatio principalis;secundam , qua fideiussor est obligatus eidem creditori; tertiam,qua
Ibitor principalis obstrictuε est fideiussori. His expositis, diuido hunc titulum in quatuqr partes. In prima agitur de obli ratione principali cui fideiussoria accedit: in secunda de olligatione fideiussoris: in tertia de obligatione 1 qua reus principalis tenetur fideiussori in quarta de his , quae
In prima parte primo quoritur,cur fideiussores accipian
tur Respondetur in prine.ιιt. vi magis cautum sit credito
ribus,id est,ut si forte debitotes pr ncipales non lint 1OI hendo exigi possit a fideiussolibu ' ea . u - α ψSecundo quaeritur , pro quibus debitoribus fidei uberi s. I. possit,seu quod idem v alat quibus obligationibus.accedere possit obligatio fideiussoriaZRespondetur in b. I .lideiussorem posse accedere cuiuis obligationi. In secunda tituli parte primo quaeritur an morte lideiul soris obligatio fideiussoria extinguatur. Respondetur in g. eiusον:non tant sim obligationem non extingui,sed tra re in heredem fideiussoris : quemadmodum obligatio rei principalis transit in heredem eius:quia fideiultor obtinet
Secundo quaeritur, Viriam fidei ultor promittat ante, an post reum principalem Respondetur inodidei , . , Eepe utroque tempore fideiussorem posse promittere. Notandum tamen est,fideiussorem non obligari ante reuprincipalem: quia accessoria obligatio sine principali non consistit. f.eodem a didrausior. y7. Itaque promi fideiussoris ante promissionem rei principalis facta, non statim vim na-
523쪽
bet,sed tum demum, cum reus principalis obligabitur. Tertio quaeritur,quatenus obligentur multi h deiussores, qui pro eodem fideiusserunt.Imper.ing docet,singulos fideiussbres in solidum teneri ipso rure,sed habere e ceptionem ex epistola D. Adriant,per qua cogunt creditorem actionem suam diuidere , &'singulos fideius res pro partibus conuenire, dummodo omnes fideiussores tem pore litis contestatae sint soluendo, qudd si fidei utar in soli-dtim conuentus,omittat beneficium di tae epistolae,in solidum condemnabituri nec poterit partem a confideiuGribtis repetere, quia nullam actionem contra eos habet, quippe qui cum eis non contraxit,sed omnes fideiussores cum creditore contraxerunt , dum ei stipulanti promiserunt nisi sibi a creditore cocessa fuerit Quamuis autem hic fideiussor, qui solidum soluit , nihil possit a confidei utaribus repetere; tamen potest,quicquid soluit,actione mandati repetere a reo principali, pro quo soluit. insa hoe quia nutem Nisi aut pro absente &ignorante fideiusserit,quod casu agit negotiorum gesto
nandi animo fideiusserit, quibus casibus nullam habet
s. Quarto quaeitur,in quantum fideiussores possint obligari. Respond. in s.fideiussore, eoS non posse in plus obligari, sed vel in tantum dem,Vel in minuS,quam obligetur reus primcipalis: quia non potest plus esse in accessione, id est,in a cetaria obligatione quam in principali:quamuis alibi interdum plus esse possit in accessione,quam in re principali, ut βρε de rer. Dif*s tamen. ET F.de contrahen.ompta. si
Nota aliud esse plus;aliud magis.nam fideiutar non potest plus debere,quam reus principalis,ut hic traditur: potest tamen esse magis obligatus; siquidem fieri potest, ut reus principalis tantiam naturaliter debeat , fideiustbrautem sit ciuiliter obligatus. lnpr .hoe. h.6. I.
In tertia tituli parte de obligatione,qua reus principalis tenetur fideiussbri,quaelitur,quod remediu detur fidei utari contra reum,pro quo soluit. Respond.in gs quid autem, dari actione mandati.Excipe.I.Nisi pro inuito vel donandi animo fideiusserit: quibus casibus nullam habet contra reuastionem.II.Nisi pro abseu te de ignorante fideiusi it tunc enim
524쪽
ehiri non habet actionem mandati,sed negotiolum gestOrum.qui vero praesens patitur pro se fidei uberi, censetur id
mandare,& merito obstringitur m andati . fmanti atι .l. 6.f.se passus. I.ex mandato. r. .f. sus pro fide s 3.
