장음표시 사용
551쪽
conuentione nascantur actiones locati, Ze conducti , qu rum illa locatori adumus conductorem competit,haec datur conductori contra locatorem. . II. Similitudo est,qudd sicuti pretium emptionis est ce tum,ita etiam merces locationis certa est. Hinc duo colli guntur in s. l.alterum in ρri .f.qubd si merces sit commissa alieno arbitrio,veluti,toco tibi ea mercede, quam Titius definierit, contraditus intelligitur factus sub conditione si Titius mercedem definierit,ut tam de emptione, quam de locatione dictum fuit .in s. r. supratis. ρνox.Alterum est inversqua G causa,qudd ubi merces incerta est, veluti si licem tibi aedes mercede de qua inter nos postea conuenerit, non est locatio ge conductio sed contractus innominatus:
proinde non agitur locati & conducti, sed praescriptis
III. Similitudo est in s. praterea , quod sicuti pretium emptionis non consistit in corporibus,sed in pecunia , ita
etiam merces locationis.Hic tamen notanda est differentia: quia pretium tantum consistit in pecunia numerata. 6vνatit.prox talem ne ium .merces autem consistit in quavis rQ-cunia,id est,in omni re, quae numero, pondere vel mensura constat, ut vino, oleo, frumento. C. ine locato. I. si oleῖ. 1 I.
quamquam non desunt qui putant hoc casu non esse proprie locationem ex dictis collisitur,quemadmodum rebus inuicem traditis est contractus innominatus,id est,permutatio: veluti si tibi dem librum ut mihi des gladium ; ita etiam usu inuicem concesso non esse locationem & conductionem sed contractum innominatum: veluti si hodie tibi concedam usum equi mei,aut bovis, ut cras mihi con cedas usum tui equi, aut bouis.ergo etiam hoc casu agitur praescriptis verbis non locati condit dii.
IV.Smilitudo est in quod ubi praedia in perpetuum
locantur,hic contractus habet aliquid venditionis, & al, quid locationis,aded ut dubitatum fuerit utram sit vendi-rio,an locitio. Sed Zeno constituit, ut si contractus a venditione Sc a locatione separatus,qui quidem vocatur em Phyleusis,seu contractus emphyleuticus. Ad hunc Nota I. locationem duobus modis accipi quia locatio generaliter accepta diuiditur in locati em proprie dictam,&emphyleusim,leu contractum enaphyleuticum, de quo in hoc s. disseritur. Nota
552쪽
Nota*hanc emphyleusis appellationem sumptam esse ab origine huius contractus: quoniam agri steriles spiebatuin emphyleusim dari, ut ab emphyleuta meliorarentur,fefertiles redderentur : huius autem meliorationis pars est emphyleusis, id est,insitio. Nota III. emphyleusin dici,non solam si praedium in perpetuum locetur,sed etiam si locetur ad tempus Τ si ιι seqq. id est,ad longum tempus. argum.. f. quod nis. f. θρe e. quod est decennium. μρνὰ - .uc.-Gς.9 ideo Vnde vulgo putant,quotiescumque prae dium ad decennium locatur,esse contractum emputeuti cum,&utile dominium transferri in conductorem.se dnondutato,quin haec sententia falsa fit:quia nihil vetat quominus dominus praedium suum ita ad longum tempus locet, nec quid dominij ad conductorem transserat: quo casu constat non posse dici emphyleusim. Nota I v. differentiam inter venditionem,locationem,&emphyleusim. nam si venditor sit dominus,per traditiones
translati t omne dominium ad emptorem. θρνα de risiuis vendit a. unde non valet venditis,si id agitur,ne emptor dominium acvirat . de contraώ.em ρ.I. - . vlt.in locatio ne vero dominium non transfertur Noeatij.non solet. 3'. at
in emphyleus medium quid accidit;quia tradens praediam emphyleusm, retinet dominium directum, ac transserchi emphyleutam dominium utiled arre vectis M. I.6. I. Nota V. si praedium emphyleuticum in totum pereat,
periculum esse domini directi, quia non poterit amplius ab emphyleuta aliquid exigere: si vero pars praedij pereae periculum esse emphyleutae, quia nihilominus annuam penson integram soluet; quamuis in locatione propriε
