장음표시 사용
931쪽
aut in intelligitur deducto dianno,quod acceptum est. Eod.
- iii .lucro expressa, etiam In damno seruari debet, ε contra expressa in solo damno, seruatur etiam in lucro. - en m est in una causa expressunt, ceusetur iaaltera reptitum. 3.3 Socitas soluitii x. I. Renuntiatione : postquam acce dens lucrin non communicatur, eo excepto, quod renuum cians cap iiit e, si fot tZ ideo societati reni inclauit, ne lucrum,quo sperabat,conanimnicarri f. . II. Morte socij. adebui si plure sint, morte unius etiam inter superstites soluatur, nisi in ontrahendo aliter conuenerit, M. f.III. Fin'to ne gotio cuiu causa societas contracta fuit. 3. s. IV. Confiscatione omnim bonorum alicuius socij, f. .V. Cessione bonorum, qu casu si adhuc consentiant in societatem , noua viderar itu: irre societas
6 dictus ocio dolum & culpam praestat,non tamen Vt exactissimam liligentiam adhibere teneatur: iussicit enim g . si tali diligqtia in communibus rebus utatur,qualem in siis adit bere
a societas e si intractus consinuti conssam , de re vel nego tiatione honesta,rilique lucro υὸl damno communicando.
b is p cio Isti posse,w alterius siorii conditio melior, i terius deterior sit : uiasv ubfundum ita pretiosa est cper in societate,ut iusta , sit eo meliosi eonditione frui, S.de issa
hic,Illa tamen conuatio reprobatur, mi Alter lucrum tantμ alter damnum sentis M.fZietus leonina appellatur , E. pio socio, l. si non furint 29. s. Vlt.c silvis sepe opera titulia, pr. pertinia valet d. g. de illa.d Non totum,ne sit uiolas leonina, quam modo dixi non
, e Lui fraudulenter δει fasi ν ηxtinctauit , ut aliquod lucrum sibi retineret: illud jidem lucrum communicare cogi tur aliud vero lucrum , uod non captauit, communic ranon tenetur,is vero, cui renuriatum est,indistincte omnia lucrami postea obuenientia renet. f.naanet hi . Ex pacto societas maner o Ut intersuperstites,non tra
932쪽
Selectorum C A p. XVII. De mandat s a.
Andatum sex modis contrahitiir, sed ex iis utiles alientes mandati actiones quinqvi talitem sunt. in princ. I. Mandant f gratia: veluti si tibi trandem, ut .n 'gotia mea geras. ω. I .il. Mandantis & mandataij gradar veluti si tibi mandet m,ut prcu ia sub usuris ei eda ei, qui in rem meam mutuatur. 3. 2. III. Aliena tantum cauae: veluti si tibi mandem, ut Titi j aegotia geras. g. 3. IV. Madantis &aliena causa r ve uti: ut nygotia mihi cum Titi ommunia geras .d. g. r.et ery sua is aliena. V. Madatari j & abria causa: veluti, utTitio sub usuras credas,d. g. 3. vers tua V Alienae' g.seq.ver sis adeo. VI. Mandatarii tantum grasi, veluti, ut pecunias tuas pot3us in emptione pr diora coPces quam fm ieres .Hoc aOa tam mandatum est, quam cessilium: idtθ-que non cit obligatorium. 3. . quemadmodu nec mand tum contra bonos mores, finge enim Titi ur tibi man dasse furtum fac en um: quamuis ob id factum pisam praestitetis, nullam habebis aduersus Titium actioia n. g. s. x Mandatarius non debet excedere fin Mandati.Qnares carius emerit, quam sibi mandatum e sinon plus repetet actionem mandati, quam qἹanti emere cium At si vilius em i, non videtur mandatum excessi se .mnim qui mandat, ut sundum s exempli causa j centum aiseis emas , tacitὸ mandare intelligitur, ut vilius emas, si
3 Mandatum fio itur, I. R. uocat ones mandator re integra e illud reuoca aer t. 3. . I . Morte rvi danti R,Vel man tarii, Sel utilitatis causa ieceptum 4 , ut si mandatarius ignorans mortem mandatoris, exeo tur mandatum , agere mandati polli . q. s. lII. Renunc ast ne mandarari j. Sed ut malida am suscipere cuilibet liberti est sta susceptum consurim iri, at quam primum renunsari debet,Vt integra causa ma ,ἀatori se ruditur eandem rna per se vel per altu exequendi. alio litia mandata luet trietur actione mandati : nis iusta 3 et caIsa d non renunciais aut serius renuciau t. s
933쪽
si merees incerta,est contractus inno natus.1 ra de locat.
