장음표시 사용
941쪽
audim intelligitur deducto damno, quod accepmm est. eod.
4 i ars in solo lucro expressa, eriam In damno seruari Aebet, 8 contra expressa in solo damno, seruatur etiam in. lucro. Quod en m est in una causa expressum, ceusetur iaaltera restitui n. 3. S Sociitas soluitur. I. Renuntiatione : postquam acce dens lucrim non communicatur, eo excepto, quod renuta civis captauit e i si fortε ideo societati renunciauit, ne lu-' Crum,qi I, sperabat, communicaret f. . II. Morte socij. adeo Yt si plurci sint, morte vilius etiam inter superstites soluatur, nisi in tontrahendo aliter conuenerit,*. s.III .Fin 'to ne gotio cuiu: causa societas contracta fuit,f. s. IV. Confisc tione Omniam bonorum alicuius socij, . . V. Cessione bonoriun, que casu si adhuc consentiant in societatem , noua videtur inci fere societas 6 Socius Acio dolum & culpam praestat, non tamen Vt exactissimam diligentiam adhibere teneatur: s: ssicit enim g . si tali diligintia in communibus rebus utatur,qualem in siis adhibere silet. 6. Ult. a societas est ιmtractus tonsinse con iam , de re vel nego tiatione honesta, elusique lucro mel damno communicando.
b μta pacto feri posse,ut alterius socii conditio metier,a teriMs deterior sit . quia βρε quorundam ita pretios est φρ in societate,vι iustum sit eo, meliori eonditione frui, F.de i l
hic, Illa tamen eonventio reprobatur, ut Alter luCrum tu tμm
alter damnum sentiae r qua soletas leonina appellatur , E. pio socio, l. si non fuerint 29. s. Vlt. ς ε uis sepe vera alic1ι,, pro paeonia valet d. g. de illa.d Non totum, ne sis societas leonina, quam modiis dixi non
ς Levi fraudulent ν frietati r nuntiauit , vi aliquod lacrum sibi retiniret 1 illud quidem lucrum communicare cogi-tμ aliud vero lucrum , quod non captauit , ccmmuni r. non tenetur, is vero, cui renuntiatum est,indistincte omnia lucra sibi postea obuenientia retinet. f.naanet hic. f Ex pacto societas manere potest interfuperstites, non trμ
942쪽
iidaturri sex modis contrahitur , sed ex utiles Sc patientes mandati actiones quinqtu tacitum sunt. in princ. I. Mandauess gratia:veluti si tibi tirandem, vin gotia mea geras. 3 L . H. Mandantis & mandataqj gratiae veluti si i bi mandem,ut pccuoia sub usuris credas et,qui in rem meam mi iluatur. 6. 2. III. Aliena tantum causa:veluti si tibi maiidem,ut Titi j negotia geras. 3. 3. IV. Mmdantis Malielia causa ι veluti: ut nugotia mihi cum Titiocommunia geras .d. g. i.veri sua is aιte .V. Madatari j & aliena causa: veluti, utTitio sub vsur s credas,d. g. 3. vers tua is alienac, g .seq.versis adeo. VI. Mandatarii laticum gratia, veluti, ut pecunias tuas potius in emptione prςdiora colloces quam De aeres .Hoc non tam mandatum est quam cq isilium. ide6que non cit obligatorium.*. . quemadmodun nec mandatum contra bonos mores, finge enim Titium tibi mandasse surtum fac endum: quamuis ob id factum poenam praestiteris,nullam habebis aduersus Titium actionem. f. s. x Mandatarius non debet excedere fines mandati.Qnare si carius emerit, quam sibi mandatum est, non plus repetet actionem mandati, quam q ialiti emere debuit. At si vilius em i, non Vr fletur mandatum excessisse. Etenim qui mandat, ut fundum i exempli causa j c nitim Vreis emas, tacitὰ mandare intelligitur, ut vilius emas, si T ssis.* 6. 3 Mandatam fiuitiir, I. Reuocat orie,si mandator re integra c issul revoca aer t. 3.7. II. Morte irandantis,Vel manJatarii, Sel utilitatis causa leceptum est , ut si mandatarius
ignoranς m riem mandatoris, exemiatur mandatum , agere
mandati pol si . f. s. III. Rentanc atione mandatarii. Sed ut manda iam suscipere cuilibet liber x est: ta susceptum consu iuvari, ut quam primum renu ari debet,Vt integra causa ma ,ἀatori serii tur eandem rem per se vel per altu exequendi ratioqui. mandata ius tenetur actione mandati : nisi iusta 3 e caIsa d non renuncia est.aut serius renuciauit. f
M'ndatum & in il em di orti, & sub conditione fieri pot/st. 3.ρ n. s Mandatum est gratuitui quemadmodum & depositum. quod si certa merces accedat catio de conductio est. g. vis
943쪽
si merees incerta,est contractus inno aratus.D A de Deat. O em di g. l. a Mu-datum es emtractus solo consensu emnans quo quis negotium bonas fide gratis gerendum suscipiraui procuratori
l, Non obligat mandati, sed, si dam interumeris, δειλιν
actio de dola. Ede diuercreg. ivr.l.consi ij 47. e Ita ut reuocatio maniatario non noceat , verbi grata si
mandatum ea ut eat Romam, is nodum impensa fecit q-bus ad iter se pararet. - d Per quam impeditus fiat quo m M tempes φ renu clare posset.
