장음표시 사용
531쪽
dixerit J θελω, siue c. 34M.,id est,et Olo, sed & φ m,idem: pro eo erit, ac si dixerit λέγω , id est , dico. 8 In stipulationibus fideiussorum sciendum est hoc generaliter accipi: ut quodcunque scriptum fit quaiIactum , videaturi etiam actum. Ideoque comstar, siquis scripterit se fideiussisse:videri omita s
Alia est stipidatio prinςip iis, in ut si
kota' primo eorum qui pro alio interuenimat,varia me Teisera.alii namque sunt fideiussines,qui etiam vocatur-- promitare ratu mandatores: alij expromissores:alij conm- Iutar Peςuniae rei.kideiussor a .mandatore disteri.L QRia dei uisio fi Per stipulationem.ii ra Boe titi ε υlt. cum sim.marustatum veto nudo consensu contrahitur.Insta δε obtig. ex. ooson is prin. II. Quia mandator semper praecedit obit'
istationein principalain:veluti, x o pecun ama ὸ Ια. galii 'u.Dorussor autem &praecedere, x sequi pri Pet tur,m ut Spro quo exp'mittit,non ut Pliotu i vel qui tota ob at Iin inlisexpromissorem corer . tunvel quia ex pὁst factu principalis debitor per n ruatio nemininatur, & obligatio in expromissorem transterturi fidesussor autem ita obligatur; ut nihilominus etiam reus urincipalis,pro quo fideiubet fit obligatus. imiris Ex No. .fideiussqr , c geniri non potest ante reum principalem uum.' Tandem fideiussor cliffert a pecuniae constituis duia constitutum fit pacto nudo. infra o, .eonfiituta. Θ 1. do neun. constit. I. I. in nc. O'.
532쪽
h6n constitui nisi quod iam debitum,um,ge passim. fideiussor autem ut paulo arue dixi)ta praecedere,quam sequi principalem obligationem3potest. III. Quia constitutum semper habet diem adiectam vel expresso,vel saltem tacite,quia i ubauditur tempus decem die
per dicitur fieri in diem: fidei ubere tutem possumus non solum in diem,sed etiam purc.infra hoc tis. 6 dei lorer. Nota secundo, in omni fideiussione tres personas Ipectari, nempe debitorem principalem,pro quo fidei ubetur; credi- torem,apud quem fideiubetur;& ipsunn fideiussis rem: item tres obligationes, primam, qua principalis debitor tenetur meditori, unde vocatur obligatio principalis;secundam ,
qua fideiussor est obligatus eidem creditori; teitiam,qua debitor principalis obstrictos est fidei usibri. His expositis, diuido hunc titulum in quatuor partes.In prima aSitur de obligatione principali cui fidei ustbria accedit: in 1ecunda de obligatione fideiussoris: in tertia de obligatione , qua reus principalis tenetur fideiussori:m quarta de his , quae
fideiussoni accedunt. In prima parte primo qu ritur, cur statutares accipian- PH ..tur Respondetur in prine.tis. ut magis cautum sit creditoribus id est,ut si forte debitores pr ncipales non sint so uendo,exigi possit a fideius ribus. Secundo quaeritur , pro quibus debitoribus fidei uberi possit,seu quod idem valet)quibus obligationibus accedere possit obligatio fideiunoriaZRespondetur in b. I.fide-ilistbrem posse accedere cuiuis obligationi. In secunda tituli parte primo quaeritur an morte fidei unsoris obligatio fidei utaria extinguatur. Respondetur in g. Maiu Or: non tant sim obligationem non extingui, sed tra re in heredem fideiussoris : quemadmodum obligatio rei principalis transit in heredem eius: quia fideiussor obtinet
Secundo quaeritur, utram fideiussor promittat ante, an post reum principalem Respondetur in Dr. , race- 'E- utroque tempore fideiutarem posse promittcre. Notandum tamen est, fideiu rem non obligari ante reuprincipalem: quia accetaria obligatio sine principali non consistit. f.eodem I deiussor. s . itaque promtisio fidei utaris' ante promissionem rei principalis facta, non statim vim ha-
533쪽