' a Mandatum ea eontractus solo consensu emctans,quo quis negotium bona fide gratis gerendum suscipienti procuratori
ti Non obligat mandati, sed, si desus interuenerit, dabitur actio de dolo. Ede diuercreg. ivr.l .consi ij 47. e Ita ut reuocutio mandatario non noceat , verbi grata si mandatum est ut eat Romam, σ dum impensa fecit quibus ad iter se par ret. - d Per quam impeditus fuit lia miram tempeuiso Nnu elare posset.
C A p. X VIII. De obligationibus .m quasi
ex contractu nasiunx ns Equentes non sunt veri, Od quasi contractus ai in princI.Negotioru gestio b,videlicet siquis absentis & ignorantis negotia gerat.Hiiic datur act o negotiorum geliorue directa domino contra eum qui gessit d: contraria, gestorie cotra dominum .Praestat autem negotiorum gestor diligε-tiam.nec sufficit eandem adhibere in rebqs alienis, quam in . suis. si alius erat diligentius gesturus f. I.II.Tutela. Hinc datiar actio tutelae directa I. pupillo contra tutorem h: contraria, tutori contra pupillum,si sortE in rem eius impederit, vel pro eo sit obligatus,vel rem sua creditoribus eius ligauerit.*.2. III. Factum circa rem communem,ueluti si unus ex re communi fructus perceperit, aut rem commune det
riorauerit quas ob causas tenetur iudicio communi viuidum do i, si sit particularis communio. g. 3. vel familiae Κ eteis-cundae I, si sint coheredes. g. , IV. Hereditatis aditio m. per qua heres legatariis obligatur ad lePta praestanda. f. r. V. Qui indebitum per errorem soluentis accepit. I. pen. de quo dixi supra lib. . cap. xi.them. 3.Illud Hunc addo,ex qui. bus causis inficiando lis erescit, id est,quibus casibus inficiatio debitoris auget n eondemnationem lex his causis i debito soluta no repeti,veluti ex lege Aquilia de danoia
934쪽
t Non me pariat .ctionem,sed ut fortasse impliamr, τε exaducia stipulatione agatur. m Id est.msi alteri dεtin, n Tutoris interes rem a eo tutore bene geri, quia ipse quoquι iudicio tutela tenetur ab e , qua mast a contutore gesta sunt. o A quo recepturus ist actione mandati. pinu si lamis interes ineditori solui, ut poenam miseriq L a res cssertur in eum e um,a quo incipere non potes. x Vide supra te verbor.Oblig.them. n fin.o' ibi natat .s mne limitatior quod dicitur. in somnis, suprMe verbor.
oblig id quoque pura ribetur tim peti posse.
C A r. XI. De fideiussoribus a.
et C Illelutares adhibentur, qud magis creditoribus cau-λ tum sit b. sn princ. ix Cuius obligationi fideiutar aeeedere potest, id est,sivere,siae verbis,sive literis, siue eonsensu sit contracta;& saeciuilis,sive naturalis sit f. I.
3 obligatio fideiussoris in heredem transitis. 1. Fideiussor Se praecedere d principalem obligationem, aesequi potest. 3. 3.s si plures sint fideiutates , singuli in solidum tenentur. .
Sed ex epistola D Halliani , creditor cogitur e actionem .su diuidete,& a singulis patres petere,si tamen aliqui Gdeiutares tempore litis contestatae soluendo nonaint. hoc
6 Fidei utar.qui ereditoti soluit,non potest aliquid a eo fideiutare repeteres, lieet reus principalis soluendo non sit s. sed contra reum habet inionem mando 7 Graece quoque fideiutar accipi potest. Geneia ter in obligationibus ndelutatum hoc obtiner, Ut quod scriptum est quasi actnn,ς 'nseatur recte actu h.Quare si quis seripserit se fideiussilia, omnia censeatur solenniter acta. g.vit. a Fideiussor s, qui per stipularion/m aliena obligationi a cedit,iae etiam adpramissor vocaturi E sol. maii. l.si vero σε. .sed etsi reum,& de .verb. oblig. l. s. 3 satis acceptio, de de *lut.I. in omnibω - .