dicta aliud obteruetur.noeatia.ex conducto. I s. 6 si vis, lyNota I v.contractum emphyleutieum non esse iuris gemtium,sediuris ciuilis:quoniam eius natura dicitur esse conis stituta a Zenone. hinc est,quod Imper.ait,pacta huic contra tui apposta,perinde valere,ac si naturalis esset contra- . eius:id est,perinde ac si esset contractus iuris genti u.Vnde notandum est,qudd dicitur , pactis contractus formari reformari,non solam obtinete in contractibus iuris genitu, sed etiam in contractibus iuris ciuilis.Quidam tamen pro turalis, logunt m tura rasii, qua lectio non incommoda,
553쪽
est: ita videtur legisse Theophilus secundom hanc lactio
sensus erit, pacta ein phyleusi apposita, ita esse seruana da, ac si contraditi S secundum suam naturam,quam a iure accepit,tales conuentioneS in se coiitineret. . V. Similitudo est in f .uem querisur.quia sunt aliqui conistractus qui videntur commixti & coniuncti ex venditione& locatiorie velut 1 ti aurifex anulos certi ponderis ex suo auro mihi conficere debeat certo pretio .Cassius putauit simul esse venditionem,& locationem;ideis, aurificem vendere aurum,& locare operaS suas ad faciendum anulum. Sed haec sententia merito displicuit: quia si quis ditio entet hanc conuentionem expendat, facile intelliget unum eme contractum,ita ut pretium detur pro anulo. Imper .ergo sic distingu1t: Aurifaber mihi facit anulum vel ex suo, vel ex meo auro. Priori casu est venditio anuli. Posteriori casu
Secunda pars est. Ni g.pen. de effectu conductionis.vbi Ima peridat quatuor regulas. I. Regula est conductor debet semitare pacta conducitionis, si quae pacta sint hoc aute non est proprium conductoris,sed obtinet etiam in locatore,& eianeraliter in omnibus contrahentibus:quia generaliter pG-tor edixit se pacta seruaturum Τdepact. l.7.f. ait potor. H. Regula est in versic. , siquid. Conductor tenetur ea praest re,quae suadet aequitas, licet de his expresse non conuene rit. hoc generaliter traditum fuit de omnibus contractibus,
qui consensita perficiuntur. up. de obl.ex ccnsen. versvit. III.
Regula est in verss. qui p/o v v. Condulior in re condu5api aestat diligentiam exactissimam. Hoc adnotatione dignuest: quia cilio locatio & conductio utriusque gratia conistrahatur, nimirum ut alter mercedem accipiat,alter usu rei alienae, ve opera aliena fruatur certe secundum regulam iuris videbatur piaestanda diligentia exactamon exactissima unde non ulli hoc loco accipiunt exactissimum pro exacto,& diligentissimu pro diligente. Atqui ex adium & diligens accipiunt aut generaliter, quatenus subie complectuntur etiam id quod est exactius, vel exa tisiun uir ;&id quod est diligentius, vel quod diligentissim v, ut in v quea eo.f. de verb.oM. aut specialiter,ut co)ngustentur ad sola
gradum positiuu. Si priorem interpretationem accipiant, ea quidem vera est, sed nodum non soluit. quid enim in- te rest,utrum requnas diligentiam exactissimc .an exacta. sumendo
554쪽
siniendo exactam pro exactissimaλου posteriorem intern lationem sumanti, ea perspicue falsa est; quia confundse gradum superlativum cum positivo. Praeterea si exactis. timum Issimi posset pro exabo quemadmodum exactum sumi phtest pro exactissimo. supra quib. mod.νe contrahend. obur. . Dεis Rhoc enim argumento utuntur dictae interpretationis auctores cotEἰnon magis esset exactissimi, quam exacti certa appellatio,contra doctrinam V lpiani in G.υbi. f. pu adeὸ V. Regula est in verssquam si prasiterit.Co ductor non praestat casus fortuitos.veluti s rem sine culpa amiserit,non tenetur.hoc autem non est proprium conductoris,sed & in aliis contrahentibus locum nabet.)Γda distieu. iura. contrainus 3 an de pigneriact.l.6. nisi .cuius culpa casus conliserit j comm.4.I.F. f. quod vero. aut pacto conuento hoc periculum subierit.C.Md.t. I.