bet,sed tum demum,cum reus principalis obligabitur. Tertio quaeritur,quatenuS obligentur multi h deiussores, qui pro eodem fideiusserunt.Imper.in si docet,singulos fideiussbres in solidum teneri ipso iure,sed habere e ceptionem ex epistola D. Adriant,per qua cogunt creditorem actionem suam diuidere , & singulos fideiussores pro partibus conuenire, dummodo omnes fideius res tem pore litis contestatae sint soluendo, qudd si fideiussor in solidum conuentus,omittat beneficium dictae epistolae,in lidum condemnabitur: nec poterit partem a confideiu ribiis repetere, quia nullam actionem contra eos habet, quippe qui cum eis non contraxit,sed omnes fideiussores cum Geditore contraxerunt , dum ei stipulanti promiserunt nisi sibi a creditore eo cessa fuerit Feadu.vifideiuss39. Quamuis autem hic fidei utar, qui solidum soluit , nihil possit a confidei utaribus repetere;tamen potest,quicquid soluit,actione mandati repetere a reo principali, pro quom uitiinsa hoeti αβ si qui utem pro ablente &ignorante fideiusserit,quod casu agit negotiorum gesto
nandi animo fideiusserit, quibus casibus nullam habet
. o Quarto quatitur,in quantum fideiussores possint obligari. Respond. in non posse in plus obligari, sed vel in tantumdem,Vel in minus,quam obligetur reus primcipalis: quia non potest plus esse in accessione, id est,in a cetaria obligatione quam in principali:quamuis alibi interdum plus esse possit in accessione,quam in re principali, vi βρνηδε rer. Dif*s tamen. Τ.de contrahen .emptu. si
Nota aliud esse plus;aliud magis.nam fideiussor non potest plus debere,quam reus principalis,ut hic traditur: potest tamen esse magis obligatusi siquidem fieri potest, ut reus principalis tant im naturaliter debeat , fideiussbr
In tertia tituli parte de obligatione,qua reus principalis tenetur fideiussori,quaelitur,quod remediu detur fideiu ri contra reum,pro quo soluit. Respond.in 6s quid autem, dari actione mandati. Excipe.LNisi pro inuito vel donandi animo fideiusserit:quibus casibus nullam habet contra rea actionem.II.Nisi pro ablaute & ignorante fideiuss*it tunc
534쪽
enitti non habet actionem mandati,sed negotiorum gestorum.oui vero praesens patitur pro se fidei uberi, censetur id manciare,& merito obstringitur pastus. I.ex mandato. xo.3.s I. si pro i. 7m In quarta & vltima tituli parte considerantur duo fideiussonis accidentia. Primo huic contractui accidit, ut lingua Graeca fiat. q. pen. licet enim stipulatio sit contractus iuris ciuilis,tamen non solum Latina,sed etiam quavis alia lingua fieri potest.supra g. I. Secundum accidens est scriptura Hic quaeritur, si in instrumento scriptum sit aliquem fideiussisse,aut per illud instrumermim sufficienter probetur obligatio fidei usibris. Dubitandi causa est quia fideiussor non obligatur . nisi interrogatio praecedat, & responsio congrua sequatur , ut contingit in omnibus stipulationibus,supra tit roxM.trate ν-.RMondetur in s. vlt.cdm scriptum si aliquem fideiussisse,omnia praesumi solemniter acta,id est, praesumi eum recte fideiussisse ita ut actus valeat. & fideiussbr obligetur. coniunges.s seri tumsupra th. rox.
, Cuiuis obligationi fideiussor accedere potest.6.ra L Fideiussor potest magis.Lq. I. vel minus, non plus Μ-bere,quam reus principalis 6.F. 1 Obligatio fidei utaris transit in heredes. 6.1.4 Contractus accessorius ante contractum principalein fieri potest.6.3.sed interim obligationem non parita ι. ideiussον antequam. 1 .s Qui beneficium sibi a iure datum praetermittit,sibi de bet imputare.f. . 6 Plus in accessione'. esse non potest,quam in re prineip li.6sa
et Qui eitius dat,plus dat.qui serias dat,minus
coniun.6.plus autem infra deaminibus.
a fictus praesumitur recte gestus.9 mlt.conitin.6 . si
535쪽
OL in i scriptura fiebat obligatio, quae nominibus fieri dicebatur, quae nomina hodie non sunt in via. Plane si quis debere se scripserit,quod sibi nume-
ratum non est: de pecunia minime numerata . post multum temporis exceptionem opponere non potest.