935쪽
b Rum fieri potest ut reus principalis non sit soluendo, fide.. iussor autem sit soluendo. e Sed ipsa semper obligatur verbis. d Id est promittera potest ante reum principarem e non tamen ante eum obligatur,quia obligatio accessoria non cannis sine principali. νe si fideiussor eonventus hoc petat. s Nisi a.tio a creditore sibi cessa fureli eontra confideiussorem. g δει negotiorum gestorum . si pro ignorante fideius . si matulat. Lmandato, sedsi vel pro hinito vel dreandi animo eiusserit,nullam haetatilionem .geΟ.l, ε 3. si passus, i. si pro te 4O.h I uia prasumptio est pro instrumento,ut notaui supra tit.
CAp. XII. De liserrarum olligatione,
OVi spe aecipiendae peeuniae,chirographum eo nomine dedit,intra biennium potest conqueri a de non numerata pecunia:sed nisi intra hoc te pus queratur, post a queri non potest biconsequenter per sitam scripturam essicaciter
a Et si intra biennium sit eonquestus , pseu quaiscumquδetiam post biennium si conueni tur,excipere poterit de non numeratn pecunia. b Ergo exceptionem non numerata pecunia amisit. Doct. communiter etiam post biennium tribuunt hanc exceptionem ei, qui intra biennium eonquestus non est, sed ita ut propter biennii negligentiam euatur probare pecuniam non fuisse numeratamradeὸ ut intra bicnnium onus probandi incum-ώ t eridie stri , post biennium debitori. Hare opinio persticuὸ merbis orationi legis aduersatur. Nam Iustinianus ait eum non posse post biennium conqueri, =scriptura obligari non es avitem opus in literarum obligatione, qua perscriptu-νώm contrahitur , numerationem intermnire, sicin opus est is mutuo. l
936쪽
C Ap. XIII: De obtigauionibus ex consen . '
I colo consensu perficiuntur secluentes cotractus.I.Emo piro & venc itio. II. Locatio 3c conductio. III. Societas. IV. Mandatum. in princ. 1 Ideo dicitur his modis obligatio consensu contrahi: quia nec scripturam, nec verba, nec rei traditionem inter-ueuire necesse est: sed sufficit,eos,qui contrahunt, consentiare. vers. ideo. c3 chare inter absentes quoque hi eontractus heri pose
sunt,ut per nuncium,Vel per epistolam. Derfunde. Item tu his contractibus alter alteri ex bono Sc aequo obligatur, etiam id quod non est expressum b. versic. item in his. a Quamuis interuenire possint. Non hi ι-tractus diiuntur non persici verbis,non quia verba non possint in eis adhiberi, sed quin verba non sunt necessariasimiliter non cretrahi litateris, ner truditione: quia effieri potest , ut udhibentur feriaptura, vel res tradatur, tame hac non sunt necessari Denique in omnibus contratibus necessarius est consensus is de pact. l. l. 3. conuentionis. sed in his solus consensus requiriturris alty consensus, rei traditio, qui dicuntur re perfici: in alty consensus'verba.ut in stipulatione,qua verbis contraha uicituri in alijs consensus is si iptura ut in literarum o gatione. b Ex stipularione autem nihil debetur , quod verbis expressum non ιt.ff. de verbor.ob gat. l.quicquid adstringendet. ys. in princ.
C A p. XI V. De euiptione 2 venditione a.