C A p. X VIII. De obligationibus. quae quasi
ex contractu nasiuntur. s Equentes non sunt veri, quasi contractus a in prisc. I.Negotioru gestio b,videlicet si quis absentis & ignorantis negotia gerat.Hinc datur act o negotiorum gelioruc directa domino contra eum qui gessit 4:contraria, gestorist corra dominum. Praestat autem negotiorum gestor dili etiam. nec sufficit eandem adhibere in rebqs alienis, quam in . siris,si alius erat diligentius gesturus f. I.II.Tutela.Hinc damr actio tutelae directa g.pupillo contra tutorem haeon uaria, tutori contra pupillum,si sortE in rem eius knpederit, vel pro eo sit obligatus, ve irem sua creditoribus eius obligauerit.*.2. II .Factum circa rem communem,ueluti si unus ex re communi fructus perceperit, aut rem commune det
Iiorauerit quas ob causas tenetur iudicio communi diuidum do i, si sit particularis communio. g. 3. vel semiliae Κ ereis-cundae I, si sint coheredes. g. 4, IV. Hereditatis aditio m. per qua heres legatariis obligatur ad legata praestanda. f. s. V. Qui indebitum per errorem soluentis accepit. ψ.pen. de quo dixi supra lib. .e x them. 3.Illud nunc addo,ex quLbus causis inficiando lis crescit, id est,quibus easibus inficiatio debitoris auget n eondemnationem lex his causis inis debito solutu no repeti,veluti ex lege Aquilia de dano,avi: ex legato quod Gelasimvel alii loco pio relictu est,
944쪽
a min neontinent mutuum consensum, unias partis
b Id ιβ cum quis ab iis θ' ignorαntis negotia iret', ns
qui s leni geri patitur, mandore censetur, ν mandati conue- .nitur.qui vero gera prohibuit,nulta actione tenetur. V rnandae. l. 6. . si passus & C.de mgOt.gest.l. v e. , e Pratoria , bona fides. d Qt administratisvis sua rat7
e Qui pro negotiorum domino aliquid impendit, via Prus est. 9 4ene t.gest. l. 1. f Sin minus, tantum prastat diligentiam exactam, id est , Duem mi s.C.M neg. it. l. tutori. Lo. π inpra id digentiam exactam , prastat leuem culpam. 'qui in intia exacti mam, culpam stulisimam. . g actio civilis est, nec datur ante tutelam se. -. Ede tui.& rat distain. l. I. In M.& l. . in pruac. . h administrationis sua rationas reddat , si qui in negotiis pupilli mμxit. ' i Hae actio est mixta in rem ct in personam. insta de act.*.quaedam. In rem est, quatenus ros communis dieiditur raerwlibet partem suam accepit. in personam υMira is pran ti-- personalium qua hIc proponuntu, rnam hoc ste tur, quatenus eg actio in personam. Idem intellige da actione
familia erciscunda. - , . a div .
x Familia bla significat hareditatem: hori. as ainem hic accipitur pro rebus hereditariis, qua hoc iussicio diuid--ιν' l Id est, diuidisnda : nam ercistere,est amiluum verbum , quo Rn ficat diuidere. M m H res adeundo hereditatem, quasi contrahite eum
C . A P. XIX Per puis per nar nobis bustatio acquiritur.
Non solum per nosmetipsos, sed etia per eos,qui in nostra poteitate sunt, nobis acquiritur;sic tamen ut per tantum ususfructus acquiratur ex causa peculi j a uentitit in n.secundum ea quae traiasidisv.lib. c.'AE them α.