In quarta & vltima tituli parte considerantur duo fide- 3 iussionis accidentia. Primo huic contra tui accidit, ut lingua Graeca fiat. q. pen. licet enim stipulatio sit contractus iuris ciuilis,tamen non solum Latina,sed etiam quavis alia litigua fieri potest.supra de Wrb.ebiis t 3 . ,. . . Secundum accidens est scriptura Hic quaeritur, si In m- frumento scriptum sit aliquem fideiussist e,aut per illud instrumentum sufficienter probetur obligatio fideiussoris. Dubitandi causa est quia fideiutar non obligatur . nisi interrogatio praecedat, & responso congrua sequatur , ut eontingit in omnibus stipulationibus,su ratri /rox irate ν ι .Re ondetur in M.υlt.cum scriptum sit aliquem fideiul-ssie,omnia praesumi solemniter acta,id est, praesumi eum recte fideiussisse,ita ut actus valeat. & fideiussor obligetur. coniunges.s scriptumsupra tis rox.
, Cuiuis obligationi fideiussior accedere potest.6.rat Fideiussbr potest magis .Lq. I. vel minus, non plus ΦΗbere,quam reus principalis 6.F. , obligatio fidei utaris transit in heredes. 6.χ. . Contractus accetarius ante contractum principalem fieri potest.6.3.sed interim obligationem non parito DO I. ideIussor antequam. ε Qui beneficium sibi a iure datum praetermittit,sibi deabet imputare.f. οί Plus in accessione: esse non potest,quam in re principa-τ Qui eitias dat,plus dat.qui serius dat,minus dat. s.f.so
coniun.6.plus autem insta de actimibus.
525쪽
OLim scriptura fiebat obligatio, quae nominibus fieri dicebatur, quae nomina hodie non sunt in via. Planesi quis debere se scripserit,quod sibi nume
ratum non est: de pecunia minime numerata , post multum temporis exceptionem oppreere non potest. hoc enim saepissime constitutum est. sic fit, ut & hodie,diim quaeri non potestscriptura obligetur : & ex canascatur condictio, cessante scilicet verborum ob tagatione.Multum aurem tempus in hac exceptione an- tea quidem ex principalibus cons initionibus usque ad quinquennium procedebat. sed ne creditores diutius possint stiis pecuniis sersitan defraudari r per constitutionem nostram tempus coarctatum est , ut ultra bienni, metas huiusmodi exceptio minime extendaturι, Expositis contractibus, qui re , aut verbis perfieiuntur, consequenter explicatur literarum obligatio:ae differentia ponitur inter ius antiquum,& ius nouum: quoniam olim exsyngraphil ius non dicebatur, id vetante lege Gabina,
leue M. Tullio sed veteres apud argentariorum mensiam pecuniam deponere, & per eos foenerare solebant.cum enim publicum sit argentariorum munus. f e eden inventarius Lo.6. I .per scripis ram argentarii contrahebatur obligatio;quae dicebatur fieri nominibus, propterea quod aFentarius nome eorum, quibus pecurua expensa erat,in tabulas referebat. Sed postea hic mos ex leuit,& coepit maior esse syngrapharum auctoritas. Notandum igitur est,pritiatam Diagrantiam,id est chirographii debitoris,initio tantum valere ad probandu immo, ψ hanc
526쪽
Deliterarum obligationibus '. 489