1 T M ptio & venditio contrahi tur,simul atque de pretio II couenerit, licet nec pretium numeratum, nec arrha da ta sit. Excipe, nisi in seriptis contrahatur b:tunc enito,ante- qua scirptura perfecta sit, licet impunἡ poenitere, nisi arcta i data sit:quo casu c. is quem poenitet,si sit emptor,id perdit, quod inhae nomine dedit.sin aute sit x editor,duplian resti-
937쪽
tuit. Quamuis ergo preti j numeratio ad perficiendam venditionem d non requitatur, tamen conuentio de P et onecessatia est,& hoe est,quod dicimus nullam esse emptionem sne pretio.in prisc. a pretium emptionis certum esse debete. Quod si in arbitrium tertii eonseratur, veluti Luanti Titius asin au rit , tanti res tibi empta so: sub hac conditione stat contractus , . si ille aestimauerit, f. I. 3 Pretium in numerata pecunia g consistere debet: alioquin permutat o est,non emptio & venditio g. 2. Post emptionem perfectam , periculum & commodum ad emptore pertinet , Excipe,n si dolo aut culpa vendito-xisi res sit amissa,aut venditor eius custodiain in se usque ad
traditione receperit. Extra hos casiis vetatior non reneturrem amissam prael hare,sid taliuem actiones,quas de ea re habet,emptot i cedere, ut rei vindicationem,& conductione x,
ct furti actionem. quod & de actione legis Aquiliae dicendum. si res v edita sine dolo & culpa venditoris deteriorata. vel interempta suerit. g. 3-
6 Si quis a venditore deceptus rem emer l,quae non sit in commercio , contra eum habet actionem ex empto i in id quod sua interrest. 3 Vlt.
a Emptor est qui pretium soluit,ct rem accipit .vendi or qui
rem tradit pretium accipit.b In scriptis contrahi dicitur,cum in contrahendo adiecti mest pactum de contractu inscriptis redigendo. Scriptura igitur necessaria est,non ex natura contractus quia emptio θ' venditio niari consensu contrahitur, sed ex pacto, quia pacta informant. ν reformant contractus. Fde Dact. l. T.*.quin immo. cc Id est eum arrha data est,ct confractus non est perfectus. lyid si contractus prafectus sitniberaturne menditor arrhis in
duplum restitutis, aut emptor arrhis amissis an nihilomnus datur actio empti venditi Doct.eon muniter idem statuunt de contractu perfecto quod de imp.rfecto,ut is, quem poem. tet, mItra arrharum missionem,uel dupli restitutionem non teneatur, sd hac sententia mihi non probatur. d Contractum perficere ,'contractum implere , diserunt. emptio is venditio nudo consensu perficitur ' traditione aut m. G x νιi
938쪽
ri i impletur ex parte venditoris solutio pretii impletur ex
parte emptoris, arrha datio nec perficit,nec implet contrActum. e Si incertum sit pretium, veluti, venio tibi aedes quanti inter nos postea coluieneiit,est contractus innomina us. f Leuia illo a stimante certum pretium constituiιur. .
g Nota rem rei pretium esse non posse li Luci etiamsi rem
non accipiat,tamen pretium soluere cogitu .g.cum autem, hic.
i Culpa Jecies est mora. quare si post moram traditioni avenditorefactam res perierit , negamus venditorem tib rari. Leuod si ambo contrahentes moram fecerint,quia modo veritor rem tradere,modo emptor eam accipere noluerit : posterior mora purgat priorem,o sola nocet. fide peric ..& commod rei vend.J.illud i7. x Furtiuam. t Nota dari actionem ex empto, etiamsi emptio non valeat. Ede contrah.empi ι qui ossicij εχ. g. r .Eademque ratio est actimus ex vendito. EeOd. l. s. g. I.
C A p. X V. De locatione S contamone a.