hoc enim saepissime constitutum est. sic fit, ut & hodie,diim quaeri non potest,scriptura obligetur : & ex ea nascatur condictio,cessante scilicet verborum ob ias tione .Multum autem tempus in hac exceptione an-' tea quidem ex principalibus constitutionibns usque ad quinquennium procedebat. sed ne creditores diutius possint suis pecuniis sessitan defraudari e per constitutionem nostram tempus coarctatum est , ut ultra bienni, metas huiusmodi exceptio minime existendatur . Expositis contractibus, qui re , aut verbis perfieiuntur, consequenter explicatur literarum obligatio: ac differentia ponitur inter ius antiquum,& ius nouum: quoniam olim exsyngraphil ius non dicebatur, id vetante lege Gabina, teste M. Tullio sed veteres apud argentariorum mensam pecuniam deponere, & per eos foenerare solebant.cum enim publicum sit argentariorum munus. f e eden. .maeentarius Io.6. I. per scriptμram argentarii contrahebatur obligatio;quae dicebatur fieri nominibus, propterea quod argentarius nome eorum, quibus pecunia expensa erat,in tabulas reserebat. Sed postea hic mos exoleuit,& coepit maior esse syngrapharum auctoritas. Notandum igitur est,pritratam tangratiliam,id est chirographii debitoris,initio tantum valere ad probandu:immo
536쪽
De literarum obligationibus 489
hanc probationem esse imperfectam: quia si manu mea scri Piero me tibi debere centu ex causa mutui,haec syngrapha non sufficiet ad me condemnandum,quia pcissum excipere de non numerata pecunia,id est, dicere mee syngraphi scripsisse,non quia reuera centum a te mutuo acceperim, sed quia spem mihi feceras te centum mihi crediturum, si darem eam syngrapham.ergo hac exceptione te agentem summoueo, nisi alia legitima probatione ostendas te ea cum
tum realiter mihi numerasse. G. de non nu.pecvn.t. 3.aut syngrapha causam obligationis antecedentem contineat, nec .iquido per scripturam probare possim esse indebitu. Cisod. I. generalite a 3. Haec est vis syngraphae ab initio, id est,inter biennium 4rost biennium vero longe maiorem vim accipit: quia valet ad obligandum, ut ita puniatur negligentia debitoris,qui per integrum biennius yngrapham penes creditore reliquit,quasi post bienniti nimis fera sit eius querela. Statuatur ergo regula, quod chirographum post bie nium ex eo die numerandum,quo scriptum fuit,literarum obligationein parit. recte enim dicimus obligationem literis,non re contrahi:quia non quaerimus, an debitor po niam acceperit,sed an se debere scripserit. Haec regula patitur quasdam exceptiones, quas libet hla apponere.Excipitur I.Nisi intra biennium debitor ec qum
sius sit de non numerata pecunia.quamuis enim exceptio non numeratae pecuniae regulariter biennio terminetur,tammen per querelam intra biennium propositam perpetuatur, adeo ut hoc casu non nascatur literarum obligatio. C.
6. vlti II. Nisi sit chirographum minoris i quia dictum biennij tempus contra minorem,quamdiu est minor, non
Currit. C. in quib. cau in inter . restit.non est neces. Lult. III.
Nisi debitor per restitutionem in integrum recuperare possit exceptionem non numeratae pecuniae,quam lapsa bienni j amiserat. d. l. in contractibus,in prine. IV. Nisi de bitor post biennium velit probare se non accepisse pecuin niam, ut Doctoribus nostris vulgo placet,qui putant exceptionem non numeratae pecuniae quandoctimque proponi p0sse.quod autem de biennio statuitur, sic accipiunt, ut intra biennium onus probandi incumbat actori, poli biennium vero ad reum transferatur. Haec lententia quam
uis in foro recepta , manifeste falsa est quoniam Imp. di
537쪽
serte ait reum, dum post biennium conqueri non potest scriptura obligari,& ex ea scriptura nasci condictionem. quemadmodum igitur clim aliquis iurauit se mutuum dedisse,non quaeritur,an mutuum dederit , sed an iurau rit,&ex eo iureiurando datur actio, infra de a. . g.Demsi quu postulante. ita etiam cum aliquis ante biennium scripsit se pecuniam mutuam accepiti,non quaerimus,an acceperit, sed an scripserit, de ex ea scriptura datur actio. In confirmationem huius sententiae plura adduxi in con
De obligationibiti ex consensu. -
Consensu fiunt obligationes in emptioni sive ditionibus,locationibus, condictionibus, socie. talibus, mandatis. Ideo autem istis modis obligatio dicitur consensu contrahi: quia neque scriptura, neque praesentia omnimodo opus est; at nec dari qui quam necesse est, ut substantiam capiat obligatio: sed suffieit, eos, qui negotia gerunt, consentilae.vnde inter absentes quoque talia negotia contrahuntur, veluti per epistolam, vel per nuntium. Item iacontractibus alter alteri obligatur in id, quod alte sum alteri ex no&aequo praestare oportet. f cum alioqui in verborum obligationibus alius stipatetur, alius promittat.
Ultimiam contractuum genus,est eorum,qui nudo com sensu 'perficiuntur. Primo Imper.enumerat hos contractus;sunt autem qu tuo nimirum emptio & venditio, locatio & conductio,
Nota primo appellatione locationis contineri etiam emphyleusim, quae est locatio quaedam perpetua, vel ad longum tempus .es si ager vastigd.