hanc probationem esse imperfectam quia si manu mea serti Plero me tibi debere centu ex causia mutui,haec syngrapha non sufficiet ad me condemnandum,quia p ssum excipere de nota numerata pecunia,id est, dicere me eam syngrapha scripsisse,non quia reuera centum a te mutuo acceperim, sed quia spem mihi feceras te centum mihi crediturum, si darem eam syngrapham.ergo hac exceptione te agentem summoueo,nisi alia legitima probatione ostendas te ea ce
grapha caul ain obligationis antecedentem contineat, nectiquido per scripturam probare possim esse indebitu. Ciso. . Meneralite .13. Haec est vis syngraphae ab initio, id est,inter biennium rost biennium vero longe maiorem vim accipit: quia valet ad obligandum, ut ita puniatur negligentia debitoris,qui per integrum bienniu syngrapham penes creditore reliquit,quasi post bienniti nimis sera sit eius que a. Statiratur ergo regula, quod chirographum post biennium ex eo die numerandum,quo scriptum futtiliterarum obligationem parit. recte enim dicimus obligationem literi S,non re contrahi quia non quaerimus, an debitor pomniam acceperit,sed an se debere scripserit. Haec regula patitur quasdam exceptiones, quas libet hic apponere.Excipitur I. Nisi intra biennium debitor ec qum Bus sit de non numerata pecunia fuamuis enim exceptio non numeratae pecuniae regulariter biennio terminetur,tamen per querelam intra biennium propositam perpetuatur, adeo ut hoc casu non nascatur literarum obligatio. C. O
6. vlt. II. Nisi sit chirographum minori si quia dictum
biennii tempus contra minorem,quamdiu est minor, non Currit. C. in quib. caul in inter . restitaron est neces.l.vit. III. Nisi debitor per restitutionem in integrum recuperare possit exceptionem non numeratae pecuniae,quam lapsubrennij amiserat. d. l. in contrairitibus,infriae. IV. Nisi de bitor post biennium velit probare se non accepisse pecum iam, ut Doctoribus nostris vulgo placet,qui putant exceptionem non numeratae pecuniae quandocumque proponi posse.quod autem de biennio statuitur,sic accipiunt, ut intra biennium onus probandi incumbat actori, post biennium vero ad reum transferatur. Haec lententia quam
uis in foro recepta , maruseste falsa est quoniam Imp. di
527쪽
serte ait reum, duria post biennium conqueri non scriptura obligari,& ex ea scriptura nasci condictionem. quemadmodum igitur cdm aliquis iurauit se mutuum dedisse,non quaeritur,an mutuum dederit , sed an iurauerit,& ex eo iureiurando datur actio, infra de 3.mansi quu possulante. ita etiam cum aliquis ante biennium scripsit sh pecuniam niuiuani accepisse,non quaerimus,an acceperit, sed an scripserit,& ex ea scriptura datur actio. In confirmationem huius sententiae plura adduxi in carm
Consensu fiunt obligationes in emptioni sive
ditionibus,locationibus, condictionibus, socie. talibus, mandatis. Ideo autem istis modis obligatio dicitur consensu contrahi: quia neque scriptura, neque praesentia omnimodo opus est; at nec dari qui quam necesse est, ut substantiam capiat obligatio: sed sussicit, eos, qui negotia gerunt, consentire.vnde inter absentes quoque talia negotia contrahuntur, veluti per epistolam, vel per nuntium. Item iacontractibus alter alteri obligatur in id, quod alte sum alteri ex bono & aequo praestare oportet. cum alioqui in verborum obligesionibus alius stipatetur, alius promittat.