Tertia pars est in s. υθ.quibus modis locatio & conductio soluitur.Hic tractatur una quaestio, an morte conductoris conductio finiaturὶRespondetur,non Diri,sed transte ad heredem. Nota primδ,cum heres dicatur in conductione succedere,vt hic o C. LLvrum Io. his verbis significari heredem conductoris esse conductorem,alioquin non in conducti ne,sed tantam conductori succedere non. obstat L eam implures.s .f. I.f. GL quoniam ibi non negatur heredem co- Ioni intra tempora conductionis esse colonum: sed dicitur cum domino possidere,licet non sit colonus,id est,etiamsi conductionis tempus finitum sit. Nota secundo,aliam esse rationem societatis,quia etiamst multi sint socii,tamen morte unius societas inter omnes dissolui uni rarit. 'x.6.βαὶ KDifferentiae ratio est: quia ut notaui in principio tituli de oblis .ex consen. in locatione de conductione inpicimus ad rem in societate vero resepicimus ad personam,ut dicitur in iussolstitur. .
a Locatio 3e conductio est similis emptioni & venditi
ni. in prisc. E Locatio non est sine certa moecede.ibid. θ g. r. 3 Commodatum est grauitum.3.1. coniun. I. uom is cuia supra quiboo ore contrahisblig.
555쪽
1 o 8 I t. lib. III. mit. XXV.
Pacta informant contractus ty iuris gentium,quam iuris ciuilis.6.3.coniun.I 7.F.auin immo, st. . pactis us Rei emphyleutieae periculunt,si tota pereat,ad domi num speciat, si pars intereat, ad emphyleutam pertinet, d.f.3. 6 Conductor debet omnia facere secundiim legem conductionis r & si quid in lege praetermissum iu . rit, id ex bono & aequo praestare fi pen. 7 Conductor praestat diligentiam exactissimam,non Q. sus fortuitos. dict.3.pen. Conductio transit ad heredem. 6. vis.
Societatem coire solemus aut Iotorum bonorum , quam Graeci specialiter κοινωμι- appellant : aut unius alicuius negotiationis, veluti mameipiorum vendendorum emendendorumque, aut olei , aut vini, aut frumenti emendi vendendique.
1 Et quidem si nihil de partibus lucri & dam.
ni nomisatim conuenerit: aequales scilicet partes.& in lucro & in damno speliantur. Quod si expressae fuerint f partes : J hae seruari debent. Nec ρ ςWim unquam dubium fuit, quin valeat conuenisi tio , si duo inter se pacti sint, ut ad unum quidem, duae paries & lucri & damni pertineant, ad alium
x De illa sane conuentione quaesitum est , si Titius & Seius inter se pacti sint, ut ad Titium
lucri duae partes pertineant, damni tertia: ad Se-jum duae partes damni, lucri tertia: an rata de- .cat . haverit conuentio e Quintus Mutius contra
556쪽
naturam societatis talem pactionem esse existis uit , & ob id non esse ratam habendam, Seruius Sulpitius cuius sententia praeualuit) contra sensiti quia saepe quorundam ita pretiosa est opera in societate, ut eos iustum si conditione meliore in societatem admitti. Nam & ita coiri posse societ
tem non dubitatur, ut alter pecuniam conferat,alter non conferat,& tamen lucrum inter eos commune
sit, quia saepe opera alicuius pro pecunia valet. Et adeo contra Quinti Muth sententiam obtinuit, ut illud quoque constiterit posse conuenire , ut quis lacri partem ferat, de damno non teneatur , quod de ipsum Seruius conuenienter sibi J fieri existima- uit. Quod tamen ita intelligi oportet, vi si in aliare lucrum,in alia damnum illatum sit: compensatione facta, solum, quod superest,intelligatur lucro esset Illud expeditum est,si in una causa pars iuerit expressa, veluti in solo lucro, vel in solo damno,' In altera vero omissa: in eo quoque, quod praetermissam est, eandem partem seruari. Manet autem socieras eo usque, donec in eodem consensu perseuerauprint. At cum aliquis renunciauerit secietati, soluitur societas. sed pia ne si quis callide in hoc renunciauerit societati, ut obueniens aliquod lucrum solus habeat, velutis totorum bonorum socius. cum ab aliquo heres . esset relictus , in hoc renunclauerit societati ut he reditatem solus lucrifaceret, cogitur hoc lucrum communicare . Si quid verb aliud lucrifaciat. quod non eaptauerit et ad ipsum solum pertinet. Ei vero, cui renunciatum est , quicquid omnino post renunciatam societatem adquiritur, soli comoeditur.