538쪽
Nota secundδ duas differentias inter hos contractus. I. Alii significantur uno nomine, ut societas,& mandatum: alij duplici nomine, ut emptio & venditio,iocatio & conductio.neque enim emptio & venditio sunt duo contractus,neque locatio & conductio,sed unus est contractus, qui diuerso respectu vocatur emptio &venditio, vel locatio,& conductio. II. Emptio & venditio, nec non locatio& coductio magis respiciunt ad res, quam ad personas. ut puta non tam spectamus a quo emimus, vel conducimus, quam quid emamus, vel conducamuS,E contrario,societas& mandatum magis respiciunt personam cum qua contra hituran his enim dicitur eligi industria perlonae. ut puta eligimus certam personam soci j , vel certam personam procuratoris cui aliquid mandamus. . Secundo in versiciideb,rationem affert,cur hi contractas dicantur perfici consensu.Haec expositio est necessaria,quo niam omnes contractus consensum requirunt f'ta . i. .conuentiantiscit hi dicuntur constaret consensu,id est,tolo consensu , cdm in aliis contractuum generibus praetee consensum requiratur rei traditio,aut prolatio verborum, aut scriptura. Τertio in versidem,exponit horu contractuum propri tatem,& ostendit eos esse bonae fidei,non stricti 1ulis,adeo ut per eos contractus aliqui ex bono & aequo obligetureti pira in id quod expressu non promisit,si modo bona fides id est aequitas suadeat,ut in id teneatur. Haec pmprietas conuenit omnibus his contractibus,non tamem solis, sed etiam aliis,ut deposito, dc comodato Ude act.6 actionum.
EMptio venditio contrahitur, simulatque de
pretio conuenerit: quamuis nondum pretium numeratum sit, ac ne arrha quidem data fuerit. Nam Quod arrhae nomine datur, argumentum est emptio
539쪽
emptionis & venditionis contractae. Sed hoc quudem de emptionibus dc venditionibus quae sine scriptura consistunt, obtinere oportet, nam nihil a nobis in huiusmodi emptionibus ' & venditionibus innovatum est : in iis autem , quae scriptura
conficiuntur , non aliter perfectam esse venditionem Sc emptionem constituimus , nisi dc instrumenta emptionis uiuerint conscripta , vel manu propria contrahentium , vel ab alio quidem scripta, contrahentibus autem subscripta. & si per tabellionem fiunt , nisi & completiones acceperint, &fuerint partibus absoluta. Donec enim aliquid deest
ex his, & poenitentiae locus est , & potest emptor vel venditor sine poena recedere ab emptione Γ de venditione. J Ita tamen impune I eis recedere J concedimus , nisi iam arrharum nomine aliquid fuerit datum. hoc enim subsequuto, siue sine scriptis venditio celebrata est : is, qui recusat adimplere con tractum, si quidem est emptor, perdit, quod dedit : si vero venditor , duplum restituere compel- litur, licet super arrhis nihil expressum est. Pretium autem constitui oportet, nam nulla emptio
sine pretio este potest. 1 Sed dc certum esse pretium debet, alioqui
si inter aliquos ita conuenerit , ut qurati Titias rem aestimauerit, tanti sit empta : inter veteres satis abundeque hoc dubitabatur, conssiaret ne venditio , an non. Sed nostra decisio ita hoc constituit, vi quotiens sic composita sit venditio , quanti ille imauerit, sub hac conditione staret contracti gr. t si quidem ille , qui nominatus est , pretium definierit : f tunc omnimodo secundum eius aestimationem dc pretium persoluatur , & res tradatur; de Venditio ad affectum perducatur : emptore quidem
540쪽
De emptime se venditisne. . 49.3
dem exempto actione , venditore ex vendito Vente. Sin autem ille , qui nominatus est , vel noluerit, νel non potuerit pretium defini e ; runc pro nihilo esse venditionem . quasi nullo pretio statuto. Quod ius, cum in venditionibus nobis placuit: non est
absurdum in locationibus & in J conductionibus
Σ Item pretium in numerata pecunia con itere debet. Nam in caeteris rebus, an pretium en, posset, valde quaerebatur : veluti an homo, aut fumcidus , aut toga alterius rei pretium esse posset. Et JSabinus & Cassius etiam in alia re putabant pretium nosse consisterie, unde illud est, quod vulgo dic
baturi permutatione rerum emptionem & venditionem contrahi, eamque speciem emptionis de Venditionis vetustissimam esse, argumentoque vi hantur Graeco poeta Homero, qui aliquam partem exercitus Achivorum vinum sibi comparasse ait , permutatis quibusdam rebus, his verbis. 6θεν αρ οἰνὰ ον --, ' ,
Hinc sibi certatim gentu de more eomati 'a . vina parant Gra' are dato ,fulgemeque ferra . Terooribusique bubsu, sed ipsis mancipi que. Diuertae scholae auctores contra sentiebant: aliud aliudque esse cxistimabant permutationem rerum, aliud emptionem & venditionem et alioqui non Posse rem expediri, permutatis rebus , quae videatuz res νenisse, & quae preth nomine data esse. n m