I T Ocatio,& conductio proxima beli emptioni & ven- , idemque regulis iuris consstit. Quocirca conuentione de mercede e contrahitur. & hinc locatori d actio locati e , conductori factio conductig competit in prisc.α Mercedis quantitate in arbitrium tertij collata contra- 'ctus valet sub conditione, si ille mercedem Aefinierit. Sin autem merces incerta sit; veluti si quis vestimenta silloni polienda curandave dederit, non constituta mercede , sed tantum daturiis,qDantum postea conuenerit: non est propriὰ locatio,& conductio, sed contractus innominatus ι,ex quo agitur praescriptis verbis.3. I. 3 Si duo sibi inuicem rem viedam dederint ut puta si inter nos conuenit, ut alternis diebus ego boue tuo Vtar , tu meo utaris ) neque locptio & eonductio est , ob desectum mercedis te neque commodatum . quia non est grauatum e sed contractus innominatus X pariens 3 stionem praescriptis verbis. 3. 2. 4 Ad haec contractus emphyleuticus,id est, cum praedium perpetuos iupple vel ad longum tepus Jsiv.vect ipetat. L Ult.ω desupersic. I.3.quod aispratori taediam cer a Pen
939쪽
sione laturkta ut nec ipsi emphyleutae,nec heredibus eius, quandiu pensionem soluerint, auferri possit: hic , inquam,
contractus, partim emptio & Venditio vadetur quatenus domi uium utile in emphyleutam transit. partim locatio & e5' ductio . unde etiam locatio perpetua vocatur,quatenus dominium directum penes eum manet qui in em hyleusim dat. Sed ex constitutione Zenonis I propciam habes natu- 'rain , ab aliis contractibus distinctam : , pacta ei apposita se luati debent. Quod si de rei periculo cautum pacto non
fit, totius rei intentus ad dominum m , partis vero ad emphyleutam n pertinet. Α-3. . 1 Si cum aurifice Titius conuenerit. ut is ex suo auro certi ponderis,certaeque formae annulos ei saceret, & acceperiti exempli gratiaὶ decem aureos:emptio & venditio est. Sin iantem suum aureum Titius degerit, mercede opto operaeonstituta, locatio est & conductio. g. .c Conductor pacta conuenta seruare Aebet. Cessante pacto,id praestat, quod aequitas requirit ρ , diligentia exactissima et ab eo desideratur. quam si adhibuerit,& casu rem amia
Mortuo conductore intra tempora conductionis, heres e1us in conductione succedit. f. tiis.' a gluemadmodum emptio sy venditio est mnus contractus, qui reste diu emptoris appellatur emptio , re pectu venditoris menditio : ita etiam locatio or conduίιio est mnus contractus , qui restentu locatoris vocatur locatis , reθectu conductoris eonductio. Locator est,quifaciendum,vel utendum,melfruendum dat: conductor, qui accipit, cism aliquid utendtim mel fruendum datur: com/uctor mercedem soluit locatori, ut accia' die in locatione adium vel fundi. Idem est eum opera locantur Aa opus faciendum. Cism autem opus locatur faciendum, Iocutor mercedem soluit conductori. b Id est similis , c Subaudi. ceri . d. Aduersus conductorem. e Integra 'ocutione vocatur Denti conducti, concisὶ locati , interdum:sed rarius, cou- aucti. f Contra ιδcatorem. g Integrum nomen est tonducti locati, concise vocatur conducti ct imodum locati
H Si quaratur, qualis sit contradim,res ondendu per distactione ut enim ita Pollam vestimenta ut des decer
940쪽
aut ita , Dabo decem . ut polias vestimenta , priori casu essc tractus, do ut des osteriori casu est eotractus, do ut facias. i Quia m. rces in pecunia consistit hoc autem casu non interuemi pecunia cism autem pecunia verbum sit homon2mu, OmoAb anguste significet tantum numeratam pecuniam , T.
bia q stio est, in quasignificatione hἱe sumi dεbeat. Ego iis ossint tor,qui secundam Minificationem accipiunt. per t. si olei
κ Refertur ad contractum facio ut fasias: nempe,commodo, vi mihi inuicem commodes.l Hinc apparet hunc contractum esse iuris eiullis. m Cui es teu a pensionemseu canonem soluere amplius
n aeuia nihilominus integram pensionem soluere cogitur. o Subaudi certa. p aeuia est contra clus bona Dei. q Hoc Jecialiter receptum est in hoc contractu : qui cum utriusque con rabentis gratia celebretur, media,id est,exaesa diligentia pratianda videtur,scundum distinctionem, de qua in coii tractus 23. F.de diu.reg. iur.
t ocietas vel est uniuersilis omnium bonorum ' velo γecialis, ut uniue negotiationis, puta vini, aut olei, aut frumenti emendi vendendique. 1 Si de partibus nihil conuenerit,aequales partes siue lueri si damn firrit. Si partes in contrahendo expressae fuerint,liae seruari debent. f. I. . Valent b igit is hae conuentiones.LVt ad unum socium duae partes ii cri, vel dani pertineant, ad alterum tertia pars. d. s. r.eterfnec enim. II.Vt ad unum duae partes tueri perti- ne in , iam ni teri Ia:ad alterum lucri tertia, dani partes duaeip stant.*. i. HI. Vt alter pecuniam conserat,alter non conserat, lacrum commune sit c.ἀ3.2.vcr nam ct ita N.Vt aliquis lucri partem ferat ii de dama. non teneatur.Lucrum autem