945쪽
a ni agitur de acquirenia rerum dominis, Me de obligatime acquirenήa: sed eadem est υtriusque acquisitimis
C A p. XX. dibus modis tollitura
obtigatio. OBligatio tollitur,I. Solutione; siue id ipsum, liod debetur; Me volenti b ereditori aliud soluatur. Nec interest utrum ipse debitor soluat, an alius pro eo siue sciete, siue ignorante e. Adde quod reus sisluens , etiam fidei utarem & fidei utar soluens, etiam reum liberat d inprme. ILAccepti latione. Accepti latio est imaginaria solutio,& fit per interrogationem ac responsionem,uesuti, seuod tibi promisi,
habes ne acceptum 3 habeo. Hoc modo tantum obligatio verborum tollitur a.Si quis autem aliam obligationem sie tollere velit, prius eam per nouationem in stipulationem dedu- 'cere, deinde accepti lationem subiicere deber, 3. I. Vt autem omnes Qbligationes, quae multae ac variae sunt, hoc modo nouentur ac tollantur, Gallus Aquilius sequentem sormulas introduxit: suidquid te mihi ex quaeumque easin daras cere goportet oportebitve rasens h in diemve aut sub e-ῶ-tione : quarumcumque rerum mihi tecum untio υ i, quaque duersus te petitio, mel aduersus te per oculis est,er;tve,quodve tu meum habes,tenes, possides dolove malo lscisi quominys possideas . quami quaque earum rerum res erit,tantam p. mam dari stipulatus est Aulus Agerius,1 pondit Nume rius Nigidius. Ruod Numerius Nigidius Aulo Agerio δ'οndit,id halercine a se aereptum , Numerius Nigidius Aulum Agerino rogauit: Aulus Agerius Numerio Nigidio acceptum fecit,3.2.III. Nouatione, id est, cum in locum veteris obligationis noua substituitur,vel debitoris persona mutata quo casu res amittitur , si creditor a pupillo sine tutore novandi causa stipuletur:quia &prima obligatio tollitur,& posterior iure ciuili non tenet mi vel alia mutatione facta, puta e5ῶ-tioite,die, fideiussore adiecto,vel de reacto. Sed cum coditio adiici rurmis conditio existat, nouatio no fit, sed prior obligatio maiiet.Poriis ex Iustiniani conmmtione quae est l. vlt.
G.de nouat. nouatio nunqua fit n, nisi hoc ipsiun a partibus. ' exprimatur
946쪽
ior Suectorum Lib. III. Cap. 6.
exprimatur. IV. Contrario consensu. Hoc modo to NIuntur eae solae obligationes oci iae cosensu constant, vi ermpti venditi, & locati conducti, g. vis. a DueIligeis ipse iure, non ope exceptionis, de qua instatit. de except-b Inuto aliud pro Hio solui quit. EAe reb. crea. e Vide l. soluendo. 29.ε.le negoc.gest.
d aeuia bona fides non patifur idem sapius eaesti. ε de Δ-uercreg. iur-t.bona fides 3 7.e aeuod enim verbis contrahitur , verbis dissoluistir i e nihil sit tam naturale, quam mnumquodque dissolui eo mo/o, quo statumest. Ede diu.reg.tur. l.nihil tam naturale, 30 l.
f flua constat ex nouatione usque ad mersquod Numerius. ct acceptilatione,m d.vers.la nouatione primo se mentio obligationisἰ deinde actionis in ver.quarumcumque.postea dominii. in υε11 quodve tu meum,qua omnia in nouationem deducuntur tandem in versquanti obligatio nouans.
g Nota obligationem consistere,vel in dando,uel in facien- do. sua Vrmatione aurem continetur etiam negatio I ido, non facere,supra de verb.oblig.in princ.& f. vltah Id est,pure.ram omnis obligatio vel est pura,vel la diem.' mel sub conditione. supra de Vrib.oblig.omnis, cum sim.i Propriὲ loquendo actio est in personam ; petitio in rem I persecutio extraordinaria, siue in rem siue in personam. E. de oblig. Sc act. t actio in pelsonam. 28. x Habe et est verbum gener se : tenere, enfacti: possidere. eu fur s.fide verb. Oblig. l. stipulatio ista. 38 l Nota dolum pro possesone esse. E. de rei vind.l sn autem. g. ωὰ & 1s. & de diuers. reg. iunt qui dolo. Is I. l. pa-
m 'Ria pupillus ex suo contractusine tutore non obligatur nisi factus sit is pletior. supra de auctor.rui. in prin . & de --u.itipui .f. pupillus. n Sed posterior obligatio priori accedit. o Leuia nihil ea tam naturale, quam unuquodque dissoluit eo modo, quo ligam ea. Ede diuerfreg.tur. l. nihil tam nat vale. 3s.&l sere ἔ13.