Vlthnum contractuum genus,est eorum,qui nudo com sensu 'perficiuntur. Primo Imper.enumerat hos contractussunt autem quia tuor, nimisum emptio & venditio, locatio & conductio,
Nota primo appellatione locationis contineri etiam emphyleusim, quae est locatis quaedam perpetua, vel ad lo sum tempus . si ager vastigd. Nox
528쪽
Nota secundδ duas differentias inter hos contractus. I. Alii significantur uno nomine, ut societas,& mandatum: alij duplici nomine, ut emptio & venditio,iocatio & conductio.neque enim emptio & venditio sunt duo contractus,neque locatio & conductio,sed unus est contractus, qui diuerso respectu vocatur emptio & venditio, vel locatio,& conductio. II. Emptio & venditio, nec non locatio& coductio magis respiciunt ad res, quam ad personas. ut puta non tam spectamus 1 quo emimus, vel conducimus, quam quid emamus,vel cqnducamuS,e contrario,societas di mandatum magis respiciunt personam cum qua contra hi turan his enim dicitur eligi industria perlonae. ut puta eligimus certam personam socij , vel certam personam
procuratoris cui aliquid mandamus. . Secundo in versic.idi b,rationem affert,cur hi contractus dicantur perfici consensu.Haec expositio est necessaria,quo niam omnes contractus consentum requiruntε s.conuentioni sed hi dicuntur constaret consensu,id est,tolo consensu , cdmin aliis contractuum generibus praeter consensum requiratur rei traditio,aut prolatio verborum,
aut scriptura . . in Tertio in versitem,exponit horu contractuum proprie
tatem,& ostendit eos esse bonae fidei,non stricti iuris,adeo ut per eos contractus aliqui ex bono & aequo obligetureti pira in id quod expresse non promisit,si modo bona fides id est aequitas suadeat,ut in id teneatur. Haec pmprietas conuenit omnibus his contractibus,non tamem solis, feci etiam aliis,ut deposito, dc comodato.t de
EMptio & venditio contrahitur, simulatque de
pretio conuenerit: quamuis nondum pretium numeratum sit, ac ne arrha quidem data suerit. Nam ouod arrhae nomine datur, argumentum est
529쪽
48 a Iussit. Lib. III. Tit. XX.
xs Impossibilis conditio vitiat contractum.gar xo Necessaria conditio non suspendit obligatione.4.3.r bit Lites celeriter sunt dirimendae.f. 2.1, Instrumento creditur,nisi contrarium probetur.d.
Stipulationes ex consensu contrahentium vMene. 3,
1. Praepostera stipulatio hodie valet.6. I , ,s Actus recte factus praesumitur.f. i7.coniun.6.vis.ἰ ra
16 Tφt sunt stipulationes,quot sunt res in stipulatum de-
αγ Stipulationes inuentae simi, ut unusquisque sibi a quirat quod sua interest. s. s. 3 8 Cdm poenam stipulamur,non quaeritur ,an inim sit dquantum poenae nomine promtuum si .f. Is.' a Turpis promissio non valet. 6.14. coniun
ib Spes obligationis conditionalis ad heredem transii
PR , eo qui promittit,solent alij obligari, qui fide
iussores appellantur : quos homines accipere so km,dum curant,ut diligentius sibi cautum sit. 1 In omnibus autem obligationibus adsumi possum . id est, siue re, siue vcrias, siue literis, siue com' sensu contractae fuerint.At nec illud quidem interest, νtriam ciuilis,an naturalis sit obligatio,cui adiicitur fi . deiptari adeo quidem,ut pro seruo quoque obligetur, sue extraneus sit qui fideius rem a seruo accipiat,sive
530쪽
. x Fideiusser non tiuitum ipse obligatur , sed
etiam heredem relinquit obligatum.
3 Fideiussor de pracpiare obligationem, dc se.
Si plures sint fideiussores: quotquot erunt numero,singuli in solidum tenentem. Itaque liberum est creditori,a quo velit solidum petere. Sed ex epistOla diui Hadriani compellitur creditor a singulis, qui modo soluendo sunt , sitis contestatae tempore , partes petere. Ideoque si quis ex fideiussoribus eo tempore so endo non sit : hoc caetermonerat. Sed si ab uno fideiuisere creditor totum consequutus fuerit: huius solius detrimentum erit, sis, pro quo fideiussit , soluendo non sit: de sibi imputare debet, cum potuerit iuuari ex epistola diui Hadriani ; & desidetrare, ut pro parte in se detur actio. 1 Fideiutares ita oblis ri non possint, ut d beant,quam debet is,pro quoobligantur.Nam eorum obligatio, accessio est principalis obligationis : nec plus in accessione potest else, quam in princxpali se. At ex diuerso, ut minus debeant , obligari possum Itaque si reus decem aureos promiserit: fideiussor in quinque recte obligatur 't contra vero obligari non potest. Item si ille hul promiserit. di fideius sor sub conditione promittere potest : se Ontra vero non potest. Non solum autem in quantitatq, sed etiam in tempore minus, aut plus intelligitur, Plus est enim statim aliquid dare: minus est post i ob
6 si quid autem fideiurar pro reo soluerit:eius