557쪽
s Soluitur adhuc societas etiam morte socij: quia qui societatem contrahit, certam personam sibi eligit .sed & si consensu plurium societas contractast: morte unius socij soluitur,etsi plures supersint miti
in coeunda societate aliter conuenerit.
6 Item si alicuius rei contracta societas sit , α finis negotio impositus est: finitur secietas. Publicatione quoque distrahi societatem manifestum est: scilicet si uniuersa bona socii publicet
tur.nam cum in eius locum aliuν succedat,pro mo tuo habetur.
8 Item si quis ex sociis mole debiti praegrauatus, bonis suis cesserit, & ideo propter publica aut priuata debita substantia eius veneat r soluitur societas vsed hoc casia si adhuc consentiant in societatem,noua videtur incipere societas. 9 Socius socio Vtrum eo nomine tantum teneatur pro socio actione , si quid dolo commiserit , sicut is,qui deponi apud se passiis est: , an etiam culpae, id est,desidiae,atque negligentiae nomine: quae situm est, praeualuit tamen etiam culpae nomine teneri eum. Culpa autem non ad examssimam diligentiam dirigenda est Sufficit enim talem diligentiam communibus rebus *dhibere socium , J qualem suis rebus adhibere solet.Nam qui parum dili
gentem socium sibi adsumit: de se queri, sibique hoc
imputare debet. . γ . Societas est contractus,qui nudo consensu perficitur, de re vel negotiatione honesta,eiusque lucro,vel damno inter socios communicando. Huius tituli quatuor sunt partes. In prima parte,quae eit in 'ine.ra Imp. cietatem diuisdit in uniuersalem,quae est omnium bonorum:& speciale qua est unius negotiationis,supple,rel unius rei.1 d.Ls.
Secunda pars est de diuisone lucri, vel dani inter seciosi facien
558쪽
sicienda. In hae parte Imper. primo iis f. i.sc distinguitaout de partibus nihil conuenit, aut certa pacta facta sunt. Primo casu fiunt partes aequales tam lucri,quam damni. Intellige aequalitatem,non arithmeticam,qua singuli tantumdem preci se accipiunt,siue plus,siue minus in iocietatem contulerint:sed geometri eam , quae in proportione et . . consiliit, adeo ut eadem sit ratio inter ea quae socij conferunt,desucrum, vel damnum quod ex sisietate sentiunt:
verbi gratia,qui duplum in societatem contulit, duplum ex lucro capiet:qui dimidium contulit, dimidiu percipiet.
sthoc est.ι.ε.est Νεu. Leon. o3. Hoc iure etiam veteres Graecos usos esse constat ex Aristotele lib. Polit eap. 6.Secundo casu pacta sani seruanda:adeb ut ex pacto possint fierip.tes inaequales.