947쪽
C A D. I. De obligationibus , qua ex delicis
rBLIGATIONE sex maleficio unius geneias sunt, nam onanes ex re nascuntur , id est, ex ipibmaleficio b , veluti ex surto , rapina , iamiao , iniuria 'in princ. L Furtum est contrectatio rei fraudulosae lucti faciendi gratia,vel ipsius d,vel usus e eius possessionisves quod lege naturali g prohibitum est admittere. 3. I. 3 Furtorum duo sunt genera:manifestum,& nee manifestum. Manifestus fur est,qui cum furto deprehenditur,antequam eo detulerit,quo deserre destinauit, ut ibi ea die m neret cum furto. Reliqui omnes sunt fures nec manifesti. f. 3. veluti qui sciens rem furtiuam suscepit,& celauit. f.
in D. .4 Poena h surti, manifesti est quadrupli: nec manifesti , est dupli. 3.s Si quaeratur , quomodo surtum committatur:sciendum est,tria requiri, ut furtu committi dicatur.LRei contrectatione, nec est opus,ut res auferatur, siue amoueatur,sed sunficit qualiscumque contrectatio : veluti si creditor pignore, aut depositarius re deposita utatur, aut commodatarius aliter utatur, quam sibi a domino perr*ssiam sit. 3. 6.II.asActum furandi. Idedque commodatarius aliter re utens quam sibi permissum suit,si dominum perm ssurum credat, furtum non committit. 7. III. Dissensum domini. n m volenti furtum non fit. Idcirco commodatarius putans se inuito domino rem contrectare,si volente domino id se clat , s tum non committit. f. s. ' is Furtum fit, I Etiam liberi hominis: vetui; si filiusfamilias surri piatur. g. 9.II. Etiam rei suae: veluti si debitor creditori pignus subtrahat i.3. I . 7 Fuiti tenetur,I.Qui saltu fecit.Π.Is cuius Ope & cono silio
948쪽
silio fili tum factum est K: veluti qui nummos excussit,
alius raperet:& qui domino obstitit,ut alius rem exciperet,& qui oues aut boues fugauit ut alius exciperet at qui per lasciuig,non data opera ut furtum fieret, aliquid eorum secit, in factum actione tenetur in & qui scalas senestris supposuit,aut fenestras vel ostium effregit, ut alius furtum faceret: de qui serramentum , ad effcingensim , aut scalas senestris sipponendas commodauit furti faciendi gratia .Solum autem consilium non obligat furtil. 3. II. 8 Si quis ei rem surripuit, in cuius potestate est,haec notanda occurrunt. I. Furtum fit,& res fit furtiua,idedque non potest usucapim , antequam in potestatem domini reuertatur. II. Qui sartum secit,non tetnetur surti:quia nec ex ulla alia causa inter has personas ad 'o datur. III. Ille,cuius opege consilio hoc furtum factum est, furti tenetur. g. I 2.9 Furti actio ei competit cuius intei estn , siue sit dominuς ,siue non sit. nec datur domino, si eius non intersit.g. IIo Creditor,cui pignus surreptum est, furti ag4,licet debitor sit soluento O ,& lichi ipse debitor surripuerit p. g. I 4. . xi Cum fullo vestimenta polienda curandave, aut sarcinator sarcienda accepit, & furto amisit: si in solidum soluendo sit, ipse furti agit q. sin minus, actio datur dominoxa Bonae fidei emptori, surrepta re, competit actio suriis , quemadmodum & creditori t.d. 3. Is .verssed bona. I 3 Re comodatario surrepra,domino electio datur,virum malit agere commodati contra commodatariu an furti contra larem nec potest poenitere. & actione mutare,nisi semel D,cum ignorans rem esse surrepta,egit conmodati .Effectus autem est , ut si commodati agat.non possit amplius furem. conuenire,nisi per postilentiam remittat actionem commodati, ut modo notaui x:se s larii actio commodatario dabitur. Sin autem dominus furti agat, etiamsi a lare nihil consequi possit tamen commodatarius liberatur,& neque com- . modati conueniri .neque serti agere potest: i. s.