Nota non diuidi simul lucrum & damnum, sed vel lucrum,vel damnum:quia si in aliis rebus lucrum , in aliis damnum accidit, compensatio fit lucri cum damno:&id, quod excedit,sive sit lucrum,sue damnum, in diuisionem
Secundb examinat varia pacta de quibus non sine causa g. x. dubitari potest an veleant.Primum pactum est in pri-.6. da stia.nempe ut ad alterum socium pertineant duae partes lucri,tertia tantum pars damni;ad alterum vero duae partes damni, tertia lucri.hoc pactum receptum est secundum sententiam Seruia Sulpi iij, contra sententiam Quinti Μ iij.Vnde notandum est fieri posse,ut alius socius meliore, . alius deteriore conditione in eadem societate fruatur.Secundum pactum est in versic.nam i a. ut unus in socie talem conferat pecuniam,alter operam,& lucru inter eos diuidatur. hoc etiam pactum valet.Tertium pactum est in verseind/ὸ,ut,aliquis socius partem lucri accipiat, si I Crum accidat:partem vero damni non sentiat , si damnum contingat. hoc etiam pactum sustinetur: quia generaliter probamus, ut socius socio meliorem conditionem habeat,nisi sit iocietas Leonina,id est, ut totum lucrum ad
Q uartum pactum est in s. si . nimiru quod est de solo mlucro, vel de solo damno inter socios partiendo, cerru est lhoc pactum seruari debere.sed quaeritur quae partes fiant eius,quod in pacto praetermissum fuit3 veluti si pactus sim . : um socio meo,ut duras partes lucri accipiam,deinde noni iurium, in
559쪽
lucrum, sed damnum sequatur: quaestio est, quam partem damni sustinere debeantΘRespondet Imp.expressum in uno casia,censeti tacite repetitum in altero casu : ut in speciem odb proposita, cdm sim pactus de duabus partibus lucri,1 ullinebo duas partes damni. In tertia parte varij modi enarrantur,quibus societas sol-
uitur.PrimuS modus ing. manet, est renunciatio: de cuius effectu datur tres regulae I .Regula est: Renunciatione unius 1bcij disibi uitu societas etiam altero socio invito. hoc in societate speciale est quia cum communio soleat rixas ex-
ι- l .alias solemus dicere, in contractibus nominatis non esse locum poenitentiae, sed hos contractus ab initio esse. voluntarios, postea necessarios, C.de II .Regula est in eis.*d riano Qui dolo malo renunciauit societati, ut aliquod lucrum ad th peruenturum solus lucretur,cΟ-gitur hoc lucrum cu lbcio communicare: alia vero lucra, quae non captauit,solus lucratur: quoniam hic contractus 'est bonae fidei,aded ut ex bono & aequo etiam id debeatur, de quo non conuenit.III .Regula est in vers. hi quero. Is cui renunciatum est,indistincte sibi retinet, neque cum socio 'Partitur,quaecumque post renunciationem acquisuit. Ex distis collisitur, dolum non produci, nec a re ad rem, siquidem dolus renunciantis societati, tantum ei nocet in eo
uod captauit nec persona ad personam, .quandoquidemolus renunciantis non nocet ei, cui renunciatum est.
Secundus modus in s.foluitur,est mors. ubi notatur, qua- uis multi sint socii, tamen unius morte societatem in totum dissolui,etiam inter socios superilites, nisi in contra- ihenda societate pacti sint ut uno ex sociis mortuo societas inter reliquos superstites maneat.Notandum insuper est,a ideb verum esse,quod diximus, morte socii di sibi ut societatem,ut non valeat pactum societati appositum, ut heres in societate succedat, nisi sit societas vectigalium.1 pro se. t. nems.3 Lade. .s 9 Diuersa est ratio locationis& conductionis,in quam heres succedit etiam sine pacto expresso. supra tit.prox. 6. vit . ubi diuersitatis rationem exposui.
ι Tertius modus in ga tem,est finis negotij, propter quod Quartus modus in confiscatio bonoru
560쪽
socii: omam hoc casu fiscus in eius locum succeὰit.
adeo ut pro mortuo habeatur. Nota aliam esse mortem naturalem , cum anima seiungitur a corpore aliam ciuilem cum aliquis ciuitatem amittit,ac desinit esse in ciuiu Romanorum numero,ut contingit deportatis quorum bona confiscantur Item nota societatem dissolui non sol in Quintus modus in f genuit. est cosso inorum Quarta pars in M. Vir. declarat effictum societa is ubi datur regula : Socius scicio praestat doluim & eu IV si
men, ut non teneatur maiorem diligentiam ora I 4ribus communibus,qu in in suis: quia sibi de t impis , rq ui parum diligentem iocium assumpsit. quae intia ex
Cato sumpta eustpro se .i.socius focis. 2. Falsum igitur euc quod omnes Din. tradunt, socium etiam lata cui
s Nemo debet ex suo dolo lucrari. 6. .