I Si res depositario surripiatur, quia eius nihil interest , non potest furti agere, sed actio et domino competita.
I s Impubes non dicitur surtum committere , nisi sit pubertati proximus b. 3 en.
τε De re surrepta datur, I. Actio sunt e in duplum , vel quadruplum
949쪽
iam plumil, quae e st mere poenalis. 1 I. Rei Vindicatio quae clatur domino clintra posse statem siue ipse fur, siue alius ei possident.UI. Gondictio fuit: ua e , quae datur dominosa Duersus iarem eiusque haeredein, lic t non possideat,3 vis. .
b mod tamen maleficium interdum sit verbis,mt --- , elis: interdum literis,utfamosis libι Lis,rede poen. l. aut faela, Io. in principio. cc Id s,dolo malo facia,ntillum est en m verum delictum sine dolo. Dolima bie intellige a1kctum fur ndi, infra hoc tit. f.placuit, & supra de usucap., .sed tamen.d Sequentes genitivi reguntur . verbo, lucri faciendi, o sensus est furem ideo delinquere,or r/m alienam contrectare, ut vel ipsam rem lueretur,vel eius sum, e possessionem. e n depositarius utens re deposita,e que postea restituas,
non lucratur rem,sed usum huius ratione furtum e--- sit,infra hoc tit. f. sui tum autem fit. f Vi debitor rem stiam surripi ns ereditori. eui penses dederat, non rem Iucratur , cuius est dominus , βι possessis- nem, quam ad creditorem transtulerat, infra eod- f. aliquando. g Id est, iure gentism , quod naturali ratione apud omnerrentes introductum est, supra de iur. natur. 3. I.ideoque vocatur ius naturale, supra de rer.diuis.' .singuloriam, nec a L cedaemoniis est Mntiis furta miscribit Gellius Ib. II .c.ulti permittentibus mutari potuit. h Mera poena prater quam dominus etiam rem suam sum reptam vel reali , ωιl personali actione petit, infra hoc tita f.vitis.. i Hoc casu furtum committitur ratione possismis,ad ereditorem perainentis, αν notati; ad them. 2.κ Qui vemsim malo consilis ud est , furti non conscius,
tulit,quive tantum consilium dedit, furii non tenetur, 3. interdum quoque, hic,& de virb. sign. l. saepe s 3. in fin. ct ui Nero opem e, consilium contulis, tenetur furti,non condictiomortiuat,quia non est fur. Ede condiet. sur. l. 6. Immo nec furtireneturinisi contrectatiosuum sit, Ude si quis uxori, i
950쪽
l Sed obsigat actione de dolo,si uolo malo datum eonsiliam Ededia. reg.lur. l.consilii 47. 'm Vide g. futtive . supra de usucapion. n Sub rem Mnsurripi. o aeuia ereditoris interest incumbere portisspignori, quam 'agere supersionam debisoris,ut h c iii 3. unde constat. Sc Edet
domino reddere tenetur a τι ne locati. .
t L uia domini interest rem non surripi, e 3 qubd re amissa sibi a fullone aut sarcinatora inve satisfieri non potest, superiori autem easu domisti non intererat: quia per actionem contra fullonem vel sarcinatorem competentem satis sibi ea
s gema eius interest rem non sum' eum ut lueretur fructus,supra de rer.diuis.*ν si quis a non domino, tum etiam. vi possit rem usucaperesnyra de usucap.in princ. t De quo dicium fueratc supra them .Io. 'u Hac casu potest, omisso eommia taris , furti agere eo re furem. Id est, quia ignorans rem esse surrutam egit com- '
x Iu est, q- ignorans rem esse sesereptam egit commodati, ut modia notaui. y mn tenetur depositi, nisi dolum commiserit, supra quib.mod.re contrah.obi g.*ffetia non debet autem obstium dolam Merari actionemfurti,sside foetii. itaque Ix.S.I. & l. eum qui I .3.is autem. . et μνιλ a Contra furem. b aeuia non est furtum siue Lis, ve ex funi definitiona p tet: - tum demu- pupiitus est doli rapax, eum pubertati proximus est. e flua datur ei cuius interest, ut supra fuit expositum. d κῶ supra them. Ase Hac actio prater rationem iuris introducta ast odis βι-- mn,infra de ach. f. set itaque.f-cent. 4. των ωαντιοφανων γ